Patologie społeczne - ćwiczenia
1.Patologia społeczna (co to jest, jej szkodliwość…..)
Patologia społeczna to ogół przypadków śmierci, obniżenia poziomu moralnego, pogorszenie samopoczucia, i strat materialnych spowodowanych naruszeniem reguł prakseologicznych, moralnych i prawnych oraz postępowaniem autodestruktywnym. Przyjmujemy trzy kryteria oceny zjawisk dewiacyjnych : 1. Śmierć ludzi, wzrost zachorowalności i chorobowości, uszkodzenia ciała, nasilenie stresu. 2. Internalizacja wadliwych norm i wzorów. 3. Straty mienia.
Patologię społeczną definiuje się najczęściej jako negatywne zjawisko społeczne, które musi uwzględniać nastepujące warunki: naruszenie norm i wartości; destruktywność zachowania mierzona skalą potępienia społecznego; występowanie w większej zbiorowości lub skali masowej; konieczność wykorzystania zbiorowej siły w celu przeciwstawienia się tego rodzaju problemu.
2.Co to jest norma w patologii społecznej
Norma - pozwala orzekać o patologii, w tym sensie, że jej naruszenie pociąga za sobą zaistnienie określonej reakcji społecznej prowadzącej do zakwalifikowania danego zjawiska jako patologiczne. Wyróżniamy normy rozwojowe, statystyczne, społeczne, prawne, obyczajowe, kulturowe i religijne a także stanu zdrowia i pewnego stanu idealnego.
3.Funkcje i cechy stereotypów, (po co są i ich funkcje oraz uprzedzenia..)
Cechy stereotypów: ubogie w treść; są skojarzone z emocjami; mają charakter oceniający, stronniczy, tendencyjny; spotykamy się z nieuprawionym uogólnieniem; łatwo się utrwalają i są niepodatne na zmiany; są spójne wewnętrznie; mają społeczny charakter ( określają pewna grupę); mają charakter werbalny; odznaczają się subiektywną pewnością.
Funkcję stereotypów:
1.Orientacyjne: porządkująca- w przypadku nadmiaru informacji ta funkcja pozwala nam na uporządkowanie ich; kształtująca- gdy mamy brak informacji stereotyp dodaje brakujące dane; redukująca dysonans poznawczy- kiedy pojawiają się informacje sprzeczne stereotyp pomaga na rozwianie sprzeczności.
2.Psychologiczne: poczucie przewidywalności zdarzeń- mamy tu pewne wyobrażenie i dzieki temu wiemy jak się zachować; poczucie bezpieczeństwa- dzięki stereotypom wiem czego możemy się spodziewać; integrująca- stereotypy dają poczucie pewnej wspólnotowości; komunikacyjna- ułatwiają komunikowanie się z członkami własnej grupy; kompensacyjna- w tym sensie podnoszą poczucie wartości przez odniesienie swojej grupy do innej; kanalizująca agresję- innym przypisujemy własny wrogi stosunek.
3.Społeczne: manipulacyjna- są nośnikami informacji jednostronnych, które można umiejętnie wykorzystywać trafiając w ludzkie potrzeby także po to, aby te potrzeby rozbudzać; unifikacyjna- osoby lub grupy będące przedstawicielami stereotypów postrzegane są jako bardziej wewnętrznie jednorodne niż są w rzeczywistości.
Uprzedzenia: są zbiorem stereotypów odnoszą się do pewnej rzeczywistości społecznej, opierają się na przesłankach niezgodnych z rzeczywistością i są sądem powziętym z góry, opierają się na poglądach a nie doświadczeniu.
Różnice między stereotypem a uprzedzeniem
Stereotyp- źródła tkwią w niewiedzy; ogranicza się do sfery poznawczej i emocjonalnej; mogą być pozytywne lub negatywne; nie wywołują gwałtownych emocji; najczęściej mają charakter bierny; mogą występować bez uprzedzeń.
Uprzedzenie- źródła w podświadomości; obejmują sferę poznawcza emocjonalno-motywacyjną, behawioralną; zawsze dotyczą negatywnego stosunku do ludzi; są silnie zabarwione emocjonalnie; stymulują do działania; trudno sobie wyobrazić bez stereotypów.
4.Co to jest agresja(charakterystyka, dlaczego człowiek tak się zachowuje)
Agresja- to zamierzone działanie mające na celu wyrządzenie komuś krzywdy.
Teorie na temat agresji: agresja jest jako instynkt; agresja jest reakcją na frustrację; agresja jako popęd na byty; agresja jako nawyk- cecha stała osobowości.
5.Wzorce picia alkoholu ( 3 fazy,picie ryzykowne itd.)
Wyróżniamy trzy rodzaje picia alkoholu: 1. Picie ryzykowne(igranie z dalszą sytuacją wydarzeń); 2.Nadużywanie (picie alkoholu przyczynia się do zaniedbań w wykonywaniu obowiązku i prowadzi do konfliktów z prawem, zawodowych, rodzinnych); 3.Uzależnienie (jest stanem psychicznym spowodowanym piciem alkoholu i charakteryzującym się określonym zachowaniem bądź innymi reakcjami, które okresowo lub zawsze pojawiają się. Przymus picia alkoholu po to aby doświadczyć jego działania na psychikę, uniknąć dyskomfortu związanego z odstawieniem alkoholu.)
6.Fazy rozwoju uzależnienia, skutki oraz współuzależnienie.
1. Faza wstępna- na tym etapie wszelkie imprezy rodzinne stanowią okazję do sięgnięcia po alkohol np. w celu rozluźnienia. Moment krytyczny w tej fazie to luki pamięciowe.
2. Faza ostrzegawcza(zwiastunów)- zaczyna się od tego, że wypicie niewielkiej ilości alkoholu powoduję luki pamięciowe- to stanowi sygnał ostrzegawczy. Osoba na tym etapie oszukuję, udaję i ukrywa swój problem.
3. Faza krytyczna- tutaj następuję całkowita utrata kontroli nad piciem. Podejmuję próby zaprzestania ale bezskuteczne, pojawiają się problemy zdrowotne, obniżenie popędu seksualnego, problemy w rodzinie i w pracy.
4. Faza przewlekła- tutaj ciągi picia przerywane są krótkimi okresami nie picia. Pije tu wszystko co się da, nie zależy mu już na opinie, nie panuje nad czynnościami fizjologicznymi, nie panuje nad nałogiem.
Współuzależnieni- są uzależnieni od osoby chorej(alkoholika), przejmują jego obowiązki, ukrywają problem przed innymi. Zespół cierpień i zaburzeń członków rodziny alkoholowej określa się pojęciem współuzależnienie. Wanda Sztander wylicza sześć podstawowych zaburzeń.
1. Uporczywa koncentracja myśli, działań skierowanych na alkoholika i jego pracę (myślenie o tym, czy alkoholik upije się czy nie, w jakim stanie wróci, co zrobi, jak zachować się, gdy przyjdzie pijany, co oznacza, że osoba, która nie pije nieustannie skupia uwagę na alkoholiku).
2. Zaburzenie życia uczuciowego w postaci gwałtownych zmian nastrojów (huśtawka emocjonalna), czarnowidztwo, nastroje depresji, zamęt uczuciowy doprowadzający często do sięgnięcia po środki chemiczne zmieniające (poprawiające) nastrój, w tym po alkohol.
3. Zgoda na coraz większe, niedopuszczalne przedtem koszty, jakie ponosi rodzina za sprawą picia.
4. Zaburzenia psychosomatyczne i nerwice (bóle głowy, mięśni serca, żołądka itp.) prowadzą do sięgnięcia po środki przeciwbólowe i nasenne, co może także doprowadzić do uzależnienia.
5. Pustka duchowa w postaci nerwowej koncentracji na szczegółach życia codziennego, bez niezbędnego dystansu do spraw drobnych, który uzyskujemy przez zatrzymanie się i refleksję nad sensem życia, bytowaniu w świecie duchowym. Wpływają stąd: rozpacz, depresje, brak nadziei.
6. Wspomaganie choroby alkoholowej przez zwolnienie alkoholika z odpowiedzialności za skutki jego picia (kłamstwo w celu osłonięcia go, tuszowanie wielu spraw). Współuzależnienie jest ceną, którą bliscy alkoholika płacą w sytuacji uporczywego stresu psychicznego „Zjawisko alkoholizmu doprowadza do (...) deformacji w funkcjonowaniu rodziny, a więc tym samym wprowadza w życie rodziny i dziecka czynniki patologizujące rozwój psychospołeczny dziecka”.
7.Rola dziecka w rodzinie uzależnionej (kozła ofiarnego itd.)
Dzieci w rodzinie dotkniętej chorobą alkoholową przyjmują najczęściej jedną z ról:
1. Rola „kozła ofiarnego”. Na nim skupiają się problemy i frustracje całej rodziny. Rolę „kozła ofiarnego” pełni przeważnie dziecko młodsze. Nie potrafi ono konkurować ze starszym rodzeństwem, czuje się odsunięte i szuka wsparcia poza domem. Jest dzieckiem trudnym, stwarza kłopoty w szkole, nie uczy się, rozrabia, sprawia problemy wychowawcze. „Kozioł ofiarny” wcześnie popada w konflikty z prawem, uzależnia się od narkotyków, alkoholu, papierosów, ucieka z domu. Dzieci te często wymagają pomocy psychiatrycznej. W dorosłym życiu odnoszą niepowodzenia oraz są nieprzystosowani do życia w społeczności.
2. Kolejna rola to „aniołek” pozostający poza zasięgiem rodzinnych kłótni, nigdy nie Sprawia rodzinie najmniejszych kłopotów. Odizolowany od rodziny, nie żyje we własnym świecie, w poczuciu krzywdy i samotności. Ucieka od bolesnej rzeczywistości w „bezpieczny” świat marzeń. „Aniołek” to najczęściej dziecko średnie. W szkole jest mało kontaktowe, nie umie znaleźć miejsca, ciche niezauważane przez nauczycieli. W pracy zawodowej i świecie czuje się wyobcowany. Zdarza się, że popada w uzależnienie od substancji toksycznych i halucynogennych lub nadmiernie objada się.
3. Bohater - to dziecko pełniące w rodzinie rolę dorosłego, jego zadaniem jest Dostarczanie rodzinie poczucia własnej wartości, dumy i sukcesu. Postrzegane jako osoba rozważna, pełna poświęceń, odpowiedzialna, zaangażowana, dążąca za wszelką cenę do sukcesu, to przedwcześnie dorosłe dziecko. Bohater na zewnątrz pragnie za wszelką cenę pokazać, że jest silny, zawsze da sobie radę, można na nim polegać, nigdy nie przysporzy innym zmartwień. Tymczasem wewnątrz czuje się winny, nieszczęśliwy, skrzywdzony, zdezorientowany, niewart sukcesu, nienadający się do niczego.
4. Zagubione dziecko - jego rola sprowadza się do bycia ,,niewidzialnym” -,,Nikt mnie nie zobaczy, nie usłyszy”. Dziecko to na zewnątrz jest nieśmiałe, trzyma się zawsze na uboczu, jest zamknięte w sobie, bierne, posłuszne, nie sprawia problemów wychowawczych, usuwa się w cień, często ucieka w świat fantazji, gdzie wszystko jest doskonałe bezpieczne, szuka pociechy w obcowaniu z samym sobą. Wewnątrz jest bardzo samotne, pokrzywdzone, czuje, się nic nie warte, niedobre, do niczego.
5. „Rodzinna maskotka” to najczęściej rola dziecka najmłodszego. Jego rola polega na odwracaniu uwagi od rodzinnego problemu, skupia ją na sobie, jest w centrum zainteresowania. Dbają o dobry, optymistyczny nastrój, często śmieją się mimo wewnętrznej rozpaczy targającej ich sercem i wewnętrznych łez. W szkole nie stanowi poważnego problemu, chociaż czasami jest nieznośny, bo śmieje się i błaznuje bez okazji. W pracy są lubiani, lecz nikt nie traktuje ich poważnie. „Maskotki” sięgają po alkohol i narkotyki.
Omówione role, odgrywane przez dzieci celem przetrwania w rodzinie alkoholowej przynoszą tylko chwilową ulgę. W miarę jak dziecko rośnie i dojrzewa stają się nieaktualne i zaczynają działać na szkodę w dorosłym życiu. Coraz bardziej ujawnia się dysfunkcyjność, bowiem dorośli „bohaterowie” zatracają się w pracy, a ich relacje międzyludzkie są odległe od przeciętnej. „Kozioł ofiarny” staje się często społecznym wyrzutkiem, unikanym przez innych ludzi. „Aniołek” staje się samotnikiem, a „maskotki” nikt nie traktuje poważnie.
8.Jak poznać ze ktoś zażywa narkotyki, ogólne objawy zażywania. Charakterystyka poszczególnych grup narkotyków, objawy i skutki.
Objawy ogólne:
rozszerzone albo zwężone źrenice różnie reagujące na światło; zmiana stylu życia, ubierania się i znajomych; brak kontaktu z rodziną i bliskimi; problemy w szkole, zmiana nastroju; nagłe wybuchy agresji, psychozy, lęki.
Grupy narkotyków
HALUCYNOGENNE: ELSD, marihuana, haszysz. Zaburzają bezpośrednia czynność mózgową co polega na przekazywaniu przez zmysły zniekształconego i ubarwionego obrazu świata.
Objawy: rozszerzone źrenicę , przekrwione oczy, słodkawy oddech, przesiąknięte ubrania, napady żarłoczności, robienie ciagłych dygresji, brak skupienia na jednej czynności -> problemy w kontakcie z innymi, zamkniecie, odizolowanie.(u72h)
OPIATY: morfina, heroina, opium, metadon. W małych dawkach powodują stan euforii. Natomiast w dużych dawkach powodują stany zamroczenia. Skuteczny środek uśmierzający ból ale są bardzo niebezpieczne - silnie uzależniają.
Objawy: zwężone źrenice nie reagujące na światło, na początku daja zadowolenie później stany depresyjne, lęki, kłamliwość, bladość skóry, zapalenie żył, próchnica, osłabienie popędu, zapalenie wątroby. (u48h)
BARBITURANY: relanium, luminal, itp. Zażywa się je w celu uśmierzenia bólu, powodowac mogą zaburzenia senne. Długotrwałe przyjmowanie prowadzi do niezrównoważenia psychicznego, lęków, psychozy. (u.48h)
CHARAKTER AMFETAMINY:
Silny środek stosowany w celu usunięcia zmęczenia, środek o działaniu pobudzającym. przypływ energii i mocy.
Nadużywanie amfetaminy prowadzić może do depresji, napadów agresji, bezsenności.
zaburzeń pracy serca. Przedawkowanie: wysoka temperatura ciała, drgawki, śpiączka. krwawienie naczyń mózgowych, może doprowadzić do śmierci. Do amfetaminy halucynogennej należy extazy.
KOKAINA:
Silny środek uzależniający psychicznie i fizycznie, w dość krótkim czasie, o działaniu pobudzającym i stymulującym, zwiększa aktywność, niweluje zmęczenie. Następstwa: nudności, nadpobudliwość, chroniczny katar. Długotrwałe zażywanie prowadzić może do: bezsenności, impotencji, zgonu.
MARICHUANA:
Naturalny środek halucynogen, otrzymany z konopi indyjskich, zaliczany do narkotyków miękkich, bo nie powoduje tak silnego i tak szybkiego uzależnienia jak inne środki np. kokaina. Nie można jej też przedawkować. Działanie: stan euforii, odprężenia, zaburzenia w poczuciu czasu. Nadużywanie: apatia, niechęć do innych ludzi, astma, zapalenie płuc. nowotworv. Główny składnik - THC.
FAZY ROZWOJU NARKOMANII:
FAZA EKSPERYMENTOWANIA: np. za namową innych osób.
FAZA REKREACYJNA: selekcjonowania środków oraz okazjonalnej przyjemności kilku wybranych.
FAZA NADUŻYWANIA: ma skutek nawarstwienia problemów, niepowodzeń - przymusowego i rosnącej częstotliwości. Negatywne skutki dla zdrowia.
Narkoman- ktos dla kogo narkotyki stały się niezbędnym elementem do życia.
9.Objawy uzależnienia od komputera i Internetu, fazy rozwoju uzależnień.
Kimberly Young -opracował następujące fazy rozwoju uzależnienia.
I faza - zaangażowania - użytkownik zapoznaje się z internetem i jego możliwościami. W tej fazie istotną rolę odgrywają uczucia związane z eksploracją nowej rzeczywistości. Zainteresowanie, fascynacja i uczucie przypływu sił są szczególnie atrakcyjne po ciężkim, wymagającym odprężenia dniu. Kontakty nawiązywane za pomocą internetu sprawiają, że znika nuda i poczucie osamotnienia. Może pojawiać się nawet uczucie podobne do euforii, a także uczucie spokoju w trakcie lub bezpośrednio po surfowaniu.
II faza - zastępowania - intensywne uczucia występujące w poprzedniej fazie zastępowane są przez redukcję dyskomfortu. Uzależniony zaczyna odczuwać potrzebę podtrzymywania znajomości zawartych przy pomocy internetu. Powoli zagłębia się w internetową wspólnotę rezygnując na rzecz tej aktywności z osób czy zajęć, będących do tej pory częścią jego życia. Jego myśli są pochłonięte przez rzeczywistość sieci, nawet wtedy, gdy z niego nie korzysta (często także podczas rzeczywistych spotkań towarzyskich).
III faza - ucieczki - uzależnienie pogłębia się prowadząc do silnej i coraz większej potrzeby oraz chęci korzystania z internetu. Sieć przestaje być jedynie narzędziem do komunikacji, rozrywki czy zdobywania potrzebnych informacji. Staje się miejscem ucieczki od świata realnego i codziennych problemów. Po powrocie do rzeczywistości problemy te wracają ze zdwojoną siłą, pogłębia się depresja i poczucie samotności. Uzależniony odczuwa coraz większe wyrzuty sumienia z powodu zaniedbywania codziennych obowiązków i bliskich mu osób. Nieprzyjemne odczucia i chęć ich zredukowania powodują coraz częstsze i dłuższe sesje w sieci. Po ich przerwaniu (odstawieniu) odczuwa efekty odstawienia podobne do tych pojawiających się u alkoholików, czyli poirytowanie, niepokój, a nawet panikę. Ponadto pojawia się zaprzeczanie swoim faktycznym problemom związanym z używaniem Internetu.
Objawy: zaczyna oszukiwać co do czasu spędzonego przy komputerze. Fizyczne: zawroty głowy, mdłości, padaczka. Występują w: sferze psychicznej; w kontaktach interpersonalnych; oraz fizjologiczne i fizyczne (Nieprawidłowe lub nieumiejętne korzystanie z klawiatury prowadzi do tzw. "ciasnego nadgarstka" (zespół kanału nadgarstkowego). Niewłaściwe ułożenie nadgarstka przy klawiaturze powoduje zbyt mocne zgięcie w stawie promieniowo-nadgarstkowym, co z kolei prowadzi do ucisku tętnicy promieniowej i łuków tętniczych dłoni, a co za tym idzie niedokrwienia ręki na odcinku nadgarstek-śródręcze-palce. Tego typu ułożenie ręki grozi też bolesnymi skurczami mięśni. Długotrwałe siedzenie przed komputerem obciąża mięśnie pleców i karku. Nieodpowiednie krzesło czy pozycja mogą być przyczyną skrzywień kręgosłupa.) Inne możliwe skutki to:
zaburzenia koncentracji uwagi i obniżona sprawność myślenia,
zaburzenia kontroli popędów,
pogorszenie wzroku,
większa podatność na infekcje,
podrażnienia skóry,
bezsenność,
nadpobudliwość