HELIOTERAPIA

Jest to wykorzystanie do celów leczniczych promieniowania słonecznego.

Źródło promieniowania:

• Słońce- promieniowanie elektromagnetyczne i korpuskularne, główne źródło energii

• Całkowita energia wypromieniowania- w czasie 1 s wynosi 3,9 x 10³³ ergów.

Podział promieniowania:

• promieniowanie wykazuje widmo ciągłe:

→ 59- 65% promieniowania podczerwonego

→ 33-40% promieniowania widzialnego

→ 1-2 % promieniowania nadfioletowego które dociera do Ziemi o długości fali powyżej 290nm

Natężenie promieniowania słonecznego zależy od:

• pory roku i dnia

• wysokości nad poziomem morza

• zachmurzenia oraz zawartości w powietrzu pary wodnej i pyłów

Zmiany w zależności od pory roku:

• szerokość geograficzna- w naszej promieniowanie zawiera w czasie całego roku mierną ilość promieniowania podczerwonego

• zima- mało promieniowania widzialnego i nadfioletowego

• wiosna- zwiększa się ilość promieniowania widzialnego, nadfioletowego jest niewielka

• lato- wzrost promieniowania widzialnego i nadfioletowego

• jesień- maleje ilość promieniowania widzialnego i nadfioletowego

Zmiany w zależności od pory dnia:

• godziny ranne i popołudniowe- ilość promieniowania nadfioletowego jest niewielka

• słońce w zenicie- największa ilość promieniowania, wzrasta również promieniowanie widzialne i podczerwone

Zmiany w zależności od wysokości nad poziomem morza:

• większe wysokości- większa ilość promieniowania nadfioletowego

Promieniowanie odbite i rozproszone:

• dobrze odbijają promieniowanie słoneczne woda i śnieg

• piasek rozprasza dużą część promieniowania

• wzmożone oddziaływanie nad morzem latem, w górach zimą

Odczyn skóry:

• odczyn miejscowy- wynik oddziaływania promieniowania podczerwonego i nadfioletowego

Odczyn miejscowy:

• rumień cieplny- pojawia się po kilkunastu minutach działania podczerwonych promieni

• rumień fotochemiczny- okres utajenia trwa do kilku godzin, w wyniku działania promieni nadfioletowych

Oddziaływanie korzystne i bodźcowe:

• wzmożenie przemiany materii

• pobudzenie czynności krwiotwórczej

• zwiększenie odporności ustroju na zakażenia

• pobudzający wpływ na gruczoły wydzielania wewnętrznego

• działanie odczulające

• działanie przeciwcukrzycowe

Wpływ na organizm człowieka:

• wytworzenie witaminy D₃

• wydzielanie kalcytrolu- wysokie działanie na tkankę kostną

• wzrost liczby krwinek czerwonych, leukocytów, hemoglobiny

• w surowicy wzrasta: poziom wapnia, fosforu, potasu, sodu

Niekorzystne odczyny:

• spowodowane zbyt dużą ilością pochłonięcia promieniowania przez skórę (intensywny rumień fotochemiczny, uczucie ogólnego rozbicia, bóle głowy, gorączka)

Lecznicze postępowanie:

• sposób niezorganizowany: plaże, jeziora, rzeki

• sposób zorganizowany: solaria- występujące w uzdrowiskach można połączyć klimat z racjonalnym dawkowaniem promieni.

Osobnicze uwarunkowania:

• karnacja skóry i kolor włosów

• wiek

• płeć

• stopień adaptacji

Solaria:

• obudowa powinna być jasna- im więcej promieni odbije się od otoczenia tym więcej padnie na skórę osoby opalającej się

• w bliskim sąsiedztwie powinien znajdować się prysznic, oczko wodne, basen

• chorzy leżą na leżankach

• naświetlania rozpoczynamy od 15 do 20 minut. Na każdą stronę ciała stopniowo zwiększamy od 10 do 15 minut po dwóch tygodniach osiąga się 2h przebywania pod wpływem promieni

• u osób starszych czas naświetlania jest krótszy i zależy od stanu ogólnego, u dzieci musi być ostrożność

Wskazania:

• gruźlica kostno- stawowa

• gruźlica dróg moczowych

• gruźlica węzłów chłonnych

• przewlekłe stany zapalne stawów

• przewlekłe nieżyty dróg oddechowych

• łuszczyca, czyraczność, trądzik pospolity, zaburzenia wzrostu kości u dzieci

Przeciwwskazania:

• gruźlica płuc

• niewydolność krążenia

• stany nowotworowe

• skłonność do krwawień z narządów wewnętrznych

• nadczynność gruczołu tarczycy

• zaawansowana miażdżyca

---