GRUNTY ZABAGNIONE I TORFOWISKA
3. Zabiegi biologiczno - techniczne przy przysposabianiu terenu do zalesienia.
Na zabagnionych gruntach dąży się do uregulowania stosunków wodnych przez wykonanie melioracji. Odwodnienie powinno zapewnić obniżenie nadmiernego zawilgocenia gleby w celu polepszenia warunków wzrostu drzew oraz utrzymania równowagi bilansu wodnego zalesionego terenu, tj. takiego stanu, przy którym opad i dopływ wody z gruntów sąsiednich wraz z podsiąkaniem wody gruntowej w pełni zrównoważą parowanie i transpirację upraw i drzewostanów.
W praktyce melioracyjnej stosuje się zasadę odprowadzania tylko niezbędnego minimum wody z lasu. Ponadto dąży się do zapewnienia możliwości piętrzenia wody w rowach podczas posuchy lub w okresach wzmożonego zapotrzebowania na wodę przez drzewostany. W tym celu uregulowane cieki i rowy odwadniające powinny być zaopatrzone, zależnie od wielkości przekroju i właściwości terenu, w jazy, śluzy lub zastawki, które umożliwią zatrzymanie i spiętrzenie wody do nawodnień w okresie suszy.
Ze względu na szkodliwe następstwa nadmiernego obniżenia poziomu wód, melioracje powinny być przeprowadzane bardzo ostrożnie. Niecelowe, a nawet szkodliwe jest odwadnianie i zalesianie niewielkich śródleśnych bagienek, które spełniają ważną rolę retencyjną i biocenotyczną. Szczególnie ostrożnie powinny być wykonywane melioracje na torfowiskach, które są bardzo wrażliwe na przesuszenie.
W wyniku umiarkowanego odwadniania nieużytków i gruntów zabagnionych na ogół na większości powierzchni zmeliorowanych występuje wczesną wiosną jeszcze przejściowe nadmierne uwilgotnienie, wymagające specjalnych sposobów uprawy gleby pod zalesienie. Tym bardziej niezbędne jest ich stosowanie na gruntach nie odwodnionych.
W ścisłym związku z warunkami fizycznymi, a przede wszystkim z nadmiernym uwilgotnieniem, brakiem areacji i dużym zakwaszeniem, również warunki żyznościowe w glebach bagiennych zarówno mineralnych, jak i organicznych, kształtują się niekorzystnie. W celu neutralizacji kwasów humusowych i przyspieszenia rozkładu substancji organicznej zaleca się wapnowanie tych gleb. Wapnowanie skutecznie likwiduje również rozwój mchów sfagnowych, które wskutek szybkiego narastania na torfach wysokich mogą powodować zamieranie nawet starszych upraw.
Uznaje się, że wapnowanie jest niezbędne na torfowiskach o pH poniżej 4. Wapnuje się bezpośrednio przed uprawą gleby. Wielkość dawek powinna być ustalone laboratoryjnie, przy czym na torfach słabo rozłożonych stosuje się mniejsze dawki, a na silnie rozłożonych - większe. Zmiany odczynu gleby powoduje szybszy rozwój mikroorganizmów, a tym samym uruchamianie azotu i fosforu. Wapnowanie wpływa bardzo korzystnie na zmianę składu gatunkowego runa.
Gleby bagienne, mineralne i torfowe, wykazują u nas znaczny niedobór fosforu oraz znikomą ilość potasu. Wskazane jest zatem stosowanie na tych terenach dostępnych obecnie na rynku nawozów.