Prawie wszystko o anio�ach

Odwieczna tradycja religijna, powszechne przeczucie pokole� podpowiada, �e istniej� owe istoty tak inne, a zarazem jakoœ bliskie cz�owiekowi. Bliskie - a przecie� niewyobra�alne.

• Pos�a�cy od Boga

• Œwi�ty Micha� Archanio� - Kt� jak B�g

• Œwi�ty Gabriel Archanio� - m�� lub wojownik Bo�y

• Œwi�ty Rafa� Archanio� - B�g uleczy�

• Luteranie o anio�ach

• Anio�owie wed�ug islamu

• Od raju do Troady - anio�owie w Piœmie Œwi�tym

• Anio� Str�

• Modlitwy do anio��w

• Wi�cej modlitw do anio��w

• Opowieœ� o dw�ch anio�ach (pps)

• Anio�owie koloru herbaty

Przypowieœ� o bliskoœci anio��w

KS. TOMASZ HORAK

Jak wygl�da anio�? Ka�de dziecko wie, bo od ma�ego napatrzy�o si� na obrazek nad ��eczkiem: ��ka na skraju przepaœci, mostek dwoje dzieci i On, Anio� Str� - �w opiekun o pi�knej twarzy. No i te wspania�e skrzyd�a... Archanio�owi mo�emy doda� miecz b�dŸ lili� i gotowe. Ten wizerunek te� znamy.

A ja otwieram Bibli� i czytam: "Oto przyszed� Anio� Pana i usiad� pod drzewem terebintu w Ofra... Gedeon m��ci� na klepisku zbo�e... I ukaza� mu si� Anio� Pana..." (Sdz 6,11nn). Ani s�owa jak wygl�da�. W ka�dym razie Gedeon rozmawia z nim, jak z cz�owiekiem. Dopiero, gdy laska Anio�a (a wi�c mia� lask�) wznieci�a niezwyk�y ogie�, Gedeon zrozumia�, �e to by� Anio�. Jest to opowieœ� z czas�w odleg�ych - kilkanaœcie wiek�w przed Chrystusem. Narodziny Jezusa poprzedzi�o zjawienie si� anio�a. Ewangelista �ukasz tak o tym pisze: "Zachariaszowi ukaza� si� anio� Pa�ski, stoj�cy po prawej stronie o�tarza kadzenia. Przerazi� si� na ten widok Zachariasz i strach pad� na niego. Lecz anio� rzek� do niego..." (�k 1,11nn). By�o wi�c anio�a wida� w realnym, konkretnym miejscu. I znowu rozmowa. Ale jak wygl�da�? Ani s�owa. I sk�d pewnoœ�, �e to anio�? Niepewnoœ� Zachariasza dotyczy�a treœci anielskiego pos�annictwa, nie jego realnoœci. I jeszcze coœ - anio� m�wi o sobie "Ja jestem Gabriel..." Wa�ne to spostrze�enie, bo wskazuje na osobow� identycznoœ� owej niezwyk�ej istoty. A na koniec realnoœ� niemoty Zachariasza! Szeœ� miesi�cy p�Ÿniej anio� nazwany tym samym imieniem zjawia si� u Maryi. Tym razem zaskakuje brak widoku anio�a. Nawet zwrot m�wi�cy, �e "Anio� wszed� do Niej" jest odmaterializowany. Nie wiemy, czy wszed� do domu, do pokoju, do jakiegoœ miejsca, czy te� duchowe wn�trze Maryi zosta�o wype�nione jego obecnoœci�? Jest rozmowa. Jest reakcja Maryi: "Ona zmiesza�a si� na te s�owa..." I to wszystko (�k 1,26nn).

Kim s� anio�owie? Bo odwieczna tradycja religijna, powszechne przeczucie pokole� podpowiada, �e istniej� owe istoty tak inne, a zarazem jakoœ bliskie cz�owiekowi. Bliskie - a przecie� niewyobra�alne. Œw. papie� Grzegorz Wielki (zm. 604) pisze: "Nale�y wiedzie�, �e imi� anio� nie oznacza natury, lecz zadanie. Duchy œwi�te w niebie s� wprawdzie zawsze duchami, ale nie zawsze mo�na nazywa� je anio�ami, lecz tylko w�wczas, kiedy przybywaj�, by coœ oznajmi�". Przybywaj� sk�dœ, dok�dœ... Do naszego, materialnego, w czasie i przestrzeni zamkni�tego œwiata. Przybywaj� ze œwiata nieskr�powanego przestrzeni�, czasem, ani materi�. Nie potrafimy sobie wyobrazi� czegoœ, co jest tak inne ni� nasze doœwiadczenia. Ale doœwiadczamy te� w jakiœ niepoj�ty spos�b bliskoœci tego innego œwiata. Co nas z nim ��czy? To, co w cz�owieku duchowe: rozum, wola, uczucia. Wys�annicy tego œwiata s� wi�c bez w�tpienia istotami wolnymi, inteligentnymi, zdolnymi reagowa� na to, co spotykaj�. I s� to istoty dobre - nie tylko dobrem ich w�asnych poczyna�, lecz bez reszty wype�nione Dobrem p�yn�cym z Boga. Nie jesteœmy w stanie poj�� ani g��bi tego dobra, ani tego "oddechu" wolnoœci, jaki ono w sobie niesie, bo zewn�trznie jesteœmy osaczeni, a wewn�trznie ska�eni z�em. Dlatego tak bardzo potrzebujemy bliskoœci istot dobrych. Mo�e wi�c... Mo�e wi�c wymyœliliœmy je sobie? Mo�e nie tylko wspania�e anielskie skrzyd�a s� tworem naszej fantazji, ale sami anio�owie zrodzili si� w naszych sercach i umys�ach? Rozumiem t� intelektualn� ostro�noœ�. Ale czy w ten sam spos�b nie mo�na zaprzeczy� istnienia Boga i w og�le ca�ego œwiata niematerialnego? Stajemy zatem wobec podstawowego problemu wiary - a jest ona zar�wno "widzeniem niewidzialnego" (Hbr 11,1nn), jak i zdolnoœci� pos�ugiwania si� rozumem, a wreszcie tak�e umiej�tnoœci� ryzykowania. Ryzyko oparte o przemyœlenia, argumenty, wielowiekow� tradycj�, o niepoj�t� si�� obserwowan� i prze�ywan� przeze mnie osobiœcie i tylu ludzi wok� mnie? Przecie� to �adne ryzyko. Wybra�em wiar�. Tak�e w istnienie œwiata dobrych, m�drych, pi�knych istot duchowych. A wspania�e skrzyd�a i dzieci nad przepaœci�? Czy� nie s� po prostu przypowieœci� o pi�knie, dobroci i bliskoœci obu œwiat�w: materialnego i duchowego?

Wi�cej na nast�pnej stronie

Pos�a�cy od Boga

Kim jest anio�? (gr. angelos — pos�aniec, zwiastun)

1) w sensie œciœle teologicznym - osobowa, lecz niematerialna istota rozumna i wolna, stworzona przez Boga;

2) w sensie szerszym (etymologicznym) - pos�aniec Bo�y; w tym znaczeniu s�owo to odnosi si� tak�e do ludzi, kt�rzy byli wys�annikami Boga, np. Moj�esz (Lb 20,16), Jan Chrzciciel (Mt 11,10-11), biskupi Koœcio��w w Azji Mniejszej (Ap 1,20), oraz do Mesjasza (Mch 1,1).

Anio�owie dobrzy i Ÿli oraz inne, podobne do nich istoty nie s� zjawiskiem specyficznie biblijnym, st�d w Piœmie œw. mo�liwa jest obecnoœ� element�w zapo�yczonych z innych kultur; Objawienie spe�nia wobec tych obcych w�tk�w rol� oczyszczaj�c� i daj�c� bosk� gwarancj� ostatecznego kryterium.

W Starym Testamencie Anio�owie wyst�powali zwykle jako pos�a�cy Boga do œwiata i poœrednicy w Jego zbawczych planach; tworz� niebieski dw�r (tzw. zast�py), zwani niekiedy Synami Boga (Hb 1,6; 2,1; Dn 3,92), Œwi�tymi (Hb 5,1; 15,15; Ps 89,6.8; Dn 4,10), Czujnymi (Dn 4,10), Ksi���tami (Dn 10,13.20; 12,1). Wœr�d Anio��w szczeg�lnie wyr�nia� si� Anio� Jahwe (Rdz 16,7.9; Wj 3,2; Lb 22,22-35; Sdz 13,12) lub Anio� Boga (Rdz 13,6.9; 21,17), przez kt�rego B�g ujawnia� swoj� obecnoœ�, m�wi� i dzia�a�. Anio�owie, we wszystkim od Boga zale�ni, wyznaczani na opiekun�w poszczeg�lnych narod�w lub do spe�nienia okreœlonych zada�, otrzymuj� stosowne do tego imiona (np. Micha�, Rafa�, Gabriel). Szczeg�lne zainteresowanie Anio�ami w niekt�rych okresach mog�o by� znakiem �ywszego odczucia - transcendencji i majestatu Boga. W ST mowa jest tak�e o Cherubach, kt�rzy chronili wejœcie do raju (Rdz 3,24) i byli nosicielami Boga (2 Sm 22,11; Ps 18,11). W swej wizji proroczej Izajasz widzia� tak�e Serafin�w (P�on�cych), kt�rzy byli przed Tronem Boga (Iz 6,2 n. 6).

W Nowym Testamencie, wraz z przyjœciem Chrystusa, jedynego Poœrednika, rola Anio��w wyraŸnie maleje; pojawiali si� obok Chrystusa (Mt 4,11; �k 22,43) jako s�udzy Dobrej Nowiny i znak obecnoœci Kr�lestwa Bo�ego (Zwiastowanie, Narodzenie, Getsemani, Zmartwychwstanie i in.). Pawe� Aposto� podkreœla� absolutne pierwsze�stwo Chrystusa: Anio�owie w Chrystusie zostali stworzeni (Kol 1,16) i zjednoczeni z Bogiem (Kol 1,20).

Uwzgl�dnianie rodzaj�w literackich nakazuje ostro�noœ� w wyci�ganiu z Pisma œw. wniosk�w dotycz�cych zw�aszcza natury Anio��w, ich liczby i klasyfikacji ("ch�ry", hierarchia). Objawienie wypowiada si� o Anio�ach zawsze w kontekœcie historii zbawienia; wypowiedzi o Anio�ach stanowi� naœwietlenie centralnych prawd wiary, przede wszystkim tajemnicy Chrystusa i zbawienia œwiata.

Wczesna Tradycja chrzeœcija�ska nie dysponowa�a poj�ciem czystej duchowoœci; podkreœla�a odmiennoœ� Anio��w oraz ich zwi�zek ze œwiatem, przypisuj�c Anio�om specjaln� eteryczn� materi�. Powszechne dziœ przekonanie o ca�kowitej niematerialnoœci Anio��w ugruntowa�o si� w Koœciele dopiero od VI w. pod wp�ywem neoplato�skich teorii o czystych duchach, stanowi�cych ogniwo poœrednie mi�dzy Bogiem i œwiatem. Obecnie, w zwi�zku z podkreœlaniem przynale�noœci Anio��w do materialnego œwiata i historii, pojawiaj� si� pr�by zrewidowania scholastycznej tezy g�osz�cej ca�kowit� niematerialnoœ� Anio��w i zast�pienie jej m.in. ide� ogromnego wszechœwiata, zamieszkiwanego przez osobowe kosmiczne "Moce", posy�ane niekiedy przez Boga z jak�œ misj� do ludzi.

IV Sob�r Latera�ski (1215) stwierdzi�, ze opr�cz rzeczy widzialnych stworzy� B�g œwiat duch�w niewidzialnych, tj. Anio��w. Ten jedyny dotycz�cy Anio��w dogmat, stwierdzaj�cy wprost nie tyle ich istnienie i duchowoœ�, co raczej ca�kowit� zale�noœ� od Stw�rcy, powt�rzony zosta� na I Soborze Watyka�skim (1870). Ze wzgl�du na przypisywane Anio�om funkcje kosmiczne uzasadnione wydaje si� tradycyjne przekonanie o ich stworzeniu przed cz�owiekiem, na pocz�tku czas�w.

W powszechnym nauczaniu Koœcio�a i teologii Anio�owie przedstawiani s� nie jako zwyk�e personifikacje si� kosmicznych, lecz jako rzeczywiœcie istniej�ce, duchowe i osobowe istoty, obdarzone œwiadomoœci� i wolnoœci�. Podobnie jak ludzie, powo�ani zostali najprawdopodobniej od pierwszego momentu stworzenia do �ycia w przyjaŸni z Bogiem; celem ostatecznym jest dla nich r�wnie� uszcz�œliwiaj�ce widzenie Boga; maj� udzia� w �asce Chrystusa; powszechnie przyj�o si� w��czanie ich do jedynego, Chrystusowego porz�dku stworzenia i Przymierza. Przyj�cie Bo�ego daru �aski by�o przedmiotem ich wolnego wyboru; ta ich decyzja - pozytywna lub negatywna - okreœli�a r�wnie� w jakimœ sensie historiozbawcz� sytuacj� cz�owieka.

Wiara w Anio�a Str�a, opiekuna i or�downika danego poszczeg�lnym ludziom przez Boga, ma potwierdzenie w starej tradycji �ydowskiej (por. Regu�a Zrzeszenia z Oumran oraz apokryfy: Apokalipsa Barucha i Ksi�ga Henocha); w NT - "Strze�cie si�, �ebyœcie nie gardzili �adnym z tych ma�ych, bo m�wi� wam: Anio�owie ich w niebie wpatruj� si� zawsze w oblicze Ojca mojego" (Mt 18,10); wiar� w Anio�a Str�a u pierwszych chrzeœcijan odnotowa�y te� Dz 12,16; w tradycji Ojc�w Koœcio�a, kt�rzy uczyli, �e ka�dy cz�owiek otrzymuje swojego Anio�a (Klemens Aleksandryjski, Orygenes, Ambro�y, Hieronim), a przynajmniej otrzymuje go cz�owiek ochrzczony (Orygenes, Bazyli, Jan Chryzostom).

Anio�owie s� istotami z natury swojej r�nymi od ludzi. Poniewa� nale�� do stworze�, a przez to s� nam bliscy, Koœci� obchodzi ich œwi�to.

Do ostatniej reformy kalendarza koœcielnego (14 lutego 1969) ka�dy z tych anio��w mia� oddzielne œwi�to: œw. Micha� - 29 wrzeœnia, œw. Gabriel - 24 marca i œw. Rafa� - 24 paŸdziernika. Obecnie wszyscy trzej archanio�owie s� czczeni jednego dnia w randze œwi�ta. O ka�dym z nich powiemy z osobna.

Wi�cej na nast�pnej stronie

Œwi�ty Micha� Archanio� - Kt� jak B�g

Koœci� czci na o�tarzach pod tym imieniem 16 os�b: 1 archanio�a, 11 œwi�tych, 3 b�ogos�awionych i 2 b�ogos�awione. Wœr�d nich wymieni� warto œw. Micha�a, biskupa Kijowa (+ 992) i œw. Micha�a, ksi�cia Nowogrodu, Halicza i Kijowa, kt�ry zgin�� z r�k Tatar�w w roku 1245 oraz Polaka b�. Micha�a Kozala, biskupa - m�czennika oboz�w koncentracyjnych.

Œw. Micha� w Piœmie œwi�tym

Hebrajskie imi� "Mika'el" znaczy: "Kt� jak B�g". Wed�ug podania, kiedy Lucyfer zbuntowa� si� przeciwko Panu Bogu i do buntu nam�wi� cz�œ� anio��w, wtedy mia� wyst�pi� archanio� Micha� i z okrzykiem "Kt� jak B�g" wypowiedzie� wojn� szatanom.

W Piœmie œwi�tym jest wymieniany œw. Micha� pi�� razy. I tak w ksi�dzie Daniela jest nazwany "jednym z przedniejszych ksi���t nieba" (Dn 13,21) oraz "obro�c� ludu izraelskiego" (Dn 12,1). Œw. Jan Aposto� okreœla go w Apokalipsie jako stoj�cego na czele duch�w niebieskich, walcz�cego z szatanem (Ap 12,7). Œw. Juda Aposto� podaje, �e jemu w�aœnie zosta�o zlecone, by strzeg� cia�a Moj�esza po jego œmierci (Jud 9).

Œw. Pawe� Aposto� r�wnie� o nim wspomina (1 Tes 4,16). Stary Testament wymienia niejeden raz ludzi, kt�rzy nosili to imi� (Lb 13,14; 1 Krn 5,13; 6,40; 7,3; 8,16; 12,20,27; 2 Krn 21,24; Ezd 8,8).

Jeszcze wi�cej akcentuj� znaczenie œw. Micha�a ksi�gi apokryficzne: Ksi�ga Henocha, Apokalipsa Barucha, Apokalipsa Moj�esza itp., w kt�rych œw. Micha� wyst�puje jako najwa�niejsza osoba po Panu Bogu, jako wykonawca plan�w Bo�ych odnoœnie ziemi, rodzaju ludzkiego i Izraela. Micha� jest ksi�ciem anio��w, kt�ry ma klucze do nieba. Jest anio�em s�du i Bo�ych kar, ale te� anio�em Bo�ego mi�osierdzia. Pisarze wczesnochrzeœcija�scy przypisuj� mu wiele ze wspomnianych atrybut�w; uwa�aj� œw. Micha�a za anio�a od szczeg�lnie wa�nych zlece� Bo�ych. Pisz� o nim: Tertulian, Orygenes, Hermas, Didymus itp.

Kult œw. Micha�a w Koœciele

Kult œw. Micha�a archanio�a w chrzeœcija�stwie jest bardzo dawny i �ywy. Si�ga on wieku II. Symeon Metafrast pisze, �e we Frygii, w Ma�ej Azji, mia� si� objawi� œw. Micha� w Cheretopa i na pami�tk� zostawi� cudowne Ÿr�d�o, do kt�rego œpieszy�y liczne rzesze pielgrzym�w. Podobne sanktuarium by�o w Chone, w osadzie odleg�ej 4 km od Kolos�w, kt�re nosi�o nazw� "Michelion". W Konstantynopolu kult œw. Micha�a by� tak �ywy, �e posiada� on tam ju� w VI wieku a� 10 poœwi�conych sobie koœcio��w, w IX wieku koœcio��w i klasztor�w pod jego wezwaniem by�o ju� tam 15. Sozomenos i Nicefor wspominaj�, �e nad Bosforem istnia�o sanktuarium œw. Micha�a, za�o�one przez cesarza Konstantyna (w. IV). W samym zaœ Konstantynopolu w V wieku istnia� obraz œw. Micha�a, czczony jako cudowny w jednym z klasztor�w pod jego imieniem. Liczni pielgrzymi zabierali ze sob� cz�stk� oliwy z lampy p�on�cej przed tym obrazem, gdy� wed�ug ich opinii mia�a ona w�asnoœci lecznicze. Sanktuarium swoje mia� œw. Micha� nadto w Akroinos Nicopolis i w Gordium Eudokias w Galacji. W Egipcie by�o bardzo wiele œwi�ty� pod wezwaniem œw. Micha�a. W Etiopii ka�dy 12 dzie� miesi�ca by� poœwi�cony œw. Micha�owi. G�oœne sanktuarium mia� œw. Micha� archanio� tak�e w Bu�garii przy klasztorze w Lesnowo (w. XIV). W Europie Zachodniej s� po dzie� dzisiejszy najwa�niejsze sanktuaria œw. Micha�a: w Italii na g�rze Gargano (Apulia) i we Francji na wyspie St. Michel.

Podanie g�osi, �e œw. Micha� mia� si� pojawi� na Monte Gargano w grocie kilka razy w latach 492-494, kiedy biskupem Nisipontu (Manfredonii) by� œw. Wawrzyniec Maiorano. Kiedy Longobardowie na tym w�aœnie miejscu zwyci�yli Saracen�w w roku 663, przypisywali swoje zwyci�stwo œw. Micha�owi. Jeszcze w roku 1656 mia� si� pojawi� œw. Micha� biskupowi Manfredonii i zapewni� go w czasie szalej�cej zarazy, �e epidemia na jego proœb� ustanie, co si� te� sta�o. Monte Gargano wznosi si� osobno ponad 800 m nad poziomem morza. Na jego szczycie jest miasteczko z ruinami zamku po Normanach. Sanktuarium jest w pobli�u. Do groty œwi�tej prowadzi 87 schod�w pod bazylik�. Napis przy wejœciu g�osi: "To jest na ca�ym œwiecie najs�ynniejsze miejsce, gdzie 16 X raczy� objawi� si� œmiertelnym. Tu jest ta œwi�ta ska�a, gdzie stan�y jego stopy". Sanktuarium jest do dnia dzisiejszego licznie nawiedzane. Opiek� nad nim roztaczaj� zakonnicy œw. Wilhelma.

Najg�oœniejsze sanktuarium we Francji mieœci si� na ma�ej wysepce skalistej, wyrastaj�cej z morza. Jest tam klasztor benedyktyn�w. Dawna nazwa wysepki Merkurego zosta�a zmieniona na "St. Michel". Tam to bowiem - jak g�osi podanie - w roku 708 trzy razy pojawi� si� œw. Micha� biskupowi z Arsanches - œw. Aubertowi. W 966 w�dz norma�ski, Ryszard I, wprowadzi� na t� skalist� wysp� benedyktyn�w. Filip II August, kr�l Francji (+ 1223), rozbudowa� koœci� i klasztor. Wie�a koœcio�a stanowi�a najwy�szy punkt wyspy (117 m). Rewolucja francuska (1792-1799) wyp�dzi�a z Wyspy Œw. Micha�a benedyktyn�w, a Napoleon za�o�y� tam wi�zienie. Obecnie zn�w s� tam benedyktyni (od roku 1966). W roku 1975 prawie 5 milion�w turyst�w i pielgrzym�w nawiedzi�o to sanktuarium.

Z innych znanych sanktuari�w œw. Micha�a nale�y wymieni� sanktuarium na g�rze Gauro nad Sorrento ko�o Neapolu z roku 820, w Galtanisetta na Sycylii, w Bobbio (w. VII), w Piemoncie "La Sagradi S. Michele" (w. X), w Anglii na wzg�rzu Tombe, gdzie koœci� mia� wystawi� œw. Aubert na ��danie œw. Micha�a, kt�ry mu si� we œnie objawi�. Katedra w Brukseli (Belgia) jest pod wezwaniem Œw. Micha�a. Zawiera bardzo bogaty skarbiec.

Œw. Micha� by� uwa�any za g��wnego patrona i opiekuna Izraela. W Nowym Testamencie doznawa� czci jako szczeg�lny opiekun Koœcio�a. Papie� Leon XIII ustanowi� osobn� modlitw�, kt�r� kap�ani odmawiali po Mszy œwi�tej z ludem do œw. Micha�a o opiek� nad Koœcio�em. Œw. Micha�a obra�y sobie za szczeg�lnego patrona m. in. Niemcy i Austria.

Ma�opolska mia�a r�wnie� kiedyœ œw. Micha�a za patrona. Kr�l Portugalii, Alfons Henryk, ustanowi� zakon pod wezwaniem Œw. Micha�a w roku 1167.

W Polsce zaœ powsta�y dwa zgromadzenia zakonne pod wezwaniem Œw. Micha�a: m�skie i �e�skie, za�o�one przez s�ug� Bo�ego Bronis�awa Markiewicza (+ 1912): michaelici i michaelitki. Najstarszy wizerunek, jaki dochowa� si� do naszych czas�w - to p�askorzeŸba, kt�ra obecnie znajduje si� w British Museum, pochodz�ca z VI wieku w stylu rzymskim, oraz mozaika w Rawennie w koœciele Œw. Apolinarego z VI w.

Œw. Micha� w pierwotnym chrzeœcija�stwie nale�a� do najpopularniejszych postaci w hagiografii. Od VI wieku uchodzi on za pogromc� Lucyfera i zbuntowanych z�ych duch�w a to na podstawie tradycji �ydowskiej i ksi�gi Apokalipsy (12,7). Pisz� o tym wyraŸnie: Kasjodor, Eukumeniusz, Andrzej z Cezarei i inni. Jest uwa�any w staro�ytnym chrzeœcija�stwie za opiekuna Koœcio�a œwi�tego, tak jak kiedyœ by� anio�em Synagogi, Izraela. On stoi u wezg�owia umieraj�cych, kiedy toczy si� b�j ostatni o ich wieczne zbawienie z szatanem. On tak�e towarzyszy duszom w drodze do nieba, wa�y na s�dzie Bo�ym ludzkie czyny.

Kult œw. Micha�a w Polsce

J. Krzy�anowski wymienia 47 przys��w zwi�zanych z imieniem Micha�a. Na œw. Micha�a ko�czono wypasanie byd�a na wsp�lnych pastwiskach. Dzie� œw. Micha�a by� dniem um�w najmu i dniem p�acenia trzeciej raty w roku obowi�zuj�cego podatku, gdy� z tym dniem up�ywa� trzeci kwarta�.

Znani Polacy nosili to imi�: Micha� Korybut Wiœniowiecki (+ 1673), kr�l polski; Jeremi Micha� Wiœniowiecki (+ 1651), wojewoda ruski, najwi�kszy magnat na Ukrainie; Micha� Serwacy Wiœniowiecki (+ 1744), hetman polny litewski, wojewoda wile�ski; Micha� Gli�ski (+ 1534), marsza�ek nadworny litewski; Micha� Kleofas Ogi�ski (+ 1833), kompozytor; Micha� Grabowski (+ 1886), powieœciopisarz, dzia�acz z Turcji; Micha� Ba�ucki (+ 1901), komediopisarz; Micha� Arct (+ 1916), zas�u�ony wydawca; Micha� Bobrzy�ski (+ 1935), historyk; Micha� Drzyma�a (+ 1937), ch�op z Wielkopolski ("W�z Drzyma�y"); Micha� Kajka (+ 1940), poeta mazurski; Micha� Marian Siedlecki (+ 1940), zoolog, podr�nik; Micha� Walicki (+ 1966), historyk sztuki.

Z naszej literatury s� znani: Michaœ Kossakowski z "Horszty�skiego" J. S�owackiego; Micha� Wo�odyjowski z Trylogii H. Sienkiewicza; Micha�ko z noweli B. Prusa pod tym samym tytu�em; Micha� z "Leœnika" M. Kuncewiczowej; Micha� z opowiadania J. Zawieyskiego "Pok�j G��bi".

O wielkiej czci, jakiej kiedyœ w naszym narodzie dozna� œw. Micha�, œwiadczy bardzo wielka liczba koœcio��w w Polsce pod jego wezwaniem. Jest ich prawie 350. Katedra �om�y�ska jest pod jego imieniem.

O popularnoœci œw. Micha�a œwiadczy i to, �e a� 222 miejscowoœci w naszym kraju zawdzi�cza swoj� nazw� imieniu œw. Micha�a.

Obraz œw. Micha�a znajduje si� w herbach 11 miast: Bia�ej Podlaskiej, Dokudowa, Dolska, Kodnia, �a�cuta, Mieœcisk, P�azowa, Sanoka, S�omnik, Strzelina i Strzykowa.

Wi�cej na nast�pnej stronie

Œwi�ty Gabriel Archanio� - m�� lub wojownik Bo�y

Imi� jego jest r�wnie� teoforyczne, znaczy bowiem, tyle, co "m�� Bo�y" albo "wojownik Bo�y". W hagiografii imi� to nosi�o 6 œwi�tych i 2 b�ogos�awionych.

W Starym Testamencie spotykamy si� dwa razy z tym imieniem w ksi�dze Daniela proroka. W pierwszym wypadku wyjaœnia anio� Danielowi znaczenie tajemniczej wizji Barana i Koz�a, ilustruj�cej podb�j przez Grecj� pot�nych pa�stw Med�w i Pers�w (Dn 8,13-26). W drugim wypadku archanio� Gabriel wyjaœnia prorokowi Danielowi przepowiedni� Jeremiasza o 70 tygodniach lat (Dn 9,21-27; Jr 25,113). Nie jest wykluczone, �e œw. Gabriel jest tak�e ow� tajemnicz� osob�: "ubran� w lniane szaty", o obliczu podobnym "do blasku b�yskawicy", kt�ra pojawi�a si� Danielowi (10,4-12).

W Nowym Testamencie spe�nia œw. Gabriel donios�� misj�: zwiastuje w imieniu Pana Boga Zachariaszowi narodzenie syna, œw. Jana Chrzciciela oraz Najœw. Maryi Pannie narodzenie Jezusa Chrystusa (�k 1,11-38).

Kult œw. Gabriela w Koœciele

Tradycja chrzeœcija�ska zaliczy�a go do archanio��w. By� mo�e pozostawa� str�em Najœwi�tszej Rodziny: oznajmi� J�zefowi o zamiarze Heroda zamordowania Chrystusa Pana i nakaza� mu ucieka� do Egiptu (Mt 2,13). On te� oznajmi� J�zefowi o œmierci Heroda i nakaza� mu powr�ci� do Nazaretu (Mt 2,29-20). By� mo�e w�aœnie œw. Gabriel by� tak�e anio�em pocieszenia w Ogr�jcu, i on zjawi� si� przy zmartwychwstaniu Chrystusa i przy wniebowst�pieniu.

Liczne obrz�dki w Koœciele uroczystoœ� œw. Gabriela maj� w swojej liturgii tu� przed lub tu� po uroczystoœci zwiastowania. Tak by�o r�wnie� w liturgii rzymskiej do roku 1969. Ostatnia reforma z��czy�a uroczystoœ� trzech archanio��w razem. Na Zachodzie osobne œwi�to œw. Gabriela przyj�o si� p�Ÿniej, gdy� dopiero w wieku dziesi�tym. Papie� Benedykt XV w roku 1921 rozszerzy� je z lokalnego na og�lnokoœcielne. Papie� Pius XII, 1 kwietnia 1951 roku, og�osi� œw. Gabriela patronem telegrafu, telefonu, radia i telewizji. (Warto wiedzie�, �e trzy serwery, na kt�rych umieszczone s� internetowe strony Stolicy Apostolskiej nosz� imiona trzech archanio��w). Najstarszy obraz œw. Gabriela znajduje si� w pi�knej mozaice w bazylice Œw. Apolinarego w Rawennie. Pochodzi z wieku VI. Scena zwiastowania by�a tak bardzo ulubionym tematem artyst�w, �e chyba nie by�o wœr�d nich wi�kszego, kt�ry by jej nie przedstawi�. Archanio� Gabriel jest czczony przez �yd�w, chrzeœcijan i muzu�man�w. Zaliczany jest do ksi���t nieba (archanio��w) i stawiany w rz�dzie siedmiu wielkich duch�w, stoj�cych przed tronem Boga.

W 1705 roku œw. Ludwik Grignion de Montfort za�o�y� rodzin� zakonn� pod nazw� Braci Œw. Gabriela. Zajmuj� si� g��wnie opiek� nad g�uchymi i niewidomymi.

Kult œw. Gabriela w Polsce

Wœr�d znanych Polak�w nosili to imi� mi�dzy innymi: Gabriela Zapolska (+ 1921), pisarka; Gabriel Narutowicz (+ 1922), pierwszy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej; oraz Gabriel Korbut (+ 1936), historyk literatury, autor cenionej bibliografii "Literatura Polska od pocz�tku do I wojny œwiatowej".

21 miejscowoœci w Polsce wywodzi swoj� nazw� od imienia Gabriela.

Wi�cej na nast�pnej stronie

Œwi�ty Rafa� Archanio� - B�g uleczy�

Hebrajskie Rafael oznacza "B�g uleczy�". Nawi�zuje przeto do przepi�knego opowiadania, kt�re spotykamy w ksi�dze Tobiasza. Archanio� Rafa� przeprowadza szcz�œliwie Tobiasza M�odego a� do dalekiej Persji, ratuje go w drodze od po�arcia przez wielk� ryb�, odbiera szcz�œliwie od krewnego pieni�dze kiedyœ po�yczone, namawia go, aby Tobiaszowi odda� swoj� c�rk� za �on�, leczy t� c�rk�, wreszcie uzdrawia starego Tobiasza - ojca, przywracaj�c mu nie tylko maj�tek, ale i wzrok. Ksi�ga ta nale�y do opowieœci biblijnych, w kt�rych w�tek legendarny i ludowy wi��e moralna myœl religijna. Niemniej osoba œw. Rafa�a archanio�a jest przedstawiona z ca�� wyrazistoœci� (Tb 5,4-12,22). Po dokonaniu dzie�a œw. Rafa� ods�ania przed zdumionymi Tobiaszami, kim jest: "Ja jestem Rafa�, jeden z siedmiu anio��w, kt�rzy stoj� w pogotowiu i wchodz� przed majestat Pa�ski" (Tb 12,15).

Kult œw. Rafa�a w chrzeœcija�stwie

Poniewa� zbyt pochopnie u�ywano imion, kt�re siedmiu archanio�om nada�y apokryfy �ydowskie, dlatego synody: w Laodycei (361) i w Rzymie (492 i 745) zakaza�y ich nadawania. Pozwoli�y natomiast nadawa� imiona: Micha�a, Gabriela i Rafa�a, gdy� o tych wyraŸnie mamy wzmianki w Piœmie Œwi�tym. Pocz�tkowo w koœciele na Zachodzie oddawano kult osobno tylko œw. Micha�owi. W niekt�rych jednak stronach dzie� œwi�ta wszystkich trzech archanio��w ��czono razem. Z wolna jednak wyodr�bnia�a si� czeœ� œw. Gabriela i œw. Rafa�a. W VII wieku istnia� ju� w Wenecji koœci� ku czci œw. Rafa�a. W tym samym wieku miasto Cordoba w Hiszpanii og�osi�o go swoim patronem. W XV wieku wiele diecezji mia�o ju� jego osobne œwi�to, podobnie jak œw. Gabriela. W roku 1921 papie� Benedykt XV wyznaczy� na ca�y Koœci� obch�d œw. Rafa�a na dzie� 24 paŸdziernika, podobnie jak tym samym zarz�dzeniem naznaczy� na doroczn� pami�tk� œw. Gabriela 24 marca. Œw. Rafa� jest czczony jako patron chorych i podr�nych.

Kult œw. Rafa�a w Polsce

Wœr�d znanych Polak�w imi� Rafa�a nosili m.in.: Rafa� Leszczy�ski (+ 1592), wojewoda brzesko-kujawski, protektor "braci czeskich"; Rafa� Leszczy�ski (+ 1636), wojewoda be�ski, przyw�dca protestant�w polskich; Rafa� Leszczy�ski (+ 1703), podskarbi wielki koronny, ojciec kr�la polskiego, Stanis�awa Leszczy�skiego; Rafa� Malczewski (+ 1965), syn Jacka Malczewskiego, malarz; Rafa� Wojaczek (1945-1971) - tragicznie zmar�y poeta.

Z hagiografii polskiej s� znani: o. Rafa� z Proszowic (+ 1534), bernardyn, kt�ry odbiera� czeœ� o�tarzy jako b�ogos�awiony oraz przede wszystkim œw. Rafa� Kalinowski (1835-1912) karmelita bosy, beatyfikowany i kanonizowany przez Jana Paw�a II i b�. o. Rafa� Chyli�ski, franciszkanin (1694-1741) r�wnie� beatyfikowany przez Papie�a-Polaka (1991).

Topografia polska wymienia 10 miejscowoœci, kt�rych nazwa wywodzi si� od imienia œw. Rafa�a.

Wi�cej na nast�pnej stronie

Luteranie o anio�ach

29 wrzeœnia Koœci� obchodzi Dzie� Archanio�a Micha�a i Wszystkich Anio��w. Samo s�owo anio� jest t�umaczeniem �aci�skiego wyra�enia angelus, kt�re z kolei oddaje greckie angelos. Œw. Augustyn zauwa�y�, �e "anio� jest okreœleniem funkcji (nomen officii), a nie natury" (Sermo VII, 3).

Religia �ydowska mia�a bardzo rozwini�t� i �yw� nauk� o anio�ach. Anio��w okreœlano na podstawie zadania, jakie spe�nia�y: malakim - pos�a�cy, malak - pos�aniec, wierzono, �e Jahwe B�g pos�uguje si� tymi istotami dla wykonania swojej woli, zwiastowania jej (1 M� 1,1; 28,12; 32,2; Ps 103,20); oraz wed�ug ich zwi�zku z Bogiem: "wojsko Jahwe" (Joz 5,14), "wojsko niebieskie" (1 Krl 22,19). Anio��w uwa�ano za wys�annik�w Boga, a cz�sto by� to On sam. B�g posy�a� ich w celu ochrony ludzi lub ukarania. Wœr�d anio��w wyst�puje szczeg�lnie Anio� Jahwe (Rdz 16,7) lub Anio� Bo�y (Rdz 21,17). W 1 Ksi�dze Moj�eszowej cheruby i po�yskuj�ce miecze strzeg�y bram Edenu. Anio�owie oddalili si� od cz�owieka, kiedy cz�owiek oddali� si� od Boga. Anio�owie sprawuj� liturgi� przed Bogiem, œpiewaj� Œwi�ty... (Iz 6,1-3).

Nauka o anio�ach szczeg�lnie rozwin�a si� w p�Ÿniejszych czasach. Obraz tego rozwoju znajdujemy w Ksi�gach: Hioba, Daniela, Tobiasza, a zw�aszcza w apokryfach (Ksi�ga Henocha, Ksi�ga Jubileusz�w). Anio�owie przyjmuj� w�wczas r�ne okreœlenia: "Synowie Bo�y" (jako istoty stoj�ce blisko Boga - Hi 1,6; 2,1; Dn 3,92), "Synowie nieba", "Œwi�ci" (Hi 5,1; 15,15). Angelologi� rozwin�a r�wnie� wsp�lnota qumra�ska.

Tak�e Nowy Testament potwierdza ��cznoœ� pomi�dzy œwiatem anio��w i œwiatem ludzi. S� to pouczenia przede wszystkim w œwietle Wcielenia S�owa Bo�ego, kt�re inauguruje kr�lestwo Bo�e na ziemi. Nale�y podkreœli� obecnoœ� anio��w i ich dzia�anie w ca�ym �yciu Chrystusa. Pos�a�cy Boga s� r�wnie� s�ugami Jezusa. Inny uderzaj�cy fakt w Nowym Przymierzu, to dzia�ania anio��w w �yciu Koœcio�a. To oni ciesz� si� z nawr�cenia grzesznik�w, przychodz� z pomoc� uwi�zionemu pierwszemu z Aposto��w (Dz 5,19; 8,26; 10,3-8; 12,15; 1 Kor 4,9). Wreszcie Apokalipsa ukazuje udzia� anio��w i ludzi w historii. Dla autora Objawienia Koœci� ziemski i Jeruzalem niebieskie stanowi� tylko dwie fazy (etapy) tej samej rzeczywistoœci. Mieszka�cy nieba, œwi�ci, anio�owie modl� si� za pielgrzym�w na ziemi, anio�owie odkrywaj� ludziom w mocy Boga Jego plany i przychodz� z pomoc� Koœcio�owi w walce z mocami ciemnoœci.

Tak Stary, jak i Nowy Testament znaj� r�ne grupy anio��w: Moce (Rz 8,38; 1 Kor 15,24; Ef 1,21), W�adze (1 Kor 15,24; Ef 1,21; Kor 1,16), Zwierzchnoœci (Rz 8,38), Panowania (Ef 1,21), Trony (Kor 1,16), a opr�cz tego tak�e cherubini i serafowie oraz archanio�owie. Ka�da z wymienionych grup spe�nia okreœlone zadanie. Anio�owie wychwalaj� Boga, Panowania - adoruj�, Zwierzchnoœci - dr��, Moce i Serafini - wsp�wychwalaj�.

Najbardziej znanym z anio��w jest Archanio� Micha�. Wed�ug tradycji chrzeœcija�skiej i �ydowskiej, kiedy Lucyfer zbuntowa� si� przeciw Bogu, Archanio� Micha� mia� wyst�pi� jako pierwszy z okrzykiem: "Kt� jak nie B�g!" (z hebr. Mika'el - oznacza "kt�, jak nie B�g").

W Piœmie œw. nazywany jest "jednym z przedniejszych ksi���t nieba" (Dn 13,21), obro�c� ludu (Dn 12,1) i pogromc� Smoka-szatana (Ap 12,7). Œw. Juda Aposto� twierdzi, �e to w�aœnie Micha�owi zosta�o zlecone strze�enie cia�a Moj�esza po jego œmierci. Micha� wyst�puje jako wykonawca plan�w Bo�ych, szczeg�lny opiekun Izraela, a p�Ÿniej Koœcio�a. Jest ksi�ciem anio��w. Jest anio�em s�du i kar Bo�ych, a tak�e anio�em Bo�ego mi�osierdzia.

Imi� innego archanio�a - Gabriel oznacza tyle, co "m�� Bo�y", "wojownik Bo�y". W Starym Testamencie spotykamy si� z nim dwa razy w ksi�dze proroka Daniela. W pierwszym wypadku archanio� Gabriel t�umaczy prorokowi sens wizji o baranie i koŸle (Dn 8,13-26), a w drugim - archanio� Gabriel wyjaœnia prorokowi Danielowi przepowiedni� Jeremiasza o 70 tygodniach-latach (Dn 29,10; Jr 25,11 n). Najbardziej znanym pos�annictwem Gabriela by�o zwiastowanie Zachariaszowi w Jerozolimie narodzenia syna, Jana Chrzciciela, oraz Marii Pannie - narodzenia Jezusa, Syna Bo�ego (�k 1,1-80).

Anio�y s� cz�stokro� uto�samiane z dzia�aniem samego Boga. Mo�na bowiem dopatrywa� si� w wielu pos�annikach Bo�ych w Starym i Nowym Testamencie samego Boga, kt�ry ukazuje si� nam w takiej postaci, kt�ra jest nam najbli�sza sercu i poznaniu. Nie mo�emy Go na razie widzie�, lecz jak dzieci przybiera On dla nas form� nam blisk� i przez nas kochan�, tak� kt�rej si� nie boimy i wzbudza w nas ufnoœ�. B�g jest dla nas mi�oœci�, a ta jest dla ka�dego inna. Do ka�dego Jego Dobra Nowina przychodzi w inny spos�b. Przez czytanie Pisma Œw., przez kontakt z drugim cz�owiekiem lub dzi�ki... anio�om.

LITURGIA NA DZIE� ARCHANIO�A MICHA�A I WSZYSTKICH ANIO��W (29 WRZEŒNIA) 2001 R.

Has�o dnia: Anio� Pa�ski zak�ada ob�z wok� tych, kt�rzy si� go boj�. (Ps 34,8)

Psalm dnia: Ps 103,19-22 lub Ps 148

Pieœ� dnia: Przed Twym tronem Bo�e w niebie (246)

B�g wszechstworzenia œwi�ty Pan (245)

Barwa liturgiczna: bia�a

Introit

Ks: B�ogos�awcie Panu, Anio�owie Jego. Alleluja!

Zb: Pot�ni si��, wykonuj�cy S�owo Jego. Alleluja!

Ks: B�ogos�awcie Panu wszystkie zast�py Jego. Alleluja!.

Zb: S�udzy Jego, pe�ni�cy wol� Jego. Alleluja!

Ks: Pan na niebiosach utwierdzi� Sw�j tron. Alleluja!

Zb: A Kr�lestwo Jego panuje nad wszystkimi. Alleluja! (Ps 103)

Teksty liturgiczne i kazalne:

S: Joz 5, 13-15 III

L: Obj 12,7 - 12a (12b) II

E: �k 10, 17-20 I

Dz 5,17-21 (22-27a) 27b-29 IV

Mt 18,1-6.10 V

Hbr 1,7.13-14 VI

Graduale:

Chwalcie Go, wszyscy Anio�owie Jego, * chwalcie Go wszystkie zast�py Jego! Alleluja! (Ps 148,2)

Antyfona:

Ks: Anio�om Swoim poleci�. Alleluja!

Zb: Aby ci� strzegli na wszystkich drogach twoich. Alleluja! (Ps 91,11)

Kolekty:

1. Wszechmog�cy Bo�e, Stw�rco wszystkiego co jest widzialne i niewidzialne!

Dzi�kujemy Ci, �e czuwasz nad nami przez swoich anio��w œwi�tych.

Naucz nas wdzi�cznoœci za wszystko, co nas spotyka na drodze �ycia naszego.

Przede wszystkim chwalimy Ci� za ratunek dany nam we krwi Jezusa Chrystusa,

Pana naszego, przez kt�rego racz nas wys�ucha� w Duchu Œwi�tym, Pocieszycielu naszym.

2. Bo�e mi�osierny, Panie ca�ego stworzenia! Ciebie wieczniechwal� wszyscy anio�owie, oddaj� Ci czeœ� i uwielbienie.

Prosimy Ci�, daj nam ducha modlitwy, abyœmy Ciebie w Koœciele Syna Twojego tak�e czcili i s�awili po wszystkie dni �ycia naszego.

Wys�uchaj nas przez Jezusa Chrystusa, kt�ry z Tob� i z Duchem Œwi�tym �yje i kr�luje na wieki wiek�w.

za stron� www.luteranie.pl

Wi�cej na nast�pnej stronie

Anio�owie wed�ug islamu

Opr�cz wymienianych z imienia anio��w D�ibrila (Gabriela), kt�ry przekaza� Muhammadowi Koran, Micha'ila, Israfila i Azra'ila (dwaj ostatni nie s� wspomniani w Koranie), Haruta i Maruta, a tak�e upad�ego anio�a Iblisa, Koran zna jeszcze dwie grupy anio��w: "str��w ognia" (piekielnego: 74,31) oraz "blisko dopuszczonych" (4,172). Anio�y s� duchowymi istotami, wychwalaj�cymi i wys�awiaj�cymi Boga. Uchodz� za istoty nieskazitelne, o pi�knej postaci.

Ich zadanie polega na podtrzymywaniu we wszechœwiecie - na polecenie Boga - �adu wewn�trznego. Strzeg� i chroni� ludzi, odnotowuj� ich czyny i odbieraj� dusze zmar�ych.

Anio�a Gabriela okreœla si� w Koranie jako "Wiernego Ducha" lub te� "Œwi�tego Ducha". W 19.17 otrzymuje on miano "Naszego Ducha", jawi�cego si� Marii jako "cz�owiek doskona�y". Gabriel i Micha� pe�ni� funkcje poœrednik�w w procesie objawienia: Gabriel cz�sto wyst�puje w roli pos�annika. Israfil pojawia si� tylko w eschatologicznych legendach. Iblis zosta� wygnany z rajskich "ogrod�w", poniewa� wzbrania� si� odda� pok�on cz�owiekowi, kt�rego B�g stworzy� jako istot� dobr�. Anio�owie s� s�ugami Boga i towarzysz� ludziom oraz innym stworzeniom. Wyzbyci zaœ w�asnej woli i rozumienia nie mog� pope�ni� �adnego grzechu.

Monika i Udo Tworuschka "Islam. Ma�y s�ownik"

Wi�cej na nast�pnej stronie

Od raju do Troady - anio�owie w Piœmie Œwi�tym

S�owo "anio�" pojawia si� w Biblii ponad 300 razy

Zaprzecza� istnieniu anio��w - pisze pewien chrzeœcija�ski filozof w porywie œwi�tego gniewu na to powszechne sprzysi�enie, kt�rego ofiar� padaj� te œwi�te Duchy - znaczy tyle, co wyrwa� z Biblii co drug� stron�..., a o rytuale nie nale�a�oby w og�le wspomina�. "Pocz�wszy od anio�a z raju a� do anio�a z Apokalipsy, kt�ry zar�cza, �e nie b�dzie czasu - pisze ze swej strony Paul Claudel - pocz�wszy od anio�a, kt�ry pojawi� si� w Mambre, a� do anio�a, kt�ry ukaza� si� Zachariaszowi, pocz�wszy od tych, kt�rzy wych�ostali Heliodora, a� do tego, kt�ry towarzyszy� m�odemu Tobiaszowi, pocz�wszy od tego, kt�ry pociesza� Hagar, a� do tego, kt�ry uwolni� z kajdan œwi�tego Piotra, przez ca�� histori� œwi�t� przebiegaj� ci bracia groŸni, pouczaj�cy i wsp�czuj�cy."

Istotnie, ta pe�na tajemnic czynna obecnoœ� anio��w snuje si� poprzez ca�� Bibli�, chocia� nie wsz�dzie wyst�puj� oni w niej tak widocznie, jak w Ksi�dze Rodzaju i w Apokalipsie, w Ksi�dze Tobiasza i w Ksi�gach Machabejskich, w Ewangeliach i w Dziejach Apostolskich.

"Ojcze, jak wielk� mam mu da� zap�at�? - pyta m�ody Tobiasz swego ojca Tobiasza po powrocie z podr�y do Medii. - Nie ponios� szkody, jeœli dam mu po�ow� maj�tku, kt�ry on przyni�s� ze mn�. On przecie� mnie przyprowadzi� w zdrowiu, �on� moj� wyzwoli� i pieni�dze przyni�s� ze mn�, i ciebie uleczy�. Jak� wi�c mam mu da� zap�at�?" (Tb 12,2-3).

Tymi s�owy m�ody Tobiasz ukaza� �ywy obraz materialnych i duchowych dobrodziejstw, jakich mu udzieli� jego anio� str�. Zdarzenie to ilustruje nam to, co w kr�tkich i dobitnych s�owach wyra�a Psalm 91 o wspomagaj�cej roli naszego niewidzialnego opiekuna: "Bo swoim anio�om da� rozkaz o tobie, aby ci� strzegli na wszystkich twych drogach. Na r�kach b�d� ci� nosili, abyœ nie urazi� swej stopy o kamie�. B�dziesz st�pa� po w�ach i �mijach, a lwa i smoka b�dziesz m�g� podepta�" (Ps 91, 11-12).

Wed�ug komentarza œw. Roberta Bellarmina, Doktora Koœcio�a, s�owa te nale�y interpretowa� zar�wno w sensie dos�ownym, jak i przenoœnym. Anio�owie str�owie ochraniaj� ludzi przed cielesnymi niebezpiecze�stwami i roztaczaj� nad nimi piecz� w ich duchowych potrzebach. Biblia daje o tym œwiadectwo: nic, co dotyczy ludzi, nie jest dla nich oboj�tne, wszystko, co odnosi si� do w�dr�wki ludzi do wiecznej (chwa�y) ojczyzny, interesuje anio��w. Mogliby oni s�owa rzymskiego poety Terencjusza zastosowa� do siebie i jeszcze je uzupe�ni�: Jesteœmy przyjaci�mi ludzi i nic, co ludzkie, nie jest nam oboj�tne. Wyzwolenie si� natury, napady zwierz�t, ludzkie nami�tnoœci, intrygi, sprzysi�enia, wojny, wszystko mo�e sta� si� przedmiotem rozstrzygaj�cej ingerencji anio��w, jeœli tylko wchodzi w gr� los przyjaci� Boga. W Ksi�dze Tobiasza widzimy archanio�a Rafa�a w postaci m�odego towarzysza podr�y, jak troszczy si� o uleczenie oczu starego Tobiasza, kt�re sta�y si� ofiar� ca�kiem banalnego przypadku - ciep�ych odchod�w z gniazda jask�czego. S�yszymy r�wnie� tego samego Rafa�a, jak udziela rad ma��e�skich m�odemu Tobiaszowi oraz jak przypomina mu, �e obowi�zek wdzi�cznoœci wobec Boga jest wa�niejszy ani�eli wszystkie ludzkie zobowi�zania i uczucia (Tb 12,17.18.20).

Umieraj�c z pragnienia na pustyni

Wielokrotnie ukazuje nam Stary Testament anio��w troszcz�cych si� o cielesne dobro ludzi: anio� objawia si� Hagar i jej synowi Izmaelowi, umieraj�cym z pragnienia na pustyni, i sprawia, �e wok� nich wytryska Ÿr�d�o (Rdz 21,19). Anio� dodaje otuchy prorokowi Eliaszowi, kt�ry pogr��ony w rozpaczy, po�o�ywszy si� pod drzewem ja�owca, j�kn��: "Wielki ju� czas, o Jahwe! Odbierz mi �ycie, bo nie jestem lepszy od moich przodk�w! Po czym po�o�y� si� tam i zasn��. A oto anio�, tr�caj�c go, powiedzia� mu: Wsta�, jedz. Eliasz spojrza�, a oto przy jego g�owie podp�omyk i dzban z wod�. Wi�c podni�s�szy si� zjad� i wypi�, i znowu si� po�o�y�. Powt�rnie anio� Jahwe wr�ci� i tr�caj�c go, powiedzia�: Wsta�, jedz, bo przed tob� d�uga droga! Powstawszy zatem, zjad� i wypi�. Nast�pnie moc� tego po�ywienia szed� czterdzieœci dni i czterdzieœci nocy a� do Bo�ej g�ry" (1 Krl 19,4-8). Innym razem anio� pochwyci� proroka Habakuka w momencie, kiedy przygotowywa� jedzenie dla �e�c�w, i w jednej chwili przeni�s� go z Judei do Babilonu, w�aœnie nad brzeg lwiej jamy, w kt�rej by� zamkni�ty inny prorok: "Danielu, Danielu! WeŸ posi�ek, kt�ry ci B�g przysy�a!" (Dn 14,37) R�wnie� anio�owie przez czterdzieœci lat dostarczali Hebrajczykom manny w ich w�dr�wce do ziemi Kanaan (Wj 16; Ps 7,24): ka�dego ranka, z wyj�tkiem szabatu, w kt�rym "by�a podw�jna iloœ� tego, co b�d� zbiera� codziennie" (Wj 16,5), anio�owie pozwalali znajdowa� im mann�, pokarm podobny do ziarna koriandra (Wj 16,1-8. 31).

Skuteczna pomoc anio��w ukaza�a si� przede wszystkim w burzliwym �yciu Jakuba. Uciekaj�c przed gniewem swego brata Ezawa, mia� sen. "We œnie ujrza� drabin� opart� na ziemi, si�gaj�c� swym wierzcho�kiem nieba, oraz anio��w Bo�ych, kt�rzy wchodzili w g�r� i schodzili w d�. A oto Jahwe sta� na jej szczycie i m�wi�: Ja jestem Jahwe, B�g Abrahama i B�g Izaaka. Ziemi�, na kt�rej le�ysz, oddaj� tobie i twemu potomstwu. A potomstwo twe b�dzie tak liczne jak proch ziemi, ty zaœ rozprzestrzenisz si� na zach�d i na wsch�d, na p�noc i na po�udnie; wszystkie plemiona ziemi otrzymaj� b�ogos�awie�stwo przez ciebie i przez twych potomk�w. Ja jestem z tob� i b�d� ci� strzeg�, gdziekolwiek si� udasz; a potem sprowadz� ci� do tego kraju. Bo nie opuszcz� ci�, dop�ki nie spe�ni� tego, co ci obiecuj�" (Rdz 28, 12-15).

Anio�owie uka�� si� zn�w Jakubowi podczas jego powrotnej drogi z Haranu, by mu zapewni� pomoc Bo�� przy jego spotkaniu z Ezawem (Rdz 32). Jakub tak g��boko prze�ywa� t� obecnoœ� anio��w podczas ca�ego swego dramatycznego �ycia, �e b�ogos�awi�c swe dzieci przed œmierci� b�dzie dzi�kowa� Bogu za to, �e kierowa� nim przez ca�e �ycie, a Jego anio� "broni� go od wszelkiego z�ego" (Rdz 28,12-25).

Wiele razy w Starym Testamencie anio�owie interweniowali, by ludzi uczyni� lepszymi. I tak na pustyni anio� ukaza� si� Hagar, kt�ra pod wp�ywem surowego traktowania przez Sar�, �on� Abrahama, uciek�a od niej. Ale on nakaza� jej powr�ci� do swej pani (Rdz 16,9). Anio� powstrzyma� r�k� Abrahama gotow� ju� do zadania œmiertelnego ciosu swemu synowi Izaakowi, zwi�zanemu na o�tarzu (Rdz 22,12). Anio� powsta�, by odradzi� prorokowi Balaamowi og�oszenie przekle�stw pod adresem ludu Bo�ego (Lb 22).

Anio�owie - zgodnie z etymologi� ich imienia - s� zwiastunami. Oto B�g posy�a anio�a do Abrahama, by mu przepowiedzia� narodziny Izaaka; do Zachariasza w œwi�tyni, by mu zwiastowa� narodziny Jana Chrzciciela. To anio� w imieniu Boga przekazuje Danielowi i prorokowi Zachariaszowi objawienia co do przysz�oœci; r�wnie� w Apokalipsie anio� podaje Janowi do wiadomoœci to, co ma zapowiedzie�.

Oni chwycili go za r�k�

Kiedy Abraham powierza� swemu s�udze Eliezerowi delikatn� misj�, by w Haranie, mieœcie jego przodk�w, znalaz� �on� dla jego syna Izaaka, zaleci� mu ufnoœ� w opiek� anio�a str�a: "Jahwe, kt�remu s�u��, poœle z tob� swego anio�a i sprawi, �e zamiar tw�j powiedzie ci si�, �e weŸmiesz �on� dla mego syna z rodziny mojej, z rodu mojego ojca" (Rdz 24,40). Podobna wiara o�ywia�a ojca Tobiasza, gdy po jego odejœciu tymi s�owy pociesza� swoj� �on�: "Nie martw si�! Nasze dziecko p�jdzie w drog� zdrowe i zdrowe powr�ci do nas, a oczy twoje zobacz� ten dzie�, w kt�rym on zdr�w przyjdzie do ciebie. Nie martw si� i nie l�kaj o niego, siostro. Towarzyszy mu bowiem dobry anio�, wi�c b�dzie mia� szcz�œliw� podr� i wr�ci zdrowy" (Tb 5,21-22).

Aby ocali� swoich podopiecznych, anio�owie nie cofaj� si� przed bardziej energiczn� ingerencj�. I tak gdy Lot i rodzina wahali si�, czy maj� opuœci� Sodom� zagro�on� deszczem siarki i ognia, dwaj m�owie "chwycili go, jego �on� i dwie c�rki za r�ce - Jahwe bowiem litowa� si� nad nimi - i wyci�gn�li ich, i wyprowadzili poza miasto" ( Rdz 19,16). Anio� zamkn�� paszcz� lw�w w jaskini, do kt�rej kr�l Dariusz kaza� wrzuci� proroka Daniela: "M�j B�g pos�a� swego anio�a i on zamkn�� paszcz� lwom: nie wyrz�dzi�y mi one krzywdy, poniewa� On uzna� mnie za niewinnego" (Dn 6,23). Anio�owie okazali podobn� moc nad si�ami natury, kiedy ochronili przed niechybn� œmierci� trzech m�odzie�c�w �ydowskich, kt�rych kr�l Nabuchodonozor kaza� wrzuci� do rozpalonego pieca z tego powodu, �e odm�wili pok�onu z�otemu pos�gowi. Szadrak, Meszak i Abed-Nego zostali zwi�zani w swych ubraniach przez oprawc�w i wrzuceni do ognistego pieca, kt�ry rozpalono siedemkro� wi�cej, ni� zwyczajnie go rozpalano. Tymczasem trzej m�odzie�cy, kt�rzy ca�kowicie zaufali Bogu, chodzili wœr�d p�omieni nie tkni�ci przez nie, podczas gdy s�udzy kr�lewscy nie ustawali w rozpalaniu pieca naft�, smo��, paku�ami i chrustem. P�omie� wzbija� si� czterdzieœci dziewi�� �okci wysoko ponad piec i popali� tych Chaldejczyk�w, kt�rzy znajdowali si� obok niego: "Jednak anio� Pa�ski zst�pi� do pieca wraz z Azariaszem i jego towarzyszami i usun�� p�omie� ognia z pieca, sprowadzaj�c do œrodka pieca jakby orzeŸwiaj�cy powiew wiatru, tak �e ogie� nie dosi�gn�� ich wcale, nie sprawi� im b�lu ani nie wyrz�dzi� krzywdy" (Dn 3,49-50). Uszcz�œliwieni t� cudown� opiek� Bo�� okazan� za poœrednictwem anio�a mogli jeszcze ci m�odzie�cy jednog�oœnie wielbi� Boga w hymnie, kt�ry Koœci� wprowadzi� nast�pnie w swoj� liturgi�.

Wi�cej na nast�pnej stronie

Chodz�c w poœrodku ognia

Ot� sam kr�l, naoczny œwiadek tego cudu, stwierdzi� obecnoœ� anio�a w piecu ognistym przy boku trzech Hebrajczyk�w: "Lecz widz� czterech m��w rozwi�zanych, przechadzaj�cych si� poœr�d ognia, i nie dzieje im si� nic z�ego; wygl�d czwartego przypomina anio�a... Niech b�dzie b�ogos�awiony B�g Szadraka, Meszaka i Abed-Nega, kt�ry pos�a� swego anio�a, by uratowa� swoje s�ugi. W Nim pok�adali sw� ufnoœ� i przekroczyli nakaz kr�lewski, oddaj�c swe cia�o, aby nie oddawa� czci ani pok�onu innemu bogu poza Nim" (Dn 3,92,95).

Ile� rozs�dku i sprawiedliwoœci wykaza� �w kr�l poga�ski: by� on wzruszony na widok ludzkiego majestatu anio�a i wychwala� moc wiary tych trzech m�odzie�c�w i ich wiernoœ� wzgl�dem Boga! Do g��bi przej�ty tym cudem posun�� si� tak daleko, �e sam odda� czeœ� Bogu prawdziwemu: "Dlatego wydaj� rozkaz, by bez wzgl�du na przynale�noœ� narodow�, rodow� czy j�zyk, ka�dy, kto by wypowiedzia� bluŸnierstwo przeciw Bogu Szadraka, Meszaka i Abed-Nega, zosta� rozerwany w kawa�ki, a dom jego �eby sta� si� rumowiskiem. Bo nie ma innego Boga, kt�ry by m�g� zapewni� ratunek jak Ten" (Dn 3,96).

Faraon wymyœla� wci�� nowe przeszkody, by wstrzyma� wyjœcie Izraelit�w z Egiptu i op�Ÿni� ich powr�t do ziemi Kanaan. W ko�cu, by ostatecznie z�ama� op�r monarchy i uwolni� sw�j lud, B�g zastosowa� najskuteczniejsz� plag�: podczas jednej nocy r�k� anio�a pozabija� wszystkich pierworodnych tak wœr�d ludzi, jak i zwierz�t (por. Wj 12,31-33).

Nast�pnie za poœrednictwem swego anio�a B�g b�dzie prowadzi� Hebrajczyk�w przez czterdzieœci lat, wœr�d tysi�ca trudnoœci, znad brzegu Nilu a� do Ziemi Obiecanej. By przeszkodzi� armii egipskiej w atakowaniu ty��w Izraela, anio� rozci�gn�� mi�dzy Hebrajczykami a Egipcjanami g�st� mg��, przypominaj�c� sztuczn� zas�on� dymn� w dzisiejszej wojnie (Joz 24,7).

We dnie anio� rozwija� nad Hebrajczykami ogromn� chmur�, aby ich chroni�a przed pra��cymi promieniami s�onecznymi, a w nocy œwieci�a przed nimi kolumna ognia, by oœwieca� im drog�. Obecnoœ� anio�a by�a jednak uzale�niona od wiernoœci Hebrajczyk�w: "Oto Ja posy�am anio�a przed tob�, aby ci� strzeg� w czasie twojej drogi i doprowadzi� ci� do miejsca, kt�re ci wyznaczy�em. Szanuj go i b�dŸ uwa�ny na jego s�owa. Nie sprzeciwiaj si� mu w niczym, gdy� nie przebaczy waszych przewinie�, bo imi� moje jest w nim. Jeœli b�dziesz wiernie s�ucha� jego g�osu i wykonywa� to wszystko, co ci polecam, b�d� nieprzyjacielem twoich nieprzyjaci� i b�d� odnosi� si� wrogo do odnosz�cych si� tak do ciebie. M�j anio� poprzedzi ci�" (Wj 23,20-23).

Widzimy z powy�szych opowiada�, i� szczeg�lnie gdy w gr� wchodzi egzystencja narodu wybranego, B�g przynagla w�wczas swoich anio��w, zawsze ch�tnych do s�uchania Jego rozkaz�w i gotowych do wype�nienia ich (Ps 103, 21), by pospieszyli mu z pomoc�. "Czy� nie s� oni wszyscy duchami przeznaczonymi do us�ug, pos�anymi na pomoc tym, kt�rzy maj� posi�œ� zbawienie?" (Hbr 1,14).

Oto ukaza� im si� jeŸdziec

Kiedy Izraelici zbli�yli si� do bram Jerycha, anio� dodawa� odwagi Jozuemu obiecuj�c zwyci�stwo, a p�Ÿniej, w okresie S�dzi�w, anio� zn�w przygotowa� Gedeona do walki z Madianitami i pom�g� mu w odniesieniu zwyci�stwa.

To Bogu i asystencji anio�a zawdzi�cza Judyta powodzenie w swym niemal szale�czym przedsi�wzi�ciu, i� wesz�a do samego œrodka obozu Asyryjczyk�w i tam pozbawi�a �ycia ich wodza, Holofernesa: "Jako jest prawd�, �e B�g �yje, tak strzeg� mnie anio� jego od mojego wyjœcia podczas pobytu i przy moim powrocie, a Pan nie dopuœci�, aby s�u�ebnica Jego zosta�a zha�biona, lecz bez �adnej skazy grzechu przywr�ci� mnie wam, wesel�c� si� ze swego zwyci�stwa" (Jdt 13,20 - Wlg.).

Pomoc anio��w okaza�a si� jeszcze bardziej oczywista w historii Machabeusz�w, owych dzielnych wojownik�w walcz�cych przeciwko Syryjczykom, kt�rzy okupowali ich kraj. Machabeusze bronili przy tym czci prawdziwego Boga przeciwko szerz�cemu si� ba�wochwalstwu. Pismo œw. opowiada o trzech b�yskawicznych interwencjach anio��w.

Po kl�sce zadanej wojskom syryjskim przez �yd�w, w�dz syryjski Tymoteusz postanowi� zemœci� si� na powsta�cach i w tym celu zebra� wielk� liczb� wojska i niema�o konnicy z Azji. Przed decyduj�c� bitw� towarzysze broni Judy Machabeusza zwr�cili si� do swego Boga z proœb� o pomoc. B�agali oni Boga, "aby by� wrogiem ich wrog�w i aby si� tym przeciwstawi�, kt�rzy im si� przeciwstawiaj�" (2 Mch 10,26; por. Wj 23,22). "Gdy rozgorza�a za�arta walka, ukaza�o si� przeciwnikom z nieba pi�ciu wspania�ych m��w, na koniach ze z�otymi uzdami, kt�rzy stan�li na czele �yd�w. Oni to wzi�li Machabeusza pomi�dzy siebie, os�onili w�asn� broni� i tak strzegli go od ran, na przeciwnik�w zaœ rzucali pociski i pioruny, a ci pora�eni œlepot� rozbiegli si� w najwi�kszym zamieszaniu. Poleg�o zaœ dwadzieœcia tysi�cy pi�ciuset, a z konnicy szeœciuset �o�nierzy" (2 Mch 10, 29-31).

Do g��bi wzburzony t� kl�sk� Lyzjasz, kanclerz i pierwszy minister kr�la syryjskiego, zebra� oko�o 80 tysi�cy �o�nierzy i ruszy� przeciwko �ydom, aby wzi�� odwet na nich. Wœr�d �yd�w powsta�a panika: "Kiedy zaœ �o�nierze Machabeusza dowiedzieli si�, �e on oblega twierdz�, b�agali Pana, wœr�d wzdychania i �ez, ��cz�c si� z t�umem, aby na ratunek Izraelowi wys�a� dobrego anio�a" (2 Mch 11,6). "Kiedy zaœ oni razem podnieœli si� pe�ni zapa�u, ale byli jeszcze w Jerozolimie, ukaza� si� przewodz�cy im jeŸdziec w bia�ych szatach i z�otej zbroi, a wywija� w��czni�" (2 Mch 11, 7n). Cudowne to zjawisko tak ich zapali�o do bohaterstwa, "�e nie tylko w ludzi, ale w najdziksze zwierz�ta i w �elazne mury gotowi byli godzi�" (2 Mch 11,9). Lyzjasz "nie by� jednak pozbawiony rozumu, a rozwa�aj�c kl�sk�, kt�r� poni�s�, doszed� do przekonania, �e Hebrajczycy niezwyci�eni s� dlatego, �e pot�ny B�g jest ich sprzymierze�cem. Pos�a� wi�c proœb� o pok�j za cen� wszelkich sprawiedliwych warunk�w" (2 Mch 11,13-14).

Kilka lat p�Ÿniej Syryjczycy rozp�tali now� walk� przeciwko Hebrajczykom, tym razem pod wodz� Nikanora. �ydzi zn�w b�agali o pomoc anio�a Pa�skiego. B�g i tym razem zes�a� im cudown� pomoc i odnieœli zwyci�stwo.

Kiedy Syryjczycy oblegali jeszcze Jude�, a Heliodor, kanclerz kr�la Seleukosa IV, postanowi� zagrabi� skarb znajduj�cy si� w œwi�tyni, anio� Pa�ski zn�w pospieszy� z pomoc�. Ca�� Jerozolim� opanowa�o wzburzenie na wieœ� o tym œwi�tokradzkim zamiarze i wszyscy zwr�cili si� do Boga z proœb� o pomoc. Jednak�e Heliodor, nie przejmuj�c si� tym poruszeniem miasta, napad� na œwi�tyni� i dotar� nawet do samego skarbca. "Jeszcze razem ze swoj� stra�� by� on obok skarbca, kiedy W�adaj�cy duchami i ka�d� pot�g� dokona� wielkiego objawienia, do tego stopnia, �e wszyscy, kt�rzy odwa�yli si� tam przyjœ�, uderzeni moc� Bo�� padali bezsilni i strwo�eni. Ukaza� si� im bowiem jakiœ ko� przybrany najozdobniejszym czaprakiem, nios�cy na sobie strasznego jeŸdŸca. [Ko�] rzuciwszy si� gwa�townie, zawis� nad Heliodorem przednimi kopytami, a jeŸdziec ukaza� si� w z�otej zbroi. Ponadto ukazali si� mu dwaj inni m�odzie�cy o nadzwyczajnej sile, uderzaj�cej pi�knoœci i w przepi�knych szatach. Oni to stan�li z obydw�ch stron i bez przerwy go biczowali, zadaj�c mu wiele uderze�" (2 Mch 3,24-26). Tak oto za przyczyn� b�yskawicznej interwencji trzech anio��w skarb œwi�tyni zosta� uratowany.

�Pom� nam!�

Interwencje anio��w w Nowym Testamencie s� nam bardziej bliskie, a ich objawienia, wolne od "barokowej" scenerii, nie budz� w�tpliwoœci.

Anio�owie zwiastuj� tajemnic� Wcielenia S�owa Maryi, Jego narodzenie pastuszkom, Jego zmartwychwstanie œwi�tym niewiastom, a aposto�om Jego triumfalne przyjœcie po raz wt�ry pod koniec czas�w. Anio�owie s�u�� Jezusowi po kuszeniu na pustyni i anio� umacnia Go w ogrodzie w Getsemani. Jezus wielokrotnie m�wi o anio�ach: o anio�ach dzieci, kt�rzy ogl�daj�c ustawicznie Bo�e Oblicze czuwaj� nad ich niewinnoœci�: o radoœci anio��w z powodu nawr�cenia nawet jednego grzesznika; o legionach anio��w, kt�rzy gotowi s� Go broni� podczas Jego pojmania; o miriadach anio��w, kt�rzy b�d� towarzyszy� Chrystusowi, przychodz�cemu na s�d pod koniec czas�w; o anio�ach rozdzielaj�cych wybranych od odrzuconych.

Szczeg�lnie uderzaj�ca jest rola anio��w w �yciu œw. J�zefa. Objawiaj� mu si� oni w rozstrzygaj�cej godzinie jego decyzji podczas snu i nakazuj� mu, by nie waha� si� wzi�� Maryi z Nazaretu za ma��onk�; by ucieka� do Egiptu z Dzieci�tkiem Jezus, by Je ocali� przed wœciek�oœci� Heroda, i w ko�cu, po œmierci tego kr�la, by wr�ci� do Palestyny i osiad� w Nazarecie.

Anio�owie uczestnicz� w spos�b widzialny w pocz�tkach Koœcio�a: najpierw uwalniaj� dwunastu aposto��w uwi�zionych przez �yd�w, potem Piotra, uwi�zionego po raz wt�ry. Interweniuj�, by skierowa� dzia�alnoœ� aposto��w i ich wsp�pracownik�w na kraje poga�skie. Anio� ��da od Piotra, by spotka� si� z Korneliuszem setnikiem rzymskim w Cezarei, aby ochrzci� go wraz z ca�ym jego domem. Anio� wzywa Filipa diakona, aby uda� si� w drog� wiod�c� z Jerozolimy do Gazy, aby nawr�ci� na wiar� chrzeœcija�sk� pewnego Afryka�czyka, skarbnika kr�lowej Kandaki z Etiopii. Nast�pnie anio� w postaci Macedo�czyka objawia si� Paw�owi w Troadzie w nocy podczas snu i prosi, by przeprawi� si� przez morze i zani�s� Ewangeli� do Europy: "Przepraw si� do Macedonii i pom� nam" (Dz 16,9).

Georges Huber, "M�j anio� p�jdzie przed tob�"

Wi�cej na nast�pnej stronie

Wiara w osobistego anio�a str�a jest rozpowszechniona w wielu religiach œwiata. Ju� wczesny Koœci� chrzeœcija�ski, zgodnie z przekazami �ydowskimi, wierzy w to, �e B�g przydziela ka�demu cz�owiekowi anio�a, kt�ry towarzyszy mu na wszystkich jego drogach, pocz�wszy od narodzin a� po œmier� i poza ni� — do raju. Jeszcze kilka lat temu tego typu wiara by�a wyœmiewana przez teologi� akademick�. Mia�a ona by� wy��cznie wyrazem dziecinnego wyobra�enia, kt�re nie ma nic wsp�lnego z objawieniem chrzeœcija�skim. Dziwi wi�c, �e wed�ug sondy przeprowadzonej przez magazyn "Focus" sporo Niemc�w wierzy w osobistego anio�a str�a. NajwyraŸniej wiara ta jest dla wielu os�b �atwiejsza ni� wiara w Boga i w Jezusa Chrystusa.

W ezoteryce zapanowa�a moda na m�wienie o anio�ach, kt�re mo�na zobaczy�, kt�re stoj� u boku ka�dego cz�owieka, kt�re udzielaj� mu wa�nych nauk i kt�re pomagaj� mu panowa� nad w�asnym �yciem. Objawienia anielskie budz� zainteresowanie licznych czytelniczek i czytelnik�w. Wydaje mi si� wszelako, �e ezoteryka zbytnio koncentruje si� na tym, co nadzwyczajne. Jednak�e za pomoc� ksi��ek, kongres�w i seminari�w poœwi�conych anio�om wzbudza w zeœwiecczonym œwiecie zainteresowanie ludzi tym, co przekracza banalnoœ� ich codziennoœci. Dzi�ki anio�om do ich cz�sto powierzchownego �ycia wkracza to, co tajemnicze.

ANIO� STRӯ

W Ewangelii wed�ug œw. Mateusza Jezus m�wi do swych uczni�w: "Strze�cie si�, �ebyœcie nie gardzili �adnym z tych ma�ych; albowiem powiadam wam: Anio�owie ich w niebie wpatruj� si� zawsze w oblicze Ojca mojego, kt�ry jest w niebie" (Mt 18,10).

Poj�cie "ma�y" nie oznacza w tym przypadku wy��cznie dzieci, lecz tak�e nieznanych, niezauwa�anych, prostych cz�onk�w wsp�lnoty chrzeœcija�skiej. Jezus m�wi wi�c, �e ka�dy z tych ma�ych, pogardzanych ludzi ma swego anio�a, kt�ry spogl�da w oblicze Boga. Ten ust�p Biblii sprawi�, �e w Koœciele powsta�a nauka na temat osobistego anio�a str�a. Wyobra�enie tego typu anio��w istnieje w wielu religiach œwiata. Jezus przyjmuje w tym przypadku wyobra�enie �ydowskie i rozwija je. Bo w tradycji rabinicznej anio�owie str�owie istniej� jedynie na ziemi i nie mog� spogl�da� w oblicze Boga. Jezus pragnie wi�c powiedzie� nam, i� ka�dy cz�owiek posiada swego anio�a str�a, kt�ry r�wnoczeœnie ogl�da Pana. Ka�dy cz�owiek cieszy si� specjaln� ochron� Boga, kt�ry wysy�a do niego swego pos�a�ca. Ojcowie Koœcio�a interpretowali ten ust�p jako wiar� w to, i� pocz�wszy od chwili narodzin, wszyscy maj� swego osobistego anio�a str�a. Koœci� trzyma si� tej nauki po dzie� dzisiejszy. Co to oznacza? NajwyraŸniej Koœci� jest przekonany o tym, i� B�g przydziela ka�demu w�asnego anio�a. Niekt�rzy Ojcowie Koœcio�a nauczali nawet, �e anio�owie ci bior� udzia� w akcie p�odzenia (Orygenes, Tertulian, Klemens z Aleksandrii). Cz�owiek nie istnieje bez swego anio�a, nie jest bez niego ca�oœci�. Ojcowie Koœcio�a przydzielali anio��w nie tylko pojedynczemu cz�owiekowi, lecz tak�e r�nym narodom, a nawet poszczeg�lnym wsp�lnotom. W Objawieniu œw. Jana wizjoner kieruje swoje przekazy do anio��w poszczeg�lnych wsp�lnot (por. Ap 2).

Tak wi�c ka�de dziecko ma swego anio�a str�a. Wielu doros�ych opowiada mi o tym, jak wa�ne by�o dla nich w dzieci�stwie jego wyobra�enie. To on ich wspiera� poœr�d tego niepewnego œwiata. Dzieci maj� naturalne wyczucie anielskiej rzeczywistoœci. Francuska psycholog dzieci�ca Fran�oise Dolto opowiada w swych wspomnieniach, i� zwi�zek z anio�em str�em okreœla� jej codziennoœ�. �y�a wraz z nim, tak jakby on rzeczywiœcie obok niej istnia�: "Kiedy sz�am spa�, k�ad�am si� tylko na po�owie ��ka, aby zrobi� miejsce dla mojego anio�a, by m�g� spa� obok mnie, i przypomina�am sobie przebieg dnia, kt�ry zawsze by� katastrofalny, poniewa� podobno pope�ni�am wiele g�upstw. Ja jednak nie mia�am poj�cia, jak do tego dosz�o, i nie rozumia�am, co zrobi�am zn�w Ÿle, a to mnie bardzo martwi�o" (Stubbe, 8). Autorka jest r�wnoczeœnie przekonana o tym, ze anio� str� nie opuszcza jej przez ca�e �ycie. Pojawia si� u jej boku za ka�dym razem, kiedy szuka miejsca do zaparkowania. Uwa�a ona, �e: "Anio� str� dziecka œpi ko�o niego, anio� str� cz�owieka doros�ego zawsze czuwa" (tam�e, 58).

Rodzice nie mog� upilnowa� wszystkich dr�g, kt�rymi krocz� ich dzieci. Im bardziej staraj� si� czuwa� nad swymi pociechami, tym wi�kszy strach i tym wi�ksz� agresj� w nich prowokuj�. Zw�aszcza ci rodzice, kt�rzy pragn� zachowa� ca�kowit� kontrol�, cz�sto doœwiadczaj�, i� zdarza si� dok�adnie to, czego si� najbardziej obawiali. W takich przypadkach pomocna jest wiara w anio�a str�a, kt�ry chroni dzieci przed niebezpiecze�stwami. Co jednak maj� pocz�� z t� wiar� rodzice, kt�rych dzieci zosta�y w drodze do szko�y pobite albo nawet wykorzystane seksualnie? Anio� str� nie posiada nieograniczonych kompetencji. Nie mo�emy stawia� mu ��da� ponad miar�. Powinniœmy zadba� o to, czego sami mo�emy dopilnowa�. Przede wszystkim powinniœmy by� m�drzy i odpowiednio ocenia� rzeczywistoœ� tego œwiata. A mimo to zawsze b�dzie istnia� "mi�dzyobszar", kt�rego nie da si� przewidzie� ani uregulowa�. Wtedy dobrze jest, gdy rodzice powierz� swe dzieci opiece anio�a str�a. On z�agodzi ich l�ki. Bo mimo wszelkiej troski nie mog� oni zagwarantowa�, ze ich dziecko wr�ci ca�o ze szko�y czy z przedszkola albo nie zrani si� podczas zabawy. Ten, kto stara si� uchroni� swe dziecko przed wszelkimi niebezpiecze�stwami z obawy, i� mo�e si� zdarzy� coœ z�ego, sprawia, ze staje si� ono œlepe na rzeczywiste zagro�enia. Dziecko samo musi si� przekona�, co potrafi. Zawsze mo�e si� przy tym zdarzy� jakiœ wypadek — dziecko mo�e Ÿle oceni� swe mo�liwoœci. Zaufanie do anio�a str�a i konieczne œrodki zapobiegawcze musz� iœ� w parze. Nie potrafimy wyt�umaczy�, dlaczego mimo obecnoœci anio��w niekt�re dzieci zostaj� nara�one na niebezpiecze�stwo i gin�. Mo�emy si� modli� do anio�a str�a. Nie mamy jednak gwarancji, �e b�dzie on m�g� zareagowa�. Jeœli anio� str� ratuje nas przed zagro�eniem, to zawsze w jego dzia�aniu ma sw�j udzia� r�wnie� �aska Boska, kt�r� nie jesteœmy w stanie dysponowa�.

Ka�dy z doros�ych cho� raz w �yciu by� bliski nieszcz�œliwego wypadku. Wyprzedza� na autostradzie, nie zauwa�aj�c samochodu, kt�ry te� chcia� wyprzedzi�. Jeszcze raz si� uda�o. Wiele os�b m�wi w takiej sytuacji spontanicznie: "mia�em czujnego anio�a str�a". Albo wje�d�a� wprost w korek aut i wyhamowa� w ostatnim momencie. Albo jego samoch�d si� wywr�ci�, a on wyszed� z niego ca�o. Wszystko to s� takie zdarzenia, kt�re sprawiaj�, �e wierzymy w to, i� anio� str� uchroni� nas przed niebezpiecze�stwem. W takich razach w anio�a str�a wierz� nie tylko praktykuj�cy chrzeœcijanie. Zdarza si�, �e m�wi o nim nawet ateista. Przeczuwa on, �e jest chroniony przez jak�œ wy�sz� instancj� i �e ochrona ta jest niezale�na od jego mocy. Anio� str� obdarza nas ufnoœci�, �e jad�c do pracy, zawsze dotrzemy na miejsce zdrowi. Koi nasz l�k przed zadaniami, kt�re musimy wykona� i kt�re mog� si� nam nie powieœ�.

Wi�cej na nast�pnej stronie

Wyobra�enie anio�a str�a jest tak dalece rozpowszechnione, �e mo�na je odnaleŸ� w ka�dej ludzkiej duszy. M�wi� o nim �ydzi, Grecy nazywaj� go daimonion, Rzymianie genius. Nawet jeœli wielu ludzi nie wierzy dziœ w Boga lub ma trudnoœci z nawi�zaniem osobistego stosunku ze Stw�rc�, wierz� oni w anio�a str�a. Wiara ta jest rodzajem "poszukuj�cej wiary" w Boga. Bo ten, kto m�wi o swoim aniele str�u, wie, ze pochodzi on od Boga, �e sam B�g postawi� tego anio�a u jego boku. R�wnoczeœnie jednak ten, kto m�wi o aniele str�u, nie musi si� wcale przyznawa� od razu do wiary w ca�� dogmatyk� chrzeœcija�sk�. Wyra�a jedynie to, czego sam doœwiadczy�. Doœwiadczenie to otwiera go na anielski wymiar. Anio�y s� stworzeniami Boga; Jego zbawcza bliskoœ� objawia si� dzi�ki ich obecnoœci w konkretnej konstelacji niebezpiecze�stw — podczas jazdy samochodem, podczas po�aru domu, przy poœlizgni�ciu si� na ulicy. Anio� jest skonkretyzowaniem obecnoœci Boga. Przez niego B�g dzia�a w naszej codziennoœci. O wiele wi�cej jest dziœ takich ludzi, kt�rzy akceptuj� to boskie oblicze, ni� tych, kt�rzy w jednoznaczny spos�b nazywaj� Boga swym ojcem i matk�.

Jezus m�wi, �e anio�owie str�owie patrz� w oblicze Pana. Za ich poœrednictwem ka�dy cz�owiek ma kontakt z Bogiem. Ka�dy jest w Jego pobli�u. Ka�dy za poœrednictwem swego anio�a dosi�ga Kr�lestwa Bo�ego. Cz�owiek nie jest ograniczony wy��cznie do tego, co widzialne i wykonalne. Jest otoczony tajemnic�. Nie jest sam, gdy jest samotny. Nie jest opuszczony, gdy idzie sam jeden przez las. J�zyk religijny, kt�ry r�wnie� w postmodernizmie jest dla wielu ca�kowicie zrozumia�y, zosta�by przet�umaczony przez psychologa w nast�puj�cy spos�b: wyobra�enie anio�a str�a kontaktuje cz�owieka z obronnymi i ochronnymi si�ami jego podœwiadomoœci. Pomaga mu w tym, by bardziej na siebie uwa�a� oraz by poddawa� si� �yciu w spos�b mniej obarczony strachem. To, co psychologia stara si� z pewnym wysi�kiem wyt�umaczy�, jest w podœwiadomy spos�b dla wielu zupe�nie jasne. Ludzie nie �yj� wy��cznie w rzeczywistoœci swego krytycznego rozumu, ale te� w "mi�dzyobszarach", w kt�rych zdaj� sobie spraw� z istnienia ��cznoœci mi�dzy niebem a ziemi�, mi�dzy tym, co widzialne, a tym, co niewidzialne. A poniewa� s� obeznani z tym "mi�dzyobszarem" ju� od dzieci�stwa, potrafi� zaakceptowa� wyobra�enie anio�a str�a. Nie myœl�c o tym w spos�b krytyczny, s� w g��bi serca przekonani, i� towarzyszy im anio� str� i chroni ich przed niebezpiecze�stwami.

Helmut Hark, ewangelicki ksi�dz i psychoterapeuta, cz�sto pos�uguje si� w terapii wyobra�eniami anio�a str�a. W grupie samopoznania poprosi� jej uczestnik�w, by zastanowili si� nad osobistym znaczeniem ich anio�a str�a. Otrzyma� nast�puj�ce odpowiedzi:

"Chroni na drodze. Wspiera. Trzyma z�o z dala od cz�owieka. Dzia�a poprzez szcz�œliwe zbiegi okolicznoœci. Dzi�ki niemu dziej� si� rzeczy. Pojawia si� w sytuacjach granicznych. Dzi�ki niemu otrzymuj� zach�t� do dobrych uczynk�w. Jest bratem bliŸniakiem duszy. Jest moim osobistym patronem chroni�cym. Czasem mnie ostrzega. Stanowi dla mnie wy�sz� inteligencj�. Przemawia do mnie za pomoc� g�osu wewn�trznego. Jest duchowym prawizerunkiem mojej duszy... Inspiruje moj� wyobraŸni�. Dzi�ki niemu skuteczne staj� si� uzdrawiaj�ce energie. Dzi�ki niemu wpadam na zbawcze pomys�y" (Hark, 141 i n.).

Pogl�dy te œwiadcz� o tym, �e r�wnie� ci ludzie, kt�rzy raczej trzymaj� si� z dala od Koœcio�a, maj� dziœ przeczucie, i� nie s� pozostawieni sami sobie. Przekonanie, �e towarzyszy im anio� str�, �e ostrzega ich przed niebezpiecze�stwem i wkracza, by ich ratowa�, wyra�a ich wiar� w bosk� opiek� i pomoc. Bardzo cz�sto nie potrafi� sobie wyobrazi� Boga jako takiego. Konkretyzuje si� On dla nich w postaci anio�a. W ten spos�b wkracza w ich codziennoœ�. Podczas terapii wyobra�enie opieku�czego anio�a dzia�a cz�sto jako wzmocnienie i uzdrowienie. I tak Helmut Hark opowiada o kobiecie, kt�r� ci�gle przeœladowa�y gwa�towne myœli samob�jcze. Zobaczy�a we œnie anio�a, "kt�ry przekaza� jej nowe, nieznane dot�d poczucie �ycia" (Hark, 143). Nagle myœli o samob�jstwie znikn�y bez œladu. Hark m�wi o duchowych energiach anio�a str�a, kt�re cz�sto zwyci�aj� i uzdrawiaj� autodestrukcyjne wzorce �yciowe.

Wiara w anio�a str�a jest czymœ wi�cej ni� tylko dziecinnym wyobra�eniem rozkosznego anio�ka, kt�ry mi wsz�dzie towarzyszy. Jeœli b�dziemy w niego wierzy� r�wnie� jako ludzie doroœli, nie tylko pokonamy nasze l�ki przed codziennymi niebezpiecze�stwami na drodze i w pracy oraz przed groŸnymi chorobami. Anio� str� przekazuje nam tak�e poczucie, i� z naszych osobistych kryzys�w wychodzimy wzmocnieni. A ten, kto — by� mo�e w trakcie terapii — zajmuje si� histori� swych uraz�w i czasem, nie maj�c poj�cia, jak si� wydosta� z labiryntu w�asnego dzieci�stwa, staje si� bezradny, b�dzie ci�gle doœwiadcza� uzdrawiaj�cego dzia�ania anio�a str�a. Intelektualne zrozumienie naszych uraz�w nie uzdrowi nas jeszcze. Niekt�rzy zaczynaj� nawet w�tpi� w siebie i w obarczaj�cy ich �yciorys. Wiara w anio�a str�a pozwala ufa�, ze poœrodku tego terapeutycznego procesu stanie si� coœ na kszta�t cudu, �e na dnie duszy pojawi si� uzdrawiaj�ca moc, �e zjawi si� nam we œnie anio�, kt�ry przeka�e nam dog��bny wgl�d w nas samych, lub �e nagle, nie wiadomo dlaczego, zniknie strach lub samob�jcze myœli. Wiara w anio�a str�a uwalnia nas od niezdrowej koncentracji na chorobotw�rczych czynnikach historii naszego �ycia. Pozwala nam te� odkry� istniej�ce w nas uzdrawiaj�ce energie. Anio� str� towarzyszy� nam i chroni� nas ju� w dzieci�stwie. Jest tak�e teraz z nami i dzia�a w g��bi naszego wn�trza, chroni�c nas i uzdrawiaj�c.

fragment ksi��ki Anselma Gr�na "Ka�dy ma swego anio�a" wydanej przez wydawnictwo "ZNAK".

Wi�cej na nast�pnej stronie

Modlitwy do anio��w

Aniele Bo�y Str�u m�j,

Ty zawsze przy mnie st�j

Rano, we dnie, w wiecz�r, w noc

Oka� swoj� si��, moc.

Duszy, cia�a mego bro�

I od grzechu zawsze chro�

Wspieraj czyny me,

Z pokor� b�agam Ci�.

Ref: Do rajskich drzwi zaprowadŸ mnie Aniele Str�u

B�dŸ przy boku mym przez wszystkie �ycia dni.

Bez Ciebie s�aby jestem sam i trudno dojœ� do

nieba bram. Nie opuszczaj mnie Aniele Str�u m�j.

Aniele Bo�y Str�u m�j,

Ty zawsze przy mnie st�j.

Rano, we dnie, w wiecz�r, w noc

Oka� swoj� si��, moc.

Pragn� z Tob� w niebie by�

Razem œpiewa�, Boga czci�

Wi�c jasnoœci� Sw�

Oœwiecaj drog� m�.

Ref:

Litania do Anio�a Str�a

Kyrie, elejson, Chryste, elejson, Kyrie, elejson.

Chryste, us�ysz nas, Chryste, wys�uchaj nas.

Ojcze z Nieba Bo�e, zmi�uj si� nad nami.

Synu, Odkupicielu œwiata, Bo�e, zmi�uj si� nad nami.

Duchu Œwi�ty, Bo�e, zmi�uj si� nad nami.

Œwi�ta Tr�jco, jedyny Bo�e, zmi�uj si� nad nami.

Œwi�ta Maryjo, Kr�lowo Anio��w, m�dl si� za nami.

Œwi�ty Aniele, m�j Mocarzu, m�dl si� za nami.

Œwi�ty Aniele, kt�ry mnie ostrzegasz przed niebezpiecze�stwem, m�dl si� za nami.

Œwi�ty Aniele, m�j Doradco, m�dl si� za nami.

Obro�co, m�dl si� za nami.

Zarz�dco, m�dl si� za nami.

Przyjacielu, m�dl si� za nami.

Or�downiku, m�dl si� za nami.

Patronie, m�dl si� za nami.

Kierowniku, m�dl si� za nami.

Opiekunie, m�dl si� za nami.

Pocieszycielu, m�dl si� za nami.

Bracie, m�dl si� za nami.

Nauczycielu, m�dl si� za nami.

Pasterzu, m�dl si� za nami.

Œwiadku, m�dl si� za nami.

Pomocniku, m�dl si� za nami.

Str�u, m�dl si� za nami.

Przewodniku, m�dl si� za nami.

moja Ochrono m�dl si� za nami.

kt�ry mnie pouczasz, m�dl si� za nami.

kt�ry mnie oœwiecasz, m�dl si� za nami.

Baranku Bo�y, kt�ry g�adzisz grzechy œwiata, przepuœ� nam, Panie.

Baranku Bo�y, kt�ry g�adzisz grzechy œwiata, wys�uchaj nas Panie.

Baranku Bo�y, kt�ry g�adzisz grzechy œwiata, zmi�uj si� nad nami.

Chryste us�ysz nas. Chryste, wys�uchaj nas.

M�dl si� za nami, m�j Œwi�ty Aniele Str�u.

Abyœmy si� stali godnymi obietnic Chrystusowych.

M�dlmy si�:

Bo�e Wszechmog�cy, Kt�ry w swej nieomylnej dobroci przydzieli�eœ wszystkim wiernym ju� w �onie matki Anio�a Str�a, aby im towarzyszy�, wspomaga� w bojach chrzeœcija�skiego �ycia i we wszystkich dobrych przedsi�wzi�ciach, i chroni� w niebezpiecze�stwach, spraw, abym z Jego Pomoc� m�g� osi�gn�� szcz�œcie wieczne. Kt�ry �yjesz i kr�lujesz na wieki wiek�w.

Amen.

Wi�cej na nast�pnej stronie

Modlitwy do anio��w

Do Anio�a Str�a

Œwi�ty Aniele Str�u, kt�ry z Bo�ego nakazu czuwasz nade mn�, abym nie poni�s� szkody na duszy i ciele, b�dŸ moim doradc�, abym nie zboczy� z dobrej drogi �ycia, pom� mi powsta�, gdy upadn�, dodawaj odwagi. Prosz� tak�e Byœ w por� podsuwa� mi dobre myœli i pragnienia, kt�rych spe�nienie b�dzie podoba�o si� Bogu i b�dzie przynosi�o po�ytek ludziom. Gdybym jednak okazywa� lekcewa�enie wzgl�dem Ciebie i Twoich stara� o moje dobro, wstrz�œnij mn�, sta� mi na drodze, b�dŸ przeszkod� dla mnie. Prosz� tak�e, aby twoja obecnoœ� by�a otuch� dla mnie, gdy przyjdzie godzina osamotnienia i œmierci. Czuwaj nade mn�, a� doprowadzisz mnie przed oblicze Ojca Niebieskiego. Amen.

Jeszcze jedna modlitwa

Bo�e, kt�ryœ nam na drodze niebezpiecznej �ycia tego anio��w Twoich na obro�c�w i przewodnik�w przeznaczy� raczy�, daj, prosimy, abyœmy ich natchnieniom b�d�c zawsze powolnymi, z drogi wiod�cej do wiecznej szcz�œliwoœci nie zb��dzili i od wszelkich niebezpiecze�stw ochronieni byli. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.

Modlitwa œw. Alojzego

Mi�y Bogu Aniele, kt�ry mnie, w œwi�t� Twoj� opiek� oddanego, od pocz�tku �ycia mego bronisz, oœwiecasz i prowadzisz, ja Ciebie jako Patrona mego czcz� i kocham; Twojej opiece ca�y si� oddaj�, pokornie Ci� prosz�, byœ mnie, lubo niewdzi�cznego i przeciw natchnieniom twoim wykraczaj�cego nie opuszcza�, lecz byœ mnie b��dz�cego �askawie poprawia�, nieumiej�tnego naucza�, upadaj�cego podŸwign��, strapionego cieszy�, w niebezpiecze�stwach zostaj�cego ratowa�, a� mnie do wiecznej szcz�œliwoœci doprowadzisz. Amen.

Do œw. Micha�a Archanio�a

Œwi�ty Michale Archaniele, wspomagaj nas w walce ze z�em

Przeciw niegodziwoœci z�ego ducha b�dŸ nam obron�.

Niech go B�g pogromi� raczy, a Ty, Ksi��e wojska niebieskiego,

moc� Bo�� str�� do piek�a szatana i inne duchy z�a,

kt�re na zgub� dusz ludzkich po tym œwiecie kr���.

Do œw. Rafa�a Archanio�a

Œwi�ty Rafale Archaniele, kt�ry czuwasz przed majestatem Bo�ym i z polecenia Stw�rcy, by�eœ przewodnikiem w niebezpiecznej w�dr�wce Tobiasza. Czuwaj nad drogami naszego �ycia, ostrzegaj przed niebezpiecze�stwami jakie nas zgubi� mog�. Ty odp�dza�eœ demony i uzdrawia�eœ moc� Bo��. Bro� nas przed uleg�oœci� z�u, a gdy zdrowie i �ycie nasze zagro�one b�dzie, wstawiaj si� za nami u Boga, przedstawiaj nasze sprawy i b�dŸ nam pomocny. Amen.

Do œw. Gabriela Archanio�a

Œwi�ty Gabrielu Archaniele, kt�ry by�eœ zawsze zwiastunem dobrej nowiny, dopomagaj nam do spokojnego przyjmowania wszelkich wieœci. Byœmy nigdy nie ulegali panice, a zawsze umieli zaufa� Bogu, kt�rego �ask� jesteœmy umocnieni. Przyczyniaj si� tak�e do tego, aby oznajmiana nam prawda stawa�a si� dla nas jasna i zrozumia�a, byœmy umieli przyj�� to, co B�g w swej dobroci nam objawia. Amen.

Wi�cej na nast�pnej stronie

Anio�owie koloru herbaty

Marcin Jakimowicz

Duchy dobre i z�e. S� bli�ej, ni� myœlisz…

C� my, poziome robaki, mo�emy powiedzie� o anielskich duchach? Strzeg� ka�dego kroku cz�owieka. I cho� ten cz�sto lekcewa��co odwraca si� do nich plecami, wiernie pilnuj�, by przestrzega� Bo�ych przykaza�. Przekazuj� s�owa Boga ze stuprocentow� precyzj�. S� twardzi i wierni jak miedŸ, ale nie zatrzymuj� nawet promyka Bo�ego blasku. Cho� s� pot�ni, najwi�ksz� przyjemnoœ� sprawia im s�u�enie ludziom. Anio�owie. S� bli�ej, ni� myœlisz. ”WeŸmy konkretny przyk�ad, anio��w” - znany francuski teolog o. Thomas Philippe rozpocz�� swoj� konferencj�.

Na twarzach zebranych pojawi� si� nieœmia�y uœmiech. Nic dziwnego, wsp�czesny œwiat w�o�y� anio��w mi�dzy bajki. Wyst�puj� z rusa�kami i skrzatami. A przecie� to prawdziwa rzeczywistoœ�, o kt�rej mowa jest we wszystkich najwa�niejszych religiach monoteistycznych. Wsp�czesne wizerunki goœci z nieba widzimy w serialach, filmach, ksi��kach i czasopismach. Mo�na œmia�o powiedzie�, �e zapanowa�a moda na anio�y. To wyraz ogromnej t�sknoty za tym, co niewypowiedziane i niedotykalne. Wszystko, co mo�na powiedzie� o anio�ach, wynika z Biblii i œwiadectw œwi�tych.

- To, co wiemy o anio�ach, m�wi nam o niebie. Niebo nie jest puste - zast�py anio��w œpiewaj� nieustannie, sprawuj�c liturgi� w Jeruzalem niebieskim - wo�a brat Efraim, za�o�yciel francuskiej Wsp�lnoty B�ogos�awie�stw. Talmud powiada, �e ”anio�owie sporz�dzaj� z ludzkich modlitw korony, po czym wk�adaj� je na g�ow� Œwi�tego Jedynego”. S�owo anio� wywodzi si� z greckiego angelos - pos�aniec, emisariusz i znaczeniowo bliskie jest hebrajskiemu s�owu malak, jakim w Biblii okreœla si� duchy niebia�skie.

Anio�y bez cellulitu

P�ki sklep�w z dewocjonaliami zalegaj� ma�e figurki przedstawiaj�ce pulchniutkie anio�ki z mikroskopijnymi skrzyde�kami. Podobne rzeŸby uœmiechaj� si� rubasznie w wi�kszoœci barokowych koœcio��w. Tymczasem te popularne wizerunki nie maj� nic wsp�lnego z biblijnymi obrazami anio��w! Anio� ukazuj�cy si� Danielowi jest tak pot�ny, �e rzuca proroka na twarz (Dn 10,5-6). Daniel jest przera�ony, ze strachu dr�� mu kolana, a ludzie, widz�c go przywartego do ziemi i dygoc�cego, uciekaj� w pop�ochu. Wi�cej, po spotkaniu z goœciem z nieba Daniela ”ogarn�a niemoc i chorowa� przez wiele dni” (Dn 8, 27). A przecie� anio� nie uczyni� mu niczego z�ego! Nic dziwnego, �e pierwszymi s�owami, kt�re anio�owie kieruj� do ludzi jest cz�sto proœba: ”Nie b�jcie si�! ”. S� odbiciem pot�gi Najwy�szego i cho� dysponuj� niewyobra�aln� moc�, nie przypisuj� sobie chwa�y.

Nie lubi� zdradza� swoich imion. Kiedy Jakub zmaga� si� z anio�em nad potokiem Jabbok, zapyta�: ”Jak ci na imi�? ”, a ten odrzek�: ”Czemu pytasz mnie o imi�? ”. I nie odpowiedzia�. Dlaczego? ”Anio�owie nie zdradzaj� imion, by sw� to�samoœci�, blaskiem obecnoœci nie odwr�ci� uwagi cz�owieka od czci imienia Bo�ego. Anielskie imiona to w�aœciwie… komplementy prawione Panu” - opowiada o. Augustyn Pelanowski - ”Pot�ny Micha� wo�a Kt� jak B�g!, Rafa�: Pan uzdrawia!, a Gabriel obwieszcza B�g jest moc�! ”.

Stoj� przed samym tronem Najwy�szego, lecz blasku, jaki je przeszywa, nie przypisuj� sobie. To dopiero pokora! Przebywanie w obecnoœci Boga tak udoskonala ich natur�, �e pi�kno ich osobowoœci mog�oby odwr�ci� nasz� uwag� od samego Stw�rcy. Niemo�liwe jest nie zafascynowa� si� pi�knem anio��w, jeœli ma si� s�ab� relacj� z Bogiem. Wiedz� o tym i dlatego usuwaj� si� w cie�.

Wi�cej na nast�pnej stronie

Natur� anielsk� opisuje hebrajskie s�owo haszmal (Ez 8,2). S�owo to we wsp�czesnym s�ownikach oznacza… elektrycznoœ�. To br�zowo-��to-srebrna przejrzysta jasnoœ�. ”S� twardzi jak miedŸ, ale wobec Bo�ego œwiat�a s� przeŸroczyœci. Maj� kolor… herbaty - uœmiecha si� o. Pelanowski. - Anio� jest jak szk�o, przez kt�re widzimy to, co jest za nim, ale szk�a nie widzimy. Mo�emy jednak rozbi� o nie g�ow�” - dodaje paulin.

”Oto sta� pewien cz�owiek ubrany w lniane szaty, a jego biodra by�y przepasane czystym z�otem, cia�o zaœ jego by�o podobne do tarsziszu, jego oblicze do blasku b�yskawicy, oczy jego by�y jak pochodnie ogniste, jego ramiona i nogi jak b�ysk polerowanej miedzi, a jego g�os, jak g�os t�umu” - opowiada� przej�ty prorok Daniel (Dn 10,5-6).

Bardzo cz�sto obecnoœ� anio�a i Boga przenika si� wzajemnie. Abraham, pod d�bami Mamre rozmawiaj�c z trzema w�drowcami, u�ywa na przemian liczby pojedynczej i mnogiej. Niekt�rzy w postaciach tych widz� archanio��w, inni (m. in. s�ynny malarz ikon Andriej Rublow) sam� Tr�jc�. Jakub zmaga si� z anio�em, ale nad ranem s�yszy zdumiony: ”Walczy�eœ z Bogiem”.

Wyst�puj� ju� na pierwszych stronach Biblii. Strzeg� raju, chroni� Lota, ratuj� Hagar i jej dziecko, nawiedzaj� w�tpi�cego Abrama, towarzysz� prorokom, a œpi�cy Jakub widzi ich wchodz�cych i schodz�cych po drabinie ��cz�cej niebo z ziemi�. W Nowym Testamencie zwiastuj� nowin� o narodzinach Mesjasza, us�uguj� Mu na pustyni, pocieszaj� przera�onego Jezusa w Ogr�jcu i oznajmiaj� Jego zmartwychwstanie.

Dworzanie, zarz�dcy i s�udzy

Liczba anio��w jest ogromna (Dn 7,10). Nie ma dw�ch anio��w r�wnych sobie - ka�dy z nich w inny spos�b odbija doskona�oœ� Bo��. Tradycja Koœcio�a ukazuje dziewi�� ch�r�w anielskich, kt�re z kolei dziel� si� na trzy hierarchie. Trzy pierwsze ch�ry najbli�sze Boga to Serafini, Cherubini i Trony. Przebywaj� przed majestatem Bo�ym, nieustannie kontempluj�c oblicze Stw�rcy i darz�c Go najwi�ksz� mi�oœci�. Druga hierarchia (Panowania, Moce i W�adze) odpowiedzialna jest za harmonijne funkcjonowanie wszechœwiata, trzecia (Zwierzchnoœci, Archanio�owie i Anio�owie) opiekuje si� kr�lestwami, pa�stwami, narodami i poszczeg�lnymi ludŸmi. Pierwsze trzy ch�ry to jakby dworzanie Bo�y, drugie - zarz�dy, a trzecie - pokorni wykonawcy polece�. Podzia� ten utrwali� si� w chrzeœcija�skiej tradycji i zosta� uznany za kanoniczny przez œw. Tomasza z Akwinu.

Najwi�cej wiemy o archanio�ach. Najznamienitszy z nich - Micha� - w miejsce upad�ego Lucyfera zosta� ksi�ciem anio��w. Dowodzi zast�pami anielskimi, jest rz�dc� niebios, udaremnia plany nieprzyjaciela, sam b�d�c prawdziwym traktatem teologicznym: ”Kt� jak B�g? ”. Jest anio�em œmierci, pogromc� smoka, opiekunem Koœcio�a na ziemi. Jest te� anio�em skruchy, mi�osierdzia, sprawiedliwoœci i uœwi�cenia. Gabriel jest anio�em zwiastowania, najpierw Zachariaszowi (o narodzinach Jana), a potem Maryi (o narodzinach Syna Bo�ego). Jest te� zwiastunem gniewu Bo�ego. Midrasze opowiadaj�, �e to on w�aœnie odpowiedzialny by� za zr�wnanie z ziemi� Sodomy i Gomory. Rafa� to ”Uzdrowienie Bo�e”. Jest patronem chorych, lekarzy i podr�nych.

Cz�owiek ma sk�onnoœ� do ba�wochwalstwa. Druga Ksi�ga Kr�lewska ukazuje kr�la Manassesa buduj�cego o�tarze wojskom anielskim i oddaj�cemu im bosk� czeœ�. Papie� Zachariasz zakaza� w roku 745 kultu archanio��w Uriela, Raguela, Tubuela i Oribela, bo wierni bardziej byli zainteresowani nimi ni� ich Stw�rc�.

Kr�low� anio��w nie jest anio� lecz… cz�owiek. To Maryja. Zafascynowani pokor� Matki Bo�ej spe�niaj� ka�de Jej polecenie.

Wi�cej na nast�pnej stronie

S�u�ba nie dru�ba

Umi�owanym zaj�ciem anio��w jest s�u�ba. Us�uguj�c, przeœcigaj� si� w naœladowaniu Syna Bo�ego, kt�ry: ”istniej�c w postaci Bo�ej, nie skorzysta� ze sposobnoœci, aby na r�wni by� z Bogiem, lecz ogo�oci� samego siebie, przyj�wszy posta� s�ugi” (Flp 2, 6-7). S�u�� Bogu w okamgnieniu. Nie wahaj� si�, nie zatrzymuj� Bo�ej laski. Jak b�yskawice przenosz� Jego S�owo z miejsca na miejsce. Nie ulegaj� nami�tnoœciom, nie s�u�� ze wzgl�du na interes i pomagaj� niezale�nie od tego, czy ktoœ ich prosi, czy nimi gardzi.

Izajasz pisze: ”Ujrza�em Pana siedz�cego na wysokim i wynios�ym tronie, a tren Jego szaty wype�nia� œwi�tyni�. Serafiny sta�y ponad Nim; ka�dy z nich mia� po szeœ� skrzyde�; dwoma zakrywa� sw� twarz, dwoma okrywa� swoje nogi, a dwoma lata�. I wo�a� jeden do drugiego: Œwi�ty, Œwi�ty, Œwi�ty jest Pan Zast�p�w. Ca�a ziemia pe�na jest Jego chwa�y. Od g�osu tego, kt�ry wo�a�, zadrga�y futryny drzwi, a œwi�tynia nape�ni�a si� dymem” (Iz 6, 4). Midrasze dodaj�, �e serafini zas�aniaj� swe twarze przed Bogiem, kt�ry… pragnie im s�u�y�.

Rano, wiecz�r, we dnie, w nocy

”Ka�dy wierny ma u swego boku anio�a jako opiekuna i str�a, aby prowadzi� go do �ycia” - g�osi Katechizm Koœcio�a Katolickiego (336). Dzieci w to gor�co wierz�, ba - wedle brata Efraima - maj� zdolnoœ� widzenia goœcia z nieba! A doroœli? �yj�c w nieustannym poœpiechu, nadmiernie racjonalizuj�c rzeczywistoœ�, zatracaj� gdzieœ po drodze œwiadomoœ� obecnoœci i nie zauwa�aj� owoc�w dzia�ania ich osobistego opiekuna. Anio� Str� zna doskonale nasz� dusz�, dba o nasze zdrowie i �ycie cielesne. Jednak sprawy doczesne podlegaj� jego opiece tylko o tyle, o ile w jakimœ stopniu zale�y od nich zbawienie cz�owieka. W historii Koœcio�a znaleŸ� mo�na ludzi, kt�rzy widzieli swojego anio�a. Œwi�ta Gemma Galgani rozmawia�a z niebia�skim str�em jak ze starszym bratem, a o. Pio cz�sto posy�a� ich z r�nymi wiadomoœciami. Jak twierdzi kardyna� Journet: ”Anio�owie pokazuj� si� tym, kt�rzy ich mi�uj� i wzywaj� ich pomocy”.

Oskar�yciele

”Wierz� w Boga” - chwali si� wielu ludzi. C� z tego? Szatan te� wierzy. Wi�cej: on zna doskonale Pana Zast�p�w. O jego postawie decyduje inne kryterium… mi�oœ�. Anio�owie pokornie wielbi� Boga, stoj�c w Jego chwale, demony chwa�� t� przypisuj� sobie. B�g, stwarzaj�c niebieskie zast�py, podda� je pr�bie, nakazuj�c, by z�o�y�y ho�d Adamowi. Nie wszystkie pos�ucha�y tego rozkazu. Na czele buntownik�w stan�� duch zwany w �ydowskiej tradycji Samaelem, a w chrzeœcija�skiej Lucyferem. B�g str�ci� go z niebios wraz z jego poplecznikami, kt�rych pokona� w walce archanio� Micha�. Od tego dnia Lucyfer skierowa� sw� nienawiœ� na Adama i jego potomstwo. Szatan mia� by� cherubinem lub serafinem, czyli jednym z tych, kt�rzy stali najbli�ej Boga, nieustannie p�on�c mi�oœci� do Stw�rcy. Zachwyci� si� jednak bardziej sob� ni� Bogiem, tote� ogie� jego podziwu zacz�� trawi� jego samego.

Niezwykle ciekawy jest jedyny opis tego ducha, jaki znajdziemy w Piœmie Œwi�tym (Ez 28). ”Jako wielkiego cheruba opiekunem ustanowi�em ci� na œwi�tej g�rze Bo�ej, chadza�eœ poœr�d b�yszcz�cych kamieni. By�eœ doskona�y w post�powaniu swoim od dni twego stworzenia, a� znalaz�a si� w tobie nieprawoœ�. Pod wp�ywem rozkwitu twego handlu wn�trze twoje nape�ni�o si� uciskiem i zgrzeszy�eœ, wobec czego zrzuci�em ci� z g�ry Bo�ej i jako cherub opiekun znikn��eœ spoœr�d b�yszcz�cych kamieni.

Serce twoje sta�o si� wynios�e z powodu twej pi�knoœci, zanik�a twoja przezornoœ� z powodu twego blasku. Rzuci�em ci� na ziemi�, wyda�em ci� kr�lom na widowisko. Mn�stwem twoich przewin, nieuczciwoœci� twego handlu zbezczeœci�eœ swoj� œwi�tyni�. Sprawi�em, �e ogie� wyszed� z twego wn�trza, aby ci� poch�on��, i obr�ci�em ci� w popi� na ziemi na oczach tych wszystkich, kt�rzy na ciebie patrzyli. Wszystkie spoœr�d narod�w, kt�re ci� zna�y, zdumia�y si� nad tob�. Sta�eœ si� dla nich postrachem. Przesta�eœ istnie� na zawsze”.

Ty si� nie liczysz!

”Przesta� istnie� na zawsze” - to jego imi�. ”Hebrajska wyk�adnia imienia: LO-CIFIR, znaczy �ten, kt�ry si� nie liczy�, albo �ten, kt�ry nie jest zapisany�” - opowiada o. Pelanowski. Nic dziwnego, �e Jezus, witaj�c uczni�w raduj�cych si� z tego, �e poddaj� im si� z�e duchy, powiedzia�: ”Cieszcie si�, �e wasze imiona zapisane s� w niebie” (�k 10,20). Jezus doda� w�wczas: ”Widzia�em szatana spadaj�cego z nieba jak b�yskawica. Oto da�em wam w�adz� st�pania po w�ach i skorpionach, i po ca�ej pot�dze przeciwnika, a nic wam nie zaszkodzi”.

Wi�cej na nast�pnej stronie

”Diabe� by� anio�em, kt�ry zgrzeszy�, po czym przekona� tylu anio��w, ilu tylko m�g� do tego, by razem z nim odeszli od Boga” - pisa� Orygenes. Wielu twierdzi, �e a� jedna trzecia z nich wybra�a drog� buntu. Ma ich symbolizowa� apokaliptyczna ”trzecia cz�œ� gwiazd, kt�re zosta�y zrzucone na ziemi�”. ”Nienawiœ�, jak� szatan �ywi do Boga oraz wrogoœ� ku jego dzieciom nie jest dzie�em Bo�ym. Nie jest te� wynikiem �adnych wad w procesie tworzenia. Z�o jest owocem pychy szatana oraz jego sprzeciwu wobec Boga” - wyznaje znany demonolog o. Michael Scanlan.

Demon dzieli i oskar�a. To jego g��wne zadanie. ”Oskar�yciel braci naszych zosta� str�cony, ten, co dniem i noc� oskar�a ich przed Bogiem naszym” (Ap 12,10). Staj�c przed Bogiem, przekonuje Go, �e Hiob jest jego nieprzyjacielem, a w serce cz�owieka s�czy jad, �e z�oœliwy B�g jest winny jego nieszcz�œ�.

Cz�stszym jego k�amstwem jest ukazywanie raju jako nudy. To zreszt� logiczne - ojciec k�amstwa nie mo�e ukaza� nam prawdziwie najwa�niejszej rzeczywistoœci œwiata, kt�r� zreszt� utraci� na zawsze. A przecie� opisane przez Ezechiela niebo tryska ogniem, �ywio�em, jest nies�ychanie dynamiczne i pe�ne �ycia. Tymczasem dzisiejsze reklamy tak przedstawiaj�... piek�o.

Smok, w��, ma�pa i rycz�cy lew

Z�y duch nie ma mocy stw�rczej. Œredniowieczna ikonografia cz�sto przedstawia�a go jako ma�p�. Ma�puje to, co stworzone przez Pana, i odwraca znaczenie obraz�w. Biblia ukazuje go r�wnie� przez inne obrazy: smoka, lwa, drapie�nego ptaka i w�a.

”Niegdyœ najdoskonalszy z anio��w, ukazany jest jako... zwierz� i to jeszcze bez n�g, bez skrzyde� i bez r�k. C� za degradacja istnienia! Ze szczytu piramidy najdoskonalszych stworze� a� na dno bezno�nych gad�w - opowiada o. Pelanowski. - Oœliz�y, beznogi i bezr�ki stw�r skradaj�cy si� niezauwa�enie do ofiary, trudny do uchwycenia i us�yszenia. Jego syczenie jest delikatne, ale nic tak nie przypomina ludzkiego zbuntowanego szemrania. Rozdwojony j�zyk przypomina o dwulicowoœci. Trudno go uchwyci�, ale za to �atwo na niego nadepn��, ale tego rodzaju spotkanie ko�czy si� zazwyczaj uk�szeniem”.

Takie uk�szenie bywa bolesne. W skrajnych przypadkach niezb�dna jest modlitwa Koœcio�a o uwolnienie op�tanego - egzorcyzm. Mo�e on by� odmawiany jedynie przez biskupa lub z jego wyraŸnego polecenia. W zwyk�ych pokusach i zniewoleniach mo�na odmawia� modlitwy o charakterze egzorcyzm�w prywatnych. Bardzo skuteczn� broni� jest r�wnie� R�aniec - modlitwa Niewiasty, kt�ra ”zdepcze g�ow� w�a”. Moc szatana nie jest niesko�czona. Jest silny, poniewa� jest duchem, ale jednak stworzeniem. I cho� jego dzia�anie powoduje wielkie duchowe szkody, jest ono dopuszczone przez Opatrznoœ� Bo��.

”Syn Bo�y przyby� na ziemi�, aby zniszczy� kr�lestwo z�ego ducha, a ju� sama obecnoœ� Jezusa sprawia, �e demony dr�� z trwogi i odczuwaj� l�k” - opowiada o. Michael Scanlan. - ”Wyp�dzanie demon�w stanowi�o wi�ksz� cz�œ� publicznej dzia�alnoœci Jezusa. Z�y duch doskonale wie, �e jego kl�ska jest pewna. Jednak walka trwa, a my �yjemy w okresie przejœciowym mi�dzy zadaniem œmiertelnego ciosu szatanowi przez krzy� a ostateczn� kl�sk� jego panowania, kt�ra nast�pi z chwil� ponownego przyjœcia Pana”. O przyjœciu tym powiadomi nas g�os tr�by. Zagraj� na niej anio�owie.

By� pewien pustelnik, kt�ry wyp�dza�

z�e duchy i pyta� si� ich: ”Co was wyp�dza:

posty? ”. Odpowiedzia�y: ”My nie jadamy,

ani nie pijamy”. ”Czuwania? ”.

Odrzekli: ”My nie œpimy! ”. ”�ycie pustelnicze? ”.

Odparli: ”My sami mieszkamy na pustelni”.

Wi�c co was wyp�dza?

Odpowiedzieli: ”Nic nas pokona� nie mo�e opr�cz pokory”.

Pierwsza Ksi�ga Starc�w

--------------------------------------------------------------------------------

(29.09.2003 godz. 06:53)

http://arc.wiara.pl/tematcaly.php?curr_hit=10&idenart=1064811215

---