05.10.10
rodzina jako system i rodzina w systemie społecznym
krótkie kolokwia 4 bez końcowego
dyżur 11-12 wt
ryszard praszkier zmieniać niezmieniając ekologia problemów rodzinnych 1992r.
12.10.10
definicja rodziny:
-małą grupa- maria ziemska (socjolog) silne więzi, relacje, tradycje, wspólne cele, role (matki, ojca, dzieci), funkcje
-instytucja- jest odpowiedzią na potrzeby kulturowe, ma swój cel, ludzie (personel), funkcje, ma swój zbiór norm (prawnych lub społecznych), zasoby
-system- elementy, współdziałanie, współzależność, to coś więcej niż suma bo są jeszcze interakcje wymiany emocjonalne itp., zmiana jednego elementu wpływa na funkcjonowanie całego systemu, zmiana otoczenia też wpływa na funkcjonowanie rodziny
Funkcje rodziny:
Parsons- społeczeństwo jest systemem, zbiorem elementów które ze sobą współpracują dążąc do stanu równowagi (homeostazy), podstawową jednostką jest u niego instytucja, wskazuje 4 procesy które system uruchamia żeby można było utrzymać się równowadze (niezbędniki funkcjonalne): adaptacja (gospodarka), wyznaczanie celów (polityka), integracja (prawo, rodzina), utrzymywanie wartości (religia i edukacja). Za te procesy odpowiedzialne są instytucje. System ma swoje podsystemy np. rodzina. Rodzina: adaptacyjne (wejście na rynek pracy), wyznaczanie celów (rodzice, czasem też dzieci), integracja (normy prawne i normy społeczne), utrzymywanie wartości (wychowanie, socjalizacja, transmisja wzorców, kultywowanie tradycji, znajomość swojego miejsca w rodzinie)
rodzina jako podsystem systemu społecznego
rodzina jako system
rodzina żeby funkcjonować musi spełniać funkcje, które spełniają potrzeby jednostek tworzących rodzinę oraz funkcje społeczne
funkcje wg Marii Ziemskiej:
-prokreacyjna (zaspokojenie potrzb seksualnych, przyrost naturalny, ew. przedłużenie gatunku)
-produkcyjna (potrzeby ekonomiczne, samorealizacja)
-opiekuńcza (potrzeba bycia zaopiekowanym)
-socjalizacyjna (poznawcza, potrzeba torzsamości kulturowej)
-psychohigieniczna (potrzeba miłości, wsparcia, przyjaźni, bezpieczeństwa, potrzeby emocjonalne)
rodzina wpływa na system, system wpływa na rodzinę
rodzina funkcjonalna realizuje przypisane jej funkcje
na drugim krańcu od rodziny funkcjonalnej jest rodzina zdezorganizowana, rodzina dysfunkcyjna
rodzina w kryzysie (np. utrata pracy, zaburzenie pewnej wewnętrznej równowagi poprzez niespodziewany element, rodzina może sobie z nim poradzić znaleźć pracę lub ufunkcjonalnić brak pracy np. opieka nad innym członkiem rodziny, jeżeli nie rozwiąże to może dojść do dezorganizacji lub nawet do rozpadu), rodzina patologiczna (jeżeli rodzice wciągają w swoje problemy dzieci, przekazywanie wzorców które nie są akceptowane społecznie)
rodzina problemowa- pojęcie stopniowalne
Cykl rozwoju rodziny
pojęcia systemowe
Praszkier- prawo całości- rodzina to coś więcej niż suma elementów
sprzężenia zwrotne- zmiana jednej części pociąga za sobą zmianę innej, tendencja do bycia spójną i skłonności do zmiany, ujemne sprzężenia zwrotne sprawiają że pomimo napływu informacji rodzina trwa np. tradycje, dodatnie sprzężenia zwrotne umożliwiają rodzinie zmianę
zasada ekwifinalności- pożądany rezultat można osiągnąć w rodzinie różnymi dorgami
z tego samego stanu mogą wyniknąć różne skutki
nie ma takich samych rodzin
granice- oddzielają rodzine od systemu oraz pomiędzy poszczególnymi członkami rodziny (mogą być granice zbyt sztywne <system niezaangażowany>, zbyt płynne <system splątany np. nadopiekuńcze>, granice przepuszczalne <widoczne, sznowane, przepuszczalne, członkowie rodziny komunikują się>)
struktura systemu
19.10.10
Badura-Madej Podstawowe pojęcia teorii kryzysu i interwencji kryzysowej
kryzys oznacza przejściowy stan nierównowagi wewnętrznej, wywołany przez krytyczne wydarzenie bądź wydarzenia życiowe, wymagający istotnych zmian i rozstrzygnięć.
Kryzys: przemiany, sytuacyjny, chroniczny
obszary rozpoznawania kryzysu: emocje (sfera afektywna), myśli (s. poznawcza), zachowanie (s. behawioralna)
ktoś kto jest w kryzysie może w krótkim czasie (np. 15 minut) może przechodzić od złości do lęku, stanu odcięcia itd.
intuicyjnie wyczuwamy co jest nie tak, coś co wzbudza niepokój
Lazarus- koncepcja stresu, stres pozytywny (eustres) energia do działania zostaje uruchomiona, jeśli przekroczymy próg naszej wydolności możemy osiągnąć dysters czyli stres negatywny, nie dajemy już rady i to może spowodować kryzys.
Krysy przemiany- są rozwojowe, czasowe
mamy znać fazy kryzysu według Eriksona
inaczej wyglądają fazy kryzysu przemiany a inaczej sytuacyjny
kryzys przemiany
pojawia się stresor i nie potrafimy sobie z tym poradzić
strach, poczucie że się nie nadaję, zaniżanie poczucia własnej wartości
napięcie mobilizujące do przezwyciężenia sytuacji, to może już nastąpić przezwyciężenie kryzysu albo nie
faza kryzysu chronicznego
kryzys sytuacyjny
faza szoku, zaprzeczanie
faza reakcji emocjonalnej, konfrontacja z rzeczywistością
faza pracy nad kryzysem, wyzwolenie się spod dominacji traumatycznych przeżyć
faza nowej orientacji, odbudowanie poczucia własnej wartości (może wystąpić poczucie winy że się chce), zaczynamy odbierać wydarzenie jako coś wzbogacającego, ja trzymam przeszłość nie przeszłość trzyma mnie
kryzysy chroniczne
mamy znać mechanizmy radzenia sobie z kryzysem, na czym polega interwencja kryzysowa
ocena prawdopodobieństwa tego co człowiek mówi
26.10.10
koncepcja koluzji małżeńskiej Willi
koluzja to zmowa tajemne porozumienie, jest to proces który polega na tym że nie postrzegamy partnera takim jakim jest ale tak jakby był jedną ze znaczących osób z naszego dzieciństwa, występuje wtedy gdy u obojga partnerów istnieje zaburzony neurotyczny sposób rozwiązywania konfliktów, rodzaj nieuświadamianej gry jakiej między sobą prowadzą która polega na tym że małżonkowie przeżywają jednakowy w dzieciństwie nierozwiązany konflikt co powoduje że wspólnie łamią tą samą zasadę funkcjonowania diady małżeńskiej.
Semikoluzja jeden partner ma rozwiązane takie same problemy i nie rzutuje ich na partnera a drugi ma nierozwiązane i rzutuje.
Matryca narcystyczna- określenie że miłość jest traktowana jako jedność, powinniśmy robić wszystko robić razem, o wszystkim opowiadać
neurotyczna więź oralna- miłość jako troszczenie się o partnera, dochodzi do polaryzacji pomiędzy rolą osoby która się opiekuje i która jest zaopiekowana, jeden z partnerów nie dopuszcza możliwości opiekowania się nią, ta która jest zaopiekowana nie chce się opiekować
neurotyczna więź analna- miłość rozumiana jako przynależność do partnera, neurotyczne wyobrażenie o miłości jako należeniu do siebie nawzajem, władca i poddany, konflikt kiedy władca nasila swoje wpływy a poddany się podporządkowuje, poczucie własności
więź neurotyczna z fazy genitalnej- miłość jako potwierdzenie męskości, kobieta przeżywa się w tym związku jako ktoś mniej wartościowy bo faza edypalna nie została pozytywnie zakończona, mężczyzna ceni w sobie tylko cechy męskie kobiece odrzuca jako te które zagrażają jego poczuciu męskości, celem jest zaakceptowanie przez mężczyznę cech kobiecych a przez kobietę cech męskich
podejście psychodnamiczne:
przeniesienie, opór (najpierw mówi że chce a potem się wycofuje)
etiologia dysfunkcjonalności w rodzinie przyczyny w pierwotnej rodzinie, wcześniejsze fazy życia, etapy rozwoju osobowości
Melanie Klein
Margaret Manier
Fazy rozwoju dziecka
faza autystyczna (1 miesiąc brak poczucia odrębności od matki, nie nawiązuje kontaktu, sygnał kiedy jego potrzeby są niezaspokojone)
faza symbiotyczna (2- 8 miesiąc, zaczyna rozróżniać dobre i złe obiekty <uśmiech i złość>, nie różnicuje siebie od obiektu <matki> ale tworzy się struktura ja obiekt dobry ja obiekt zły ono samo się czuje dobre albo złe, [może uruchomić się według Klein pozycja paranoidalna kiedy dziecko doznaje więcej tych złych obiektów i dokonuje ich uwewnętrznienia], poczucie omnipotencji, dziecko raczkuje, dostarczenie opieki karmienie, przytulanie, uśmiechanie)
faza separacji/ indywidualizacji (8- 36 miesiąc, subfaza praktykowania {8-18 miesiąc musi wszystko sprawdzić, zróżnicowanie się ja dziecka od ja matki, wie że już nie jest matką ale jeszce nie mówi ja}, subfaza powtórnego zbliżenia {18-30 miesięcy, rozróżnienie obiektu dobry/ zły, separacja na dojrzalszym poziomie, pojawiają się objawi samokontroli, jeśli zaburzona widzi się świat czarno- biało})
faza stałości obiektu (3- 7 rok)
tezy wyjaśniające zaburzenia
szukanie partnera
09.11.10
terapia rodzinna bazująca na doświadczaniu- podstawą psychologia humanistyczna, człowiek jest wolny, zdolny do kreowania, terapia skupiona na tu i teraz, wydarzeń nie zmienimy ale z perspektywy tu i teraz zmienimy ich interpretację a więc znaczenie, założenia teoretyczne: człowiek odpowiedzialny za wybory, kreuje własne cele, indywidualnie doświadcza, koncentracja na tu i teraz, kim jestem i czego chce, zdolność do bycia niezależną osobą, Tezy wyjaśniające wydarzenia: tłumienie uczuć, zaprzeczanie impulsom (mam ochotę na oś intuicja mi podpowiada ale tego nie robię bo coś tam), automatyczne działanie brak świadomych wyborów (obojętność i chłód nie kłócą się bo się boją), Cele rozwój jednostek, każdy członek ma być zdolny do wyrażania tego co myśli i czuje, zniesienie oporu przed doświadczaniem, Strategie i techniki otwartość terapeuty, relacja może być lecząca
Behawioralno poznawcza- na nurtach behawioralnym i poznawczym, Założenia teoretyczne: człowiek uczy się poprzez modelowanie itp. wzmocnienia, zachowanie człowieka warunkowane zewnętrznie, my tylko reagujemy na bodźce, ludzie stale na siebie wpływają, Strategie i techniki terapeutyczne erozja wzmocnień, deficyty w zmianach zachowania, deficyty kontroli bodźców, brak umiejętności Cele terapii modyfikacja zachowań symptomatycznych, eliminacja zachowań niepożądanych Strategie i techniki dzień miłości, umowa co do wzajemnej wymiany pożądanych zachowań, dyskutowanie