Etapy życia zawodowego (wg A. Pocztowskiego):

• Etap pierwszy (pierwsze lata życia zawodowego; do 25-30 roku życia)

• Etap drugi (od 25-30 do 35-45 roku życia)

• Etap trzeci (od 35-45 do 60 roku życia)

• Etap czwarty (powyżej 60 roku życia)

Zmienne aspekty kariery:

• Charakter doświadczeń zawodowych

• Specyfika kompetencji zawodowych

• Źródła przewagi konkurencyjnej

• Sfery możliwego sukcesu

• Priorytety rozwojowe

Etapy życia zawodowego:

Etap pierwszy - (pierwsze lata życia zawodowego; do 25-30 roku życia)

Źródła przewagi konkurencyjnej pracownika:

• posiadanie wyróżniających uzdolnień,

• ranga zdobytego wcześniej wykształcenia,

• charakter gromadzonego doświadczenia.

Popularne podejścia do budowania zawodowej przyszłości:

• Budowanie efektywnego CV - poszukiwanie i podejmowanie zatrudnienia w dużych, renomowanych firmach.

• Budowanie umiejętności zawodowych - poszukiwanie prac, w których zdobywa się konkretne umiejętności zawodowe.

Etap drugi - (od 25-30 do 35-45 roku życia)

Źródła przewagi konkurencyjnej pracownika:

• wykształcenie (również dodatkowe i uzupełniające) i wynikająca z niego wiedza fachowa,

• wprawa i doświadczenie zawodowe.

Najczęstsze strategie działania:

• Specjalizacja - pogłębianie szczegółowej znajomości wąskiej, wybranej dziedziny.

Postacie specjalizowania się w wąskiej dziedzinie:

• Zdobywanie unikalnej wiedzy zawodowej

• Pogłębianie znajomości branży, sektora a także zabieganie o posiadania sieci osobistych kontaktów ułatwiających działanie.

• Uniwersalność - poszerzanie spektrum doświadczeń zawodowych.

Etap trzeci - (od 35-45 do 60 roku życia)

Źródło przewagi konkurencyjnej pracownika:

• uogólnione doświadczenie zawodowe, które daje umiejętność całościowego rozpatrywania zagadnień zawodowych, przewidywania przebiegu zdarzeń w oparciu o zaobserwowane tendencje oraz kojarzenia związku między zjawiskami o odmiennym charakterze.

Etap czwarty - (powyżej 60 roku życia)

Źródła przewagi konkurencyjnej pracownika:

• uogólnione doświadczenie zawodowe,

• strategiczne myślenie.

Potencjał zawodowy:

„Modelu dyspozycji zawodowych IPK” - pięć głównych wymiarów zachowań zawodowych:

Dynamizm - energia, skłonność do działania i przejawiania inicjatywy, szybkość, aktywność, niecierpliwość

praca dynamiczna ---------- praca statyczna

Prace o charakterze dynamicznym:

• sprzedaż bezpośrednia; zakładanie nowych firm od podstaw; inicjowanie przedsięwzięć; kierowanie małymi, samodzielnymi przedstawicielstwami firm itp.

Uporządkowanie - skłonność i zdolność do działania w sposób uporządkowany, zgodny z zasadami, normami i procedurami, sumienność, rzetelność i zdyscyplinowanie

praca ujęta w procedury ---------- praca niestandardowa

Prace wymagające uporządkowania:

• wszelkie prace urzędnicze; zajęcia biurowe; prace, w których popełnienie błędu rodzi groźne lub kosztowne konsekwencje (farmaceuta, kasjer,, laborant).

Autonomia - umiejętność i potrzeba działania samodzielnego, dążenie do niezależności, gotowość ponoszenia odpowiedzialności za siebie i innych.

praca samodzielna ---------- praca nie wymagająca samodzielności

Rodzaje prac związanych z autonomią:

• wykonywane samodzielnie, np. przedstawiciel handlowy;

• związane z jednoosobowym podejmowaniem decyzji, np. radca prawny;

• samodzielne stanowiska kierownicze.

Nastawienie na kontakty - nastawienie na utrzymywanie przyjaznych stosunków z ludźmi, potrzeba kontaktów, skłonność do działania zespołowego, towarzyskość, otwartość w kontaktach

praca polegająca na kontakcie ---------- praca nie wymagająca kontaktów

Prace wiążące się z kontaktami międzyludzkimi:

• prace polegające na ścisłej współpracy;

• prace polegające na kontakcie z ludźmi (usługi, sprzedaż itp.).

Przywództwo - umiejętność przewodzenia, skłonność do pełnienia ról pierwszoplanowych, kierowania, podporządkowywania innych, wywierania na nich wpływu

praca polegająca ---------- praca polegająca

na kierowaniu innymi na pełnieniu funkcji wykonawczych

Prace polegające na kierowaniu innymi:

• prace związane z przewodzeniem; sprawowaniem kontroli; organizowaniem; mobilizowaniem innych do działania.

Praca w hierarchii wartości życiowych

Główne wartości życiowe:

• Życie rodzinne

• Samorealizacja

• Rozrywka i rekreacja

• Religia i rozwój duchowy

• Polityka i kwestie społeczne

• Status majątkowy i społeczny

• Praca

Modele zaangażowania się ludzi w pracę zawodową:

• alienatywny - polegający na zaangażowaniu się niejako „wbrew sobie”, na niechętnym podejmowaniu pracy, często podyktowanym życiową lub biologiczna koniecznością;

• kalkulatywny - w ramach którego człowiek jest „Homo economicus”, analizuje i porównuje własne nakłady czasu i pracy z możliwymi do uzyskania dzięki pracy korzyściami;

• afirmatywny - w którym człowiek angażuje się zawodowo w jakąś działalność, gdyż ją rozumie, pochwala i identyfikuje z nią.

Sposoby traktowania pracy:

• autoteliczny - praca jest dla pracownika celem samym w sobie, źródłem radości, satysfakcji, drogą do samorealizacji i aktywnością, z którą może się osobiście identyfikować;

• instrumentalny - praca stanowi dla pracownika środek do osiągnięcia innych celów: osiągnięcia pozycji społecznej, prestiżu, dóbr materialnych.

Potrzeby związane z pracą

Najważniejsze aspekty pracy zawodowej:

1. Awans i rozwój zawodowy

2. Doskonalenie i podnoszenie kwalifikacji

3. Niezależność i samodzielność w działaniu

4. Urozmaicenie i zmienność

5. Satysfakcjonujące kontakty z ludźmi

6. Prestiż firmy, zawodu, funkcji lub stanowiska

7. Wynagrodzenie

8. Stabilność i bezpieczeństwo zatrudnienia

Awans i rozwój zawodowy

Awans pionowy - zmiana stanowiska na zlokalizowane wyżej w strukturze organizacyjnej.

Awans pionowy - zmiana zakresu odpowiedzialności, wiążąca się z nabyciem nowych umiejętności lub zmiana jednego stanowiska na inne, położone na tym samym poziomie w hierarchii organizacyjnej.

Wynagrodzenie

Funkcje wynagrodzenia w relacji pracodawca-pracownik:

Funkcja instrumentalna wynagrodzenia polega na tym, że stanowi ono nagrodę za pożądane z punktu widzenia pracodawcy zachowania i rezultaty.

Funkcja rekompensująca wynagrodzenia wiąże się z pewnego rodzaju zadośćuczynieniem ze strony pracodawcy. Ma ono wynagradzać trud i wysiłek, czy zagrożenia związane z wykonywaniem pracy.

Funkcja informacyjna wynagrodzenia polega na tym, że wiązanie go z konkretnymi osiągnięciami zawodowymi lub sposobem działania, może stanowić rodzaj komunikatu informującego pracowników na przykład o tym, jakie zachowania są szczególnie pożądane przez pracodawcę.

Rady, które zwiększą szanse na atrakcyjne zatrudnienie:

1. Staraj się robić, to co umiesz, lepiej niż inni, wtedy będziesz konkurencyjnym na rynku pracy.

2. Im bardziej uniwersalne będzie twoje przygotowanie (wiedza i umiejętności), tym większe prawdopodobieństwo, ze trafisz na odpowiednią dla siebie pracę.

3. Wyższe wykształcenie, biegłość w posługiwaniu się komputerem dla celów zawodowych i dobra znajomość języków obcych - to trzy filary kariery zawodowej w najbliższej przyszłości.

Modele kariery zawodowej

Kariera zawodowa - to droga jaką przechodzimy w trakcie rozwoju zawodowego i zdobywania doświadczeń zawodowych.

Typy kariery ilustrowane kształtem krzywych:

1. Kariera ilustrowana linią wznoszącą się (wstępującą)

2. Kariera ustabilizowana (ilustrowana linią poziomą)

3. Kariera ilustrowana linią opadającą

Inne modele kariery:

1. Półprosta

2. Odcinek

3. Linia przerywana

4. Linia łamana (zygzak)

5. Sinusoida

6. Koło

7. Spirala

8. Koncentryczne kręgi

9. Słońce

Etapy planowania kariery zawodowej

1. Poznaj swój potencjał

2. Wybierz możliwe kierunki

3. ustal cele

4. sformułuj plan

5. sprawdzaj postępy

6. dokonuj korekt

7. Analizuj plan

RADY I WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE PLANOWANIA KARIERY

• Optymizm przydaje się przy realizacji planów, a realizm przy ich formułowaniu.

• Nie wszystko da się przewidzieć, ale nie zwalnia Cię to z obowiązku planowania.

• Szukaj sojuszników! Najlepsi są blisko Ciebie.

• Dbaj o siebie. Masz prawo dążyć do tego, aby Twoje życie zawodowe Ci sprzyjało.

• Najważniejsza jest otwartość na informacje zwrotne. One pomagają uczyć się na błędach i nie zbaczać z drogi do celu.

Pamiętaj:

Jeśli pojawi się szansa wywarcia wpływu na własne życie - nie lekceważ jej - może się nie powtórzyć!

11

Poziom stanowisk

Czas

Czas

Poziom stanowisk

Czas

Poziom stanowisk

---