Temperatura - Wpływ na zdrowie i produkcyjność zwierząt

W strefie legowiskowej powinna panować niższa temperatura. Powinna być też niższa w środku pomieszczenia niż przy ścianach.

Na temperaturę wewnątrz pomieszczenia wpływa

• temperatura zewnętrzna

• ciepłochronność ścian

• liczba i masa ciała zwierząt

Utrata ciepła z organizmu

• kondukcja (przewodzenie)

• radiacja

• konwekcja (unoszenie)

• parowanie z powierzchni skóry i dróg oddechowych

• kał i mocz

Termoregulacja - akt odruchowy centralnego układu nerwowego i hormonalnego

• chemiczna (zwiększenie produkcji ciepła) - czynna od razu po urodzeniu

• fizyczna - możliwość zwiększania lub zmniejszania oddawania ciepła przez organizm, zwłaszcza przez powłoki, czyli skórę i błony śluzowe

Im mniej wytwarzanej energii przemieni się w ciepło, tym więcej pozostanie na produkcję.

Strefa obojętności cieplnej - przedział temperatur środowiska, w którym zwierzę przemienia najmniej materii w ciepło. Zależy od wieku, gatunku, płci, sposobu odżywiania, stanu okrywy włosowej, wielkości produkcji, sezonowych zmian warunków klimatycznych.

Temperatury ograniczające tą strefę to temperatury krytyczne. Dolna jest granicą odczuwania przez zwierzę zimna, górna - gorąca (powoduje wzrost temperatury skóry i oddawania ciepła).

Jeżeli wysoka temperatura działa długo, może dojść do przegrzania, a nawet udaru cieplnego. Może do tego dojść kiedy powietrze jest nasycone parą wodną.

Przy przekroczeniu dolnej temperatury krytycznej dochodzi do zmniejszenia oddawania ciepła. Może dochodzić do powstawania włosów puchowych, zwierzęta zbijają się w większe stada.

Pomiar temperatury powietrza

Termometry wykorzystujące:

• rozszerzalność cieczy, np. rtęciowy, alkoholowy

• rozprężliwość gazu: manometryczne termometry gazowe

• zwiększenie oporności elektrycznej przewodnika przy wzroście temperatury - oporowe

• natężenie promieniowania badanego ciała - optyczne bezstykowe

• wykorzystanie właściwości półprzewodników - termistorowe

W higienie

• pomiar temperatury powietrza, np. w budynku, na pastwisku

• pomiar temperatury ścian, stropów, posadzek

• pomiar temperatury wewnętrznej, skóry ciała

Termometry cieczowe

• momentalny - wskazuje temperaturę w danej chwili

• maksymalny - wskazuje najwyższa temperaturę w danym okresie czasu

• minimalny - wypełniony toluenem

• maksymalno-minimalny w kształcie litery U - z jednej strony alkohol, z drugiej rtęć

Wilgotność powietrza

źródłem jest parowanie wody ze zbiorników wodnych i powierzchni gleby, para wodna z roślin i zwierząt oraz opady atmosferyczne.

Im wyższa temperatura, tym powietrze jest w stanie wchłonąć więcej pary wodnej

Na ogólną wilgotność powietrza w budynku inwentarskim składa się:

• wilgoć wytwarzana przez zwierzęta

• wilgoć wyparowywana przez powietrze mokrej podłogi, ścian, ściółki

Wskaźniki higrometryczne zależą od

• temperatury powietrza

• szybkości parowania

• ciśnienia atmosferycznego

Wskaźniki to:

• wilgotność maksymalna (E) - największa ilość pary wodnej, jaka w danej temperaturze i przy danym ciśnieniu może znaleźć się w powietrzu

• wilgotność bezwzględna (absolutna lub aktualna) (e) - aktualnie znajdująca się zawartość pary wodnej wyrażona wagowo w g/m³ powietrza, lub jako prężność pary wodnej w hPa

• wilgotność względna (R) - stopień wysycenia powietrza parą wodną. Stosunek wilgotności bezwzględnej do wilgotności maksymalnej. R=e/E wyrażony w %

Deficyt nasycenia - niedosyt wilgotności fizycznej - różnica między E a e

Df = E-e

Wskazuje na ilość pary wodnej, jakiej brakuje do całkowitego wysycenia powietrza.

Niedosyt wilgotności fizjologiczny - wskaźnik parowania ciała zwierząt. Mówi o szybkości parowania ze skóry. Jest to różnica między E przy temperaturze 39° a e

Punkt rosy - temperatura, w której para wodna osiąga stan nasycenia, czyli wilgotność bezwzględna jest równa E. Gdy temperatura spada poniżej punktu rosy, następuje wykraplanie się pary wodnej w postaci mgły lub rosy

Urządzenia do pomiaru wilgotności: do oznaczania e służą psychrometry, np. p. augusta.

Do R używamy higrometrów