Prawo rzeczowe
Pojęcie prawa rzeczowego w znaczeniu przedmiotowym i w znaczeniu podmiotowym
Termin "prawo rzeczowe", podobnie jak "prawo cywilne" ma dwojakie znaczenie. Można tu wyróżnić znaczenie przedmiotowe i podmiotowe. Prawo rzeczowe w ujęciu przedmiotowym jest to zespół przepisów prawa cywilnego, które normują treść, zmianę, powstanie i ustanie prawa własności, a także innych form korzystania z rzeczy.
Prawem rzeczowym w znaczeniu podmiotowym jest prawo cywilne odpowiadające dwu cechom:
dotyczy rzeczy
jest prawem bezwzględnym
Do uznania danego prawa za prawo rzeczowe obie te cechy są niezbędne, ergo- można wykazać, że wśród przepisów prawa cywilnego występują takie, które są wprawdzie przepisami bezwzględnymi, ale nie należą do praw rzeczowych, ponieważ ich przedmiotem nie są rzeczy, na przykład prawa na dobrach niematerialnych takie jak prawo do wynalazku, prawo do dzieła autorskiego.
Trzeba jednak zwrócić uwagę, że istnieje też wiele praw, które polegają na korzystaniu z rzeczy, lecz nie należą do kategorii praw rzeczowych, ponieważ zostały przez ustawodawcę ukształtowane jako prawa względne. Do takich praw zaliczyć możemy prawo najmu czy prawo dzierżawy.
W Kodeksie cywilnym wyróżnić możemy dwie podstawowe grupy praw podmiotowych:
prawa rzeczowe
prawa obligacyjne
Prawa obligacyjne ( od łacińskiego: obligare - zobowiązywać ), jest to względna nazwa praw, funkcjonuje również jako- prawa zobowiązaniowe lub zobowiązania. Przepisy prawa rzeczowego w odniesieniu do tych praw często posługują się określeniem „prawa osobiste” lub prawa osobiste i roszczenia”
Jako podstawowe prawo obligacyjne wyróżnić możemy wierzytelność, która polega na tym, że jedna strona (wierzyciel) może żądać od drugiej strony (dłużnik) określonego świadczenia ( patrz art. 353 k.c. ). Najogólniej rzecz ujmując to prawa obligacyjne tym się różnią od praw rzeczowych, że obejmują korzystanie z wszelkich dóbr ( w tym także i rzeczy ) i usług. Ważny jest również fakt, że są one ukształtowane jako prawa względne, skuteczne jedynie między stronami.
Przedmioty praw rzeczowych
Co oczywiste przedmiotem praw rzeczowych są rzeczy, jednak od tej zasady prawo przewiduje kilka wyjątków, jak np.:
Art. 265 k. c.
§ 1.Przedmiotem użytkowania mogą być także prawa.
§ 2.Do użytkowania praw stosuje się odpowiednio przepisy o użytkowaniu rzeczy.
§ 3.Do ustanowienia użytkowania na prawie stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu tego prawa.
czy:
Art. 327 k.c.
Przedmiotem zastawu mogą być także prawa, jeżeli są zbywalne.