Ortodydaktyka i jej założenia resocjalizacyjne- analiza i interpretacja

Ortodydaktyka (ang. ortodidactis, ros. Ortodidaktika) - dział pedagogiki specjalnej (dydaktyka specjalna, teoria nauczania specjalnego). Jej przedmiotem jest badanie procasów kształcenia dzieci, młodzieży i dorosłych z odchyleniami od normy-”dydaktyka prostująca” (gr. ortós - prosty, prawidłowy)- bez względu na rodzaj, złożoność, zaakres i genezę niepełnosprawności, zaburzeń w zachowaniu, a także zdolności i uzdolnień. Jest obecna wszędzie gdzie zachodzi proces kształcenia specjalnego. Immanentną częścią ortodydaktyki są procasy korygowania i kompensowania, dlatwgo mówi się o kształceniu rewalidującym i resocjalizującym, zatem jest ona dydaktyką uwzględniającą swoiate warunki nauczania /uczenia się jednostek upośledzonych.

Nieodłącznie z ortodydaktyką związane są następujące pojęcia:

Wspomaganie rozwoju- działanie pedagogiczne polegające na a) stwarzaniu korzystnych warunków kształcenia i wychowywania sprzyjających rozwojowi wychowanka; b) zapobieganie jego zachowaniom i postępkom hamującym rozwój; c) przeciwdziałanie zachowaniom chamującym jego rozwój lub wręcz rozwojowi zagrażających.

W wspomaganiu rozwoju kładzie się mocny akcent nie tylko na kierowaniu rozwojem za pośrednictwem nakazów i zakazów, lecz na takie oddziaływanie pedagogiczne, aby wychowanek sam chciał robić to co zapewnia mu bezpieczeństwo i rozwój ogólny.

Kompensacja (łac. compensatio-wyrównywanie) - wyrównywanie braków w jednej dziedzinie działalności danej osoby przez nasilenie aktywności w innej dziedzinie. Kompensacja jest ważnym mechanizmem obronnym człowieka, właściwe jej ukierunkowanie jest szczególnym przedmiotem zainteresowań pedagogiki specjalnej. W pedagogice kompensacja polega na wyrównywaniu deficytów rozwojowych.

Cele i zadania. Do głównych zadań dydaktyki specjalnej należy zaliczyć:

1. Badanie procasu kształcenia dzieci, młodzieży, osób dorosłych odchylonych od normy zarówno w szkole, jak i poza nią;

2. Gromadzenie i opisywanie doświadczeń dydaktycznych, wypracowanie bardziej efektywnych form, zasad, metod i środków edukacji specjalnej;

3. Wzbogacanie i upowszechnianie nowych, naukowo uzasadnionych teorii naucznia specjalnego;

4. Wypracowanie metod pomiaru wyników kształcenia specjalnego;

5. Wyznaczanie i określanie tendencji w rozwoju edukacji paralelnej dla jednostek niepełnosprawnych, dla ich pozaszkolnej rehabilitacji czy resocjalizacji;

6. porównywanie i ocenianie postępów rozwoju dydaktyki specjalnej w kraju i za granicą.

Ogólnym celem ortodydaktyki jest więc dostosowanie procesu kształcenia do realizacji specjalnych potrzeb uczniów odchylonych od normy w rozmaitych zakresach.

Zasady kształcenie specjalnego.

Na gruncie ortodydaktyki obowiązują zasady kształcenia ogólnego. Wykorzystując je w działaniu, trzeba jednak pamiętać o właściwościach rozwojowych uczestników procesu kształcenia specjalnego.

Zasady formułowane na gruncie dydaktyki specjalnej

Według O. Lipkowski:

• życzliwej pomocy;

• kształtowania pozytywnej atmosfery pracy;

• aktywności w nauce;

• dominacji wychowania;

• indywidualizacji;

• treści kształcących.

Według J. Sowa, F. Wojciechowski:

• dokładnego poznania istoty niepełnosprawności i ich przyczyn;

• indywidualizacji wymagań i doboru metod oraz organizacji pracy;

• systematyczność oddziaływania na odchylenia;

• trwałych wyników oddziaływania - podtrzymywania;

• elastyczności odziaływania na tle zachodzących zmian;

• współpracy rodziny, specjalistów i środowiska w oddziaływaniu i rechabilitacyjnym.

Podział ortodydaktyki na szczególowe dydaktyki specjalne:

• Oligofrenodydaktyka- teoria nauczania upośledzonych umysłowo;

• Surdodydaktyka- teoria nauczania słabo słyszących i niesłyszących;

• Tyflodydaktyka- teoria nauczania słabo widzących i niewidzących;

• Dydaktyka terapeutyczna- teoria nauczania przewlekle chorych i kalekich;

• Dydaktyka resocjalizująca- teoria nauczania niedostosowanych społecznie;

• Dydaktyka zdolnych- teoria nauczania zdolnych i wybitnie zdolnych.

Bibliografia

Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 2007

Kupisiewicz C.,Podstawy dydaktyki ogólnej,Warszawa 1977

Lipkowski O., Pedagogika specjalna, Warszawa 1981

---