HIGIENA MIĘSA I ZWIERZĄT RZEŹNYCH
ZWIERZĘTA GOSPODARSKIE:
- koniowate (koń, osioł)
- bydło (bydło domowe oraz bawoły Bubalus bubalis)
- jeleniowate (jeleń lub daniel utrzymywane w warunkach fermowych celem
pozyskania mięsa i skór)
- drób (kura, kaczka, gęś, indyk, przepiórka, perlica, struś)
- świnie
- owce i kozy
- zwierzęta futerkowe (także króliki)
- pszczoły
ZWIERZĘTA GOSPODARSKIE (DEFINICJA UE)- każde zwierzę trzymane, tuczone lub hodowane przez człowieka, wykorzystywane do produkcji żywności (obejmującej mięso, mleko i jaja), wełny, skór, piór, futer lub innego produktu pochodzenia zwierzęcego.
ZWIERZĘ RZEŹNE- hodowane, chowane lub utrzymywane w celu pozyskania mięsa bydło (w tym Bubalus bubalis i Bison bison), świnie, owce, kozy, zwierzęta jednokopytne, drób, króliki oraz zwierzęta łowne na fermach, w tym strusie i nutrie.
CHOROBY ZAKAŹNE- wywołane przez biologiczne czynniki chorobotwórcze choroby zwierząt, które ze względu na sposób powstawania i szerzenia się stanowią zagrożenia dla zdrowia zwierząt i ludzi.
ZWIERZĘ CHORE LUB ZAKAŻONE- zwierzę, u którego za życia lub po śmierci urzędowy lekarz weterynarii stwierdził chorobę zakaźną.
ZWIERZĘ PODEJRZANE O ZAKAŻENIE- zwierzę z gatunku wrażliwego, które mogło mieć pośredni lub bezpośredni kontakt z czynnikiem zakaźnym wywołującym chorobę zakaźną zwierząt.
ZWIERZĘ PODEJRZANE O CHOROBĘ- zwierzę z gatunku wrażliwego, u którego występują objawy kliniczne lub zmiany pośmiertne wskazujące na wystąpienie choroby zakaźnej zwierząt; zwierzę uznaje się za podejrzane o chorobę, gdy wyniki badań diagnostycznych są niejednoznaczne.
ZWALCZANIE CHORÓB ZAKAŹNYCH ZWIERZĄT- zgłaszanie, zapobieganie dalszemu szerzeniu się, wykrywanie, kontrola i likwidacja chorób zakaźnych zwierząt, czyszczenie i odkażanie oraz postępowanie przy ponownym umieszczaniu zwierząt w gospodarstwie.
UBÓJ- spowodowanie śmierci zwierzęcia przez wykrwawienie.
OGŁUSZANIE (OSZOŁAMIANIE) ZWIERZĘCIA- metoda profesjonalnego całkowitego wyłączenia świadomości zwierzęcia, trwającego aż do jego śmierci.
UBOJNIA- zakład dokonujący uboju i patroszenia zwierząt, których mięso jest przeznaczone do spożycia przez ludzi.
MIĘSO- jadalne części (łącznie z krwią):
- domowych zwierząt kopytnych (bydło, świnie, kozy, owce, hodowlane zwierzęta
nieparzystokopytne)
- drobiu (ptactwo hodowlane, w tym również nieuznawanie za domowe, lecz
hodowane w takim charakterze, z wykluczeniem bezgrzebieniowców
czyli m.in. strusi)
- zajęczaków (króliki, zające, gryzonie)
- zwierząt łownych
- zwierząt dzikich utrzymywanych przez człowieka (bezgrzebieniowce oraz
hodowlane ssaki lądowe inne niż wymienione w pkt.1)
MIĘSO- wszystkie części zwierząt rzeźnych oraz zwierząt łownych nadające się do spożycia przez ludzi, spełniające wymagania określone w odnośnych przepisach.
ŚWIEŻE MIĘSO- mięso, które oprócz schłodzenia, mrożenia lub szybkiego mrożenia zapewniających przedłużenie okresu przechowywania, nie zostały poddane innej obróbce, a także mięso zapakowane próżniowo lub w kontrolowanej (regulowanej) atmosferze.
TUSZA- cały korpus ubitego zwierzęcia po wypatroszeniu.
TUSZA- mięso po wykrwawieniu, wytrzewieniu oraz usunięciu kończyn (w stawie nadgarstkowym i skokowym), ogona, wymienia, oskórowane i pozbawione głowy (ostatnie dwa zabiegi mogą nie dotyczyć świń).
UBOCZNE SUROWCE RZEŹNE (PODROBY)- świeże mięso, inne niż mięso tuszy (nawet jeżeli pozostaje ono w połączeniu z tuszą) w tym wnętrzności i krew.
NARZĄDY WEWNĘTRZNE (WNĘTRZNOŚCI)- uboczne surowce rzeźne pochodzące z klatki piersiowej oraz z jamy brzusznej i miednicznej.
PRODUKTY POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO- żywność pochodzenia zwierzęcego (w tym miód i krew), żywe małże, szkarłupnie, ślimaki przeznaczone do spożycia przez ludzi oraz inne zwierzęta przeznaczone do przygotowania w celu dostarczenia ich w żywej postaci konsumentowi.
NIEPRZEZNACZONE DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI (NIEJADALNE) PRODUKTY UBOCZNE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO- całe tusze zwierząt lub produkty pochodzenia zwierzęcego wymienione w art. 4,5,6 Rozp. 1774/2002, w tym komórki jajowe, zarodki i nasienie (materiał biologiczny).
URZĘDOWY LEKARZ WETERYNARII- urzędowy lekarz weterynarii, o którym mowa w przepisach IW, albo lekarz weterynarii wyznaczony przez organ centralny innego niż RP państwa członkowskiego UE lub państwa trzeciego.
WETERYNARYJNY NUMER IDENTYFIKACYJNY- numer nadawany podmiotom przez organ IW służący do identyfikacji produktów pochodzenia zwierzęcego wytwarzanych przez te podmioty.
UMIESZCZENIE NA RYNKU- przechowywanie lub prezentacja w celu sprzedaży, oferowanie do sprzedaży, sprzedaż, dostarczenie lub każdy inny sposób wprowadzania na rynek UE, z wyjątkiem sprzedaży detalicznej.
HANDEL- swobodny obrót pomiędzy państwami członkowskimi UE.
PLAN BADANIA SANITARNO - WETERYNARYJNEGO:
I. Badanie przedubojowe (inspectio ante mortem)
II. Badanie poubojowe (inspectio post mortem)
1) Badanie makroskopowe
- obowiązkowe
- nadzwyczajne
2) Badanie dodatkowe (uzupełniające)
a) badanie trychinoskopowe - obowiązkowe dla świń, jednokopytnych, nutrii, dzików
i niedźwiedzi
b) badanie bakteriologiczne
c) badania pomocnicze - określenie pH, wodnistości, stopnia wykrwawienia;
określenie smaku, zapachu, barwy;
procesy gnilne
III. Wydanie oceny sanitarno - weterynaryjnej i znakowanie mięsa
CEL BADANIA ZWIERZĄT:
- ochrona zdrowia człowieka przed zakażeniami, zatruciami pokarmowymi, inwazjami pasożytniczymi
- przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych zwierząt
- ochrona konsumenta przed spożywaniem mięsa o nieodpowiedniej wartości odżywczej
Badaniu przedubojowemu podlegają wszystkie zwierzęta rzeźne, których mięso lub przetwory mają zostać wprowadzone na rynek, czyli do obrotu. Zwierzęta takie muszą być ubijane w rzeźni.
CELEM BADANIA PRZEDUBOJOWEGO JEST USTALENIE CZY ZWIERZĘTA:
a) nie wykazują objawów chorób zakaźnych lub podejrzenia o zakażenie, szczególnie chorób, przy których należy podjąć decyzję o uboju
b) wykazują objawy chorobowe lub zaburzenia ogólne albo inne objawy wskazujące, że są pod wpływem działania środków farmakologicznych lub innych substancji mających wpływ na ocenę mięsa
c) są zmęczone lub nadmiernie pobudzone w wypadku bydła, świń, wiec, kóz i zwierząt jednokopytnych
d) samice: nie są w ciąży, a szczególnie w okresie okołoporodowym (ustawa o ochronie zwierząt)
WARUNKI PRZEPROWADZANIA BADANIA PRZEDUBOJOWEGO:
a) stanowiska do badania przedubojowego na terenie magazynu żywca:
- oświetlenie (światło dzienne lub sztuczne) o natężeniu 540 lx (mierzone na poziomie 1m od posadzki)
- zimna i ciepła woda, mydło, ręcznik, umywalka
- środki dezynfekujące i maty dezynfekcyjne
- dziennik badania przedubojowego zwierząt
b) przeprowadzamy je w ciągu 24h po przybyciu zwierząt do rzeźni, nie później jednak niż 24h przed ubojem. Z reguły badanie to przeprowadza się w momencie wyładunku zwierząt i w tym momencie przeprowadza się selekcję zwierząt na zwierzęta chore, podejrzane etc.
SPOSÓB WYKONANIA BADANIA PRZEDUBOJOWEGO:
a) sprawdzanie dokumentacji obowiązującej w obrocie (paszporty dla bydła i koni), dokumentacja identyfikacyjna u innych zwierząt
b) sprawdzanie oznakowania zwierząt:
- bydło - 2 identyczne kolczyki w obu małżowinach
- owce i kozy - kolczyk w lewej małżowinie lub wytatuowanie numeru identyfikacyjnego w obu małżowinach (numer jest nadawany przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa)
- świnie - założenie kolczyka na lewą małżowinę lub wytatuowanie na obu małżowinach lub na grzbiecie nr siedziby stada nadanego przez ARiMR
c) sprawdzenie warunków transportu zwierząt
d) skrócone badanie kliniczne, w którym określamy:
- gatunek i płeć zwierzęcia
- stan odżywienia zwierzęcia
- wiek ( u zwierząt powyżej 2 roku życia pochodzących z obszarów, gdzie stwierdzono ponadnormatywną obecność metali ciężkich w środowisku wątrobę i nerki oceniamy jako niezdatne)
- wygląd zwierzęcia w spoczynku i w ruchu (niepokój, postawa, chód, reakcja na otoczenie)
- powierzchnia ciała: skóra i błony śluzowe
- narządy oddechowe: skrzydełka nosa, rynienka oddechowa, kaszel, wypływ z nosa
- sposób przyjmowania karmy, przeżuwanie, odbyt, kał
- narządy płciowe (wypływy)
- wymię
U wszystkich zwierząt podejrzanych należy przeprowadzać szczegółowe badanie łącznie z pomiarem ciepłoty, z możliwością badań laboratoryjnych, w tym na pozostałości farmakologiczne, w razie potrzeby dopuszcza się możliwość uboju diagnostycznego.
W ZALEŻNOŚCI OD WYNIKÓW BADANIA PRZEDUBOJOWEGO LEKARZ WETERYNARII MOŻE WYDAĆ DECYZJĘ:
a) zezwalającą na ubój
b) zwierzęta nie mogą być kierowane do uboju, jeżeli badanie przedubojowe wskazuje, że są chore, podejrzane o zakażenie lub istnieje podejrzenie, że otrzymały substancje mogące spowodować uznanie mięsa od tych zwierząt za szkodliwe dla zdrowia ludzi (stąd postępowanie: leczenie, okresy karencji)
c) zezwalającą na ubój z zachowaniem określonych warunków:
ubój w rzeźni sanitarnej zwierząt chorych i podejrzanych o zakażenie;
do rzeźni sanitarnej kierowane są również zwierzęta ubijane z konieczności, padłe i dobite w transporcie, zidentyfikowani nosiciele, zwierzęta wykorzystywane do produkcji biopreparatów - obecnie niezdatne do spożycia
d) zakazującą uboju (gdy badanie przedubojowe wykazało, że zwierzęta są chore lub podejrzane o następujące choroby zakaźne: pomór bydła (księgosusz), nosaciznę, wąglik, szelestnicę, wściekliznę, gąbczastą encefalopatię bydła, zarazę bydła i dziczyzny
e) przesuwającą ubój do 24h ze względu na zmęczenie czy przegrzanie zwierząt (ale o czasie decyduje ostatecznie lekarz weterynarii dokonujący badania.
DOKUMENTACJA WYSTAWIANA PO PRZEPROWADZENIU BADANIA PRZEDUBOJOWEGO:
- skierowanie na ubój
- skierowanie do rzeźni sanitarnej
- dziennik badania przedubojowego.
Rozporządzenie nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
Ustanawiające szczegółowe przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego.
HIGIENA UBOJU:
1. czas uboju
2. do uboju wprowadzać wyłącznie zwierzęta żywe
3. identyfikacja zwierząt
4. zwierzęta muszą być czyste
5. wskazówki lekarza weterynarii do badania przedubojowego
6. natychmiastowy ubój po wprowadzeniu na halę
7. oszołomienie, wykrwawienie, oskórowanie, wytrzewienie bez zwłoki oraz w sposób uniemożliwiający zanieczyszczenie mięsa
8. tusze bydła muszą być całkowicie oskórowane
9. widoczne zanieczyszczenia usunąć
10. tusze i podroby nie mogą mieć kontaktu z podłogami, ścianami i stanowiskami roboczymi
11. podmioty prowadzące ubój muszą przestrzegać zaleceń władz w celu zapewnienia warunków higieny
12. odcięte lub wyjęte części zwierząt muszą być rozpoznawalne i nie mogą mieć kontaktu z innymi częściami
13. nerki wyłuszczone z tłuszczu
14. krew lub inne odpady gromadzone w tym samym pojemniku, a następnie oceniona jako niezdatna - cały pojemnik niezdatny
15. po badaniu poubojowym:
- migdałki usunąć
- części niezdatne usunąć z sektora czystego
- mięso zatrzymane lub niezdatne bez kontaktu
16. po uboju mięso składuje się zgodnie z wymogami
17. dalsza obróbka żołądka - oczyścić i sparzyć
18. uboje różnych gatunków zwierząt (jednokopytne ZAWSZE w innym budynku, NIGDY razem z bydłem, świnkami)
19. uboje zwierząt chorych (rzeźnie sanitarne)
Rozporządzenie nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
Ustanawiające szczegółowe przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów zwierzęcego pochodzenia przeznaczonych do spożycia przez ludzi.
ART.5. MIĘSO ŚWIEŻE:
1) Urzędowy lekarz weterynarii wykonuje zadania w zakresie inspekcji w ubojniach w szczególności w odniesieniu do:
- informacji dotyczącej łańcucha pokarmowego (od gamet do talerza)
- badania przedubojowego
- dobrostanu zwierząt
- badania poubojowego
- materiału kategorii pierwszej (materiału szczególnego ryzyka)
- badań laboratoryjnych
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 czerwca 2004 r.
W sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa świeżego z bydła, świń, owiec, kóz i domowych zwierząt jednokopytnych, umieszczanych na rynku.
Rozdział 7. Wymagania weterynaryjne dotyczące uboju zwierząt oraz rozbioru i obróbki mięsa (wytrzewienie najpóźniej do 45 minut po oszołomieniu, przy uboju rytualnym wytrzewienie do 30 minut po wykrwawieniu)
Rozdział 8. Badanie poubojowe
Badanie poubojowe obejmuje:
1. oględziny poddanego ubojowi zwierzęcia
2. omacywanie narządów brzusznych
3. nacinanie niektórych narządów i węzłów chłonnych
4. dokonanie dalszych nacięć
5. badanie nieprawidłowości konsystencji, zabarwienia, zapachu oraz jeżeli jest to niezbędne - smaku mięsa
6. badania laboratoryjne
BADANIE POUBOJOWE GŁOWY BYDŁA POWYŻEJ 6 TYGODNIA ŻYCIA:
I. Oględziny błony śluzowej i warg, jamy gębowej, gardła
II. Oględziny migdałków - po badaniu usunąć
III. Oględziny i palpacja języka
IV. Nacięcie węzłów chłonnych zagardłowych bocznych i przyśrodkowych, żuchwowych i przyuszniczych
V. Nacięcie mięśnia:
- żwacza (m. masseter) 2x
- skrzydłowego (m. pterygoideus) 1x
VI. Badanie laboratoryjne (mózg - BSE)
BADANIE OŚRODKA BYDŁA POWYŻEJ 6 TYGODNIA ŻYCIA:
I. Przełyk - oglądanie i omacywanie (zadławienia, wągrzyca)
II. Tchawica i główne odgałęzienia oskrzelowe - przeciąć wzdłuż ich przebiegu (aspiracja wody lub treści pokarmowej przy uboju w agonii)
III. Płuca - oglądanie i omacywanie
- nacięcie poprzecznie do ich osi (w ⅓ części tylnej)
- nacięcie węzłów chłonnych
oskrzelowych (lnn. tracheobronchales) prawy, lewy, środkowy, doczaszkowy
śródpiersiowych (lnn. mediastinales) doczaszkowe, środkowe, doogonowe
IV. Serce
- oględziny worka osierdziowego
- oględziny serca
- nacięcie serca podłużnym cięciem (żeby otworzyć oba przedsionki, obie komory i przeciąć przegrodę międzykomorową)
V. Przepona - oględziny (wągrzyca)
VI. Wątroba - oględziny
- nacięcie powierzchni trzewnej (płat lewy) i podstawy płata ogoniastego
- oglądanie węzłów chłonnych wątrobowych (lnn. hepatici) i trzustkowych (lnn. pancreaticointestinalis)
VII. Pęcherzyk żółciowy
BADANIE NARZĄDÓW JAMY BRZUSZNEJ BYDŁA POWYŻEJ 6 TYGODNIA ŻYCIA:
I. Oględziny przewodu pokarmowego, trzustki, sieci, krezki, węzłów chłonnych krezkowych i węzłów chłonnych żołądkowych.
II. Omacywanie węzłów chłonnych krezkowych i żołądkowych; w razie potrzeby nacinanie
Węzły krezkowe:
przednie:
trzustkowo-dwunastnicze
jelita czczego
jelita biodrowego
jelita ślepego
okrężnicy
tylne (leżą w końcowym odcinku krezki jelita grubego przy pętli dalszej okrężnicy w
sąsiedztwie prostnicy)
Węzły chłonne trzewne (od 2 do 5, leżą na tętnicy krezkowej przedniej, w sąsiedztwie
Węzłów krezkowych)
Węzły chłonne żołądkowe:
żwaczowe
czepcowe
księgowe
trawieńca
III. Oględziny śledziony - oglądanie i omacywanie, nie nacinamy (!)
IV. Pęcherz moczowy
V. Oględziny narządów płciowych
macica - oglądanie, w razie potrzeby naciąć
VI. Badanie wymienia - oględziny, w razie potrzeby omacywanie wymienia i węzłów chłonnych nadwymieniowych, w razie potrzeby nacinanie, tak aby w każdej ćwiartce przeciąć zatoki mlekowe, naciąć węzły chłonne nadwymieniowe
BADANIE TUSZY BYDŁA POWYŻEJ 6 TYGODNIA ŻYCIA:
- oględziny tuszy ze szczególnym uwzględnieniem stopnia wykrwawienia, wystąpienia żółtaczki, wodnicy, zmian pasożytniczych, zmian zapalnych
- oględziny kości (przecięty mostek, miednica, kręgosłup)
- oględziny kanału kręgowego u bydła powyżej 12 miesiąca życia w celu stwierdzenia usunięcia rdzenia kręgowego, opony twardej, tkanki tłuszczowej
- oględziny opłucnej o otrzewnej - powinny być GLP
- oględziny nerek - po wyłuszczeniu z torebki tłuszczowej, jeżeli potrzeba można naciąć, zwrócić uwagę na węzły chłonne nerkowe, można je naciąć jeżeli trzeba
BADANIE NADZWYCZAJNE BYDŁA POWYŻEJ 6 TYGODNIA ŻYCIA:
* polega na nacięciu dodatkowych węzłów chłonnych tuszy
* przeprowadza się w przypadku:
- podejrzenie uogólnionego procesu gruźliczego
- podejrzenie uogólnionych chorób zakaźnych, których rozpoznanie nie było możliwe
w badaniu przedubojowym
- ogólnych zaburzeń zdrowia, których przyczyna nie została rozpoznana w badaniu
przedubojowym
- przy ubojach z konieczności (brak badania przedubojowego)
* nacięciu podlegają następujące węzły chłonne:
- szyjny powierzchowny
- pachowy właściwy
- pachwinowy powierzchowny
- podbiodrowy (fałdu kolanowego)
- podkolanowy
- biodrowe środkowe i boczne
- kulszowe
BADANIE POUBOJOWE BYDŁA PONIŻEJ 6 TYGODNIA ŻYCIA:
Badanie głowy:
1. Oględziny głowy, jamy ustnej i gardła
- nacięcie węzłów chłonnych zagardłowych bocznych i przyśrodkowych
- omacywanie języka
- oględziny i usunięcie migdałków
UWAGA: Nie nacina się mięśni żwaczy i skrzydłowych
Badanie ośrodka:
1. Przełyk - oględziny
2. Tchawica - oględziny
tchawica i główne odgałęzienia oskrzeli muszą zostać otwarte wzdłuż ich przebiegu
3. Płuca - oględziny i omacywanie
- nacięcie poprzeczne ⅓ dolnej długości każdego płuca
- nacięcie węzłów chłonnych
tchawiczo-oskrzelowych
śródpiersiowych
UWAGA: Jeżeli płuca nie są przeznaczone do spożycia nie nacinamy ich)
4. Serce - oględziny i nacięcie
5. Przepona - oględziny
6. Wątroba i węzły chłonne - oględziny, w razie potrzeby naciąć
7. Oględziny przewodu pokarmowego, krezki, węzłów chłonnych krezkowych i żołądkowych, w razie potrzeby naciąć
8. Tusza - oględziny, ocena stopnia wykrwawienia, wystąpienie żółtaczki, wodnicy
9. Śledziona - oględziny, omacywanie
10. Nerki - wyłuszczone z torebki tłuszczowej, oględziny, nacięcie nerek i węzłów chłonnych
11. Oględziny opłucnej i otrzewnej
12. Okolica pępkowa - oglądanie, omacywanie, w razie potrzeby nacinanie
13. Stawy - oglądanie, omacywanie, w razie potrzeby nacinanie
Badanie nadzwyczajne bydła poniżej 6 tygodnia życia
MATERIAŁ I KATEGORII:
* zalicza się tu materiały szczególnego ryzyka
* zalicza się tu:
- czaszka wraz z mózgiem, gałkami ocznymi bydła, kóz i owiec powyżej 12 miesiąca
życia
- migdałki bydła, kóz i owiec w wieku powyżej 12 miesiąca życia
- kręgosłup wraz ze zwojami korzeni grzbietowych bez kręgów ogonowych, wyrostki
poprzeczne kręgów odcinka piersiowego, lędźwiowego, skrzydła kości
krzyżowej u bydła powyżej 12 miesiąca życia
- rdzeń kręgowy u bydła, kóz i owiec powyżej 12 miesiąca życia
- jelita od dwunastnicy do prostnicy łącznie z krezką u bydła niezależnie od wieku
Wągrzyca: przepona (filary przepony), serce, język
Sarkosporydioza: przełyk, przepona, język
BADANIE POUBOJOWE KÓZ I OWIEC:
* oględziny głowy po oskórowaniu - w przypadkach wątpliwych badanie jamy ustnej, gardła, węzłów chłonnych zagardłowych i przyuszniczych
* badanie tuszy:
1) oględziny opłucnej i otrzewnej
2) oględziny przepony
3) szczegółowe oględziny tuszy (tkanki mięśniowej):
- konsystencja
- barwa
- zapach
4) oględziny nerek - w razie potrzeby nacinanie nerek i węzłów chłonnych nerkowych
5) u zwierząt młodych oględziny i omacywanie okolicy pępkowej i stawów, w razie
potrzeby nacinanie okolicy i otwarcie stawów
6) oględziny kanału kręgowego u zwierząt powyżej 12 miesiąca życia w celu
sprawdzenia czy usunięto rdzeń kręgowy, oponę twardą i tkankę tłuszczową
* badanie ośrodka
1) omacywanie tchawicy i przełyku
2) oględziny i omacywanie płuc oraz węzłów chłonnych tchawiczo-oskrzelowych
i śródpiersiowych
3) oględziny worka osierdziowego i serca, w razie wątpliwości jego nacięcie
i zbadanie
4) oględziny resztek przepony
5) oględziny i omacywanie wątroby oraz węzłów chłonnych wątrobowych
i trzustkowo-dwunastniczych, a także nacięcie powierzchni trzewnej wątroby
w celu zbadania przewodów wątrobowych
* badanie narządów jamy brzusznej i miednicznej:
1) oględziny przewodu pokarmowego, krezki, węzłów chłonnych krezkowych
przednich i tylnych oraz węzłów chłonnych żołądkowych
2) oględziny śledziony, w razie potrzeby jej omacywanie
3) oględziny narządów płciowych
4) oględziny gruczołu mlekowego wraz z węzłami chłonnymi
W trakcie badania zwracamy szczególną uwagę na:
- wodnicę
- wychudzenie (kacheksja)
- żółtaczkę
- pasożyty
- zmiany ropne
- zapach płciowy
BADANIE POUBOJOWE DOMOWYCH ZWIERZĄT JEDNOKOPYTNYCH:
* Badanie głowy:
1) oględziny błon śluzowych jamy gardłowej, jamy nosowej, zatok i ich rozgałęzień,
po uprzednim przepołowieniu głowy w kierunku podłużnym oraz wycięciu
przegrody nosowej
2) oględziny i omacywanie węzłów chłonnych pozagardłowych, podszczękowych
i przyuszniczych, w razie potrzeby ich nacinanie
3) oględziny migdałków - po badaniu usunąć
4) oględziny i omacywanie języka
* Badanie tuszy:
1) oględziny opłucnej i otrzewnej
2) oględziny nerek, w razie potrzeby nacinanie nerek oraz węzłów chłonnych
nerkowych
3) u zwierząt młodych oglądanie i palpacja okolicy pępkowej oraz stawów - w razie
potrzeby naciąć okolicę pępkową a stawy otworzyć
4) wszystkie konie siwe i białe należy zbadać na obecność czerniakomięsaków
(malanosarcomata), jak również czerniaków (malanomata) i czerniaczki
(melanosis):
- w mięśniach równoległobocznych (mm. rhomboidei)
- węzłach chłonnych podrównoległobocznych (lnn. subrhomboidei) wykonanie
głębokiego nacięcia pod łopatkami, poniżej chrząstek łopatkowych
- nacięcie nerek (wyłuszczenie z torebki tłuszczowej i cięcie przez cały miąższ
narządu)
- oględziny błon śluzowych odbytu i sromu oraz skóry gruczołu mlekowego
* Badanie ośrodka:
1) przełyk - oględziny
2) tchawica i główne pnie oskrzelowe - oględziny i przecięcie wzdłuż ich przebiegu
3) płuca - oglądanie, omacywanie i nacinanie w ⅓ dolnej - oglądanie a w razie
potrzeby nacinanie węzłów chłonnych oskrzelowych i śródpiersiowych
4) serce - oględziny worka osierdziowego oraz podłużne nacięcie serca
5) przepona - oględziny
6) wątroba - oględziny wątroby oraz węzłów chłonnych wątrobowych
i trzustkowo-dwunastniczych
* Badanie narządów jamy brzusznej i miednicznej:
1) oględziny przewodu pokarmowego, krezki, węzłów chłonnych krezkowych,
żołądkowych i węzła chłonnego sieciowego (tylko u konia), w razie
potrzeby nacięcie tych węzłów
2) oględziny a w razie potrzeby omacywane śledziony
3) oględziny organów płciowych ogierów i klaczy
4) oględziny i omacywanie gruczołu mlekowego i przynależnych węzłów chłonnych,
w razie potrzeby ich nacinanie