Wykład 1

Wprowadzenie do problematyki procesów poznawczych

DEFINICJA PP

 Poznanie-to zdolność do odbioru informacji z otoczenia oraz przetwarzania ich w celu skutecznej kontroli własnego działania, a

także lepszego przystosowania do warunków środowiska

 Psychologia poznawcza- to subdyscyplina naukowej psychologii, zajmująca się badaniem procesów i struktur poznawczych, a także ogólnymi zasadami funkcjonowania umysłu

ZAŁOŻENIA PSYCHOLOGII POZNAWCZEJ-1

Wiedza o procesach poznawczych zawiera kilka istotnych założeń:

 Poznawanie jest procesem aktywnym, angażującym nasz umysł, o

charakterze raczej twórczym niż reproduktywnym.

 Obraz otaczającego nas świata jest konstruowany z bardzo fragmentarycznej informacji, uzupełnianej danymi z doświadczenia, wnioskami, uogólnieniami i wyobraźnią. Dlatego nasze spostrzeżenia nie są sumą bodźców.

 „Spostrzeżenia to hipotezy”(Gregory). Zdobywanie informacji o

świecie ma charakter testowania hipotez, i przyjmowania zadowalająco prawdopodobnych, niekoniecznie pewnych.

 „Zadaniem wzroku nie jest oglądanie fotografii”- procesy

poznawcze możemy zrozumieć kiedy znamy ich cel, funkcję jaką pełnią w przystosowaniu człowieka do otoczenia.

ZAŁOŻENIA PSYCHOLOGII POZNAWCZEJ-2

 Umysł posiada ograniczoną pojemność, dlatego informacja podlega

procesowi selekcji.

 Wybór odpowiednich strategii przetwarzania informacji, dokonywany z reguły poza kontrolą świadomości, uwzględnia specyficzne wymogi zadania stojącego przed jednostką.

 Strategie poznawcze po wielokrotnym wykorzystaniu mogą tworzyć bardziej stabilne struktury poznawcze.

 Poszczególne części umysłu człowieka tworzą pewien względnie

spójny system.

 System poznawczy ma charakter wielopoziomowy.

 Przetwarzanie na każdym z poziomów uzależnione jest od

oddziaływania kontekstu.

 Poszczególne systemy przetwarzania informacji są ze sobą

wzajemnie powiązane.

NAUKI POZNAWCZE

 Nauki poznawcze to nie tylko psychologia, ale również:

 Biologia, neurobiologia i neurofizjologia

 Matematyka, informatyka i dziedziny pokrewne

 Filozofia, szczególnie epistemologia

 Interdyscyplinarne podejście zdecydowanie poszerza możliwości naukowców, jednak prowadzi też do szeregu niebezpieczeństw.

 Nieuprawnione uogólnienia i analogie

 Potrzeba poznania założeń, metodologii i zasadniczych praw wszystkich dyscyplin przez naukowców o różnym przygotowaniu.

Dziedziny psychologii poznawczej

 Biologiczne podstawy psychologii poznawczej

 Uwaga i świadomość

 Percepcja

 Reprezentacja wiedzy

 Przetwarzanie informacji

 Pamięć: modele, struktury, procesy pamięciowe

 Język

 Rozwiązywanie problemów i twórczość

 Podejmowanie decyzji i rozumowanie

 Rozwój poznawczy

 Ludzka i sztuczna inteligencja

METODY BADAWCZE

 Tradycyjne metody badań psychologicznych

 Metody eksperymentalne

 Manipulacja zmienną niezależną

 Pomiar zmiennej zależnej

 Kontrola warunków

 Metody quasi eksperymentalne

 Zdarzenia losowe wykorzystywane są zamiast manipulacji zmienną

niezależną

 Metody neurobiologiczne

 Badania aktywności mózgu (neuroobrazowanie)

 Rejestracja aktywności komórek nerwowych (zwykle u zwierząt)

REPREZENTACJA POZNAWCZA

Wytwór procesów percepcyjno myślowych, rodzaj “odwzorowania” w umyśle całej lub części rzeczywistości zewnętrznej i własnego “ja”

Paradygmat przetwarzania informacji

“Przetwarzanie”- oznacza dokonywanie sekwencji przekształceń (modyfikacji zmian), a pojęcie informacja używane jest w aspekcie treściowym; przetwarzanie informacji to kolejno następujące po sobie operacje poznawcze.

---