Planowanie finansowe

Celem planowania finansowego jest stworzenie warunków dla obserwacji bieżącej sytuacji finansowej oraz dla podejmowania jak najlepszych decyzji dotyczących przyszłości firmy.

Planowanie finansowe jest procesem ciągłym, w którym następuje badanie konsekwencji finansowych różnych scenariuszy rozwoju wydarzeń, wprowadzanie danych rzeczywistych, porównanie ich z wielkościami planowanymi, co może prowadzić do zmiany uprzednio przyjętych założeń co do polityki finansowej, inwestycyjnej, czy nawet celów strategicznych.

Plan finansowy stanowi centralną część każdego biznes planu. Nie może być on traktowany tylko jako proste złożenie planu produkcji, planu sprzedaży, planu kosztów, czy też planu inwestycji. Powstaje on na ich podstawie, lecz informacje jakie z niego uzyskujemy wpływają na kształt szczegółowych, wspomnianych wcześniej planów (sprzężenie zwrotne). Powinna zatem mieć miejsce ścisła koordynacja prac i planów poszczególnych komórek (np. marketing, produkcja, księgowość) z komórką finansów.

Ogólne zasady konstrukcji planu finansowego :

• Plan finansowy tworzą zestawienia finansowe pro forma

• w pierwszej kolejności konstruowany jest rachunek zysków i strat

• następnie tworzy się zestawienie przepływów pieniężnych

• ostatnim zestawieniem jest bilans

W przypadku kiedy rozważana jest decyzja o podjęciu projektu inwestycyjnego, powinno się najpierw stworzyć zestawienia dla tego projektu, a następnie pokazać go na tle całej firmy.

• Należy dostosować dobór horyzontu prognozy oraz kroku czasowego do celu jakiemu plan ma służyć (plan długo-, średnio-, krótko- terminowy)

• Plany finansowe mogą być sporządzane w cenach stałych (pociąga to za sobą konieczność wyeliminowania inflacji ze stóp %) lub w cenach zmiennych (konieczność przyjęcia założeń dotyczących wskaźników wzrostu cen poszczególnych pozycji zestawień).

Realna stopa procentowa może być obliczona w oparciu o następującą formułę:

1 + r_nom = (1 + r_real) * (1 + inf)

gdzie:

r_nom - nominalna roczna stopa procentowa,

r_real - realna roczna stopa procentowa,

inf - roczna stopa inflacji.

Stąd:

• Plan powinien być konstruowany w formie skomputeryzowanego modelu symulacyjnego.

• Podsumowaniem planu powinna być analiza wrażliwości na zmiany przyjętych założeń

Metody konstruowania zestawień finansowych pro forma

1. Rachunek zysków i strat

• krok 1 . Przyjęcie ogólnych założeń dotyczących parametrów finansowych (stopa inflacji, wskaźniki wzrostu cen (przy założeniu analizy w cenach zmiennych), stopy % kredytów, stawki podatków, kursy walut obcych, itp.)

Obliczając wskaźnik wzrostu przychodów należy wziąć pod uwagę zarówno wzrost cen, jak i wzrost ilości sprzedawanych dóbr, czy usług.

Wskaźnik wzrostu przychodów= (1+wsk. wzrostu cen)*(1+wsk. wzrostu ilości)-1

• krok 2 . Szacowanie przychodów ze sprzedaży (najlepiej na podstawie zaplanowanej ilości sprzedawanych wyrobów

• krok 3 . Szacowanie zmiennych kosztów operacyjnych. (dobrze jest posługiwać się wskaźnikami materiało- i energochłonności; przy braku możliwości planowania za pomocą ilości produkowanych i sprzedawanych wyrobów, można zaplanować te koszty na podstawie historycznych wskaźników udziału tych kosztów w przychodach ze sprzedaży)

• krok 4. Szacowanie innych kosztów operacyjnych.: wynagrodzenia ( parametry :ilość pracowników, średnia płaca, obciążenia ZUS) , amortyzacji (konieczny plan wycofywania i nabywania składników majątku trwałego podlegających amortyzacji; amortyzacja nie podlega przeliczaniu o wskaźnik inflacji), inne koszty operacyjne (poprzez przeliczenie o odpowiedni wskaźnik danej pozycji kosztów).

• krok 5. Szacowanie przychodów i kosztów finansowych. Konieczny jest harmonogram zaciągania i spłaty kredytu długoterminowego (krótkoterminowego po oszacowaniu przepływów pieniężnych), oraz przyjęcie założenia co do stopy zwrotu z inwestycji finansowych.

• krok 6. Obliczenie wyniku brutto, podatku, wyniku netto .

Przepływy pieniężne

krok 7. Zaplanowanie poziomów poszczególnych elementów kapitału obrotowego netto

Wartości zapasów można szacować w oparciu o formuły:

Zapasy materiałówt =

Koszt materiałówt x okres magazynowania materiałówt liczba dni w okresie

Zapasy produkcji w tokut =

Techniczny koszt wytworzeniat x długść cyklu produkcjit liczba dni w okresie

Zapasy wyrobów gotowycht=

Techniczny koszt wytworzeniat x okres magazynowania produktówt liczba dni w okresie

Wartość należności można szacować w oparciu o formułę:

Należnościt =

Przychody ze sprzedażyt x okres spływu należnościt liczba dni w okresie

Wartość zobowiązań bieżących można szacować w oparciu o formułę:

Zobowiązaniat =

Odpowiedni kosztt x okres regulowania zobowiązańt liczba dni w okresie

Określenie odpowiedni koszt oznacza koszt w związku z którym powstaje zobowiązanie

krok 8. Oszacowanie przepływów z działalności operacyjnej

krok 9. Oszacowanie przepływów z działalności inwestycyjnej

krok 10. Oszacowanie przepływów z działalności finansowej

krok 11. Skonstruowanie bilansu na koniec każdego z okresów horyzontu prognozy (funkcja kontrolna)

Procedura konstruowania zestawień finansowych pro forma zawiera sprzężenia zwrotne: Stany środków pieniężnych mogą powodować konieczność zmiany założeń dla rachunku zysków i strat. (np. uzyskany w planie ujemny stan środków pieniężnych jest niedopuszczalny i może skłonić np. do zaplanowania dodatkowego kredytu krótkoterminowego).

Opracowano na podstawie : J. Mizerka „Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie” w „Studia z finansów przedsiębiorstwa” Zeszyty naukowe Seria I, Zeszyt 264 ,Wydawnictwo AE w Poznaniu, Poznań 1998, s 9 i nast.

---