PSYCHOLOGIA OGÓLNA
WYKŁAD III
UCZENIE SIĘ
Prof. Kotlarski
Uczenie się nie zawsze jest intencjonalne. W psychologii interesuje nas proces intencjonalnego przyswajania materiału. Uczenie się jest to proces prowadzący do modyfikacji zachowania w wyniku uprzednich doświadczeń jednostki.
Zmiany w zachowaniu, mogą powstawać
A - w wyniku indywidualnego doświadczenia
1. trwałe
2. nietrwałe , w wyniku których
- pojawiają się nowe elementy w zachowaniu
- nie pojawiają się nowe elementy w zachowaniu
B- nie powstaje w wyniku indywidualnego doświadczenia, ale np. w wyniku choroby
Uczenie się rozumiemy jak proces prowadzący do zmian w zachowaniu, nie zależy wyłącznie od funkcji jego receptorów i efektorów ( zmysłów). Zmiany zachodzą na podłożu indywidualnego doświadczenia. Jeżeli nie odznaczają się trwałością , to zawsze polegają na wystąpieniu elementów nowych w porównaniu z poprzedzającym je zachowaniem.
Proces uczenia przebiega różnie, w zależności od cech indywidualnych człowieka.
płeć ( kobiety lepiej przyswajają języki obce, nauki humanistyczne, a mężczyźni- matematykę,
mają lepszą wyobraźnię przestrzenną)
wiek
temperament, pobudliwość
inteligencja
Kultura- sposób urządzenia świata przyrodniczegoi społecznego
Inteligencja- jest narzędziem, które pozwala na takie urządzenie tego jednego i drugiego świata, aby ponosić jak najmniejsze koszty przystosowania się.
Inteligencję mierzy się w sposób testowy. Rozkład inteligencji w społeczeństwie jest zgodny z krzywą Gaussa( czyli 66% mieści się w normie, pośrodku paraboli, natomiast 34 % to skrajności z jednej i drugiej strony paraboli)
Wyróżniamy następujące poziomy inteligencji.
Inteligencja bardzo wysoka
Inteligencja wysoka
Inteligencja powyżej przeciętnej- uczenie charakteryzuje się wyższym poziomem abstrakcji, w jednym akcie pamięci ok. 9 elementów
Inteligencja przeciętna- pamięć bezpośrednia ok. 6-7 elementów w jednym akcie pamięci, myślenie abstrakcyjne i uogólnione
Inteligencja poniżej przeciętnej
Ociężałość umysłowa
Lekkie upośledzenie umysłowe- osoby są zdolne ukończyć program szkoły specjalnej podstawowej i gimnazjum. Zakres pamięci krótkotrwałej jest bardzo mały. Uczenie jest konkretne i uogólnione.
Umiarkowane upośledzenie umysłowe-kończą pierwszą klasę szkoły specjalnej, nauka w szkołach życia, zwłaszcza samoobsługi, prostych prac, rozpoznawania otoczenia
Głębokie upośledzenie umysłowe- poważny defekt układu nerwowego, osoba leżąca, potrzebująca ciągłej opieki z zewnątrz, czasem rozpoznają otaczające je środowisko
( pamięć krótkotrwała - zapamiętywanie, na okres od kilku sekund do kilku minut, jednocześnie kilku elementów. Dzieci z lekkim upośledzeniem umysłowym zapamiętują 2-3 elementy. Reguła jest taka, że im więcej elementów możemy zapamiętać tym mniejsze mamy problemy z uczeniem się)
motywacja
Spełnia w uczeniu taką funkcję , ze aktywizuje jednostkę, powoduje selekcję bodźców. Konkretnie dostrzega się bodźce związanie z działaniem. Występuje ukierunkowanie działania, inne bodźce nie potrafią nas wytrącić z kierunku wskazanego.
Nastawienie
Świadomość ukierunkowania się na to czego chcemy się nauczyć. Istotny jest czas, na który chcemy daną rzecz zapamiętać.
Postawy
Jest to stosunek podmiotu do przedmiotu postawy. W tym stosunku wyróżnić możemy 3 komponenty
Element poznawczy, czyli, żeby wyrobić sobie postawę należy mieć wiedzę na temat przedmiotu postawy.
Element emocjonalny, odczuwanie emocji do przedmiotu postawy
Behawioralny, polega na określonym zachowaniu się wobec przedmiotu postawy.
Jeśli materiał jest zgodny z naszymi postawami, uczymy się go szybciej spamiętujemy lepiej niż materiał niezgodny z postawami.
Poziom aspiracji
Przez poziom aspiracji rozumie się to , czego oczekuje osobnik w zakresie swoich osiągnięć
Może być niski, średni, wysoki.
Najbardziej efektywny jest poziom aspiracji troszkę przewyższający nasze możliwości. Jeśli jest zbyt duży jednostka będzie odnosić porażki co spowoduje zniechęcenie do działania, jeśli będzie zbyt niski, jednostka nie osiągnie rozwoju.
Jeśli trudność zadania jest zbyt mała, nie mamy motywacji, zwiększenie trudności wpływa na wzrost motywacji, ale gdy trudność zadania zaczyna przekraczać nasze możliwości, motywacja zaczyna spadać.
Poziom optymizmu i pesymizmu
Optymista- człowiek ,który przecenia prawdopodobieństwo zajścia wydarzeń dla niego sprzyjający
Pesymista - czł. zaniżający prawdopodobieństwo wydarzeń dla niego oczekiwanych
Lit. Seligman „Optymizmu można się nauczyć”
Optymista różni się od pesymisty sposobem interpretowania swoich sukcesów sukcesów niepowodzeń. Optymista wyjaśnia swoje powodzenie czynnikami wewnętrznymi, a niepowodzenie zewnętrznymi. Z pesymistą jest odwrotnie powodzenie z zewnątrz, niepowodzenie wewnątrz.
Przykład: Optymista dostał 5 z egzaminu ponieważ się nauczył, a gdy dostał 2, to dlatego że miał zbyt wiele innej pracy i nie zdążył się nauczyć.
Gdy pesymista dostanie zła ocenę zaczyna myśleć, że w porównaniu z innymi nie uczy się zbyt szybko i dobrze, natomiast dobrą ocenę przypisuje przypadkowi,
Czynniki wewnętrzne są mocno rozciągnięte w czasie, natomiast czynniki zewnętrzne, mają krótki odstęp czasu. Optymiści odnoszą znacznie większe sukcesy w ugruntowywaniu zadań niż pesymiści.
Rodzaje uczenia:
HABITUACJA- proces poznawczy polegający na stopniowym zanikaniu reakcji na powtarzający się bodziec, jeżeli nie niesie on żadnych istotnych zmian (informacji)
IMPRINTING- wdrukowanie, naznaczenie, reakcja piętna Uczenie lawinowe - bardzo szybkie, niezwykle skuteczne, tylko jeden bodziec wystarczy , żeby się nauczyć.
TEST -7.01