LOGOTERAPIA VIKTORA EMILA FRANKLA
Analiza egzystencjalna, i jej część — logoterapia, została stworzona na przełomie dwudziestych
i trzydziestych lat przez wiedeńskiego neurologa i psychiatrę Viktora Emila Frankla
(1905-1997) i była tak zwaną trzecią wiedeńską szkołą psychoterapii (po Zygmuncie Freudzie i Alfredzie Adlerze).
Zainteresowanie Frankla psychoanalizą doprowadziło go do bezpośredniego kontaktu z
Zygmuntem Freudem, swe psychoterapeutyczne wykształcenie zdobywał jednak w szkole
Alfreda Adlera, tam też odnalazł swoich nauczycieli, Oswalda Schwarza i Rudolfa Allersa. .(Langle,2003)
Viktor Frankl już jako student i członek Towarzystwa Psychologii Indywidualnej Alfreda Adlera był szczególnie zainteresowany kondycją ówczesnej wiedeńskiej młodzieży Pragnąc uczynić coś , co mogłoby pomóc młodym ludziom mającym problemy życiowe propagował ideę konieczności tworzenia centrów konsultacyjnych - anonimowych i bezpłatnych - dla młodzieży z problemami. Na początku XX wieku było to rzeczywiście pionierskie działanie.
Co ciekawe - uważając że duchowość nie powinna paść ofiarą psychologicznego redukcjonizmu, i będąc przeciwnikiem „ psychologizmu w psychoterapii”, ViKtor Frankl popadł w konflikt z Alfredem Adlerem który w 1927 usunął go z Towarzystwa.(Langle, 2003).
Logoterapię można zdefiniować jako psychoterapię, której celem jest pomaganie jednostce w osiągnięciu (duchowo i emocjonalnie) wolnego przeżywania, dokonywania autentycznych wyborów i samodzielnego, odpowiedzialnego podejścia do własnego życia i świata .Celem analizy egzystencjalnej jest uwolnienie pacjenta od wpływających na jego życie i zachowanie fiksacji, zafałszowań, jednostronności i traum. W procesie psychoterapeutycznym na drodze analizy fenomenologicznej dociera się do emocji, traktowanych tu jako centrum doświadczenia. Terapia bazując na biograficznym i empatycznym uczestnictwie terapeuty, przyczynia się do zrozumienia i lepszego dostępu pacjenta do emocji. W jej toku pacjent, analizując swe postawy wobec życia i dokonywane rozstrzygnięcia, staje się
stopniowo zdolny do kierowania się w swym życiu treściami, celami i wartościami, które są dla niego autentycznie ważne.
.(Langle,2003)
.W latach 1938-1939 Victor Frankl publikuje dwa
artykuły, w których podejmuje problematykę duchowa w psychoterapii. Oczywiście
kiedy mówi o problematyce duchowej nie odnosi się wprost do problematyki
religijnej, lecz kieruje uwagę ku wartościom uniwersalnym człowieka jako
osoby.( Pierwszy z tych artykułów to: Zur geistigen Problematik der Psychotherapie, „Zentralblatt
für Psychotherapie und ihre Grenzgebiete”, 10 (1938)
Drugi :Philosophie und Psychotherapie. Zur Grundlegung einer Existenzanalyse, „Schweizerische
medizinische Wochenschrift”, 69 (1939)
Ten artykuł z 1938 r. po raz pierwszy mówi również o logoterapii, używając
tego określenia w sensie zintegrowania terapii z pomocą osobie w odnalezieniu
jej logos życiowego, sensu życia. Podobnie po raz pierwszy mówi w tym artykule
o analizie egzystencjalnej, w tym wypadku przeciwstawiajac ją tradycyjnej
psychoanalizie. Podstawowym zadaniem psychoanalizy jest odkrywac procesy
nieswiadome, które sa zwiazane przede wszystkim z doswiadczeniami z przeszłosci,
depresjami, prze0yciami traumatycznymi, a maja one negatywny wpływ na
aktualny stan człowieka. Mówi sie tu o pewnym rodzaju psychologii głebi. Istotne
jest natomiast, według V. Frankla, aby odwoływać się do swoistej „psychologii
wysokosci”, która zorientowana jest na wartosci i na sama osobę. Nie wyklucza ona
przeszłości, lecz dokonuje jej zintegrowania ze stanem aktualnym i spojrzeniem
na przyszłość. Rozpatrywanie przeżyć osoby poprzez wypunktowanie, wyodrębnienie
podstawowych wartości ukierunkowuje te osobę w strone ideałów, zadań,
KJluczowy etap życia Victora Frankla(1942 - 1945) to okres, który zawiera w sobie największe doswiadczenia i tragedie osobiste, .
Frankl przebywa w czterech hitlerowskich obozach koncentracyjnych, w tym okresie traci prawie całą rodzinę
Po powrocie do Wiednia, po zakończeniu wojny, mimo bardzo złego stanu psychicznego podejmuje - z pomocą przyjaciół - pracę na stanowisku dyrektora kliniki psychiatrycznej, w której praktykować będzie przez następne 25 lat, rozwijając i pogłębiając swoją koncepcję psychoterapii
Do historii myśli psychologicznej przeszła metafora Frankla dotycząca wpływu punktu widzenia na możliwość poznania: „ Stożek rzutowany na jedną płaszczyznę jawi się jako koło, a na inną płaszczyznę - jako trójkąt. Ale stożek jest czymś więcej niż koło, czymś więcej niż trójkąt. Widzenie stożka tylko z jednej perspektywy jest jego spłaszczeniem, zubożeniem. Opis i ocena z punktu widzenia takiego spłaszczenia jest zakłamana, nieprawdziwa i często krzywdząca”. Podobnie jest - zwraca uwagę Frankl - ze złożonością i bogactwem człowieka...(Formella ,2006)
Bibliografia;
1.Zbigniew Formella , ”Życie jako zadanie Viktor Frankl w setną rocznicę urodzin”, 2006, w:Seminare. Poszukiwania Naukowe 24/2007
2.Alfred Langle, „Analiza egzystencjalna. Poszukiwanie zgody na życie”, w: Psychoterapia 2(125), 2003