Pytania/zadania na ćwiczenia po wykładzie

1. Wyjaśnij, nawiązując do czasów Taylorowi współczesnych (biorąc pod uwagę m.in. standard życia, poziom edukacji) racjonalizm zasad Taylora.
2. Wyjaśnij na wybranych przykładach osobowych, że prace/badania zwolenników szkoły Taylora mogą być korzystne dla biznesu dziś.
3. Jak wytłumaczysz zachowania w pracy uczestników eksperymentu Mayo.
4. Opisz na przykładzie hipotetycznego pracownika trafność (lub nie) teorii Maslowa.
5. Podaj przykład (stanowisko albo/i opis) pracownika X i Y z dzisiejszych czasów.
6. Dlaczego Argyris może mieć rację?
7. Na przykładzie procesu produkcyjnego opisz jak sprzężenie zwrotne wpływa na pozostałe elementy systemu.
8. Podaj ograniczenia podejścia klasycznego.
9. Podaj ograniczenia podejścia behawioralnego.
10.Podaj ograniczenia podejścia ilościowego.
11.Podaj przykłady zadań menedżera wykorzystującego w pracy podejście integrujące.
12.Podaj ograniczenia podejścia integrującego.

Odpowiedzi

1. Zasady Taylora są dobre, ponieważ pod uwagę jest brane dobro pracowników, oraz przydział zadań osobom, które najbardziej pasują do wyznaczonych ról. Również odpowiedzialność nie spada na jednostkę, tylko na odpowiednio uporządkowaną grupę.

‎2. Taylor dzieli zwykłe obowiązki majstra na osiem osób; czterech majstrów w warsztacie i czterech urzędników w biurze. Każdy pracownik, każdy majster wypełnia tylko określone i ograniczone funkcje, dzięki czemu może dojść do dużej wprawy. W organizacji Taylora każdy robotnik jest zależny od ośmiu różnych kierowników, z których każdy ma specjalne atrybuty.

‎3. Zachowanie pracowników wypływa ze względu na to, że trzeba zaspokoić ich potrzeby - zresztą złożone, niesprowadzalne wyłącznie do oczekiwania zapłaty - podobnie jak trzeba zaspokajać potrzeby organizmów biologicznych, jeśli mają funkcjonować efektywnie.

‎4. Działania motywacyjne są skazane na niepowodzenie, jeśli zaspokaja się pewien poziom potrzeb, ignorując poziom hierarchicznie niższy. Jeśli Twojego pracownika nie stać na zaspokojenie podstawowych potrzeb, nie ma sensu przekonywać go, że powinien być zadowolony.

5. Założenia teorii X: Pracownik nie lubi pracować i stara się unikać pracy. Jest kontrolowany przez menedżera, zmuszany do pracy. Zaczyna pracować pod groźbą kary. Taki pracownik woli by nim kierowano, pragnie uniknąć odpowiedzialności. Daje im to poczucie bezpieczeństwa. Ambicje są niewielkie. Nie podejmuje własnej inicjatywy.
Założenia teorii Y: Pracownik nie wykazuje przyrodzonej awersji do pracy; praca jest naturalną częścią jego życia. jest wewnętrznie motywowany do osiągnięcia celów. We właściwych warunkach dąży do odpowiedzialności oraz ją podejmuje. Zdolny do nowatorskiego podejścia do rozwiązywania problemów organizacji. Wykazuje dużo własnej inicjatywy.

‎6. Argyris może mieć rację ponieważ ludzie nie poddawani reżimowi stają się aktywniejsi, bardziej niezależni, wykazują zainteresowanie wyższymi sprawami, są bardziej zorientowani na przy­szłość, lepiej przygotowani do przewodzenia, bardziej świadomi celu i mają większe opanowanie.

7. Dzięki sprzężeniu zwrotnemu każdy z pracowników będący na innym stanowisku pracy jest dobrze poinformowany i współgra z innymi np. kelner w restauracji bonuje potrawy -> bon wychodzi w kuchni i kucharka dzięki temu może ręcznie przyrządzać potrawy a następnie dzięki odpowiedniemu sygnałowi dać znać kelnerowi o odbiór potrawy.

8. Ograniczenia szkoły klasycznej - bardziej odpowiednia dla stabilnych i prostych organizacji współczesnych, dynamicznych. Często zalecała uniwersalne procedury, nieodpowiednie w pewnych sytuacjach. Ograniczeniem jest także słabość roli jednostki w organizacjach.

‎9. Ograniczenia podejścia behawioralnego: złożoność zachowania indywidualnego utrudnia jego trafne przewidywanie. Koncepcje te budzą niechęć u menedżerów, dlatego ich nie wprowadzają. Współczesne rezultaty badań nie docierają w zrozumiałej formie do menedżerów.

10. Podejście ilościowe nie jest w stanie w pełni wyjaśnić czy przewidzieć ludzkich zachowań w organizacjach. Matematyczne wyrafinowanie może być osiągane kosztem innych potrzebnych umiejętności. Modele mogą wymagać nierealistycznych lub bezzasadnych założeń.

11. Jednym z najczęściej wykorzystywanych sposobów budowania zespołu jest szkolenie integracyjne wyjazd, na którym pracownicy wykonują zadania zespołowe, pozornie niezwiązane z pracą. Zadania te uczą ich jednak współpracy i koordynacji swoich działań w różnych warunkach.
- sformułowanie - określenie celów , które będą realizowane przez zespół
- podział celów na zadania
- dobór albo wybór sposobów działania
- organizacja przebiegu działań
- przekształcenie poszczególnym członkom zadań i motywowanie ich do pracy
- kontrola tego co się dzieje w zespole

12. Brak możliwości utworzenia synergii.

Pytania Przeglądowe:
1. Podsumuj w skrócie klasyczne podejścia do zarządzania i wskaz główne osoby, które przyczyniły sie do rozwoju jego dwóch gałęzi.
2. Podsumuj skrótowo badania z Hawthorne oraz opisz, do jakich głównych wniosków doprowadziły.
3. Opisz podejście sytuacyjne i wykaż w ogólnych zarysach jego użyteczność dla studiów i praktyki zarządzania.
4. Jakie współczesne problemy i wyzwania napotykają menedżerowie?
Pytania analityczne:
5. Pod jakimi względami, Twoim zdaniem , zarządzanie rozwijało sie w innych krajach tak samo jak w Stanach Zjednoczonych, a pod jakimi względami rozwój ten był odmienny?
6. Wyjaśnij, jak menedżer może w sposób komplementarny wykorzystywać narzędzia i metody z każdego z głównych podejść do zarządzania.

1. Klasyczne podejście do zarządzania składa się z dwóch wyodrębnionych gałęzi:
- naukowego zarządzania (czyli zarządzania koncentrującego się na polepszeniu działania poszczególnych pracowników)
- zarządzania administracyjnego (jest to gałąź zarządzania koncentrująca się na zarządzaniu całą organizacją)
Głównymi osobami, które przyczyniły się do rozwoju gałęzi klasycznego podejścia jest Taylor oraz Fayol, który wyodrębnił funkcje kierownicze.

2. W firmie Western Electric w Hawthorne w pobliżu Chicago w latach 1927-1932r. Elton Mayo wraz z pracownikami przeprowadził badania. Polegały one na zmianie oświetlenia miejsca pracy wybranej grupy robotników i porównanie jej wydajności z wydajnością innej grupy, która pracowała przy niezmienionym oświetleniu. Kiedy zwiększono oświetlenie dla grupy eksperymentalnej, wydajność wzrosła w obu grupach. Wzrost ten utrzymywał się nawet po powrocie do poprzedniego oświetlenia. Wydajność zaczęła spadać wtedy, gdy oświetlenie zmniejszono do takiego, jakie daje światło księżyca. Drugi eksperyment polegał na ustaleniu akordowego planu zachęt dla grupy 10 pracownic montujących końcówki dla central telefonicznych. Według naukowego zarządzania pracownik powinien zawsze dążyć do maksymalizacji swojej płacy, wytwarzając jak najwięcej produktów. Grupa robotników nieformalnie ustaliła poziom produkcji. Osoby, które przekraczały normę nazywano „naganiaczkami”, a te które wytwarzały za mało „dłubaczkami”. Robotnice starały się utrzymać normę produkcji, aby były akceptowane w pracy, do tego stopnia, że spowalniały pracę aby nie wyprodukować zbyt dużej ilości końcówek.

Podsumowując badania Mayo stwierdził, iż zachowanie ludzi teraz ma większe znaczenie niż wcześniej. Procesy indywidualne i społeczne odgrywają większą rolę w kształtowaniu postaw i zachowań pracowników niż bodźce materialne.

3. Podejście sytuacyjne - jest to podejście do zarządzania sugerujące, że właściwe zachowanie kierownicze w danej sytuacji zależy od szerokiej gamy elementów. Użyteczność dla studiów i praktyki zarządzania:
- decyzje kierownictwa nie są samodzielne i nie tylko ono ponosi za nie odpowiedzialność
- większa współpraca pracowników, docenianie pracowników

4. Rosnąca odpowiedzialność oraz brak współpracy pracowników

5. Zarządzanie rozwijało się w innych krajach tak samo jak w USA pod względem jego prekursorów (Taylor, McGregor, Maslow) i idei. Natomiast różniło się metodami zarządzania. W Stanach Zjednoczonych menadżerowie zdobywają wykształcenie w college'ach . Nie ma szkół zarządzania.

6. a) Klasyczne podejście:
- naukowe zarządzanie: podejście to może wykorzystać, iż skupia się na polepszeniu działań pracowników, polepszeniu jakości pracy jednocześnie ograniczając ilość pracowników jednocześnie zmniejszając koszty produkcji (pracownicy muszą być nadzorowani, aby mieć pewność, że stosują się do właściwych metod)
- zarządzanie administracyjne: menadżer skupia się nad dobrem całej organizacji, ma całkowitą kontrolę nad nią, nie zajmuje się poszczególnymi jednostkami. Foyol: 14 zasad sprawnego zarządzania m.in. podział pracy, autorytet, jedność rozkazodawstwa, hierarchia, harmonia.
b) Behawiorystyczne podejście:
koncentruje się na zachowaniu pracownika w kontekście organizacyjnym, wyróżnia się ruch na rzecz stosunków międzyludzkich (human relation), który zrodził się na gruncie eksperymentów Hawthorne i który przez wiele lat był popularnym podejściem do zarządzania. Podstawowym założeniem tego kierunku było przyjęcie, że troska menadżerów o pracowników doprowadzi do wzrostu zadowolenia i zwiększenia wyników.
c) Podejście ilościowe:
- ilościowa teoria zarządzania koncentruje się zwłaszcza na opracowaniu modeli matematycznych. Model matematyczny jest nieskomplikowanym i uproszczonym przedstawieniem systemu, procesu lub relacji.
- zarządzanie operacyjne - zaliczamy wszystkie techniki, które wspomagają przedsiębiorstwa w efektywnym wytwarzaniu towarów i usług.
Zastosowanie modeli zwiększyło świadomość i zrozumienie złożonych procesów oraz sytuacji organizacyjnych. Jest bardzo użyteczne w procesie planowania i kontrolowania.
d) Podejście integrujące - dzieli się na:
- podejście sytuacyjne: sugeruje, że właściwe zachowanie kierownicze w danej sytuacji zależy od szerokiej gamy elementów; teorie nie mają zastosowania, ponieważ każde przedsiębiorstwo jest jedyne w swoim rodzaju.
- podejście systemowe - związane z postrzeganiem organizacji jako pewnych systemów
- podejście zintegrowane - zaleca wykorzystywanie kilku podejść na raz: pod. klasyczne (efektywność i wydajność), pod. behawiorystyczne (postawy i zachowania), pod. ilościowe (modele ilościowe teorii zarządzania).

---