„Czytam coraz lepiej”- program rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów klas I-III.
Doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem.
Autor programu: mgr Anna Czubacka
I. Wstęp
Zgodnie z Rozporządzeniem MENiS z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, głównym celem pracy edukacyjnej wszystkich nauczycieli jest dążenie do wszechstronnego i harmonijnego rozwoju uczniów. Dalej czytamy, iż jednym ze szczegółowych celów jest rozwijanie umiejętności czytania pisania i liczenia. Konieczna jest, więc harmonijna realizacja zadań i współpraca w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania. Wszechstronny rozwój uczniów może być realizowany na zajęciach kółka czytelniczego, na którym poprzez ciekawe formy i metody można będzie wyzwolić w dzieciach ciekawość, aktywność i spontaniczność oraz inspirować do działalności twórczej w zakresie kształtowania umiejętności czytania, zwłaszcza czytania ze zrozumieniem. Takie zajęcia mają głównie na celu dawać radość, satysfakcję, pozytywne doświadczenia w pracy z książką oraz wyzwalające własna inicjatywę dzieci. Jest to niezbędne, jeśli chcemy, by nasz uczeń doceniał rolę książki, umiał w sposób świadomy korzystać ze zdobyczy współczesnej cywilizacji i nie zginął w natłoku informacji.
Pisząc program uwzględniłam wyposażenie szkoły, w której będzie on realizowany. Treści w nim zawarte podporządkowane są głównie kształceniu umiejętności: poszukiwania, samodzielnego wyboru informacji, jej przetwarzania, twórczej pracy oraz samokształcenia.
Program został wdrożony w roku szkolnym 2004\2005 w formie zajęć społecznych pozalekcyjnych w wymiarze 1 godziny tygodniowo i jest oparty o podstawę programową.
II. Cele ogólne programu:
Rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań i zamiłowań czytelniczych.
Przygotowanie i tworzenie warunków do samodzielnego poszukiwania potrzebnych informacji
i materiałów z różnych źródeł wiedzy.
Wzbogacenie słownictwa dziecka
Rozpoznanie i umiejętne kierowanie zainteresowaniami literackimi uczniów
z uwzględnieniem ich indywidualnych uzdolnień.
Doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem.
III. Cele operacyjne:
Uczeń :
wypowiada się na temat ulubionych książek , recytuje wiersze
czyta wybrane przez siebie utwory zachowując odpowiednią dykcję, intonację i interpunkcję
wie jaką rolę w życiu człowieka odgrywa książka
wykazuje zainteresowanie czytelnictwem książek
chętnie korzysta z biblioteki,
potrafi skorzystać z encyklopedii i słowników
szanuje i dba o książki
potrafi zareklamować ciekawą książkę w formie;
ustnej
pisemnej
plastycznej
wyzwalać ekspresję słowną w grach dydaktycznych i ćwiczeniach dramowych
potrafi opowiedzieć treść wybranej lektury
potrafi zaprezentować swoje umiejętności i zainteresowania związane z tekstem literackim
aktywnie uczestniczy w różnych formach sprawdzających wiadomości czytelnicze
samodzielnie podejmuje się nauki czytania
wie, że biegłość czytania służy poznawaniu nowych treści
rozumie treść czytanego tekstu
IV. Treści programowe:
Program edukacyjny -„Czytam coraz lepiej”- obejmuje następujące treści programowe:
1. Czytamy oraz zachęcamy do czytania.
-rozmowy, swobodne i spontaniczne wypowiedzi dzieci, uważne słuchanie wypowiedzi innych,
2. Zapoznanie ze zbiorami biblioteki szkolnej.
-zachęcanie do korzystania z biblioteki szkolnej oraz poszukiwania informacji w różnych źródłach wiedzy.
3. Czytamy coraz lepiej i recytujemy.
-głośne czytanie i recytowanie tekstów , ciche czytanie ze zrozumieniem,
4. W świecie bohaterów książek.
-opowiadanie, przeżywanie i wczuwanie się w role bohaterów lektury
5. Tworzymy, przedstawiamy i oglądamy.
-tworzenie własnych wytworów literackich, wykorzystanie gier dydaktycznych , dramy, pantomimy do wyrażania przeżyć i treści utworu
6. Organizujemy konkursy i quizy czytelnicze.
-sprawdzanie swojej wiedzy i umiejętności
7. Zachęcamy do czytania książek poprzez zorganizowanie mini biblioteczki oraz wystawę prac twórczych.
-wykonanie prac plastycznych, wystawek, gazetek.
V. Procedury osiągania celów:
Wymienione cele zostaną osiągnięte przez:
1. Stosowanie odpowiednich i właściwych form pracy:
- czytanie z podziałem na role,
- rozmowa z dziećmi po wspólnej lekturze,
- wspólne zabawy słowne,
- quizy poświęcone poznanym bohaterom literackim,
- konkursy plastyczne.
- praca ze słownikami, encyklopediami, korzystanie z Internetu
- projektowanie okładki wybranej książki - wystawa prac w bibliotece
- album o wybranym autorze książek dla dzieci.
- wystawki tematyczne, konkursy
- głośne czytanie tekstów z odpowiednią intonacją.
- recytacja wierszy.
- inscenizacje.
- obejrzenie spektaklu teatralnego
- przygotowanie do rozumienia znaczenia komunikacji niewerbalnej jako wzbogacenia komunikacji werbalnej
- poszerzanie wiedzy o świecie, wynalazkach, przyrodzie poprzez szukanie materiałów na zadany temat:
- korzystanie z czasopism
- korzystanie z książek popularnonaukowych
- korzystanie z książek dla dzieci
2. Stosowanie różnorodnych metod:
- burza mózgów (zbieranie różnorodnych pomysłów),
- dramy (scenki, inscenizacje),
- praca w grupach,
- praca zespołowa,
- dyskusja.
3. Zastosowanie zasad:
- zasada systematyczności,
- zasada utrwalania zdobytych umiejętności,
- zasada indywidualizacji,
- zasada aktywnego i świadomego udziału ucznia.
4. Pozytywne motywowanie ucznia do czytania.
VI. Metody pracy
METODY podające:
- słuchanie czytanych tekstów literackich, wierszy
- swobodna rozmowa, dialog,
- opowiadanie treści utworów,
-praca z tekstem
-historyjka obrazkowa
METODY AKTYWIZUJĄCE:
- dyskusja twórcza,
- drama,
- pantomima,
- gry i zabawy integracyjne,
- gry logiczne i dramatyczne,
- drzewko decyzyjne,
- „burza mózgów”,
METODY PRAKTYCZNE (działanie):
-ćwiczenia, konkursy, quizy
VII. Formy pracy
- indywidualna
-indywidualna zróżnicowana
-zespołowa
-zespołowa zróżnicowana
-zbiorowa
-zbiorowa zróżnicowana
VIII. Środki dydaktyczne
-fragmenty tekstów literackich,
- kasety z nagraniami muzycznymi,
- rekwizyty do zabaw, inscenizacji,
- przezrocza,
- „teatrzyk klasowy”, pacynki, kukiełki,
- maski,
-zadania konkursowe
-kasety z nagraniami bajek, opowiadań
-Baśnie znanych autorów
-wiersze dla dzieci
-czasopisma dziecięce
-słowniki i encyklopedie
-programy komputerowe
-przybory plastyczne
IX. Badanie osiągnięć uczniów:
Ocenianie i kontrolowanie uczniów następuje poprzez:
Samoocenę ucznia słowną i opisową,
Dyplomy oraz znaczki za aktywność czytelniczą.
Organizowanie konkursów
Ocenianie na bieżąco pracy w zespole i grupie
Eksponowanie prac uczniów
Obserwacje pracy uczniów, ich aktywność i zaangażowanie
X. Ewaluacja:
-Obserwacja podczas zajęć
-Ankieta dla uczniów
-wytwory prac
-konkursy
-quizy
-konsultacje z bibliotekarką
-rozmowy z rodzicami
-ANKIETA EWALUACYJNA DLA UCZNIÓW:(po każdych zajęciach).
Co czułeś (czułaś) uczestnicząc w zajęciach?
Wpisz odpowiednie wyrazy w wybraną „buźkę”
zadowolenie, radość, przyjemność, zaciekawienie, smutek, obojętność, znudzenie, złość.
Literatura:
1. „Baśnie Polskie”,wyd.Publikat, Poznań 2004
2.Baczyńska H. „Metodyka wypracowań w klasach I - IV szkoły podstawowej”
3. Bogdanowicz M.: O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu. Wydawnictwo Popularnonaukowe "Linea", Lublin 1994.
4. Borecka, Biblioterapia w szkole podstawowej, Wałbrzych 2002.
5. „Brzechwa dzieciom”, Wyd. Nasza Księgarnia, Warszawa 1990.
6. Dobrowolska - Bogusławski „Ewolucja w metodach nauki czytania” Życie Szkoły 86/9
7. Gawdzik W., Jasińska A. „Przewodnik metodyczny do nauczania języka polskiego w klasie II”
WSiP 1988
8.Grimm W. J. „Baśnie”, Wyd. Siedmioróg, Wrocław 2001
10. Jóźwicki T. „Opowiadanie jako forma wypowiedzi w klasach początkowych” WSiP Warszawa 1984
11. Kapica G. „Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym” Warszawa 1990
12. Lenartowska K., Świętek W., Lektura w klasach I - III, Warszawa 1993..
13. Malendowicz J.: O trudnej sztuce czytania i pisania. NK Warszawa 1978.
14. Papuzińska J. Inicjacje literackie. Problemy pierwszych kontaktów dziecka z książką. Warszawa 1988
15. Perrault Ch. „Bajki”, Wyd. SIedmioróg, Wrocław 2001.
16. Plenkiewicz M.: Efekty dzieci 9 - 10 - letnich w czytaniu. Warszawa 1997.
17. Plenkiewicz M. „Krytyczno - twórcza rola ucznia w procesie czytania”
Życie Szkoły 96/8
18. Program nauczania dla I etapu- edukacji wczesnoszkolnej, Wydawnictwo WSiP
19. Sokołowski S. „Kształcenie techniki czytania i czytania ze zrozumieniem”Nauczanie początkowe - materiały metodyczne dla nauczycieli 1981/82 nr 3
20. Stasica J., „Rozwijanie fantazji, zainteresowań i zdolności uczniów, zajęcia relaksujące”,
Kraków 2001.
21. Tuwim J. „Wiersze dla dzieci”, Wyd. Siedmioróg, Wrocław 1999.
22. Więckowski R.: Psychologiczne i fizjologiczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania. Życie Szkoły 2000/1.
Tematyka programu edukacyjnego „Czytam coraz lepiej” dla klas I-III
L.p |
Zadania |
Treści edukacyjne |
Procedury osiągania celów |
Efekty osiągnięć ucznia |
Liczba godzin |
Uwagi
|
1. |
Czytamy oraz zachęcamy do czytania.
|
Poznanie krótkiej historii powstania książki,
Rodzaje książek,
Zapoznanie z budową książki,
Uczenie dzieci na pamięć wierszy i rymowanek,
Ulubiona książka,
Projekt na okładkę,
Ilustracje w książce
Wykonanie ilustracji do swojej książki, czasopisma dziecięce. |
pokaz i rozmowa na zadany temat,
oglądanie książek,
pogadanka i nazywanie części książek,
odpowiedni dobór tekstów z literatury,
pokaz własnych książek,
zajęcia plastyczne,
ilustrator - zawód,
oglądanie ilustracji w książce, oglądanie i czytanie czasopism.
|
- wie, w jaki sposób powstaje książka, - zna rodzaje książek, - zna budowę książki, - rozwija swoją pamięć poprzez uczenie się wierszy i rymowanek, - potrafi wybrać spośród literatury dziecięcej swoją ulubioną pozycję, - opowiada o swojej ulubionej książce, - wie, kto to jest ilustrator, - uczestniczy w zajęciach plastycznych
|
8 |
|
2. |
Zapoznanie ze zbiorami biblioteki szkolnej. |
Zapoznanie z pracą bibliotekarza.
Sposoby korzystania z różnych źródeł informacji
Uczestnictwo w lekcjach bibliotecznych
|
Wyjścia do Biblioteki szkolnej Rozmowa z Panią Bibliotekarką Czytanie regulaminu biblioteki Nauka korzystania z różnych źródeł informacji Prezentacja ciekawych czasopism dziecięcych |
- korzysta ze słownika, encyklopedii - czuje potrzebę czytania czasopism - dokonuje wyboru czasopisma - szuka odpowiedniego artykułu - ma nawyk korzystania z czytelni - czuje potrzebę korzystania ze zbiorów biblioteki publicznej - właściwie zachowuje się w bibliotece, przestrzega regulaminu - samodzielnie wybiera książkę, która jest mu potrzebna
|
3 |
|
3. |
Czytamy coraz lepiej i recytujemy. |
Płynność i techniki czytania
Czytanie ze zrozumieniem
Redukowanie wad wymowy
Doskonalenie i usprawnianie umiejętności recytowania wierszy
Emocjonalne wyrażanie treści z uwzględnieniem emisji głosu, mimiki, gestów i ruchu.
|
słuchanie nagrań płyt i kaset
czytanie i słuchanie wzorowego czytania
nagrywanie czytania dzieci
rozwiązywanie testów na umiejętność czytania ze zrozumieniem
konkursy ładnego czytania wybranego fragmentu książki
konkursy recytatorskie wybranego wiersza
słuchanie nagrań wierszy i baśni w wykonaniu: J.Kwaśniewskiej, M.Żebrowskiego, K.Kolbergera. |
-wie, że biegłość czytania służy poznawaniu nowych treści -czyta płynnie z odpowiednią intonacją i modulacją głosu -rozumie treść czytanego tekstu -samodzielnie podejmuje się nauki czytania -z ciekawością i uwagą słucha nagrań wzorowej recytacji
-recytuje poprawnie z właściwą dykcją -chętnie bierze udział w konkursach czytelniczych i recytatorskich |
5 |
|
4. |
W świecie bohaterów książek. |
Wspólny wybór lektur do przeczytania
Budowanie zdań poprawnych gramatycznie i stylistycznie
Wprowadzenie różnych form wypowiedzi ustnej i pisemnej
|
rozmowy i pogadanki na temat wybranej lektury |
|
|
|