KONSTYTUCJA. SEJM, SENAT.
Republikańska forma rządów zasadą ustrojową RP. Podstawy prawne ustroju Rzeczpospolitej Polskiej zawarte są w "Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej" z 2 kwietnia 1997 roku. Została zatwierdzona przez obywateli w referendum z 25 maja 1997 roku.
Zgodnie z Konstytucja, Polska jest krajem demokratycznym: republiką wielopartyjną z dwuizbowym parlamentem. Zasady ustroju odzwierciedlają wartości: suwerenność narodu, suwerenność i niepodległość państwa, zasada demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego sprawiedliwość społeczną, pluralizm polityczny i wolność działania partii politycznych oraz wolność zrzeszania się w organizacjach społecznych, szeroki samorząd terytorialny.
Przyrodnia godność człowieka jest ona źródłem wolności praw człowieka i obywatela, jest nienaruszalna, a jej ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Jej źródłem jest prawo naturalne, a nie stanowione.
Nie można się jej zrzec, znieść, ograniczyć. Przysługuje każdemu człowiekowi takim samym stopniu. Istotą godności jest postępowanie zgodne z własną wolą.
Zakaz poddawania człowieka sytuacjom, które mogą tę godność przekreślić.
• Partię w RP założyć może 1000 obywateli, którzy ukończyli 18 lat. 3 osoby pośród nich mogą dokonać zgłoszenia faktu powstania partii politycznej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
• Subwencje mogą otrzymywać partie, które w ostatnich wyborach do Sejmu przekroczyły próg 3% (jeśli samodzielnie tworzyły komitet wyborczy) lub 6% głosów (jeśli wchodził} w skład koalicyjnego komitetu wyborczego)
• Progi wyborcze (klauzule zaporowe):
5 % -komitety wyborcze
8% - koalicyjne komitety
• Cenzusy wiekowe obowiązujące w Polsce. Kandydować można
· do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw - 18 lat ukończone w dniu wyborów
· do Sejmu - 21 lat
· do Parlamentu Europejskiego - 21 lat
· na urząd wójta, burmistrza i prezydenta miasta - 25 lat
· do Senatu - 30 lat
· na urząd prezydenta Rzeczypospolitej - 35 lat
• Prezydent Rzeczypospolitej stosuje Prawo łaski. Prawa łaski nie stosuje się do osób skazanych przez Trybunał Stanu
• Konwent seniorów tworzą: Marszałek, wicemarszałkowie oraz senatorowie - przedstawiciele działających w Senacie klubów parlamentarnych, które skupiają co najmniej 7 senatorów.
• Kluby o mniejszej liczbie członków mogą delegować wspólnego przedstawiciela, jeżeli łącznie mają co najmniej siedmiu senatorów. Konwent Seniorów zapewnia współdziałanie klubów parlamentarnych w sprawach związanych z działalnością i tokiem prac Senatu.
• Klub poselski tworzy co najmniej 9 i co najwyżej 18 posłów, do liczb tych nie wlicza się posłów sprawujących funkcje sekretarza oraz posłów - członków Prezydium.
Koło poselskie mogą utworzyć co najmniej 3 osoby.
Sekretarze sejmu - posłowie wybrani przez izbę, prowadzący listę mówców i protokoły posiedzeń oraz pełniący czynności zlecone przez Marszałka. Sejm wybiera 20 sekretarzy Sejmu, wybór odbywa się łącznie, chyba że Sejm postanowi inaczej.
Pytania w sprawach bieżących jako realizacja funkcji kontrolnej sejmu formułowane są ustnie na posiedzeniu Sejmu i wymagają bezpośredniej odpowiedzi o zgłoszenia pytania, poseł informuje Prezydium Sejmu na 12 godz. przed posiedzeniem Sejmu (art. 122 Regulaminu Sejmu)
• Struktura merytoryczna ministerstwa obejmuje następujące komórki organizacyjne:
1) departamenty - realizujące merytoryczne zadania ministerstwa
2) sekretariaty - obsługujące ministra oraz komitety, rady i zespoły.
3) wydziały - jako komórki organizacyjne wewnątrz departamentów i sekretariatów.
• Sejmik Województwa
- kadencja 4 lata
- skład: 30 radnych - województwa do 2 000 000 mieszkańców po 3 na każde rozpoczęte 50 tys. mieszkańców.
1 przewodniczący i nie więcej niż 3 wiceprzewodniczących.
Odwołanie sejmiku przed upływem kadencji odbywa się na zasadzie referendum wojewódzkiego.
Uchwały w sejmiku zapadają zwykłą większością głosów.
Zarząd województwa - organ wykonawczy województwa
- skład 5 osób: marszałek jako przewodniczący, wiceprzewodniczący, pozostali członkowie
- wybór dokonuje sejmik spośród swojego grona bezwzględną większością głosów
- pozostałych - na wniosek marszałka
- w przypadku nie powołania zarządu w terminie 3 miesięcy zadania przejmuje wojewoda
- Wojewodę powołuje i odwołuje prezes RM, wojewoda jest przedstawicielem RM województwie, odpowiada za wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa. Może wydawać polecenia i sprawować nadzór nad organami gminy, powiatu i samorządu województwa.
==============================
WYBORY
Powiaty grodzkie są to byłe województwa i gminy powyżej 100 tys. mieszkańców.
Powiaty ziemskie w skład wchodzą gminy znajdujące się wokół powiatu.
• Rada powiatu powołana przez mieszkańców powiatu na zasadzie referendum, kadencja 4 lata od dnia wyborów.
• Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu, w skład zarządu powiatu wchodzi starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie. Zarząd wybiera Rada Powiatu w liczbie od 3 do5 osób, w tym starostę i wicestarostę, w ciągu 3 m-cy od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. Starostę wybiera rada bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.
W skład zarządu liczącego 5 osób wchodzą marszałek województwa jako jego przewodniczący, wicemarszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali członkowie. Uchwały zarządu województwa zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby członków zarządu w głosowaniu jawnym.
• Marszałek województwa jest wybierany przez sejmik spośród jego radnych bezwzględną większością głosów. Marszałek kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz. Sejmik wybiera także, na wniosek marszałka, pozostałych członków zarządu, w tym nie więcej niż 2 wiceprzewodniczących (w odróżnieniu od zasady wyboru marszałka, wiceprzewodniczący i pozostali członkowie zarządu mogą być wybrani spoza grona radnych).
• Wybór burmistrza zarządza Premier rozporządzeniem łącznie z wyborami do Rady gminy
- zgłaszać kandydatów mogą partie, stowarzyszenia, wyborcy, gdy nie zgłosi się żaden kandydat wyboru dokonuje Rada Gminy bezwzględną większością głosów. Gdy zgłosi się 1 kandydat musi uzyskać bezwzględną większość głosów, a jak nie - wybiera Rada Gminy.
15 radnych w gminach do 20.000 mieszkańców,
21 radnych w gminach do 50.000 mieszkańców,
23 radnych w gminach do 100.000 mieszkańców,
25 radnych w gminach do 200.000 mieszkańców,
3 na każde kolejne 100.000 mieszkańców.
• Sejm składa się z 460 posłów. Wybory do Sejmu i Senatu zarządza Prezydent Rzeczypospolitej nie później niż na 90 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu, wyznaczając wybory na dzień wolny od pracy, przypadający w ciągu 30 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu. 41 okręgów wyborczych. Kadencja musi być uchwalona przez 2/3 głosów ustawowej liczby posłów.
• Prezydent Rzeczypospolitej, zarządzając skrócenie kadencji Sejmu, zarządza jednocześnie wybory do Sejmu i Senatu i wyznacza ich datę na dzień przypadający nie później niż w ciągu 45 dni od dnia zarządzenia skrócenia kadencji Sejmu. Prezydent Rzeczypospolitej zwołuje pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu nie później niż na 15 dzień po dniu przeprowadzenia wyborów
• Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej zarządza Marszałek Sejmu na dzień przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta Rzeczypospolitej, a w razie opróżnienia urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej - nie później niż w 14 dniu po opróżnieniu urzędu, wyznaczając datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.
• Zgromadzenie Narodowe
- to łączne posiedzenie obu izb parlamentarnych: Sejmu i Senatu. Parlamentarzyści podczas posiedzenia Zgromadzenia Narodowego są sobie równi (brak rozróżnienia na Posłów i Senatorów).
Uznanie trwałej niezdolności Prezydenta do sprawowania urzędu (głosami 2/3 ustawowej liczby parlamentarzystów)
Postawienie Prezydenta RP w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (wniosek 140 członków Zgromadzenia, do podjęcia uchwały głosami 2/3 głosów),
• Zgromadzenie Ogólne NSA
Wszyscy sędziowie NSA tworzą Zgromadzenie Ogólne Sędziów, które rozpatruje i opiniuje sprawy przedłożone przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego lub zgłoszone przez członków Zgromadzenia, przedstawia Krajowej Radzie Sądownictwa kandydatów na sędziów NSA, wybiera przynajmniej dwóch kandydatów na stanowisko Prezesa NSA, które to kandydatury zostają następnie przedstawione Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej
• Rada miasta stołecznego Warszawy, składa się z 68 wybranych w wyborach samorządu radnych
Prezydenta wybiera Rada Gminy w głosowaniu tajnym bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej 2/3 ustawowego składu Rady
------------------------------------------------------
Sądy i Trybunał Konstytucyjny
• Prezes Trybunału Konstytucyjnego powoływany przez prezydenta spośród 2 kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne TK.
W skład Trybunał Konstytucyjnego wchodzi 15 sędziów wybieranych przez Sejm na 9 lat. Kandydatów może zgłosić Prezydium Sejmu lub 50 posłów, a ich wybór = bezwzględna większość głosów i > niż 50% posłów
Podmiotami uprawnionymi generalnie do występowania z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego są:
Prezydent, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes Rady Ministrów, 50 posłów, 30 senatorów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator generalny, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich.
Podmiotem uprawnionym indywidualnie na podstawie jest Krajowa Rada Sądownictwa w zakresie aktów dotyczących niezależności sądów i niezawisłości sędziów
Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym jest jawne. Zasada jawności ograniczona zostaje w dwóch przypadkach - ze względu na bezpieczeństwo państwa lub tajemnicę państwową.
Trybunał orzeka:
a) w pełnym składzie w sprawach:
sporów kompetencyjnych pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa, o stwierdzenie przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej oraz powierzenia Marszałkowi Sejmu tymczasowego wykonywania obowiązków Prezydenta Rzeczpospolitej, zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych, z wniosku Prezydenta Rzeczypospolitej o stwierdzenie zgodności ustawy z Konstytucją - przed jej podpisaniem lub umowy międzynarodowej - o szczególnej zawiłości - przed jej ratyfikacją, z inicjatywy prezesa Trybunału lub gdy z wnioskiem o rozpoznanie zwróci się skład orzekający wyznaczony do rozpoznania danej sprawy albo w sprawach, w których szczególna zawiłość wiąże się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budżetowej;
b) w składzie 5 sędziów w sprawach:
zgodności ustaw albo ratyfikowanych umów międzynarodowych z Konstytucją, zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie;
c) w składzie 3 sędziów w sprawach:
zgodności innych aktów normatywnych z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami, zażaleń na odmowę nadania biegu wnioskom o stwierdzenie zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawami oraz skargom konstytucyjnym.
Najwyższa Izba Kontroli
• Prezes NIK jest powołany przez Sejm za zgodą Senatu na wniosek Marszałka Sejmu lub 35 posłów przy bezwzględnej większości ustawowej połowy posłów na okres 6 lat, i może być ponownie wybrany tylko raz.
Wiceprezesi powoływani przez Marszałka Sejmu na wniosek Prezesa NIK .
Kolegium Najwyższej Izby Kontroli:
prezes Najwyższej izby kontroli (jako przewodniczący), wiceprezesi, dyrektor generalny NIK oraz 14 członków kolegium: 7 przedstawicieli nauk prawnych lub ekonomicznych oraz 7 dyrektorów jednostek organizacyjnych NIK lub doradców prezesa NIK spośród których prezes wyznacza sekretarza, kadencja trwa 3 lata
Naczelny Sąd Administracyjny.
• Prezes NSA powołany na 6-cio letnią kadencję przez Prezydenta RP spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA.
Prezesów ośrodków zamiejscowych powołuje Prezes NSA za zgodą Kolegium tego sądu.
• Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego wybiera na okres trzech lat jego członków i dokonuje zmian w składzie Kolegium. Zgromadzenie Ogólne zbiera się co najmniej raz w roku, pod przewodnictwem Prezesa NSA.
Sąd Najwyższy
• Sąd Najwyższy dzieli się na 4 izby: Cywilną, Karną, Wojskową oraz Administracyjną, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Na czele każdej izby stoi Prezes powoływany przez Prezydenta RP.
W izbie działa Zgromadzenie Sędziów Izby jako organ samorządu sędziowskiego.
Na czele SN stoi Pierwszy Prezes, a organami samorządu sędziowskiego są: Zgromadzenie Ogólne oraz wybierane przez Zgromadzenie - Kolegium SN.
Pierwszy Prezes SN jest powoływany przez Prezydenta RP na 6-cio letnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne SN.
• Marszałek Sejmu - wybierany jest przez Sejm z grona posłów na pierwszym posiedzeniu Sejmu. Kandydaturę może złożyć grupa 15 posłów. Reprezentuje Sejm, zwołuje posiedzenia, kieruje pracami Sejmu, przewodniczy prezydium i konwentowi seniorów, administruje Sejmem, przewodniczy zgromadzeniu narodowemu i zarządza wybory Prezydenta. Prezydium Sejmu składa się z marszałka i wicemarszałków.
• Rzecznik Praw Obywatelskich - powołuje Sejm za zgodą Senatu na wniosek marszałka sejmu albo grupy 35 posłów. Kadencja 5 letnia tylko 2 krotna, nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zgody sejmu. Podjęcie działalności przez rzecznika następuje a) na wniosek obywateli lub ich organizacji; b) na wniosek organów samorządów c) na wniosek rzecznika praw dziecka d) z własnej inicjatywy.
---------------------------------------------------
• Marszałek Sejmu-wybierany jest przez Sejm z grona posłów na pierwszym posiedzeniu Sejmu. Kandydaturę może złożyć grupa 15 posłów.
• Sekretarze Sejmu - posłowie w liczbie 20 wybierani przez Sejm i pełnią m.in. zadania pomocnicze przy prowadzeniu obrad przez marszałka.
• Inicjatywa ludowa w zakresie ustawodawstwa przysługuje 100 tyś obywateli mającym prawo do wybierania do sejmu.
• Konwent Seniorów tworzą Marszałek, wicemarszałek oraz senatorowie - przedstawiciele kół i klubów. Zwoływany jest z inicjatywy Marszałka Senatu, Prezydium lub na wniosek klubu.
-----------------------------------------------------------------
Odwołania:
• Uznanie trwałej niezdolności Prezydenta do sprawowania urzędu (głosami 2/3 ustawowej liczby parlamentarzystów)
• Na wniosek Prezydenta Sejm powołuje i odwołuje prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz pierwszego prezesa Sądu Najwyższego Na wniosek Marszałka lub grupy posłów (35) Sejm powołuje i odwołuje prezesa Najwyższej Izby Kontroli i powołuje Rzecznika Praw Obywatelskich. Sejm wybiera członków Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu, część składu Krajowej Rady Sądownictwa oraz Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
• Do zmiany Konstytucji wymagane jest przy tym szczególne quorum(1/2 ogólnej liczby posłów) i większość kwalifikowana (2/3 głosujących).
• Podejmowanie uchwał Sądu Najwyższego mających na celu wyjaśnienie przepisów prawnych budzących wątpliwości w praktyce (uchwały podejmowane są w składzie: 7 sędziów, całej izby połączonych izb lub pełnego składu SN, wynika z inicjatywy I prezesa SN, ministra sprawiedliwości, RPO.
• Odwołanie przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady następuje na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady powiatu, w trybie określonym w ust. 1.
W przypadku rezygnacji przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego rada podejmuje uchwałę w sprawie przyjęcia tej rezygnacji zwykłą większością głosów, nie później niż w ciągu 1 miesiąca od dnia złożenia rezygnacji.
Niepodjęcie uchwały w ciągu 1 miesiąca od dnia złożenia rezygnacji jest równoznaczne z przyjęciem rezygnacji przez radę z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym powinna być podjęta uchwała
-------------------------
Odpowiedzialność:
• Uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej lub o umorzeniu postępowania w sprawie Sejm podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.
- premier i ministrowie za naruszenie konstytucji i ustaw bądź popełnienia przestępstwa w związku z zajmowanym stanowiskiem są pociągani przez Sejm do odpowiedzialności konstytucyjnej
• Postawienie Prezydenta RP w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (wniosek 140 członków Zgromadzenia, do podjęcia uchwały głosami 2/3 głosów),
• Uchwałę o pociągnięciu członka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu Sejm podejmuje na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej lub co najmniej 115 posłów większością 3/5 ustawowej liczby posłów.
Sejm może wyrazić ministrowi wotum nieufności. Wniosek o wyrażenie wotum nieufności może być zgłoszony przez co najmniej 69 posłów. Przepis art. 158 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Prezydent Rzeczypospolitej odwołuje ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności większością głosów ustawowej liczby posłów
• Premier i ministrowie za naruszenie Konstytucji i ustaw, bądź popełnienia przestępstwa w związku z mianowanym stanowiskiem są podciągani przez sejm do odpowiedzialności konstytucyjnej. Wniosek może złożyć Prezydent RP, 115 posłów, za uchwałą musi głosować 276 posłów. Rozstrzygnięcia dokonuje Trybunał Stanu.
• Odpowiedzialność konstytucyjną egzekwuje się przez postanowienie Prezydenta w stan oskarżenia, do czego uprawnione jest wyłącznie Zgromadzenie Narodowe. Uchwała ZN w tej sprawie musi być podjęta większością tzn. 2/3 głosów i na wniosek co najmniej 140 członków ZN.
• Odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą Prezydent RP, Prezes RM oraz członkowie RM, Prezes NBP, Prezes NIK, członkowie KRRiTV, a także osoby, którym Prezes RM powierzy kierowanie ministerstwem oraz Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych. Również posłowie i senatorowie w zakresie określonym w art. 107.
-------------------------
Referendum
- Referendum ogólnokrajowe ma prawo zarządzić Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów lub Prezydent Rzeczypospolitej za zgodą Senatu wyrażoną bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
- Jeżeli w referendum ogólnokrajowym wzięło udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania, wynik referendum jest wiążący.
• Referendum zatwierdzające zmianę Konstytucji RP
Z wnioskiem do Marszałka Sejmu o przeprowadzenie takiego referendum może wystąpić: co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat, Prezydent. Są to te same podmioty, które są uprawnione do inicjowania zmian przepisów Konstytucji. Wniosek o przeprowadzenie referendum składa się w terminie 45 dni od dnia uchwalenia przez Senat ustawy o zmianie Konstytucji.
• Na wniosek co najmniej 10% uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy lub powiatu lub na wniosek co najmniej 5% uprawnionych do głosowania mieszkańców województwa. Z inicjatywą mogą wystąpić trzy podmioty: grupa co najmniej 15 obywateli, (którym przysługuje prawo wybierania do organu stanowiącego danej jednostki samorządu, w gminie tylko 5 osób), statutowa struktura terenowa partii politycznej, organizacja społeczna posiadająca osobowość prawną. Referendum jest ważne, gdy wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania i 51% głosów na "tak".
Można przeprowadzić też wówczas, gdy wniosek poprze ¼ składu rady większością 3/5 głosów do przyjęcia wniosku. Wyjątek stanowi referendum gminne w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców: staje się rozstrzygające, jeżeli opowie się za tym co najmniej 2/3 głosujących.
- Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego lub wyjątkowego Prezydent Rzeczypospolitej przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od podpisania rozporządzenia.
Sejm niezwłocznie rozpatruje rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej. Sejm może je uchylić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów
- stwierdzenie przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej rozstrzyga Trybunał Konstytucyjny na wniosek Marszałka Sejmu.
W razie uznania przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Trybunał Konstytucyjny powierza Marszałkowi Sejmu tymczasowe wykonywanie obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego
- wniosek o odpowiedzialność konstytucyjną może złożyć prezydent, 115 posłów, za uchwałą musi głosować 276 posłów
- członkowie RM ponoszą odpowiedzialność polityczną przed Sejmem za sprawy należące do ich kompetencji - wotum nieufności może złożyć 69 posłów, głosowanie odbywa się po 7 dniach od jego złożenia. Za musi być 231 posłów wówczas prezydent odwołuje ministra
- ponoszą ją również przed Premierem, który może żądać zgłoszenia rezygnacji, gdy jej nie złoży to prezydent na wniosek premiera odwołuje danego ministra
- Sejm wyraża Radzie Ministrów wotum nieufności większością ustawowej liczby posłów na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów i wskazujący imiennie kandydata na Prezesa Rady Ministrów. Jeżeli uchwała została przyjęta przez Sejm, Prezydent Rzeczypospolitej przyjmuje dymisję Rady Ministrów i powołuje wybranego przez Sejm nowego Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę.
- Prezes Rady Ministrów może zwrócić się do Sejmu o wyrażenie Radzie Ministrów wotum zaufania. Udzielenie wotum zaufania Radzie Ministrów następuje większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
- wotum nieufności dla rządu - gdy brak poparcia Sejmu dla działalności gabinetu, wówczas premier musi złożyć dymisję rządu a Prezydent musi ja przyjąć. Musi być konstruktywny na wniosek 46 posłów.
- Sejm może wyrazić votum nieufności wobec poszczególnego ministra, czy wobec rządu, jednakże uchwalenie votum nieufności jest obwarowane licznymi utrudnieniami: wniosek musi być zgłoszony prze 1/10 składu Sejmu, może być głosowany po upływie 7 dni od daty jego zgłoszenia, wymaga bezwzględnej większości głosów. Prezydent może rozwiązać Sejm, jeśli ten wyrazi Radzie Ministrów votum nieufności, a jednocześnie nie wybierze nowego Prezesa Rady Ministrów. Ponadto Sejm może zostać rozwiązany, jeżeli nie uchwali projektu ustawy budżetowej przepisanym terminie.
- Zarząd komisaryczny ustanawia Prezes Rady Ministrów w razie nie rokującego szybkiej poprawy i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy jednostek samorządu terytorialnego na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, może zawiesić organy jednostek samorządu terytorialnego na okres do 2 lat nie dłużej jednak niż do następnych wyborów.
Rozwiązanie Zarządu przez Wojewodę, a Zarządu Wojewódzkiego - przez Premiera.
-----------------------------------------------------------------------------------
> Ciekawostka historyczna:
Konstytucja z 17 marca 1921 r.
Parlament składał się z dwóch Izb: SEJM 444 posłów, SENAT -111 senatorów.
--------------------------------------------------------------------------------