Zabawa „Nastroje”. Jedno dziecko opuszcza salę, a reszta umawia się z nauczycielem „jacy jesteśmy”, np. weseli, smutni, zmęczeni, ciekawi itp. Dziecko wróciwszy pyta trzech kolegów o dowolne sprawy a oni muszą odpowiedzieć zgodnie z tym „jacy są”, a więc wesoło, smutno, itp. W zadaniu tym chodzi o odgadnięcie w jakim nastroju są koledzy.
Zabawa „Intonacje”. Nauczyciel wymyśla jakieś zdanie a następnie wyznacza różne role, np. królewny, krasnoludka, mówcy, aktora, żołnierza. Dzieci powtarzają zdanie wczuwając się w swoje role. Ważny jest głos i mimika. Zdanie powinno być zabawne w treści.
Scenariusz:
Temat: „Wielka wyprawa do Afryki” - opowieść ruchowa metodą pedagogiki zabawy.
Cele: stworzenie możliwości spontanicznych reakcji, wyrażanie różnych fantazji
i tematów w formie scenicznej.
Pomoce: magnetofon, balony, chusta animacyjna.
I. Powitanie - piosenka pt.: „ Powitania nadszedł czas…”
II. Zabawy wprowadzające.
1. „Cień” - zabawa. Wybrane dziecko opuszcza salę. Po powrocie stara się rozpoznać, kto prowadzi zabawę (inicjuje ruch), a kto jest cieniem.
2. Ćwiczenie pamięci.
• Wyliczanki
Siedzi diabeł koło krzaka
i gapi się na ślimaka
Raz, dwa, trzy
Kryjesz ty!
*Tryumf - tryumf,
Misia - Bela,
Misia - Kasia, kąfacela.
Misia - a, Misia - be,
Misia - Kasia, Ką-fa-ce!
• Klepaki i żarciki
Siadłem na krześle od niechcenia,
ale to krzesło nie miało siedzenia.
Nóg i oparcia tez nie było,
ale siedziało się całkiem miło.
* Wpadł do klasy piesek As
wcale się nie boi nas.
Szuka, węszy coś po sali:
- Czy tu nie ma mojej Ali?
- Ala poszła na spacerek,
na słoneczko na wiaterek.
*Idą damy na szpileczkach,
idą dzieci w sandałeczkach,
idą słonie po betonie,
a po drogach biegną konie.
3. „Podróż balonem do Afryki” - zabawy z chustą animacyjną.
4. „Taniec z jajami strusimi” - zabawy przy afrykańskich rytmach.
III. Zajęcia właściwe.
Odgadywanie scenek - ruch sytuacyjny. Dzieci pracują w grupach. Nauczyciel mówi szeptem o scenkach, które mają odegrać dzieci (są to scenki improwizowane), np.:
• mycie i czesanie słonia;
• nieudana próba podniesienia kosza z bananami;
• ratowanie w bagnie grzęznącego człowieka;
• jestem wężem;
• płonie dżungla - próba ratowania - tworzenie łańcucha z wodą do gaszenia pożaru.
IV. Podsumowanie.
Powrót do przedszkola „balonem”. Po zabawie wszyscy dzielą się doświadczeniami.
V. Pożegnanie - piosenka pt.: „ Jak to miło w wieczór bywa…”
Scenariusz:
Temat: „W krainie emocji” - rozpoznawanie i nazywanie uczuć.
I. Dzieci „ wsiadają” do pociągu i ruszają przy piosence „Jedzie pociąg”.
Kraina Radości - opowieść ruchowa
„Dojechaliśmy do Krainy Radość, ludzie, którzy tu mieszkają są zawsze uśmiechnięci i radośni. Cieszą się już od rana, jak tylko wstaną. Przeciągają się z zadowolenia, witają się z nami z uśmiechem, podskakują do góry z radości, obejmują się przyjaźnie i tańczą”.
„Kiedy mi wesoło, mam wesołe ręce,
A wesołe ręce, a wesołe ręce,
tańczą przy piosence
Klapu, klapu, klapu klap,
nie żałujmy swoich łap,
nie żałujmy łap i rąk,
zaraz będzie dalszy ciąg”
Kraina Złości
„Nagle robi się ciemno, pociąg staje… dotarliśmy do Krainy Złości. Tu, mieszkają ludzie, którzy czują się obrażeni, są źli i zdenerwowani, każdy jest sam, nie ma przyjaciół. Ściskają dłonie w pięści, mówią do innych nie lubię Cię, tupią nogami, potrząsają głowami, robią złe miny.
Kraina Spokoju
„Jesteśmy w krainie spokoju, tu ludzie uśmiechają się, poruszają się spokojnie, leniwie i ostrożnie, delikatnie głaskają się nawzajem, prowadzą się za ręce albo siedzą spokojnie obok siebie
JĘZYCZEK WĘDROWNICZEK
Języczek wybrał się na spacer po buzi, by sprawdzić, co się w niej dzieje.
Najpierw oblizuje górną i dolną wargę, dotyka do kącików ust.. Potem przesuwa czubkiem po zębach (górnych i dolnych). Dotyka każdego ząbka, jakby chciał je policzyć. Próbuje oblizać górne i dolne dziąsła. Następnie unosi się do góry i przesuwa po podniebieniu od górnych zębów aż do gardła (sprawdza, czy jest zdrowe). Na koniec wędrówki języczek wraca do przodu ust i kiwa nam na pożegnanie (język kilkakrotnie przesuwa się od jednego do drugiego kącika warg).
♦ Dorosły czyta opowiadanie i razem z dzieckiem wykonuje odpowiednie ruchy języka.
CHORY KOTEK
Pan kotek był chory i leżał w łóżeczku i przyszedł pan doktor: „Jak się masz koteczku?” Źle bardzo i łapkę wyciągnął do niego. Wziął za puls pan doktor poważnie chorego i dziwy mu prawi: „Źle bardzo... Gorączka! Źle bardzo koteczku! Oj, długo ty, długo poleżysz w łóżeczku. I nic jeść nie będziesz, kleiczek i basta. Broń Boże kiełbaski, słoninki lub ciasta”. A myszki nie można? - zapyta koteczek - lub z ptaszka małego choć parę udeczek?” „Broń Boże! Pijawki i dieta ścisła! Od tego pomyślność w leczeniu zawisła”. I leżał koteczek; kiełbaski i szynki nietknięte; z daleka pachniały mu myszki. Patrzcie, jak złe łakomstwo! Kotek przebrał miarę, musiał więc nieboraczek, srogą ponieść karę. Tak się i z wami dziateczki stać może; od łakomstwa strzeż was Boże!
♦ Kiedy dorosły wymienia to, co kotek je (tłusty druk), dziecko oblizuje językiem szeroko otwarte wargi.
MUSZTRA I
Język maszeruje ja żołnierz na defiladzie:
RAZ ! - czubek języka na górną wargę.
DWA ! - czubek języka do lewego kącika ust.
TRZY ! - czubek języka na dolną wargę.
CZTERY ! - czubek języka do prawego kącika ust.
MUSZTRA II
Język maszeruje ja żołnierz na defiladzie:
RAZ ! - czubek języka na górną wargę.
DWA ! - czubek języka na dolną wargę.
TRZY ! - czubek języka do lewego kącika ust.
CZTERY ! - czubek języka do prawego kącika ust.
♦ Podczas ćwiczenia usta są cały czas szeroko otwarte, a ruchy języka energiczne i zdecydowane.
DOMEK NA KOGUCIEJ NÓŻCE
Na koguciej nóżce stoi chatka mała.
Drzwiczki ma z piernika (oblizujemy wargi),
gwoździe są z migdała (oblizujemy wargi),
landrynkowe okna (oblizujemy wargi),
komin z marcepana (oblizujemy wargi).
W progu siedzi sowa - chu, chu,
Gada dziwne słowa - au, eu, ou.
Kot przed progiem staje
i zapala faję.
♦ Dziecko naśladuje sowę (tłusty druk).
MALOWANIE
Malarz maluje sufit (przesuwamy językiem po podniebieniu od zębów do podniebienia miękkiego).
Zamalowuje plamy w kilku miejscach (czubkiem języka dotykamy kilka razy podniebienia).
Następnie maluje ściany (przesuwamy językiem po wewnętrznej powierzchni policzków) - najpierw jedną, potem drugą.
Została jeszcze do pomalowania podłoga (opuszczony jak najniżej język przesuwa się po dolnych dziąsłach)
oraz przedpokój (przesuwamy językiem po zewnętrznej stronie zębów).
Na koniec malarz pomalował okno (oblizujemy językiem wargi).
• Podczas wykonywania tych ćwiczeń usta są szeroko otwarte.
PIECZEMY CIASTO
Wkładamy do miski:
- jajka - wysuwamy i cofamy język,
- cukier - wysuwamy i cofamy język.
Ucieramy - oblizujemy szeroko otwarte usta.
Wkładamy masło - wysuwamy i cofamy język.
Następnie dosypujemy mąkę - wysuwamy i cofamy język.
Dodajemy jeszcze rodzynki - wysuwamy i chowamy język.
Kosztujemy, czy wszystko dodaliśmy - mlaskanie - i oblizujemy łyżkę - podnosimy język do nosa i opuszczamy na brodę.
Przekładamy ciasto do tortownicy - wysuwamy i chowamy język
- i wkładamy do pieca - szeroki język wysuwamy i chowamy.
Ciasto w piecu rośnie - praca policzków (nadymanie).
Wyciągamy ciasto z pieca - wysuwamy i chowamy język - ale ono jest
bardzo gorące - dmuchamy.
Kosztujemy - poruszamy buzią (żucie).
Zostały nam okruszki:
- na ustach - oblizujemy wargi
- w kącikach ust - język na boki
- na ząbkach - oblizujemy ząbki.
Bardzo nam smakowało to ciasto - cmokamy.
KRASNOLUDEK W BUZI
Pewnego dnia krasnoludek, który mieszka u każdego w buzi, robił wielkie porządki.
Najpierw umył dokładnie ściany (przesuwamy językiem po wewnętrznej powierzchni lewego, potem prawego policzka).
Potem umył sufit (przesuwamy język po podniebieniu w przód i w tył).
Podłoga też była brudna, więc umył ją bardzo dokładnie (opuszczony jak najniżej język myje dolne dziąsła).
Okna też musiały zostać umyte. Najpierw umył ich stronę zewnętrzną, a potem od środka (język wędruje po stronie zewnętrznej, a potem wewnętrznej zębów).
Potem umył schody w przedsionku (język przesuwa się w stronę dolnej wargi i wysuwa na brodę).
Komin też musiał zostać wyczyszczony (język wysuwa się w kierunku wargi górnej i nosa).
Kiedy spostrzegł z okna przechodzącą sąsiadkę, pomachał jej ściereczką (język wędruje z jednego kącika ust do drugiego)
Na koniec wytrzepał dywany (wyciągnij język, pochyl głowę i nią potrząśnij).
W ten sposób cały dom został wysprzątany.
• W czasie ćwiczeń usta są szeroko otwarte.
MAŁA MYSIA
Wczesnym rankiem mała myszka Mysia wyszła ze swojej norki na poszukiwanie przygód (język wysuwamy daleko do przodu). Rozgląda się ciekawie dookoła
(język oblizuje szeroko otwarte usta). Zastanawia się, w którą stronę iść na spacer: w lewo ( język dotyka do lewego kącika warg) czy w prawo (język dotyka do prawego kącika warg). Poszła w lewo i weszła do dużego lasu.
Rozgląda się (oblizujemy wargi), patrzy do góry na rosnące na drzewach szyszki
(język dotyka do górnej wargi) i w dół na mięciutki mech (język wysunięty na brodę). W oddali słychać odgłosy leśnych ptaków. Mała myszka próbuje je naśladować:
- kuku, kuku, kuku - tak kuka kukułka
- huuhuu, huuhuu, huuhuu - teraz słychać sowę
- puk, puk, puk - to dzięcioł stukający w drzewa.
Po krótkiej wędrówce Mysia doszła na polankę. Poczuła się zmęczona i głodna.
Wyjęła z torby śniadanie i zaczęła je jeść (naśladujemy ruchy żucia). Po
jedzeniu myszka oblizuje wąsiki (język oblizuje górną wargę) oraz ząbki (język
oblizuje górne i dolne zęby). Zrobiło się późno i Mysia postanowiła wrócić do
domu. A tam czekała na nią niespodzianka. Przyszli do niej goście:
- kurka (ko, ko, ko, ko), żabka (kum, kum, kum, kum) i kaczuszka (kwa, kwa,
kwa, kwa).
Mysia przywitała ich serdecznie (cmokając, całujemy palce obu rąk).
Poczęstowała ich herbatą, ale picie było gorące. Goście musieli mocno dmuchać,
aby je ostudzić (dmuchamy kilka razy: wdech nosem - wydech buzią). Gdy
nastał wieczór, goście pożegnali się z Mysią (cmokając, całujemy palce obu
rąk). Myszka poszła do łazienki, aby się umyć. Umyła zęby (język oblizuje
górne i dolne zęby) i wypłukała buzię (nabieramy do ust powietrza i poruszamy
policzkami). Potem ubrała piżamkę i poszła spać (chrapanie).
DOBRANOC MYSIU!
Przykładowe zabawy rozwijające mowę dzieci:
„Pani sprząta swoje mieszkanie” - gimnastyka narządów mowy.
,,Pewnego dnia pewna pani, która mieszka u nas w buzi robiła wielkie porządki. Rozejrzała się po swoim mieszkaniu” (dzieci przesuwają językiem po podniebieniu, wewnętrznych ścianach policzków). Najpierw nalała do miski wody” (dz. robią miskę z języka).Potem umyła dokładnie ściany” (przesunięcie języka w stronę policzków i wypychanie ich wewnętrznej powierzchni ).Starła kurze”(dzieci oblizują wargi czubkiem języka).,,Potem umyła sufit”( język dotyka podniebienia i wykonujemy ruchy do przodu i do tyłu). Podłoga była bardzo brudna, więc umyła ją dokładnie”(opuszczamy jak najniżej język i myjemy dolne dziąsła. Okna też zostały umyte. Najpierw umyła ich stronę zewnętrzną, a potem od środka”(język wędruje po stronie zewnętrznej zębów, a potem po ich stronie wewnętrznej).,,Część okien była otwarta, więc ich nie umyła”(szczerby po przednich zębach). Potem umyła schody w przedsionku”(język przesuwa się w kierunku dolnej wargi i wysuwa na brodę). Komin też musiał zostać wyczyszczony”(język wysuwa się w kierunku wargi górnej i nosa). ,,Kiedy spostrzegła z okna konika (kląskanie), pomachała mu ściereczką”( język wędruje z jednego kącika ust do drugiego zwracamy uwagę przy tym by usta były szeroko otwarte) Na koniec odkurzyła dywany”( język przeciska się miedzy zębami, ząbki szorują po języku). W ten sposób „dom” został wysprzątany”.
„Pięć małych małpek” - ćwiczenie umiejętności prawidłowego połykania
„Pięć małych małpek
kołysze się na drzewie, (kołysanie dłonią)
pod drzewem śpi krokodyl:
Kłap, kłap……(wyciągnięte obie ręce do przodu)
Nie zjesz nas, nie złapiesz nas. (kołysanie dłonią)
A pan krokodyl na to
Łaaaaaa……………(pokazywanie palcami otwartej paszczy krokodyla a następnie połykanie śliny z uniesionym językiem za górnymi zębami i ze wskazaniem na gardło)
„W naszym pokoju” - piosenka z ćwiczeniami narządów artykulacyjnych.
W naszym pokoju pełno muzyki jest,
są instrumenty, o których mało wiesz,
nasze buzie (usta, policzki. podniebienia) robią tak:
kląskamy 4 x (parskamy, gwiżdżemy, cmokamy itp.)
To jest muzyka, która cieszy nas (2x)
,,Konie na wyścigach'' - usprawnianie języka.
koniki przygotowują się do drogi - automasaż warg,
koniki ruszają z miejsca - cmokamy,
konie jadą wolno - kląskamy,
konie jadą szybciej - kląskamy szybciej,
konie jadą przez błoto - kląskamy i uderzamy rękami o kolana,
konie jadą przez wodę - klaszczemy,
koniki jadą przez drogę - kląskamy, buzia w uśmiechu,
koniki jadą przez most - kląskamy buzia w ryjek,
na prowadzenie wysuwa się biały koń - wdech nosem, ramiona w górę, opuszczamy ręce i na wydechu mówimy iiii,
na prowadzenie wysuwa się czarny koń - jw. na wydechu mówimy uuu
obserwujemy, który koń pierwszy dobiega do mety - ręce układamy w lornetkę,
koniki zatrzymują się - prrrr - HURA!
,,Rozmowy palców” - usprawnianie warg.
Mamo, mamo - co, co ,co!
Jadą goście - no to co !
Dzień dobry, dzień dobry, dzień dobry,
cmok, cmok, cmok.
Goście jedzą, goście piją, rozmawiają i odjeżdżają.
„Wąż strażacki” - zabawa rozwijająca umiejętności słuchowe
Dzieci siadają jedno za drugim tworząc wąż strażacki. Jedno dziecko wychodzi z sali. Pozostałe naśladują szum wody płynącej w wężu, z zasłoniętymi ustami wymawiając głoskę szszsz...Jedno z nich, z zasłoniętymi dłonią ustami, naśladuje dźwięk wody wypływającej z pękniętego węża, wymawiając głoskę sssss.. Na dany sygnał wszyscy jednocześnie na długim wydechu wymawiają umówione głoski. W tym czasie wchodzi odgadujące dziecko, szuka „dziury w wężu” koncentrując się na dźwiękach. Po wyk. zadania wąż należy ,,zalepić” układając usta do głoski sz. Zabawę powtarzamy kilka razy.
Zagadki słuchowe - odgadywanie odgłosów zwierząt, czynności, zjawisk atmosferycznych itp. odtwarzanych z kasety, bądź z najbliższego otoczenia ( np. „głosy gazety”, odgłosy różnych przedmiotów otoczenia)
„Spacer w deszczu” - zabawa słuchowo - ruchowo - oddechowa
Rozkładamy na dywanie deszczowe kropelki z papieru. Dzieci poruszają się w rytm muzyki w dowolnym kierunku. Na dźwięk „trójkąta” stają na jednej nodze przy kropli deszczu. Z rąk tworzą parasol. Gdy dźwięk ucichnie, zdmuchują z dłoni „kroplę deszczu” podniesioną z dywanu.
(pomoce: muzyka J. Straussa - „Marsz Radetzky'ego”, papierowe krople deszczu, trójkąt)
„Kukułcze jajo” - zabawa słuchowo - ruchowa.
Dzieci siadają w kręgu. Nauczyciel opowiada o zwyczaju kukułek związanym z podrzucaniem jaj do gniazd innych ptaków. Wybrane dziecko otrzymuje papierową kulę, chodzi za plecami siedzących osób, naśladując głos kukułki. Po chwili zostawia za plecami jednego z uczestników „jajo”, milknie i szybko wraca na swoje miejsce. Zadaniem osoby, która otrzymała jajo, jest złapanie uciekiniera póki nie zajmie on wolnego miejsca w kręgu. Jeśli nie zdąży, w następnej rundzie zostaje kukułką.
(pomoce: papierowa kula)
„Czerwony Kapturek” - zabawa słuchowo - ruchowa.
Nauczyciel dzieli dzieci na cztery grupy: myśliwych, wilków, babć i Czerwonych Kapturków. Każdej z nich przypisuje określony gest i odgłos. W trakcie słuchania bajki, kiedy pojawia się słowo, np. myśliwy, odpowiednia grupa prezentuje swój gest i odgłos.
(pomoce: bajka o Czerwonym Kapturku)
„Armata” - zabawa oddechowa.
Dzieci kładą na dłoni okrągły wacik, a następnie przybliżają dłoń do buzi. Wymawiają głoskę „cz” tak aby zdmuchnąć kulę z dłoni.
(pomoce: kulka z waty dla każdego dziecka)
„Leniwa ósemka” - zabawa oddechowa.
Dzieci rysują na kartkach „leniwą ósemkę”. Dmuchają w słomkę kreśląc na jednym wydechu jedną „ósemkę”, a następnie wydłużając wydech dwie lub trzy „ósemki”.
(pomoce: kartki, słomki od napojów)
,,Pieski” - zabawa prowadzona dla rozruszania przepony.
Dzieci siadają na brzegu krzesła, naśladują „zziajanego pieska” - he, he he., szczekanie - hał, hał, hał..
,,Wesołe frędzelki” - zabawa wydłużająca wydech.
Dzieci rozrywają kartkę papieru tak aby powstały „frędzelki” dmuchają na nie, policzki nie mogą być napełnione powietrzem.
(pomoce: papierowe frędzle)
„Brzuszki jak baloniki” - zabawa oddechowa przy muzyce relaksacyjnej.
Dzieci leżą na plecach, wykonując powolne wdechy i wydechy)
(pomoce: muzyka relaksacyjna)
„Balonik” - zabawa oddechowa.
Dzieciną w przysiadzie podpartym, nabierając powietrze naśladują „rosnący” balonik. Wydychając i „kurcząc się” naśladują odgłos spuszczanego z balonu powietrza na głosce: sssss…(może też być to s-s-s…przerywane).
„Tańczące węże” - zabawa oddechowa.
Nauczyciel rozdaje dzieciom papierowe węże. Poleca dmuchać na nie delikatnie ciągłym strumieniem powietrza, tak by „tańczyły”.
(pomoce: papierowe węże)
„Samogłoski na wycieczce” - zabawa artykulacyjna
Samogłoska „A” wybrała się na wycieczkę. Najpierw jechała autobusem po równej drodze (dzieci długo i płynnie wymawiają głoskę a). Następnie wysiadła i maszerowała (wymawiają rytmicznie a, a, a). Po chwili przystanął przy niej samochód, w którym jechała koleżanka głoski „A”, głoska „O” z mamą. „A” pojechała razem z nimi (dzieci na jednym wydechu wymawiają aaaaoooo - płynnie przechodząc od głoski „a” do „o”). Dojechały do parku, w którym znajdował się duży plac zabaw.
Koleżanki poszły bawić się. Jeździły na koniku (powtarzają rytmicznie na jednym wydechu a a a a o o o o). Konik biegł najpierw po woli, potem coraz szybciej (zwiększają tempo wymawiania głosek). W pewnym momencie głoska „a” dostrzegła swoich przyjaciół stojących obok dużej ślizgawki (dzieci wyraziście wymawiają samogłoski: i e u). Wszyscy byli zadowoleni ze spotkania. Słychać było radosny śmiech (wymawiają w różnej tonacji i w różnym tempie hi hi; ha ha; he he; hu hu). Razem poszli na zjeżdżalnię (uczestnicy wymawiają oddzielnie każdą z samogłosek: a, o, u, e, i, wydłużając jej brzmienie i stopniując od maksymalnego do minimalnego). Po zabawie wsiadły do autobusu i wróciły ze śpiewem do domu.
„Co znajduje się w worku?” - zabawa artykulacyjna.
Nauczyciel przygotowuje worek z różnymi przedmiotami zawierającymi w swojej nazwie głoskę ćwiczoną, utrwalaną, lub grupę głosek np. samogłoski, gł. ciszące, syczące szumiące i in. Dzieci losują kolejno przedmiot z worka, odgadują, co to jest i poprawnie nazywają. Zwracamy tu uwagę na poprawną artykulację.
(pomoce: różne przedmioty z ćwiczoną głoską lub głoskami)
„Porządki” - zabawa artykulacyjno - słuchowa
Nauczyciel układa obrazki i tablice przedstawiające: szafę, kosz, zagrodę. Każde dziecko kolejno wybiera jeden obrazek, podaje jego nazwę, zwracając szczególną uwagę na prawidłową wymowę głosek szeregu ciszącego, syczącego szumiącego. Następnie decyduje o przyporządkowaniu go do odpowiedniej tablicy. Po wykonaniu zadania nauczyciel ustala wspólnie z dziećmi nazwę utworzonych zbiorów (ubrania, warzywa zwierzęta).
(pomoce: ilustracje: szafy, kosza, zagrody, oraz obrazki z głoskami ciszącymi, syczącymi, szumiącymi)
„Zakupy” - zabawa artykulacyjna
Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel rozpoczyna zabawę, mówiąc:
Tola kupiła…..- i wymienia nazwę przedmiotu zawierającego głoskę np. „l”. Następna osoba powtarza zdanie dodając kolejną nazwę przedmiotu z gł. „l”. W razie trudności z zapamiętaniem można wykorzystać obrazki z daną głoską i kolejno je układając na środku koła.
(pomoce: obrazki z głoską ćwiczoną)