WYKŁAD 1

Podstawy prawodawstwa

1. Nieznajomość prawa szkodzi. Obowiązuje domniemana znajomość prawa.

2. Obowiązuje zasada praworządności: wszelkie działania państwa wobec obywateli muszą mieć jednoznaczną podstawę prawną

3. Prawo nie jest odzwierciedleniem społecznej rzeczywistości

4. Jest to wiedza normatywna

Sytuacje proste - są regulowane przez normy moralne, etyczne, religijne, zwyczajowe, tradycyjne.

Sytuacje konfliktowe- niezbędne są ścisłe reguły postępowania, norm obowiązujących w każdym państwie, regulujących stosunki między obywatelami oraz między obywatelami a państwem.

Prawo pozytywne:

1. jasno sformułowane

2. stosowane zgodnie z przyjętymi procedurami

3. niezależne od ambicji władców

4. może chronić wolność obywateli

Trzy główne tradycje filozoficzno-prawne:

• pozytywistyczna

• prawo naturalna-prawo pozytywne nie jest jedynym wyłącznym wzorem zachowań . Ludzi wiąże też prawo natury, prawo wieczne

• realistyczna - sprzeciw wobec prawa oficjalnego i naturalnego

Istota prawa -przeżycia, emocje bądź zachowania ludzi.

Prawo w znaczeniu prawniczym ( akceptowane w kręgu europejskim )

Zespół reguł ustanowionych bądź uznawanych przez organy państwa, wobec których posłuch zapewniony bywa dzięki przymusowi jaki stosować może państwo.

Posłuch obywatela jest sprawą wyboru:

1. postawa realistyczna - posłuch z szacunku dla państwa jako takiego

2. postawa oportunistyczna- posłuch z chęci zyskania korzyści lub uniknięcia kary

3. postawa konformistyczna- naśladowanie innych osób lub dostosowywanie się do nich .

Prawo ma charakter:

• klasowy - władza należy do klas władających środkami produkcji. Prawo ustanowione przez klasy uwzględnia jej interesy, wolę i poglądy . Interesy innych klas uwzględnia się tylko w pewnej mierze tak by nie doprowadzić do buntu.

• Społeczny

• Zaspokaja potrzebę poczucia społecznego porządku

• Wyraża społeczne interesy

• Zapewnia respektowanie społecznie uznawanych wartości

• Państwowy- prawo pozwala realizować funkcje zewnętrzne i wewnętrzne państwa ( organizatorsko- gospodarcze, socjalno-opiekuńcze, kulturalno-wychowawcze

Funkcje prawa:

1. stabilizacyjna - utrwalenie istniejącego w społeczeństwie ładu politycznego, gospodarczego itp.

2. Dynamizacyjna - promowanie zmian w różnych sferach życia społecznego

3. Ochronna- wspieranie, ochrona wartości istotnych ze społecznego punktu widzenia

4. Organizacyjna - tworzenie instytucjonalnych wartości życia społecznego i państwowego ( ustrój władzy , kompetencje, tryb działania)

5. Represyjna- obawa przed dolegliwościami spotykającymi osoby które naruszą normy

6. Wychowawcza- wyrabianie w adresatach norm trwałych , przekonań, skłonności, nawyków

Język prawny to odmiana naturalnego języka narodowego, ale posiadająca odmienne słownictwo- terminologia oraz osobliwości gramatyczne i stylistyczne.

Norma postępowania- wypowiedź skierowana do danej osoby lub osób żądanie albo upoważnienie do określonego zachowania się

Norma prawna- najmniejszy stanowiący sensowną całość element prawa

1. reguła generalna „ każdy” obywatel, nie konkretna osoba

2. reguła abstrakcyjna ( bez nadmiernej szczegółowości) ogólne ujęcie prawne

3. luki prawne

Kazuistyka - pułapka dla prawodawców

Norma prawna to reguła postępowania lub zachowania się której państwo nadaje charakter obowiązujący wyrażając ją we właściwej formie i zaopatrując w przymus państwowy : nakaz, zakaz, dozwolenie.

Norma 3 części:

1. hipoteza- określa adresata oraz warunki lub okoliczności ( podmiot, elementy przedmiotowe, miejsce działania

2. dyspozycja- określa sposób zachowania się, działania , treść decyzji należnej do przyjęcia

3. sankcja- określa rodzaj i wyznacza stopień dolegliwości lub gratyfikacji: karna, egzekucji, nieważności

Normy prawne są przekazywane do wiadomości w formie utrwalonej na piśmie w postaci dokumentu: aktu normatywnego- przepisy prawne to najmniejszy odcinek ( zadanie ) zaopatrzony wskaźnikiem identyfikacyjnym

System prawa- całokształt powiązanych i uporządkowanych norm prawnych, wysłowionych w aktach normatywnych

System prawa ( gałęzie ( działy))

• prawo pracy

• karne ( procesowe)

• finansowe

• cywilne ( procesowe)

• kosmiczne

• informatyczne

• administracyjne

Cechy systemu prawa:

1. bezkolizyjność ( 2 akty prawne nie mogą się wzajemnie wykluczać)

2. hierarhiczność ( akt niższego rzędu nie może kolidować z aktem wyższego rzędu)

3. wykładnia i sposób interpretacji

• autentyczna ( należy do twórcy prawa)

• legalna ( upoważnionego organu państwowego)

• sądowa ( w toku stosowania prawa w konkretnych przypadkach wytyczne wymiaru sprawiedliwości)

• administracyjna ( nadrzędny organ administracji)

• doktrynalna=naukowa ( powaga , autorytet)

2001

Strona 1 z 3

---