Barokowe place Rzymu.

W okresie Baroku nastąpiły zmiany w sposobie komponowania założeń urbanistycznych. Stosowano układy o wyraźnie zaznaczonej osi z symetrycznie ukształtowaną wokół niej zabudową, wyraźnie podporządkowaną akcentowi głównemu. Cechą charakterystyczną jest wykorzystanie w znacznie większym stopniu niż dotychczas zieleni jako elementu kompozycji. W renesansie pomimo wielu studiów teoretycznych z zakresu budowy miast realizacje były bardzo nieliczne. Często ograniczały się do porządkowania istniejących zespołów. W baroku realizowano znacznie więcej nowych założeń. Również tam, gdzie trzeba było przekształcić istniejący układ, architekci w znacznie większym stopniu podporządkowali go nowym zasadom kompozycji. Nowe zasady planowania najpełniej reprezentują realizacje planów miejskich wielkich rezydencji, a także plany szeregu miast. Plac na Kapitolu w Rzymie jest pierwszym, gdzie występują już ukształtowane zasady kompozycji barokowej. Prace nad tym projektem prowadził od roku 1568 Michał Anioł. Architekt uzupełniając zabudowę istniejącą stworzył plac w kształcie trapezu o trzech ścianach zabudowanych i otwarty w kierunku zachodnim. Wyraźnie zaznaczona jest oś wyprowadzona poza teren placu w formie schodów. W centralnym punkcie wnętrz stoi antyczny posąg Marka Aureliusza na koniu. Ukośne ustawienie budynków symetrycznych w stosunku do osi wprowadza korektę perspektywiczną wydłużając stosunkowo niewielkie wnętrze. W okresie baroku pod koniec XVI w. nastąpiła rozbudowa Rzymu zapoczątkowana wielkimi pracami prowadzonymi przez SykstusaV.

Rzym zyskiwał coraz większe znaczenie jako stolica kościoła co powodowało potrzebę unowocześnienia miasta. W XVII i XVIII w. realizowano szereg placów miejskich. Jednym z nich jest plac przed bazyliką Św. Piotra w roku 1612 ukończono budowę kościoła przez dobudowę do niego nawy podłużnej. Starannie przygotowano się do zagospodarowania terenu przed bazyliką. Ostatecznie do realizacji wybrano projekt L. Berniniego, który dążył do podkreślenia walorów bazyliki przez podniesienie jej skali. Plac zrealizowano jako dwa wnętrza, jedno w kształcie trapezu i drugie owalne. Bernini uzyskał cały szereg efektów optycznych, które służą podstawowemu celowi-zwiększeniu wrażenia jakie na widzu wywiera bazylika. Innym przykładem rozwiązań urbanistycznych tego okresu jest eliptyczny plac - Piazza del Popolo.

---