Q Jak uruchomić firmę?"

Wskazówki nt. przygotowania biznesplanu

Opracowane przez Howard University Small Business Development Center

(Centrum Rozwoju Drobnej Przedsiębiorczości na Uniwersytecie Howarda)

Strona tytułowa:

imiona i nazwiska członków zarządu firmy,

nazwa, adres i telefon firmy.

===================================================

SPIS TREŚCI

1. FIRMA

1. opis firmy

2. rynek

3. konkurencja i studium wykonalności

4. miejsce prowadzenia działalności

5. zespół zarządzający

6. pracownicy

7. wniosek kredytowy/inwestycyjny oraz opis oczekiwanych wyników z tytułu inwestycji

8. podsumowanie

II. INFORMACJE FINANSOWE

1. Źródła finansowania oraz sposób wykorzystania środków finansowych

2. Kapitał na zakup wyposażenia

3. Prognoza bilansu

4. Analiza progu rentowności

5. Prognoza rachunku wyników

• Podsumowanie za trzy lata

• W rozbiciu na miesiące za pierwszy rok

• W rozbiciu na kwartały za drugi i trzeci rok

• Objaśnienia

6. Prognozy przepływów gotówkowych

• Podsumowanie za trzy lata

• W rozbiciu na miesiące za pierwszy rok

• W rozbiciu na kwartały za drugi i trzeci rok

• Objaśnienia

7. W przypadku firm już działających (należy dołączyć wymienione poniżej dokumenty)

• Rachunek zysków i strat za ostatnie trzy lata

• Bilans za okres ostatnich trzech lat

• Deklaracje podatkowe firmy za ostatnie trzy lata

• Deklaracje podatkowe od dochodów osobistych za ostatnie trzy lata

III. DOKUMENTY DODATKOWE

Życiorysy, opisy stanowisk pracy, informacje o zaciągniętych przez siebie kredytach, referencje, listy intencyjne, umowy najmu, kontrakty, inne dokumenty prawne oraz wszelkie inne dokumenty mające związek z przedstawionym planem.

OKREŚLENIE CELU

Krótki (mniej niż 1 strona) opis celów określonych w biznes planie.

PYTANIA

Ogólne:

1. Czemu ma służyć niniejszy plan? Czy zostanie on wykorzystany jako:

• plan działania?

• wniosek o finansowanie?

2. Jaką firma ma formę prawną (np. własność osoby fizycznej, spółka cywilna, spółka z o.o., spółka akcyjna itp.)

3. Kim jest/są osoba/y zarządzająca/e firmą?

4. Co należy zrobić?

5. Dlaczego działania te będą skuteczne?

W przypadku wniosku o finansowanie:

• Kto składa wniosek o przyznanie pieniędzy?

• Jakiej kwoty dotyczy wniosek?

• Na co są potrzebne te pieniądze?

• Jakie korzyści zapewnią firmie te fundusze?

• W jaki sposób nastąpi spłata pożyczonych środków?

• Dlaczego dany kredyt lub inwestycja jest celowy/a?

A. OPIS FIRMY

W sposób ogólny należy wyjaśnić:

1. Jak w danej chwili firma wygląda i jaka jest jej sytuacja (lub jaka będzie);

2. Jaki rynek zamierzasz obsługiwać; jaka jest wielkość tego rynku oraz przewidywany w nim udział;

3. Dlaczego lepiej obsłużysz ten rynek niż konkurencja;

4. Dlaczego zdecydowałeś się ulokować firmę w danym miejscu;

5. Jaka kadra zarządzająca oraz inni pracownicy są niezbędni i dostępni do prowadzenia działalności;

6. Dlaczego Twoja inwestycja lub pieniądze innych podmiotów (kredyt/sprzedaż akcji) pomogą zwiększyć rentowność firmy?

PYTANIA:

1. Dominujący rodzaj działalność; sprzedaż detaliczna, produkcja, sprzedaż hurtowa czy usługi?

2. Czym charakteryzują się te produkty lub usługi?

3. Status firmy: na etapie rozruchu, ekspansji czy przejęcia przez inną firmę?

4. Forma prawna firmy: własność osoby fizycznej, spółka z o.o. czy spółka akcyjna?

5. Kim są Twoi klienci?

6. Dlaczego Twoja firma może być rentowna?

7. Kiedy firma zaczęła/zacznie działalność?

8. W jakich dniach tygodnia oraz w jakich godzinach firma będzie prowadzić działalność?

9. Czego dowiedziałeś się o specyfice prowadzonej przez siebie działalności z zewnętrznych źródeł (od dostawców, w bankach, od innych przedsiębiorców, z publikacji)?

UWAGA: Jeśli prowadzisz działalność sezonową lub jeśli godziny pracy firmy będą zmieniane odpowiednio do sezonu, sprawdź, czy zostało to uwzględnione w odpowiedziach na dwa poprzednie pytania.

DOTYCZY FIRM ROZPOCZYNAJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ

1. Dlaczego Twoim zdaniem, odniesiesz sukces w działalności tego rodzaju?

2. Jakie masz doświadczenie w działalności tego rodzaju?

3. Czy rozmawiałeś z innymi osobami działającymi w tej samej branży o ich doświadczeniach, wyzwaniach i dorobku? Jak brzmiały ich odpowiedzi?

4. Co będzie odróżniać Twoją firmę od innych?

5. Czy pytałeś potencjalnych dostawców, jakiej pomocy w zakresie zarządzania lub jakiego wsparcia technicznego możesz od nich oczekiwać?

6. Czy dowiadywałeś się o kredyt kupiecki?

7. Jeśli będziesz wykonywać określone prace w ramach zawartych kontraktów, na jakich warunkach będzie się to odbywać? Odwołaj się do dowolnego kontraktu zawartego przez firmę i dołącz ten kontrakt do wniosku.

8. Czy dysponujesz listami intencyjnymi potencjalnych dostawców lub nabywców?

DOTYCZY FIRM PRZEJMOWANYCH:

1. Kto i kiedy założył daną firmę?

2. Dlaczego dotychczasowy właściciel sprzedaje firmę?

3. W jaki sposób została uzgodniona cena zakupu firmy?

4. Jakie są trendy w sprzedaży?

5. Jeśli firma podupada, to jakie są tego powody? W jaki sposób możesz to zmienić?

6. Co zrobi Twój zarząd, aby firma stała się bardziej rentowna?

B. RYNEK

Proszę w sposób ogólny opisać, komu i dlaczego potrzebne są produkty/usługi Twojej firmy.

PYTANIA:

1. Kim są nabywcy na Twoim rynku? Proszę podać charakterystykę: wiek, płeć, zawód, dochody itp., różnych segmentów rynku.

2. Jaka jest aktualna wielkość tego rynku?

3. Jaki procent rynku będzie należeć do Twojej firmy?

4. Jakie są możliwości rozwoju rynku?

5. Czy w przypadku rozwoju rynku Twój udział w nim zwiększy się czy zmniejszy?

6. W jaki sposób zamierzasz zaspokajać potrzeby tego rynku?

7. W jaki sposób możesz uzyskać i utrzymać udział w tym rynku?

8. W jaki sposób możesz rozszerzyć swój rynek?

9. W jaki sposób zamierzasz ustalać ceny swoich produktów i usług, aby uzyskiwać godziwe zyski, pozostając jednocześnie firmą konkurencyjną?

10. Jakie ceny spodziewasz się uzyskać za swoje produkty lub usługi?

11. Czy są to ceny konkurencyjne?

12. Dlaczego klienci będą skłonni zapłacić taką cenę?

13. W jaki sposób skalkulowałeś tę cenę: czy zapewnia ona zysk?

14. Jaka cecha zapewnia oferowanym przez Ciebie produktom przewagę i czy uzasadnia ona wyższą cenę? (Nie musisz angażować się w bezpośrednią konkurencję cenową).

15. Czy będziesz swoim klientom oferować kredyt kupiecki albo z odroczoną płatnością? Jeśli tak, to czy rzeczywiście jest to potrzebne? Czy stać Cię na udzielanie tego typu kredytu? Czy możesz sobie pozwolić na "nieściągalne należności"?

C. KONKURENCJA

PYTANIA:

1. Kim są Twoi najważniejsi konkurenci? Podaj nazwy pięciu.

2. Dlaczego Twoja firma będzie lepsza od firm konkurencji?

3. Jakie są firmy konkurencyjne: stabilne? rozwijające się? podupadające? Dlaczego?

4. Na czym polegają różnice/podobieństwa w działalności Twojej firmy i działalności konkurencji?

5. Jakie są mocne strony i/lub słabe punkty konkurentów?

6. Czego się nauczyłeś, obserwując działalność konkurencji?

7. W jaki sposób zamierzasz w przyszłości śledzić działania konkurencji?

D. LOKALIZACJA FIRMY

1. Jakiego rodzaju budynki są Ci potrzebne?

2. Jakie są cechy i najważniejsze zalety Twojej obecnej lub pożądanej lokalizacji firmy?

3. Dlaczego ten teren jest odpowiedni?

4. Dlaczego taki budynek jest odpowiedni?

5. Czy społeczność, na terenie której zamierzasz zlokalizować firmę, jest tym zainteresowana?

6. Jakie są zalety/wady obecnej lokalizacji pod względem stawek wynagrodzenia, związków zawodowych i dostępności siły roboczej?

7. Jak dużej powierzchni potrzebujesz?

8. Czy będziesz musiał korzystać z długo- lub krótkoterminowego leasingu?

9. Czy do budynku jest dobry dojazd środkami komunikacji miejskiej?

10. Czy budynek znajduje się w pobliżu siedzib klientów lub dostawców?

11. Czy w pobliżu jest bezpłatny lub tani parking?

12. Jakie w tym miejscu obowiązują stawki podatku krajowego i podatków lokalnych oraz przepisy? Czy są dostępne media? Jak wygląda plan zagospodarowania przestrzennego oraz inne czynniki mogące wpływać na prowadzenie działalności na tym terenie?

13. W jaki sposób zamierzasz śledzić zmiany demograficzne na obszarze swojego działania?

E. ZARZĄDZANIE

PYTANIA:

1. Jaka jest historia Twojej firmy?

2. W jaki sposób ta historia/doświadczenie w prowadzeniu działalności pomagają Ci kierować firmą?

3. Jakie doświadczenie posiadasz w dziedzinie zarządzania?

4. Czy posiadasz doświadczenie w zarządzaniu działalnością tego typu?

5. Czy doświadczenie w dziedzinie zarządzania zdobyłeś w zupełnie innej branży lub działając w jakimś klubie, zespole, organizacji społecznej lub kościelnej itp.?

6. Jakie są Twoje słabe punkty i w jaki sposób zamierzasz je nadrobić, np. czy zatrudnisz kogoś lub wynajmiesz płatnego konsultanta posiadającego kwalifikacje/doświadczenie w zakresie zarządzania, których Tobie brakuje?

7. Jakie masz wykształcenie (zarówno formalne, jak i nieformalne) wpływające na Twoje możliwości w zakresie zarządzania lub jaką posiadasz wiedzę o danej branży?

8. Dane personalne: wiek, obecne i poprzednie miejsce zamieszkania, dodatkowe umiejętności i zainteresowania, powody rozpoczęcia działalności gospodarczej.

9. Czy fizycznie nadajesz się do takiej pracy? Odporność na zmęczenie i stres też się liczy.

10. Dlaczego uważasz, że to przedsięwzięcie się powiedzie?

11. Czy posiadasz bezpośrednie doświadczenie w prowadzeniu działalności tego rodzaju?

12. Kto wchodzi w skład zespołu zarządzającego?

13. Jakie są obowiązki poszczególnych członków zespołu zarządzającego?

14. Czy obowiązki te są jasno określone? W jaki sposób?

15. Co do kogo należy? Kto komu podlega? Gdzie zapadają ostateczne decyzje?

16. Jakie będą zarobki kadry zarządzającej i jak będą wypłacane?

17. Jakie dodatkowe zasoby zorganizowałeś, aby zapewnić sobie i swojej firmie pomoc (księgowy, prawnik itp.)?

UWAGA: W przypadku składania wniosku o finansowanie, do planu należy dołączyć zeznanie o dochodach osobistych. Należy też pamiętać o załączeniu życiorysu.

F. PRACOWNICY

PYTANIA:

1. Jakie są Twoje obecne potrzeby kadrowe? W ciągu najbliższych trzech lat? W ciągu najbliższych pięciu lat?

2. Jakie kwalifikacje muszą posiadać Twoi pracownicy?

3. Czy istnieje możliwość pozyskania potrzebnych Ci pracowników?

4. Czy Twoi pracownicy są zatrudnieni na pełnym etacie, czy pracują w niepełnym wymiarze godzin?

5. Czy płacisz im stałą pensję, czy według stawek godzinowych?

6. Niektóre dodatki do pensji pracowników są obowiązkowe. Wymień je.

7. Czy stosujesz dodatkowe świadczenia socjalne? Jeśli tak, to jakie?

8. W jaki sposób obliczasz koszt tych świadczeń?

9. Czy korzystasz z nadgodzin? Jeśli tak, to zgodnie z prawem możesz być zobowiązany do wypłacania półtorej stawki, podwójnej stawki i/lub ponoszenia innych dodatkowych kosztów.

8. Czy musisz szkolić pracowników zarówno na stanowiskach kierowniczych, jak i produkcyjnych? Jeśli tak, to ile to firmę kosztuje?

====================================================

PRZYGOTOWANIE DOBREGO BIZNESPLANU

DLA INWESTORA VENTURE CAPITAL

Adam de Sola Pool, Environmental Investment Partners

19 stycznia 2000

Wprowadzenie

• Biznesplan widziany z odmiennych perspektyw - dla firmy, dla inwestora venture capital, dla banku itp.

• Dwa zasadnicze pytania

- W jaki sposób i czy firma będzie zarabiała pieniądze?

- W jaki sposób zarobią inwestorzy?

• Trzy fazy każdego punktu biznesplanu

- przeszłość, teraźniejszość i przyszłość

• Zastanów się nad swoją firmą z perspektywy:

- analizy SWOT (mocne strony, słabe strony, możliwości, zagrożenia)

- pięciu czynników Portera (dostawcy, klienci, konkurenci, substytuty, firma)

Elementy biznesplanu

• Opis firmy

- rodzaj

- działania operacyjne

- cechy różnicujące firmę

- docelowy udział w rynku

- dlaczego klienci kupują (problem rozwiązany)

- struktura organizacyjna

• Strategia

- strategia bieżąca

- cele długookresowe

• Zarządzanie

- pełen opis sytuacji

- ubytki, które należy zapełnić

• Rynki i marketing

- wyszukany segment

- pozycjonowanie usługi lub produktu na rynku

- strategia promocyjna/marketingowa

- prognozy wielkości sprzedaży (miesięczne, kwartalne i roczne)

• Konkurencja

- kim są nasi konkurenci i jaka jest ich pozycja konkurencyjna?

- jaką rentowność wykazują firmy konkurencyjne?

- czym nasza firma się wyróżnia?

• Kwestie finansowe

- dokumenty finansowe z ostatnich trzech lat (jeśli dostępne)

- potrzeby kapitałowe oraz planowane sposoby wykorzystania kapitału

- prognozy finansowe na najbliższe trzy do pięciu lat

- rachunek wyników, bilans, przepływy pieniężne

• Warunki umowy i możliwości wycofania się z inwestycji

- proponowana wartość spółki

- rodzaj własności

- kontrola i ochrona inwestora mniejszościowego

- oczekiwana stopa zwrotu dla inwestorów

- kilka możliwości wycofania się inwestorów oraz ewentualne terminy wyjścia

• Ryzyko!

Typowe błędy i środki zaradcze

• Nieumiejętność wczucia się w rolę osoby czytającej biznes plan

• Opisywanie kontra przekonywanie

- określ konsekwencje wszystkich stwierdzeń

- podaj kontekst każdego stwierdzenia

• Prognozy finansowe oparte na nieprzemyślanych założeniach

- Tempo wzrostu nie jest równe inflacji powiększonej o 5 punktów

procentowych!

• Brak informacji o ujemnych lub słabych stronach

• O ludziach mówi się zwykle w biznesplanach zbyt mało

- pełen opis kierownictwa

• Czy zainwestowałbyś własne pieniądze?

- stopa zwrotu z inwestycji w obligacje skarbowe jest niezadowalająca

Strony internetowe poświęcone biznesplanom

www.bplans.com

www.sbaonline.sba.gov/starting/businessplan.html

www.bulletproofbizplans.com

ponad 400 innych stron - na niektórych z nich dostęp do informacji jest płatny

10

---