Fotograf

Kod klasyfikacji: 313104

Rozdział klasyfikacji: Handel, dziedziny pokrewene i usługi

Klasa klasyfikacji: Usługi

Zadania i czynności

Fotograf utrwala na papierze światłoczułym różnego rodzaju obrazy przedstawiające twarze, postaci, przyrodę, martwą naturę, produkty, które są przedmiotami reklamy, a nawet ślady popełnionych przestępstw.

W małych, prywatnych zakładach fotograficznych, które możemy znaleźć niemalże za każdym rogiem ulicy, robi się zdjęcia do dokumentów stwierdzających tożsamość osoby, czyli do dowodu osobistego, paszportu, dyplomu, legitymacji szkolnej czy ubezpieczeniowej. W tych zakładach można także zrobić zdjęcia z okazji chrztu, komunii, ślubu. Fotograf może też pojechać na miejsce uroczystości i tam zrobić zdjęcia okolicznościowe. Zazwyczaj trafiają one do rodzinnych albumów. Fotograf, który pracuje w zakładzie prywatnym robi również zdjęcia za pomocą polaroidu oraz wywołuje zdjęcia amatorskie swoich klientów, zrobione na wakacjach czy spotkaniach rodzinnych.

Czym innym natomiast zajmuje sie fotograf pracujący w studio fotograficznym lub fotograf, który we własnym zakresie robi zdjęcia do różnych wydawnictw. W atelier fotografuje się najczęściej modę, przedmioty reklamowe, np. ubrania, kosmetyki, zegarki i inne. Fotografie studyjne często przedstawiają szczegóły, z których składa się większa całość. Np. do artykułu pt. "Jak się malować?" - ilustracją mogą być zdjęcia kolejnych etapów robienia makijażu przez wizażystkę. Również zdjęcia potraw, napojów, które możemy oglądać w książkach kucharskich są robione w atelier. Prywatny fotograf prasowy często pracuje w plenerze, ale robi także zdjęcia w pomieszczeniach zamkniętych, np. na spotkaniach, wernisażach, w salonach wystawowych. Zdjęcia robione przez fotografa na zlecenie różnych wydawnictw, jak i te robione przez fotografa studyjnego są wykorzystywane głównie w gazetach, czasopismach, folderach, książkach, reklamach prasowych, kalendarzach, pocztówkach. Zdjęcia te są następnieskanowane (czyli przygotowywane do przelania na kolumny gazet, czasopism, książek). Dzięki temu możemy je oglądać w gotowych, wydrukowanych wydawnictwach.

Praca fotografa w policji (zwanego technikiem kryminalistyki) również ma bardzo duże znaczenie, gdyż zdjęcia stanowią dla policji istotny element dokumentacji. Fotograf utrwala nietypowe obrazy z miejsca popełnienia przestępstwa, np. duży bałagan, ślady włamania bądź inne szczegóły mające decydujące znaczenie w śledztwie.

Fotograf korzysta w swojej pracy z różnego typu aparatów fotograficznych oraz dodatkowego sprzętu, który pozwala osiągnąć lepszy efekt techniczny i artystyczny zdjęcia, np. statyw czy dodatkowe oświetlenie.

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Praca fotografa odbywa się w różnych miejscach: w atelier, zakładach fotograficznych, prywatnych mieszkaniach, kościołach, biurach, sklepach, szpitalach, magazynach, halach produkcyjnych, na wolnym powietrzu, w kabinach środków transportu, zdarza się także pod ziemią, na wodzie, pod wodą i w powietrzu. W związku z tak różnorodnymi warunkami pracy fotograf narażony jest na wysoką, niską lub zmienną temperaturę, dużą wilgotność powietrza, słabe bądź intensywne oświetlenie. Dużą uciążliwość stanowi też położenie stanowiska pracy fotografa na poziomie różnym od powierzchni otoczenia. W tym zawodzie ludzie narażeni są na działanie szkodliwych lub trujących cieczy, gazów pyłów i substancji alergennych. Chorobą zawodową fotografa jest przewlekłe zapalenie oskrzeli.

warunki społeczne

Praca fotografa ma charakter indywidualny, ale nie zawsze. Czasem musi on współpracować z zespołem, np. podczas sesji zdjęciowych. Kontakty z ludźmi w tym zawodzie są częste i intensywne. Dlatego praca ta niesie ze sobą ryzyko konfliktów z innymi. Fotograf porozumiewa się raczej bezpośrednio, ale zdarza mu się często korzystać w pracy z telefonu lub faxu.

Fotograf organizuje warsztat pracy sobie i innym, udziela rad swoim współpracownikom (np. operatorowi oświetlenia radzi dobrać bardziej lub mniej intensywne oświetlenie), konsultuje też i negocjuje ze zleceniodawcą warunki realizacji zamówienia. ¦wiadczy również usługi, czyli sprzedaje efekty swojej pracy.

warunki organizacyjne

Fotograf pracuje od 3 do 12 godzin dziennie. Godziny te nie są stałe i zależą często od otrzymanego zlecenia, indywidualnego ustalenia czasu pracy, albo zwyczajnie od pogody. Fotograf może pracować w dzień lub w nocy, w dni powszednie oraz w dni wolne od pracy. Decyduje o tym tematyka i sceneria robionych zdjęć. Praca może mieć charakter rutynowy, np. fotograf w zakładzie prywatnym powtarza te same czynności. Zdarzają się jednak także niekonwencjonalne sytuacje, np. zdjęcia wykonywane z lotu ptaka.

Praca w tym zawodzie nie podlega ścisłemu nadzorowi. Fotograf jest dla siebie kierownikiem i podwładnym jednocześnie i nie podlega żadnym zależnościom organizacyjnym. Ponosi natomiast odpowiedzialność za sprzęt, którym się posługuje, a w wypadku pracy zespołowej również za pracę innych ludzi, np. musi zmobilizować opieszałe i rozkapryszone modelki do pracy w studio, które jest zazwyczaj wynajęte na określony czas. Różnorodność pracy fotografa wymaga od niego poruszania się w obrębie miasta i kraju.

Wymagania psychologiczne

Ze względu na główny cel pracy fotografa utrwalającego obrazy cechą niezbędną w tym zawodzie jest wyczucie kompozycji obrazu oraz umiejętność różnorodnego patrzenia na tę samą rzecz. Do tego potrzebna jest dobra ostrość wzroku, doskonałe rozróżnianie barw, a także widzenie o zmroku i dostrzeganie głębi obrazu umożliwiające ocenę odległości. W pracy fotografa bardzo istotna jest spostrzegawczość, szybki refleks. Cechy te ułatwiają dostrzeganie ciekawych obrazków, ujęć. W wykonywaniu tego zawodu, szczególnie w trudnych warunkach pogodowych i terenowych, pomaga dobra sprawność fizyczna, zręczność rąk, brak lęku przed wysokością. Osoba, która chce osiągnąć pełen profesjonalizm w tym zawodzie musi odznaczać się zdolnością koncentracji uwagi a zarazem jej podzielnością, gdyż skupiając się na robieniu zdjęcia musi jednocześnie zwracać uwagę na otoczenie, czy nie pojawiło się jakieś ciekawsze ujęcie. W dokonaniu takiej oceny pomaga wyobraźnia i myślenie twórcze. Często praca ta przebiega w szybkim tempie, co powoduje stres. Dlatego fotograf powinien panować nad swoimi emocjami i posiadać dużą odporność psychiczną. Jeśli pracuje w zespole musi łatwo nawiązywać kontakty z ludźmi i umieć z nimi postępować. Dobrą współpracę np. z modelkami cementuje podejmowanie szybkich i trafnych decyzji przez fotografa, a jego niezależność i samodzielność budzą szacunek u innych. Dobry fotograf najpierw dokładnie poznaje obiekt, który ma fotografować, szczególnie wtedy, gdy ma przedstawiać osobę. Aby ją realistycznie pokazać musi najpierw dotrzeć do jej głębi, poznać jej osobowość, temperament. Takie obserwacje wymagają ogromnej wytrwałości, cierpliwości.

Zdobywaniem jak największej wiedzy o fotografii dzięki poznawaniu historii fotografii, historii sztuki, zainteresowanie najnowszymi trendami w sztuce graficznej, jak również dzięki śledzeniu pism branżowych można wyrobić w sobie smak, wyczucie, "dobre oko" i wiele ważnych cech, które są niezbędne dla dobrego fotografa.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Pracę fotografa zalicza się do prac lekkich. Największe znaczenie w tym zawodzie ma dobry wzrok, ale ważne są też inne zmysły, takie jak zmysł równowagi, który przydaje się w trudnych warunkach terenowych, zmysł węchu potrzebny do rozróżniania substancji chemicznych potrzebnych do wywoływania zdjęć. Lekarze odradzają pracę w tym zawodzie alergikom, którzy mogą źle reagować na odczynniki. Za to fotografami mogą zostać osoby niesłyszące lub niedosłyszące.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie fotografa wystarczy wykształcenie średnie, może być zawodowe. Ważne jest, aby osoba pracująca na tym stanowisku znała się na fotografowaniu. Dlatego wskazane jest wykształcenie techniczne, specjalizacja-fotografia. Umiejętności takie można zdobyć m.in. na kursach fotograficznych i nt. obsługi sprzętu fotograficznego lub w szkołach. Wykształcenie w tym kierunku można zdobyć w Zespole Szkół Fototechnicznych w Warszawie. Mile widziane jest także posiadanie prawa jazdy na samochody osobowe.

Fotograf w policji co 3 lata musi przechodzić testy psychotechniczne.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

W zawodzie fotografa są duże możliwości rozwoju kariery zawodowej. Osoba , która się sprawdzi w tej pracy wyrabia sobie markę i dostaje coraz lepsze oferty, a to prowadzi do niezależności i daje możliwość otworzenia swojej własnej, liczącej się na rynku firmy fotograficznej.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

Pracę w zawodzie fotografa mogą podjąć osoby w każdym wieku, pod warunkiem, że posiadają dobrą ogólną sprawność fizyczną oraz umiejętności i doświadczenie w fotografowaniu.

Polecana literatura

Marchesi J., Oświetlenie profesjonalne w fotografii, Broncolor 1989.

Freeman M., Fotografia studyjna, 1991.

Iliński M., Materiały i procesy fotograficzne, PWN 1989.

Foto Kurier - czasopismo

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---