dr Joanna Zajkowska
Ćwiczenia z historii literatury polskiej - pozytywizm (studia stacjonarne); rok akademicki 2009/2010
1. Zajęcia organizacyjne
2. Powstanie w oczach poety - F. Faleński, Melodie z domu niewoli; Opracowania: U. Kowalczuk, Felicjan Faleński. Twórczość i obecność, Warszawa 2002 (rozdz. V); B. Bobrowska, Pieśni, korowody i tańce polskie w cyklu Felicjana Faleńskiego „Melodie z domu niewoli”, w: Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze, red. M. Demska-Trębacz, K. Jakowska, R. Sioma, Białystok 2005.
3.Trauma powstania i ustalanie narodowej mitologii - J.I. Kraszewski, Dziecię Starego Miasta. Opracowania: J. Maciejewski, Powstanie styczniowe a przełom kulturowy połowy wieku, w: Literatura południa wieku, Warszawa 1992; M. Woźniakiewicz-Dziadosz, Powieści powstańcze Bolesławity, w: Zdziwienia Kraszewskim, red. M. Zielińska, Wrocław 1990;
4.Miasto w literaturze dziewiętnastego wieku - Ch. Baudelaire, Paryski spleen; Opracowania: J. P. Sartre, Baudelaire, Kraków 2007; R. Engelking, Posłowie. Okna Baudelaire'a, w: Ch. Baudelaire, Paryski spleen. Małe poematy prozą, przełożył i komentarzem opatrzył R. Engelking, Gdańsk 2008.
5.Barwy realizmu w literaturze europejskiej - G. Flaubert, Pani Bovary; Opracowania: Ch. Baudelaire, „Pani Bovary” Gustawa Flauberta, w: tegoż: Sztuka romantyczna. Dzienniki poufne, przełożył, wstępem i przypisami opatrzył A. Kijowski, Warszawa 1971; R. Barthes, Stopień zero stylu, w: Antologia współczesnej krytyki literackiej we Francji, tłumaczenie i oprac. W. Karpiński, Warszawa 1974; J. Parvi, Flaubert, w: tegoż: Rzeczywistość i fantazja. Szkice o literaturze francuskiej XIX wieku, Warszawa 1989;
6.Powieść naturalistyczna - E. Zola, Brzuch Paryża; Opracowania: A. Sygietyński, Współczesna powieść we Francji, w: tegoż: Pisma krytycznoliterackie, oprac. T. Weiss, Kraków 1971; H. Suwała, Emil Zola, Warszawa 1968; E. Paczoska, Wielkie cykle Zoli i Wagnera, w: Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze, red. M. Demska-Trębacz, K. Jakowska, R. Sioma, Białystok 2005; H. Suwała, O kilku technikach naturalizmu, „Przegląd Humanistyczny” 1992, z. 6.
7.Powieść i nowela tendencyjna - techniki i strategie perswazji. - E. Orzeszkowa, Marta lub A. Świętochowski, O życie (Chawa Rubin, Karl Krug, Damian Capenko), w: Nowele i opowiadania. Wybór, oprac. S. Sandler, BN I, nr 185, Wrocław 1965; E. Orzeszkowa, Kilka słów o kobietach; Kilka uwag nad powieścią; O powieściach T. T. Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle (w: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka - Saloni, Wrocław 1985); Opracowania: M. Żmigrodzka, Strategia powieści tendencyjnej, w: tejże: Orzeszkowa. Młodość pozytywizmu, Warszawa 1965; A. Makowski, Dzieje „tendencji”, w: tegoż: Metoda krytycznoliteracka Piotra Chmielowskiego, Warszawa 2001, s. 141-170; W. Tomasik, Powieść tendencyjna 1949-1955, Wrocław 1988 (Wprowadzenie).
8.Mistrzowie „mowy więziennej” - z wyboru czy konieczności; Lektury: E. Orzeszkowa, Siteczko; Śmierć domu; Panna Róża; H. Sienkiewicz, Legenda żeglarska; HKT; Opracowania: A. Martuszewska, Pozytywistyczna mowa ezopowa w kontekście literackich kategorii dotyczących milczenia i przemilczenia, w: Z domu niewoli. Sytuacja polityczna a kultura literacka w drugiej połowie XIX wieku, pod red. J. Maciejewskiego, Wrocław 1988 (także w: „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 2);
9.Różne oblicza pozytywistycznej nowelistyki; Lektury: H. Sienkiewicz, Szkice węglem, Dwie łąki; M. Konopnicka, Martwa natura, Na drodze; B. Prus, Pojednani, Cienie, Pleśń świata, Sen; A. Martuszewska, Pozytywistyczne parabole, Gdańsk 1997; B. Bobrowska, Małe narracje Prusa, Gdańsk 2004.
10.Doświadczenie Syberii w literaturze XIX wieku - A. Szymański, Szkice; Opracowania: B. Burdziej, Inny świat ludzkiej nadziei, Toruń 1994.
11.Dziewiętnstowieczna korespondencja sztuk - M. Konopnicka, cykle Madonna, W Sykstynie; Opracowania: W. Olkusz, Szczęśliwy mariaż literatury z malarstwem. Rzecz o fascynacjach estetycznych Marii Konopnickiej, Opole 1984; J. Sztachelska, Pejzaże tęsknoty. Wiersze Marii Konopnickiej okresu „emigracyjnego”, w: Miejsca Konopnickiej. Przeżycia - pejzaż - pamięć, red. T. Budrewicz, M. Zięba, Kraków 2002.
12.Powieść dojrzałego realizmu - E. Orzeszkowa, Cham; Opracowania: G. Borkowska, Wstęp, w: E. Orzeszkowa, Cham, Kraków 1999; M. Gloger, Aryman nad brzegami Niemna. „Cham” E. Orzeszkowej jako manichejska parabola, w: Literatura i sztuka drugiej połowy XIX wieku. Światopoglądy- postawy- tradycje, red. B. Bobrowska, S. Fita, J. A. Malik, Lublin 2004.
13.Polskie realizacje naturalizmu - A. Sygietyński, Na skałach Calvados, Skałotocz palczak; Opracowania: J. Detko, Antoni Sygietyński. Estetyk i krytyk, Warszawa 1971; E. Paczoska, Antoni Sygietyński - teoretyk w laboratorium naturalizmu, w: J. Kulczycka-Saloni, D. Knysz-Tomaszewska, E. Paczoska, Naturalizm i naturaliści w Polsce. Poszukiwania, doświadczenia, kreacje, Warszawa 1992.
14.Powieść z wielkich pytań epoki - B. Prus, Lalka, oprac. J. Bachórz, Wrocław 1998 (BN I 262 - obowiązuje znajomość Wstępu); Opracowania: E. Paczoska, „Lalka” czyli rozpad świata, Warszawa 2008; Świat „Lalki”. 15 studiów, red. J. A. Malik, Lublin 2005. „Lalka” i inne studia. W stulecie polskiej powieści realistycznej, red. J. Bachórz i M. Głowiński, Warszawa 1992, s. 81 - 95.
15. Nowe pomysły na literaturę i sztukę - Stanisław Witkiewicz, Na przełęczy i program „Wędrowca”- Malarstwo i krytyka u nas (w: tegoż: Sztuka i krytyka u nas, oprac. J. Z. Jakubowski, M. Olszaniecka, Kraków 1971, t. 1: Pism zebranych); Opracowania: H. Kurczab, Struktura gatunkowa i konstrukcja „Na przełęczy” S. Witkiewicza, „Roczniki Naukowo-Dydaktyczne WSP w Rzeszowie”, Nauki Humanistyczne, R. 1969, z.4(6), s. 61-75; M. Jagiełło, Wstęp, w: S. Witkiewicz, Listy o stylu zakopiańskim, Kraków 1979; * M. Olszaniecka, Dziwny człowiek. O Stanisławie Witkiewiczu, Warszawa 1984 (dla chętnych)
16.Dramaturgia epoki - G. Zapolska, Tamten, w: tejże: Dramaty, oprac. A. Raszewska, t. 2, Wrocław 1961; Opracowania: Z. Raszewski, Zapolska - pisarka teatralna w latach 1898-1904, w: G. Zapolska, Dramaty, t.1, Wrocław 1960.
17. Powieść historyczna w pozytywizmie - typy i dyskusje; Lektury: H. Sienkiewicz, Ogniem i mieczem; B. Prus, O powieści z dawnych lat Henryka Sienkiewicza, w: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka - Saloni, Wrocław 1985); Opracowania: T. Bujnicki, Sienkiewicza „Powieści z lat dawnych”. Studia, Kraków 1996;
Podstawa oceny: udział w zajęciach, test ze znajomości lektur;
Kontakt: j.zajkowska@uksw.edu.pl