Sławomir Zakłos

Słoma

Mimo, że słoma zbożowa zawiera dość dużo składników odżywczych, ze względu na zdrewniałe błony komórkowe, w małym stopniu wykorzystywana jest przez zwierzęta. Krowy i owce trawią słomę w 40 - 50%.

O przydatności słomy do celów paszowych decydują także inne czynniki : gatunek rośliny, wielkość nawożenia organiczno-mineralnego, stopień zanieczyszczenia chwastami, sposób zbioru oraz stan pogody w czasie żniw.

Ze względu na mniejsze zdrewnienie, a przez to większą przyswajalność - najlepszą słomą paszową jest słoma zbóż jarych. Właściwości fizjologiczne słomy zależą jednak od gatunku rośliny. Słomy żytnia, pszenna i jęczmienna posiadają działanie zatwardzające. Słoma owsiana natomiast wykazuje właściwości rozwalniające, dlatego niewskazane jest jej podawanie bydłu w czasie wiosennego wypasu pastwiskowego. W okresie tym poleca się słomę jęczmienną.

Słoma przeznaczana na cele paszowe nie może być spleśniała, brudna, stęchła, nadmiernie wilgotna, porażona grzybami czy też mocno pocięta przez gryzonie. Każdy z tych czynników obniża w dużym stopniu jej wartość pokarmową i może być przyczyną zachorowań zwierząt.

W zależności od sytuacji paszowej gospodarstwa, słoma jako komponent w dawce pokarmowej stanowić może mniejszy lub większy udział. Jednak długotrwałe jej skarmianie w dużych ilościach prowadzi do zaburzeń rozwojowych, szczególnie u osobników młodych.

Średnia wartość pokarmowa 1 kg poszczególnych gatunków słomy

Rodzaj słomy	Zawartość jednostek owsianych	Białko ogólne strawne [g]	Sucha masa [kg]
Słoma pszenna ozima	0,24	2,7	0,85
Słoma pszenna jara	0,24	4,0	0,85
Słoma żytnia ozima	0,26	2,4	0,85
Słoma owsiana	0,31	8,0	0,85
Słoma jęczmienna ozima	0,28	4,4	0,85
Słoma jęczmienna jara	0,30	9,0	0,85

Słoma zbożowa w całej postaci jest z reguły niechętnie wyjadana przez bydło. W celu poprawy strawności i smakowitości stosuje się różne metody uszlachetniania, dzięki którym wzrasta także jej wartość pokarmowa o 1,5-2,5 razy. Uszlachetnianie polega na rozmiękczeniu zdrewniałych błon komórkowych, przez co staje się ona bardziej dostępna dla bakterii. Efekt taki uzyskuje się w wyniku: moczenia, zaparzania, parowania, drożdżowania, amoniakowania, melasowania, wapnowania oraz kiszenia.
W praktyce, najczęściej stosowaną metodą jest moczenie słomy w wodnym roztworze soli. Sieczkę w ilości 100 kg należy zalać ciepłym roztworem soli (ok. 100 l ciepłej wody +1 kg soli), dokładnie wymieszać i ubić. Po upływie 12-24 godz. sieczkę moczoną można zadawać bydłu 2 razy dziennie, do woli. Dodatek (5-10%) okopowych, śruty zbożowej lub otrąb (2-5% ), znacznie poprawia jej smakowitość.

Źródło : Artykuł Olentyny Mendakiewicz pt. "Słoma jako pasza" opublikowany w nr 3/2000 "Częstochowskiej Gazety Rolniczej"

---