PŁEĆ JAKO KATEGORIA KULTUROWA
Płeć fizyczna niekoniecznie pokrywa się z płcią psychiczną człowieka.
Różnice między płciami są kodowane w naszym umyśle od dzieciństwa. Tożsamość płci kulturowej jest dla nas czymś oczywistym. W rzeczywistości płeć jest „konstruowana”.
Na płeć składają się: tonacja głosu, gesty, sposób poruszania, normy zachowań.
Uczeni nie są zgodni co do stopnia wrodzoności tożsamości płciowej.
W nowoczesnym społeczeństwie życie seksualne ulega przemianom.
Różnice płciowe łączą się z kwestią władzy i nierówności społecznych.
RÓŻNICE PŁCI
Istnieje płeć biologiczna (sex) i płeć kulturowa (gender). Płeć biologiczna to anatomiczne i fizjologiczne różnice między ciałem mężczyzny a kobiety. Płeć kulturowa z kolei to różcnie psychologiczne, społeczne i kulturowe.
Istnieją trzy teorie dotyczące płci:
Płeć kulturowa a biologia - różnice naturalne
Za znaczne różnice w zachowaniach kobiet i mężczyzn odpowiadają m.in.: hormony, chromosomy, genetyka. Różnice te widać w różnych kulturach, a więc są od kultury niezależne.
Jest to teoria niepoparta niepodważalnymi dowodami.
Socjalizacja do ról związanych z płcią
Role płci są przyswajane na skutek nauki instytucji społecznych (rodzina, środki przekazu). Człowiek rodzi się z płcią biologiczną, a kulturową wykształca podczas swojego życia, przyswajając przyporządkowane danej płci normy i zachowania. Teoria ta koresponduje z tzw. „funkcjonalizmem” (wg. którego chłopcy i dziewczynki uczą się „ról płci” dzięki pozytywnym lub negatywnym sankcjom).
Przeciwko tej teorii można wysunąć następujące zastrzeżenie: wzorce proponowane równocześnie przez różne instytucje mogą być ze sobą sprzeczne, a jednostki mogą odrzucać lub modyfikować narzucone im wzorce. Mimo to socjalizacja do ról związanych z płcią jest dużą siłą.
Społeczne tworzenie płci
Pojawiła się na skutek krytyki obu powyższych teorii. Głosi, że oba rodzaje płci są kształtowane, gdyż obecnie istnieje możliwość kształtowania płci biologicznej. Nie istnieje coś takiego jak biologiczne podstawy kulturowych różnic płci. W ludzkim ciele nierozerwalnie splatają się ze sobą tożsamość kulturowa płci i różnice biologiczne. Różnice kulturowe stwarzają nacisk na pogłębianie się różnic biologicznych.
DWIE TEORIE TOŻSAMOŚCI PŁCIOWEJ
Różnice w zakresie płci kulturowej nie wynikają bezpośrednio z biologii, ale są wykształcone nieświadomie.
Teoria pierwsza - Freud
Freud twierdzi, że pierwotnym wyznacznikiem kobiecości lub męskości jest stwierdzenie obecności lub braku penisa. Uważa, że na poziomie nieświadomości chłopiec konkuruje z ojcem o uczucie matki, a później rezygnuje z tego uczucia z lęku przed ojcem. Z kolei dziewczynka uważa podświadomie, że obecność penisa jest wyznacznikiem wyższej pozycji społecznej.
Zarzuty wobec teorii Freuda:
- zbyt duże znaczenie fizyczności
- uznanie organów żeńskich za brak organów męskich (co nie jest prawdą; równie dobrze można by rzec, że penis jest nieobecnością pochwy)
- często to matka, a nie ojciec jest siłą dyscyplinującą w rodzinie
- zbyt wczesne uplasowanie okresu kształtowania się tożsamości kulturowej (we wczesnym dzieciństwie)
Teoria druga - Chodorow
Przypisuje większe znaczenie w kształtowaniu tożsamości matce niż ojcu.
Przed dzieckiem stoi zadanie uniezależnienia się od matki. Dziewczynka nie zrywa z matką silnie, przez co uczy się łączyć swoją tożsamość z tożsamością innych (np. męża), co prowadzi do większej empatii i wrażliwości u kobiet niż u mężczyzn. Z kolei chłopcy radykalnie odrzucają wieź z matką, konstruując tożsamość na podstawie odrzucenie tego, co jest kobiece i wzmacnianiu tego, co nie jest. Stąd słabsze więzi emocjonalne, a większa analityczność umysłu u mężczyzn niż u kobiet.
Jest to odwrócenie teorii Freuda - podstawą kształtowania tożsamości jest kontakt z matką, który mają lepszy dziewczynki niż chłopcy.
Zarzuty wobec teorii Chodorow:
- uproszczenie psychiki kobiet i mężczyzn
- kobiety nie odczuwają potrzeby pozostawania w zależności (obecnie walczą o autonomię)
- opracowana w oparciu o typową rodzinę, a więc nie uniwersalna.
TEORIE NIERÓWNOŚCI PŁCI
Płeć kulturowa - koncepcja definiowana społecznie. Przypisuje różne role i tożsamości. Różnice te są czynnikiem stratyfikacji społecznej. Nie jest znana kultura, w której kobiety miałby większą władzą niż mężczyźni. Podział w którym mężczyźni mają zapewnić rodzinie środki do życia, a kobiety mają opiekować się rodziną, prowadzi do nierówności pozycji i władzy pomiędzy nimi.
Nierówności związane z płcią kulturową pozostają podstawą nierówności społecznych. Uzasadnienia istnienia różnić w postrzeganiu płci kulturowych są różne.
Perspektywy funkcjonalistyczne
W funkcjonalizmie społeczeństwo jest systemem połączonych elementów, które gdy są w równowadze, współdziałają i wytwarzają solidarność społeczną. Wg. tej teorii różnice płci przyczyniają się do stabilności społeczeństwa. Szukają przyczyn w uwarunkowaniach biologicznych. Podział pracy ma być najlogiczniejszym rozwiązaniem kwestii organizacji społecznej.
Istnieje pogląd (Talcotta Parsonsa), według którego podział na role ekspresyjną kobiet (zapewnienie opieki i poczucia bezpieczeństwa) i instrumentalną mężczyzna (żywicieli rodziny) jest kluczem do powstania stabilnej rodziny, a więc i do udanej socjalizacji dzieci.
Inny pogląd (Johna Bowlby'ego) mówi, że kluczową rolę w socjalizacji pierwotnej odgrywa matka (dzieci w warunkach deprywacji macierzyńskiej, czyli nieobecności matki, są narażone na nieudaną socjalizację i tendencje antyspołeczne i psychopatyczne w przyszłości). Matka ma być rolą wyłącznie kobiecą.
Koncepcja biologicznych podstaw różnic jest krytykowana przez feminizm. Również socjolodzy uważają, że „ekspresyjna” rola kobiety promowana jest przez mężczyzn dla ich wygody.
Perspektywy feministyczne
Teorie feministyczne różnią się między sobą. Zgodne są co do nierównych szans kobiet w społeczeństwie. Źródeł tego stanu doszukują się w: seksizmie, patriarchacie, kapitalizmie i rasizmie.
Teoria patriarchatu - wg. Sylvii Walby - koncepcja o fundamentalnym znaczeniu dla nierówności płci. Jest to system struktur i praktyk społecznych, za pomocą których mężczyźni dominują, uciskają i wyzyskują kobiety. Zależnie od warunków historycznych, współpracuje bądź tworzy napięcia z kapitalizmem. Jest to kompleks 6 niezależnych, współdziałających ze sobą struktur:
- stosunki produkcji w gospodarstwie domowym (kobieta pracuje za darmo)
- praca płatna (wykluczanie kobiet z pewnych zawodów, niższe pensje)
- państwo patriarchalne (polityka propatriarchalna)
- męska przemoc fizyczna (systematyczna i uporządkowana, bez interwencji państwa).
- patriarchalne relacje seksualne (odmienne „reguły” zachowań seksualnych)
- patriarchalne instytucje kulturalne (media, religia i edukacja przedstawiają kobiety widziane oczami mężczyzn, kształtując tożsamość kobiet i normy ich zachowania)
Walby rozróżnia dwie formy patriarchatu: prywatny (domowy, strategia niedopuszczania kobiety do życia publicznego) i publiczny (zbiorowe niedopuszczanie kobiet do pieniędzy, władzy i statusu). Obecnie obserwuje się przeniesienie patriarchatu ze sfery prywatnej do publicznej. „Wyzwolone z domowego wyzysku kobiety mają teraz całe społeczeństwo, w którym można je wyzyskiwać”.
Feminizm liberalny
To pierwsze z podejść feministycznych. Źródłem nierówności płci kulturowych są postawy społeczne i kulturowe. Koncentruje się na nierówności w pracy i środkach przekazu, chroni prawa kobiet przez regulacje prawne i inne środki demokratyczne. Dążą do stopniowej, głębokiej reformy systemu, ale są bardziej umiarkowane od f. radykalnych, nie żądają obalenia całego systemu. Nie uważają, że dyskryminacja ma charakter systemowy, na czym opiera się główna krytyka tego nurtu. Wg. f. radykalnych, liberalny ruch nakłania kobiety do akceptacji nierównego społeczeństwa.
Feminizm radykalny
Podstawę tego nurtu stanowi założenie, że winę za eksploatację kobiet w społeczeństwie ponoszą mężczyźni. Analizują patriarchat (dominację mężczyzn nad kobietami). Rodzinę uznają za jedno z głównych źródeł wyzysku kobiet. Z kolei za główne źródło patriarchatu uważają zawłaszczenie praw do kobiecego ciała i seksualności, oraz materialną zależność kobiet od mężczyzn, związaną z uwarunkowaniem kobiet do rodzenia dzieci. Drogą do odzyskania wolności ma być odrzucenie rodziny (w którą wpisane są relacje przemocy).
Innym źródłem nierówności ma być przemoc fizyczna; przemoc domowa, gwałt i molestowanie seksualne są przejawami systemowej dyskryminacji kobiet. Nierówność przejawia się w codziennych interakcjach, w narzucaniu przez mężczyzn swoich koncepcji piękna i seksualności (np. ideał łagodności i troskliwości umacnia podporządkowanie kobiet).
Wg. tej teorii kobiety zostają „uprzedmiotowione” przez modę, media i reklamę, zmieniając się obiekty seksualne.
„Czarny feminizm”
Uważają, że feminizm światowy skupia się na problemach białych kobiet klasy średniej krajów uprzemysłowionych, ignorując podziały etniczne wśród kobiet. „Czarny feminizm” stawia więc w centrum zainteresowania problemy czarnych kobiet. Czarne feministki musiały najpierw skupić się na walce z rasizmem, gdyż w pierwszym rzędzie dyskryminowano je rasowo.
Zauważają, że kobiety czarne mogą być dyskryminowane w zupełnie innych okolicznościach niż białe, ze względu na różnice kulturowe. Istotą tego ruchu jest zauważenie, że kobiety czarne dyskryminowane są na wielu płaszczyznach, a teorie nierówności płci nieuwzględniające koloru skóry są niepełne.
TYPY KOBIECOŚCI, TYPY MĘSKOŚCI I KULTUROWE RELACJE PŁCI
Ponieważ to kobiety są ofiarami dyskryminacji, początkowe badania skupiły się na kobietach i koncepcji kobiecości. Dopiero później uznano za warte badania męskość i koncepcje męskości. W ostatnich latach skupiono się na prześledzeniu procesu powstawania męskiej tożsamości i ustaleniu wpływu społecznie przypisanych ról na zachowania mężczyzn.
Udział systemu edukacji w kształtowaniu męskości i seksualności - Mac an Ghaill
Instytucję szkoły cechuje kulturowy porządek płci i jest ona zorganizowana wg. wzoru heteroseksualnego. Występuje hierarchia podporządkowanych i dominujących typów męskości i kobiecości. W sumie przez oddziaływania i praktyki społeczne, kształtuje heteroseksualne typy męskości. 4 typy męskości:
- macho (biali pochodzenia robotniczego, pogarda dla kolegów-kujonów, problem z przyszłością, ze względu na kryzys pracy fizycznej i zawodów niewymagających kwalifikacji)
- kujoni (zorientowani na zdobycie wykształcenia akademickiego i dobrą pracę; podstawą ich tożsamości jest wiara w drogę do sukcesu przez ciężką pracę)
- nowoprzedsiębiorczy (skłaniają się w stronę informatyki i przedsiębiorczości, planują przyszłość instrumentalnie)
- prawdziwi Anglicy (ambiwalentny stosunek do kształcenia, przekonanie o pozycji „arbitrów w kwestii kultury”, przejawiają swoją męskość, stwarzając wrażenie, że osiągają sukcesy w nauce bez żadnego wysiłku)
Kulturowy porządek płci - Connell
Łączy koncepcje patriarchatu i męskości w jedną całościową teorię kulturowych relacji płci. Kulturowego porządku płci, typów męskości i kobiecości nie można rozumieć w oderwaniu od siebie.
Jego zdaniem w zachodnich społeczeństwach kapitalistycznych kulturowe relacje płci wciąż określa władza patriarchalna, tworząc i podtrzymując nierówności płci. Na wszelkich poziomach założeniem jest dominacja mężczyzn nad kobietami. Nieustannie odtwarzający się układ społeczny jest wynikiem, działań i zachowań zwykłych ludzi w codziennym życiu. Na kulturowy porządek płci (relacje władzy między mężczyznami a kobietami) składają się 3 elementy: praca, władza i cathexis (relacje osobiste/seksualne). Praca: podział pracy w domu i na tynku pracy. Władza: autorytet, przemoc i ideologia codzienna. Cathexis: dynamika związków.
Każda struktura ma własny kulturowy reżim płci.
Kulturowa hierarchia płci
Istnieje wiele przejawów męskości i kobiecości, ułożonych na poziomie społecznym w hierarchie opartą na zasadzie dominacji mężczyzn nad kobietami.
Hierarchia męska:
męskość hegemoniczna (dominuje nad wszystkimi innymi typami męskości i kobiecości; wiąże się z heteroseksualnością, małżeństwem, władzą, płatną pracą, siłą, odpornością fizyczną - idealna forma męskości).
męskość wspólnicza (ci, który nie są w stanie osiągnąć ideału; czerpią korzyści z dominującej pozycji męskości hegemonicznej).
męskość homoseksualna (odrzucenie ideałów męskości hegemonicznej, jej przeciwieństwo, na samym dole hierarchii).
Hierarchia kobieca (cała podporządkowana męskości hegemonicznej)
kobiecość podporządkowana (odrzucają kobiecość emfatyczną, nie są dopuszczone do głosu)
kobiecość emfatyczna (dopełnienie męskości hegemonicznej, ukierunkowana na realizację interesów i pragnień mężczyzn).
kobiecość buntownicza (feministki, lesbijki, stare panny, akuszerki, wiedźmy, prostytutki i robotnice).
Nowy kulturowy porządek płci - tendencje kryzysowe
Proponowany model hierarchii przedstawia relacje, które nie są statyczne i niezmienne. Ludzie nieustannie dostosowują swoją kulturową tożsamość płciową i zapatrywania na płeć. Dlatego też kulturowe relacje płci są wciąż otwarte na zaburzenia.
Pojawiają się wstępne tendencje kryzysowe w kwestii płci: kryzys instytucjonalizacji (rozkład instytucji rodziny i państwa, które gwarantowały władzę mężczyzn), kryzys seksualności (osłabienie hegemonii heteroseksualności), kryzys układu interesów (tworzenie się nowych, sprzecznych z istniejącym kulturowym porządkiem płci podstawy interesu społecznego).
Te trzy tendencje mogą doprowadzić do całkowitej eliminacji kulturowych nierówności płci.
Nowe wzory męskości
Wielu autorów uważa, że za kryzys męskości odpowiadają przemiany gospodarcze i społeczne. Pozycji mężczyzny, dotychczas bezpiecznej na rynku pracy, zagraża szereg czynników.
Bezrobocie
Silne łączenie idei męskości z „pracą poza domem” i utrzymywaniem rodziny. Nie pojawiał się generalny kryzys tradycyjnej męskości, a raczej nadwątlone zostały jej elementy.
Przestępczość
Agresywne zachowania młodych mężczyzn związane ze zmianą ich roli w społeczeństwach nowoczesnych. Kryzys roli mężczyzny-żywiciela rodziny i usamodzielnianie się kobiet prowadzą do upadku społecznego typowego dla ubogich dzielnic centrów wielkich miast.
Kryzys znaczeń?
Współczesne społeczeństwo „oszukuje” mężczyznę, podważając bezpieczną role „żywiciela”. Zagrożone jest nie tylko bezpieczeństwo ich pracy, ale i stabilność związków z kobietami. Mężczyźni przeżywają kryzys wiaty we własną wartość i użyteczność w kontekście zaniknięcia tradycyjnych obowiązków wśród wszechobecnej kultury konsumenckiej.
Obraz mężczyzny w środkach przekazu
Istnieją dwa zasadnicze obrazy: „mężczyzna odwetowy” - odpowiada powszechnemu rozumieniu tradycyjnej męskości oraz „nowy mężczyzna” - wyraża męskość „stłumioną”, jest wrażliwy w stosunku do kobiet i ma własne potrzeby emocjonalne.
SEKSUALNOŚĆ CZŁOWIEKA
Seksualność przestaje być ściśle związana z reprodukcją, a raczej staje się coraz bardziej oderwana. Nie jest już definiowana przez heteroseksualność i monogamie. Seksualność człowieka ulega różnym zmianom, uwidaczniając różne typy seksualności człowieka.
Na seksualność człowieka wpływają czynniki: biologiczne, społeczne i kulturowe.
Biologia a zachowania seksualne
Seksualność jest trudna do badania, ze względu na jej prywatny charakter. Seksualność ma podłoże biologiczne, związane z budową fizyczną ludzi i imperatywem reprodukcji. Seksualność człowieka jest jednak dużo bardziej złożona niż zwierzęca, jest więcej niż zachowaniem biologicznym i nie można jej tłumaczyć jedynie w oparciu o biologię.
Wpływ społeczeństwa na zachowania seksualne
Heteroseksualność jest podstawą małżeństwa i rodziny i orientacją dominującą wśród ludzi. Rozróżnia się jednak 10 różnych tożsamości seksualnych: właściwą kobietę, właściwego mężczyznę, lesbijkę, geja, kobietę biseksualną, mężczyznę biseksualnego, transwestytkę, transwestytę, transseksualistkę (mężczyznę, który stał się kobietą) i transseksualistę (kobietę, która stała się mężczyzną).
Co do praktyk seksualnych, Freud określił ludzi jako „polimorficznie perwersyjnych: czyli dążących do zaspokojenia upodobań seksualnych niezależnie od obowiązujących norm prawnych i moralnych.
Społeczeństwa mają normy sankcjonujące pewne praktyki seksualne i piętnujące inne. Przyjęte typy zachowań seksualnych zależą od kultury, a więc są wyuczone, nie wrodzone. Również normy atrakcyjności seksualnej różnią się zależnie od kultury.
Seksualność w kulturze Zachodu
Głównie kształtowana przez chrześcijaństwo, dlatego też pojawiały się okresy pruderyjności, postępowania zgodnego z nauką kościoła, jak i okresy sprzeciwiania się normom seksualnym w akcie buntu przeciw tej nauce. W XIX wieku koncepcje religijne zastąpiono częściowo medycznymi. Z kolei w epoce wiktoriańskiej łączyło się to z dużą hipokryzją - niewierność mężczyzn tolerowano, niewierność kobiet równała się wykluczeniem z towarzystwa.
Obecnie kościół uznaje za akceptowalne jedynie zachowania seksualne w obrębie małżeństwa, choć ogół społeczeństwa wykazuje się coraz bardziej tolerancyjną postawą wobec odmiennych i pozamałżeńskich zachowań seksualnych.
Zachowania seksualne - raport Kinseya
Alfred Kinsey badał w latach 40 XX wieku faktyczne zachowania seksualne (a nie tylko opinie). Jego badania były krytykowane przez organizacje religijne, Kongres i gazety. Badania te wykazały kontrast pomiędzy społecznymi oczekiwaniami a faktycznym postępowaniem ludzi co do zachowań seksualnych. Temat seksualności pozostawał tabu do lat 60 XX wieku.
Zachowania seksualne po badaniach Kinseya
W latach 60 pojawiła się kontrkultura i ruch hippisowski, wynalezienie pigułki antykoncepcyjnej pozwoliło na oddzielenie seksualności od prokreacji. Kobiety odrzuciły akceptację dla podwójnej normatywności (czyli przyzwalania mężczyznom na zachowania seksualne, na które nie przyzwalano kobietom).
Badania przeprowadzone w latach 80 pokazały, że młodzież zaczyna wcześniej podejmować stosunki seksualne, podwójna normatywność zasadniczo się zachowała, a kobiety zaczęły oczekiwać satysfakcji seksualnej w związkach i stały się bardziej wyzwolone. Prowadzi to do wyzwolenia w mężczyznach poczucia, że nie są oni w stanie sprostać oczekiwaniom kobiet.
Nowy model wierności?
Badania z 1994 r. wykazały, że społeczeństwo amerykańskie jest zasadniczo konserwatywne w sprawach seksu. Badania zachowań seksualnych są utrudnione przez niemożność sprawdzenia szczerości odpowiedzi ankietowanych. Stało się to przedmiotem ożywionej debaty.
HOMOSEKSUALIZM
Homoseksualizm to orientacja zachowań seksualnych i uczuć na osobę tej samej płci; istnieje we wszystkich kulturach, a niektórych jest społecznie uznawany, a nawet promowany. Do XVIII w akt sodomii w kulturze Zachodu był napiętnowany, a w wielu krajach karany śmiercią, jako sodomia (na równi ze stosunkami mężczyzn ze zwierzętami i pozamałżeńskimi kobiet z mężczyznami). Termin „homoseksualizm” powstał w latach 60 XIX w. Przestano go postrzegać jako „grzech”, a zaczęto ujmować w medycznych kategoriach dewiacji, zaburzeń psychiatrycznych bądź perwersji. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu był przestępstwem kryminalnym.
Zmiana stosunku do homoseksualizmu opierała się na trzech momentach krytycznych: raporcie Kinseya, pokazującym faktyczną skalę zjawiska, zamieszkach w Stonewall (starcie policji z nowojorską społecznością gejowską) oraz epidemia AIDS wśród gejów na początku lat 80.
Homoseksualizm w kulturze zachodu
4 typy homoseksualizmu wg Plummera: homoseksualizm przygodny (przelotny, nie ma wpływu na resztę życia seksualnego jednostki), aktywność zlokalizowana (akty homoseksualne jako zastępcza seksualność, np. w więzieniach), homoseksualizm spersonalizowany (jest preferowaną orientacją jednostki, ale ze względu na otoczenie musi to ukrywać) oraz homoseksualizm jako sposób życia (w przypadku osób, które ujawniły swą orientację i żyją w związkach homoseksualnych).
Raport Kinseya ukazał jak duża część amerykańskiego społeczeństwa ma inklinacje homoseksualne.
Lesbijstwo
Wzbudza mniejsze zainteresowanie niż męski homoseksualizm; lesbijki nie są tak dobrze zorganizowane w subkultury, rzadziej zawiązują przygodne związki. Czasem łączy się to z feminizmem lesbijskim.
Postawy wobec homoseksualizmu
Homoseksualizm nie jest chorobą ani zaburzeniem psychicznym. Heteroseksizm to dyskryminacja ze względu na orientację nie heteroseksualną. Homofobia to lęk i pogarda w stosunku do jednostek homoseksualnych.
Ze względu na głęboko zakorzenione w świadomości ludzi mity z przeszłości, heteroseksizm i homofobia pozostają powodem prześladowań homoseksualistów.
Heteroseksualność widzi zagrożenie w postawach homoseksualnych, gdyż godzą w tradycyjną męską pozycję władzy.
Epidemia AIDS uwidoczniła homoseksualizm w społeczeństwie, kwestionują „uniwersalność” heteroseksualizmu. Wywołała również panikę i histerię, a homoseksualiści postrzegani byli jako zagrożenie dla zdrowia „normalnego społeczeństwa”.
Kampania na rzecz praw i uznania homoseksualizmu
Pojawiło się ustawodawstwo na rzeczy ochrony praw homoseksualistów. W niektórych krajach (Dania, Norwegia, Szwecja) h. mogą zawierać związki cywilne i korzystać z przywilejów na równi z małżeństwami. W Wielkiej Brytanii parę homoseksualną uznano za stabilny związek, równoznaczny z rodziną. Dążenie do równoprawności związków homo- i heteroseksualnych wynika z potrzeb prawnych, dziedziczenia czy podejmowania za drugą osobę decyzji medycznych. To, co pcha pary homoseksualne do pragnienia zawarcia związku, jest równocześnie przyczyną odrzucenia oficjalnych związków przez pary heteroseksualne.
W społeczeństwie nadal są grupy, które uważają homoseksualizm za zboczenie. Większość homoseksualistów pragnie być traktowanym jak normalni ludzie.
PROSTYTUCJA
Prostytucja to świadczenie usług seksualnych w zamian za korzyści materialne. Określenie pochodzi z końca XVIII w.
W przeciwieństwie do istniejących w tradycyjnych społeczeństwach kurtyzan i konkubin, prostytutki nie znają swoich klientów, nie mają wysokiej pozycji ani nie zyskują wpływów politycznych. Prostytucja w obecnej, anonimowej formie, łączy się z anonimowością miast i komercjalizacją relacji społecznych.
Prostytucja dziś
Prostytutki wywodzą się z niższych klas społecznych, ale i ze średnich (np. zubożałe rozwódki).
Klasyfikacja typów prostytutek (P.J. Goldstein) wg. kryteriów zaangażowania zawodowego (częstotliwość uprawiania prostytucji; te, którym zdarzyło się to okazjonalnie, te które robią to „dorywczo” i te które robią to „zawodowo” i prostytucja jest ich głównym źródłem dochodu) oraz wg. kryterium kontekstu zawodowego (typu środowiska i rodzajów interakcji, w jakie zaangażowana jest kobieta; pracujące na ulicy, „dziewczyny na telefon”, pracujące w lokalach lub domach publicznych).
Istnieje również forma „barteru” - seks w zamian za konkretny przedmiot czy usługę (np. naprawę samochodu).
Legalność prostytucji
Różni się w zależności od kraju. W niektórych uznawane za zawód. Prawodawstwo przeciw prostytucji rzadko godzi w klientów. Liczba męskich prostytutek jest niewielka. Pokazuje to ponownie podwójną normatywność myślenia o seksie.
Anglia i Walia - akt prostytucji nie jest nielegalny, ale prawodawstwo z nim związane jest b. surowe.
Niemcy - tolerancja dla prostytucji i kontrola jej przez rejestrację.
Włochy - prostytucja nielegalna, ale słabo ścigana.
Francja - akt prostytucji jest legalny, ale domy publiczne - nie.
Rosja - prostytucja jest nielegalna, ale ścigana jako przestępstwo cywilne (karą tylko mandat); stręczycielstwo jest jednak przestępstwem kryminalnym.
Szwecja - bycie prostytutką jest legalne, a bycie klientem prostytutki - nie.
Prostytucja dziecięca i światowy „rynek usług seksualnych”
Wiele dzieci uprawia prostytucję by zarobić na utrzymanie po ucieczce z domu.
3 kategorie prostytucji dziecięcej:” dzieci uciekające - nieposzukiwane lub uciekające regularnie; dzieci wałęsające się - spędzające wiele nocy poza domem, choć zasadniczo mieszkające w domu; dzieci odtrącone - te, których losem nikt się nie interesuje i które wyrzucane są z domu.
Dziecięca prostytucja jest częścią turystyki seksualnej (np. w Tajlandii i na Filipinach). Turystyka seksualna w krajach dalekowschodnich pochodzi z czasów wojen w Korei i Wietnamie, kiedy korzystali z nich amerykańscy żołnierze.
Mimo zahamowań gospodarczych wielu krajów, turystyka seksualna utrzymuje się i stanowi w pełni rozwinięty sektor gospodarki.
Z handlem seksem łączy się rozprzestrzenianie AIDS, chorób wenerycznych, przemoc, handel narkotykami, wyzysk i łamanie praw człowieka.
Czym wytłumaczyć prostytucję?
Nie ma wyjaśnienia pojedynczym czynnikiem. Prostytucja wydaje się być nie tyle wyrazem większych potrzeb seksualnych mężczyzn, co ich skłonności do traktowania kobiet jak przedmiotów. Dodatkowo prostytutki świadczą swoje usługi tym, którzy chcą seksu bez zobowiązań lub mają specyficzne upodobania seksualne.
ZAKOŃCZENIE - PŁEĆ KULTUROWA A GLOBALIZACJA
Ruch kobiet jest dynamicznym zjawiskiem o charakterze międzynarodowym, wymierzonym w od dawna utrzymujące się kulturowe nierówności płci.
Wraz z rozwojem globalizacji wzrosła liczba i znaczenie kontaktów pomiędzy działaczkami z różnych krajów.
Uchwalona przez konferencję w Pekinie Platforma Działania wyszczególniła kwestie, którymi powinny zainteresować się kraje na całym świecie:
- ciągłe i narastające zjawisko ubóstwa kobiet
- przemoc wobec kobiet
- odczuwane przez kobiety skutki konfliktów zbrojnych i innych konfliktów
- nierówny podział władzy i możliwości decydowania między kobiety i mężczyzn
- stereotypowe postrzeganie kobiet
- nierówności w korzystaniu z dóbr naturalnych
- ciągła dyskryminacja i łamanie praw dzieci płci żeńskiej