16. Szpiczak plazmocytowy (inaczej Szpiczak mnogi)
Rozpoznanie -
Klasyczna triada
- Nadmierna liczba komórek plazmatycznych w szpiku (> 10%) - Zmiany lityczne w kościach
- Wąska frakcja białka M (monoklonalnego) w surowicy lub w moczu w elektroforezie białek, zlokalizowana w regionie gamma
Badania diagnostyczne
-Morfologia krwi
- Biopsja aspiracyjna szpiku kostnego/trepanobiopsja
- Elektroforeza białek surowicy i moczu
- Ilościowa ocena immunoglobulin
- Badania laboratoryjne: ocena funkcji nerek, badania biochemiczne, wapń, kwas moczowy, fosfataza alkaliczna, β2-mikroglobulina, LDH
- Badania moczu: dobowe wydalanie białka z moczem, białko
Bence-Jonesa (łańcuchy lekkie)
- RTG klatki piersiowej i kości
Rokowanie/przebieg choroby -
U 10% pacjentów przebieg jest łagodny, z powolną progresją w ciągu wielu lat
15% chorych umiera w ciągu 3 miesięcy od rozpoznania; następne 15% umiera w ciągu następnych 12 miesięcy
Stopień I (średnia długość życia = 5 lat)
- Hb > 10 g/dl
- Stężenie Ca w surowicy < 12 mg/dl
- Prawidłowy obraz kości w RTG lub pojedyncza
zmiana
- Niskie stężenie białka M (w moczu lub krwi)
Stopień II (średnia długość życia: 4,5 roku): pacjenci niezakwalifikowani do stopnia I i III
Stopień III (średnia długość życia: 1-2 lata)
- Hb < 8,5 g/d!
- Stężenie Ca w surowicy> 12 mg/dl
- Zaawansowane zmiany lityczne w kościach
- Wysokie stężenie białka M
W 25% niewydolność nerek spowodowana hiperkalcemią, amyloidem, naciekiem przez komórki szpiczakowe