Przedmiotem prawa konstytucyjnego są normy regulujące ustrój państwa. Określają one

podmiot władzy najwyższej (czyli suwerennej),

stosunek władzy państwowej do jednostki (czyli są to normy określające zakres wolności, praw i obowiązków człowieka i obywatela),

formy sprawowania władzy państwowej (czyli formy demokracji bezpośredniej oraz system przedstawicielski),

stosunki własnościowe (czyli ustrój społeczno-gospodarczy)

organizację i tryb funkcjonowania aparatu państwowego (czyli system organów

państwowych - relacje zachodzące między organami państwowymi i zasady

ich działania).

1) szczególna treść - określa podstawy ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa, zasady organizacji i powoływania oraz strukturę i kompetencje centralnych i lokalnych ogniw aparatu państwowego, a także normuje podstawowe prawa i obowiązki obywatelskie;

2) najwyższa moc prawna - wszystkie inne akty prawne niższego rzędu muszą być z nią zgodne. Gwarancję szczególnej mocy konstytucji zapewnia Trybunał Konstytucyjny;

3) szczególny tryb zmiany - może ona nastąpić tylko drogą ustawy uchwalonej przez Sejm większością co najmniej 2/3 głosów (inne ustawy wymagają zwykłej większości) w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów (większość głosów) w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów. Ponadto jej zmiana może nastąpić także przez ogólnonarodowe referendum.

Funkcje te wzajemnie się przenikają , nie można też uważać jednej funkcji za nadrzędną, w stosunku do drugiej. Wyróżnia się:

1)Funkcje prawną- polega ona na możliwości pełnienia przez konstytucję roli aktu prawnego w zakresie stosunków politycznych, społecznych i gospodarczych, które są przez nią regulowane.

2)Funkcję stabilizacyjną - utrwalenie czegoś w pewnej niezmiennej formie

3)Funkcję programową- konstytucja musi być otwarta na przyszłość i wyznaczać cele

4) Funkcja integracyjną - czyli stymulowanie obywateli z państwem, u którego podstaw leży konstytucja

5)Funkcja organizatorską- czyli taką w której konstytucja określa zasady organizacji i funkcjonowania państwa oraz jego struktury wewnętrznej

We współczesnym świecie istnieją dwa modele państwa demokratycznego:

• Państwo liberalne - obowiązuje w nim trójpodział władzy, parlament zajmuje czołową pozycje wśród organów państwowych.

• Państwo socjalne - duża aktywność państwa w sferze gospodarczej i polityce socjalnej.

Formy państwowe:

unitarne - wszystkie jednostki administracyjne są ściśle podporządkowane głównemu ośrodkowi władzy; jednorodny system prawodawczy, wykonawczy i sądowniczy; w państwach unitarnych scentralizowanych instytucje i organy regionalne pełnią powołani przez władze urzędnicy (Holandia), a w państwach zdecentralizowanych urzędnicy są powoływani niezależnie od władz (Wielka Brytania).

Federalne złożone - ograniczona lub pełna suwerenność części składowych, z których każda ma własne systemy prawodawcze, wykonawcze i sądownicze (Niemcy). Najczęściej spotyka się:

federacje - państwo związkowe, w którym jego części mają znaczną samodzielność gospodarczą i prawną a ograniczoną polityczną (np. Niemcy, Stany Zjednoczone)

konfederacje - związek kilku państw bez ograniczenia ich suwerenności, powoływana najczęściej do wspólnej realizacji określonych celów Ustrój państwowy:

Całokształt organizacji państwa, metod i reguł sprawowania władzy państwowej. Zbiór zasad, które wyznaczają charakter państwa.

Ustrój polityczny - struktura organizacyjna, kompetencje i określone prawem wzajemne zależności organów państwa

ustrój społeczno-gospodarczy zapewniający powszechny i możliwie równy udział obywateli we własności i zarządzaniu narodowym majątkiem produkcyjnym, dostęp do dóbr kultury, oświaty i ochrony zdrowia;

Forma państwa

Konstytucyjnie określony sposób organizacji życia społeczno-politycznego w państwie.

Formy państwa można klasyfikować w oparciu o różne kryteria

Kryterium liczebności podmiotu władzy:

Kryterium sposobu powoływania głowy państwa:

Kryterium struktury terytorialnej:

Konstytucja
od łac. constitutio - ustanowienie

• Akt normatywny zajmujący najwyższe miejsce w hierarchii źródeł prawa, najważniejszy akt prawny w państwie (rozumienie węższe)

• Synonim ustroju państwowego

W znaczeniu formalnym: akt normatywny uchwalony w szczególnym trybie, posiadający szczególną treść i formę oraz szczególną nazwę.

W znaczeniu materialnym: obejmuje normy (także zwyczajowe) dotyczące zasad ustroju państwa, statusu jednostki w państwie, ale nie zawarte w jednym akcie prawnym o najwyższej mocy obowiązywania.

Wielka Brytania

Akty prawa stanowionego;

Konwenanse konstytucyjne;

Precedensy konstytucyjne;

Podręczniki, traktaty prawnicze.

Przedmiot prawa konstytucyjnego

• Podmiot władzy suwerennej - kto sprawuje władzę w państwie.

• System organów państwa - instytucji państwowych, stosunków między nimi oraz norm, na podstawie których działają.

• Ustrój społeczno-gospodarczy państwa.

• Podstawy systemu wyborczego.

• Status jednostki w państwie.

---