DIAGNOSTYKA PEDAGOGICZNA - WYKŁADY 7.03.2009
Literatura
Ziemski, Problemy dobrej diagnozy
Wysocka, Diagnoza w resocjlizacji socjalnej
Marzec - Holka, Wybrane zagadnienia diagnostyki pedagogicznej
Lepalczyk, Badura, Elementy diagnostyki pedagogicznej
Diagnostyka - dyscyplina naukowa. Przedmiotem są czynności rozpoznawania i rozróżniania poddanych ocenie zjawisk i stanu rzeczy, co wiąże się z wypracowanymi metodami, technikami, narzędziami zbierania informacji i ich analizowania.
Diagnozowanie - czynność zbierania danych oraz ich ocena i interpretacja.
DIAGNOZA
PROCES REZULTAT
Przeprowadzenie badań, Badania mogą być
zbierania danych, z badań ma coś wykorzystane
wynikać w praktyce
Diagnoza [łac.] - rozpoznawanie, rozróżnianie - końcowy efekt postępowania diagnostycznego
Epikryzja, konkluzja, ocena postępowania
Podział diagnostyki ze względu na zakres przedmiotowy
medyczna
psychologiczna
pedagogiczna
resocjalizacyjna
Podział diagnostyki ze względu na cel poznania
terapeutyczna
wychowawcza
opiekuńcza
edukacyjna
Diagnostyczny proces badawczy stosowany jest najczęściej w pomiarze pedagogicznym, kiedy to obowiązuje poznanie stanu początkowego a następnie stanu końcowego.
Diagnostyka ujmowana jest zawsze w kontekście środowiskowym.
diagnoza pedagogiczna = diagnoza środowiskowa
MARY RICHMON
Amerykańska działaczka społeczna, prekursorka pracy socjalnej, w której zastosowała diagnozę. Opracowała i usystematyzowała metodę indywidualnego przypadku. Uczyniła z niej pracę z osobą, która odstaje od normy i potrzebuje pomocy. Opracowała również wywiad środowiskowy, który stał się podstawowym narzędziem do prowadzenia badań.
Założenia metodologiczne M. Richmon są następujące:
każda sytuacja wymagająca pomocy powinna być szczegółowo zbadana
analiza powinna uwzględniać nie tylko indywidualną biografię ale również środowisko wychowawcze
należy wyjaśnić przyczyny sytuacji wymagającej pomocy
należy nie tylko organizować szeroko rozumiane wsparcie ale również pobudzać aktywność i zaradność osoby potrzebującej pomocy.
H. RADLIŃSKA
Prekursorka diagnostyki społecznej na gruncie polskim.
jak jest?, jak być powinno?, jak być może?
Dążyła do tego, aby ludzie brali swój los we własne ręce
Diagnoza - wykrywanie w jednostce sił ludzkich (mocnych stron) jak i w środowisku.
Opracowała pewne mierniki. Mierniki określić mają co jest możliwe do zrobienia i kto to ma zrobić.
Mierniki jako narzędzia badawcze:
Norma - wielkość pozwalająca uznać badany wynik za optymalny. Zatem norma określa wartości pożądane, ale możliwe do osiągnięcia w danych warunkach
Wzorzec - zawierał normy określające pomyślne warunki dla życia jednostki jak i instytucji, wskazywał kierunek przebudowy środowiska
Ogólny wskaźnik środowiska - obejmuje wybrane elementy środowiska oraz niektóre cechy rozwoju grup ludzi żyjących w tym środowisku. Celem jest określenie wartości pozytyw. i negatyw. badanych stanów oraz stwierdzenie stosunków jakie pomiędzy nimi zachodzą.
Obserwacja jako narzędzie badawcze
wewnątrz - wnikała głęboko w życie osoby badanej
na zewnątrz - w środowisku bez osoby objęte badaniem
KAMIŃSKI
Kontynuował dorobek M. Richmon i H. Radlińskiej. Przypisujemy mu rozumienie definicji diagnozy.
Diagnoza - oznacza rozpoznanie badanego stanu rzeczy na podstawie prawidłowości poprzez przyporządkowanie stwierdzonych objawów do określonego ich typu albo gatunku a dalej przez wyjaśnienie genetyczne tego stanu oraz określenie jego fazy obecnie i przewidywanego jego rozwoju.
Źródłem informacji jest wywiad środowiskowy.
Uwzględnił on oprócz diagnozy jednostki diagnozę grupy i środowiska lokalnego.
Metoda indywidualnego przypadku zawiera w sobie 2 elementy:
studium przypadku - obejmuje charakterystykę losów, sytuacji, identyfikacje problemu, genezę i dynamikę zjawiska, znaczenie tego problemu dla danej osoby, prognozę
praca z przypadkiem - drążenie działań, ocena efektów
Metoda pracy grupowej pozwala na rozpoznanie trudności, na które napotyka mała grupa społeczna. Przedmiotem diagnosty nie jest grupa ale praca jednostki w grupie (ratownicze
i opiekuńcze działania.
Grupy wg. Kamińskeigo:
rozwojowo - wychowawcze maja na celu wspierać rozwój osobowości jednostek
rewalidacyjne - praca z osobą niedostosowaną społecznie
psychterapeutyczne - zadaniem ich jest usprawnianie psychicznego i społecznego funkcjonowania jednostki.
Do pracy w grupie wykorzystuje się technikę socjometryczną MORENO - opisuje się w niej stosunek grupy do jednostki oraz jednostki do grupy (zgadnij kto to?, plebiscyt życzliwości
i niechęci).
Diagnoza społeczności lokalnej - postuluje przekształcenie warunków danej społeczności siłami społecznymi tej społeczności.
Lustracja społeczna - wstępna diagnoza, która powinna poprzedzić każde celowe działanie prowadzące do zmian w środowisku lokalnym.
Mierniki:
Model - pojęcie ogólne utworzone przez wyselekcjonowanie z określonej rzeczywistości pewnych jej istotnych elementów i zbudowanie z nich syntetycznej struktury będącej skrótowym obrazem danej rzeczywistości.
Wzór - struktura odtwarzająca bądź regularność ludzkich zachowań lub regularność rzeczywistego funkcjonowania instytucji.
Przeciętna - średnia arytmetyczna danej sytuacji
Kamiński opracował termin „wskaźnik” - coś po czym poznajemy, że dana sytuacja miała miejsce.
Wskaźniki:
Inferencyjny - to taki, po którym wnioskujemy, że zaszły jakieś zdarzenia ale nie można ich zaobserwować
Definicyjny - można go zdefiniować, wynika z definicji
Empiryczny