KRYMINOLOGIA

Ćw. I - 29 IX 2012 r.

Czego dot. kryminologia? Odpowiada na jakie pytania?

- Dlaczego ludzie popełniają przestępstwa?

- Uznawanie niektórych czynów za przestępstwa, a niektórych nie uznawanie - i dlaczego niektóre czyny uznaje się za przestępstwa, a inne nie?

- Czy karać dany czyn ? np. aborcja, eutanazja.

KIERUNKI KRYMINOLOGII:

1) w USA- głównie jest tam represja za popełniony czyn zabroniony.

2) w Europie - w większości jest resocjalizacja sprawcy i kary o charakterze probacyjnym (np. nadajnik na nogę)

{Środki probacyjne:

• warunkowe zawieszenie wykonania kary

• warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności

• warunkowe umorzenie postępowania karnego

• warunkowe zawieszenie wykonania kary grzywny

• uznanie środka karnego za wykonany

• zwolnienie z wykonania części kary ograniczenia wolności

• uznanie kary ograniczenia wolności za wykonaną w części lub całości

Nadto orzekając którąś z trzech pierwszych ww. instytucji prawa karnego, sąd może ustanowić w wyznaczonym okresie próby tzw. obowiązki probacyjne (czyli takie, które związane są z tymże okresem próby), określone w art. 72 k.k..}

ZAKRES BADAŃ KRYMINOLOGII:

1) Sprawca przestępstwa (przyczyny, motyw, okoliczności)

2) Ofiara (zachowanie np. prowokacja, konsekwencje np. emocjonalne - ofiara mocno przeżywa, płacze, depresja)

3) Przestępstwo (jedne czyny są, inne nie- dlaczego?)

4) Przestępczość (struktura, które dominują przestępstwa, funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości np. analiza orzeczeń, jak funkcjonują sądy, prokuratury)

5) Zjawiska patologii społecznej, które mają powiązanie z przestępczością (np. związanie alkoholizmu/uzależnienia od narkotyków z przestępczością- zwiększenie- jakie ma powiązanie)

KRYMINALIZACJA - uznanie jakiegoś czynu za przestępstwo lub utrzymanie przestępczości tego czynu.

DEKRYMINALIZACJA- wyłączenie jakiegoś czynu z kręgu przestępstw.

PENALIZACJA- zwiększenie zagrożenia karą

DEPENALIZACJA - związana z wysokością kary, zmniejszenie zagrożenia karą.

POWODY KRYMINALIZACJI:

1) Ochrona dobra prawnego - co jest najważniejsze:

- życie, zdrowie, wolność,

- interesy ekonomiczne,

- ochrona środowiska naturalnego

- obrót papierami wartościowymi, pieniędzmi.

2) Utwierdzanie postaw moralnych

3) Rozładowywanie napięć społecznych (np. korupcja)

ZASADY KRYMINALIZACJI:

1) Bilans zysków i strat - spowodowanych kryminalizacją

2) Zasada proporcjonalności - pozytywy i negatywy spodziewane; jeżeli koszty przewyższają zyski, to kryminalizację należy odrzucić, a jak odwrotnie to nie odrzucać. Także jeżeli nie wiadomo jakie/lub czy jakieś zyski przyniesie kryminalizacja to należy ją odrzucić.

3) Zasada subsydiarności - prawo karne nie powinno wkraczać (nie powinno być kryminalizacji) jeżeli wystarczają środki przewidziane w innych dziedzinach prawa (np. prawie administracyjnym, prawie pracy, prawie karno-administracyjnym). Zasada ta obowiązuje i w tworzeniu i w stosowaniu prawa.

CELE REAKCJI PRAWNO-KARNEJ (sankcji):

1) Cel sprawiedliwościowy - zaspokojenie społecznego poczucia sprawiedliwości.

2) Cel ogólno-prewencyjny - oddziaływanie na społeczeństwo.

3) Cel szczególno-prewencyjny - oddziaływanie na sprawcę.

4) Cel kompensacyjny - naprawienie lub zmniejszenie zła spowodowanego przestępstwem.

Kontrola społeczna i mechanizmy skłaniające jednostkę do podporządkowania się.

Kontrola społeczna - działanie zmierzające do podporządkowania członków społeczeństwa normom grupowym.

Mechanizmy:

1) Uleganie - ulegamy w związku z obawą przed karą, albo z konsekwencją nie uzyskania jakiejś gratyfikacji.

2) Identyfikacja - przestrzeganie norm zachowania motywowanie chęcią upodobnienia się do pewnych osób/grupy osób.

3) Eksternalizacja - włączenie określonych przekonań w indywidualny system wartości. Przekonanie- i wyrażanie tych wartości jako własne. Eksternalizacja to najtrwalszy mechanizm skłaniający jednostkę do podporządkowania się.

ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ:

1) Zasada winy - musi być winny sprawca. Winny jest wtedy, gdy jest świadomy, poczytalny.

Niepoczytalny, gdy choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe (niski stopień inteligencji), inne zakłócenia czynności psychicznych (np. choroba starczam nowotwory, cukrzyca, epilepsja).

ĆW II - 6 X 2012 r.

Charakterystyka przestępczości:

Struktura - udział danej kategorii przestępstw w danym roku do udziału wszystkich przestępstw.

PRZESTĘPSTWA STWIERDZONE - to zdarzenie uznane za przestępstwo i potwierdzone przez organ procesowy (rzeczywiście miało miejsce).

• Liczba przestępstw stwierdzonych nie odpowiada prowadzonym dochodzeniom/postępowaniom.

WSPÓŁCZYNNIK PRZESTĘPCZOŚCI - to liczba przestępstw przypadająca na 100.000 mieszkańców (Wp).

Wp = ^{liczba przestępstw stwierdzonych} x 100.000

^{ogólna liczba ludności}

WSKAŹNIK SKAZAŃ - liczba skazań przypadająca na 10.000 ludności podlegającej odpowiedzialności karnej (W_sk).

W_sk = ^{łączna liczba skazań} x 10.000

^{liczba ludności podlegająca odpowiedzialności karnej}

WSKAŹNIKI DYNAMIKI - iloraz (Wd)

Wd = ^X x 100 = %

^Y

PROGNOZA- suma wszystkich wskaźników dynamiki dla danej kategorii przestępstwa (P). P = ∑ Wp

ĆWICZENIA III - 27 X 2012r.

ETIOLOGIA PRZESTĘPCZOŚCI - badanie motywów popełnienia czynu przestępnego:

1. Brak ojca, zimna wyrachowana matka, nieudane dzieciństwo (czynnik egzogenny)

2. Niski poziom serotoniny (czynnik egzogenny)

3. Uszkodzenie mózgu (czynnik egzogenny lub endogenny)

4. Silne zaburzenia psychiczne (czynnik endogenny)

5. Skłonności do: dręczenia zwierząt, podpaleń (czynniki egzogenne)

6. Mało aktywna przednia część mózgu- u morderców w afekcie (czynnik endogenny)

7. Aktywna przednia część mózgu - u seryjnych morderców( czynnik endogenny)

8. Wpływ środowiska (czynnik egzogenny)

9. Komplikacje w trakcie porodu (czynnik endogenny)

10. Wpływ rodziny, rówieśników(czynnik egzogenny)

ĆWICZENIA IV - 1 XII 2012r.

PSYCHOPATIA - nieprawidłowe ukształtowanie osobowości.

Cechy:

- zachowania impulsywne

- brak poczucia winy przy naruszaniu dóbr innych

- skłonność do agresji

- przewaga sfery Popendów nad wyższymi poziomami regulacji zachowania

- niezdolność do trwałych związków uczuciowych.

Na kolokwium:

To co na ćwiczeniach dotychczas

Dodatkowo:

- prostytucja, stręczycielstwo- wpływają na handel ludźmi,

- bezrobocie, bezdomność, pornografia

- socjalizacja, kontr socjalizacja,

- niewydolność wychowawcza

- etiologia przestępczości

- przestępczość nieletnich!

1

---