Monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych (telemonter)

Kod klasyfikacji: 725201

Rozdział klasyfikacji: Transport i łączność

Klasa klasyfikacji: Telekomunikacja

Zadania i czynności

Głównym celem pracy telemontera jest podłączenie abonenta do sieci oraz utrzymanie ciągłości działania urządzeń telegraficznych i dalekopisowych. Zajmuje się on przede wszystkim instalacją linii i aparatów łącznościowych. Są to głównie telefony, a także telegrafy i dalekopisy (zwane teletekstami).

Praca telemontera to ostatni etap instalacji linii telefonicznej lub dalekopisowej. Wcześniej odpowiednie służby firmy telekomunikacyjnej wykonują prace przygotowawcze, tzn. zakładają kable (np. pod ziemią, na słupach, w budynkach) i montują skrzynki kablowe.

Instalowanie telefonu rozpoczyna się od ustalenia miejsca jego podłączenia. Kolejną fazę stanowi odszukanie odpowiednich przyłączy - kabli zakończonych kostką. Każda kostka to 10 tzw. par, czyli miejsc, do których podłącza się daną linię. Telemonter sprawdza liczbę wolnych par na kablu i ustala pierwszą wolną parę. Następnie udaje się do tzw. szafy kablowej. Tam za pomocą mikrotelefonu (słuchawka monterska) łączy się z biurem badań firmy telekomunikacyjnej, które sprawdza parametry linii i - jeżeli wszystko funkcjonuje prawidłowo - włącza przygotowany wcześniej numer. Telemonter wraca do abonenta i instaluje gniazdko oraz aparat telefoniczny. Z założonego już aparatu dzwoni ponownie do biura badań i sprawdza, czy wszystko mieści się w określonych parametrach.

Nieco inaczej wygląda dzień pracy telemontera urządzeń telegraficznych i dalekopisowych. Telemonter udaje się do abonenta podstawowej instalacji i gniazdka przyłączeniowego. Sprawdza stan techniczny dalekopisu i programuje jego wizytówkę, czyli nazwę i adres użytkownika, które będą się pojawiać w każdej przesyłanej informacji. Następnie podłącza aparat do gniazdka i do prądu. Jego zadaniem jest również przeszkolenie nowego abonenta w obsłudze urządzenia.

Ze względu na małą liczbę nowo instalowanych urządzeń dalekopisowych telemonterzy zajmują się głównie konserwacją i naprawą aparatów już działających. Jeżeli nie ma zgłoszeń awarii wykonują po prostu bieżące przeglądy i konserwacje, średnio dwa razy w miesiącu dla każdego aparatu.

Obecnie zaczynają się pojawiać dodatkowe przystawki do komputerów, tzw. modemy, które umożliwiają pracę komputera jako dalekopisu. Telemonterzy są odpowiednio przeszkoleni także w obsłudze i naprawie tych urządzeń. W swojej pracy telemonter korzysta z podstawowych narzędzi, takich jak śrubokręty, kleszczyki, wiertarka, lutownica, oraz z przyrządów do wykrywania instalacji prądowych i mierników prądu.

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Praca telemontera odbywa się w różnych miejscach. Głównie są to rozmaite budynki. Telefony i dalekopisy instaluje się w domach mieszkalnych, biurach, urzędach, szkołach, szpitalach, halach produkcyjnych itp. Może jednak zdarzyć się konieczność schodzenia do piwnic lub wchodzenia na dach. Część pracy wykonywana jest na wolnym powietrzu (skrzynki kablowe). W związku z różnorodnością tych miejsc, telemonterzy są narażeni na zmienną temperaturę powietrza, słabe oświetlenie (piwnice), a co gorsze - na upadki z wysokości i związane z tym urazy. Konieczność używania w pracy np. materiałów lutowniczych lub izolacji może powodować choroby skóry.

warunki społeczne

Praca telemontera jest pracą o charakterze usługowym. Jest indywidualna, mimo że w jej trakcie pracownik kontaktuje się z innymi służbami telekomunikacji (biuro badań). Bezpośredni kontakt ustny lub przez urządzenia telekomunikacyjne jest sporadyczny. Ogranicza się zwykle do konsultacji z abonentem co do umieszczenia aparatu telefonicznego czy dalekopisowego lub określenia rodzaju usterki.

warunki organizacyjne

Telemonter pracuje 8 godzin dziennie. Zwykle są to stałe godziny (7.00 - 15.00). Jedynie w przypadku pracowników mających dyżury w bazie dalekopisowej, gdzie zachodzi konieczność utrzymania ruchu ciągłego, praca ma charakter 4-zmianowy. Wymagana jest także praca w dni wolne i świąteczne, jeżeli przewiduje to harmonogram dyżurów. W wyjątkowych przypadkach (np. wybory, referendum) czas i liczba dyżurów mogą zostać zwiększone.

Telemonter pracuje głównie w terenie, co wymaga stałego przemieszczania się na małych odległościach. Pracownicy terenowi noszą specjalne kombinezony w barwach telekomunikacji, dzięki którym są łatwo rozpoznawalni. Daje to pewność, że ze skrzynek kablowych nie korzysta osoba do tego nie upoważniona. Roboczy kombinezon jest rzadko używany przez telemonterów urządzeń dalekopisowych, gdyż pracują oni głównie w pomieszczeniach biurowych i warsztatach.

Zwykle telemonter pełni funkcję szeregowego pracownika firmy. Jego praca ma charakter rutynowy. Czynności wykonywane są według ustalonych instrukcji i się powtarzają. Praca taka jest okresowo nadzorowana.

Pracownik jest odpowiedzialny za powierzone mu wyposażenie (aparaty, przyrządy, czasem służbowy samochód). Ponosi także społeczno-moralną odpowiedzialność za jakość usług, od których może zależeć np. prawidłowa praca innych ludzi. W przypadku udowodnienia mu nierzetelnego wykonania usługi u klienta może ponieść karę zgodną z regulaminem właściwym dla zakładu pracy, w którym jest zatrudniony.

Wymagania psychologiczne

Ze względu na główny cel pracy, jakim jest zakładanie instalacji łącznościowych, niezbędne w tym zawodzie są zainteresowania i uzdolnienia techniczne. W połączeniu z takimi cechami jak koordynacja wzrokowo-ruchowa, zręczność rąk i palców zdolności te umożliwiają sprawne i dokładne wykonanie przydzielonych zadań, czyli instalacji lub napraw uszkodzonego sprzętu. Ponadto czynności, które wykonuje telemonter, wymagają dokładności i precyzji. Pomyłka lub niedbale wykonane zadanie powodują złą jakość połączenia telefonicznego, wadliwe działanie licznika (straty finansowe abonenta lub telekomunikacji), częste usterki. Aby tego uniknąć i dokładnie wykonać pracę, telemonter musi także umieć podporządkować się ustalonym instrukcjom, regułom i przepisom.

Naprawianie aparatów dalekopisowych w warsztacie lub zakładanie skomplikowanej instalacji jest pracą rutynową i monotonną, która wymaga skupienia się na danym zadaniu, czyli koncentracji uwagi. Potrzebna jest też podzielność uwagi, która pozwala na jednoczesne kontrolowanie różnych sygnałów wzrokowych i słuchowych.

Podobnie jak większość prac terenowych, tak że praca telemontera wymaga częstego przerzucania się z jednej czynności na drugą i - jeżeli sytuacja tego wymaga - również szybkiego i sprawnego wykonywania zadań (pilna naprawa nagłej awarii).

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Praca telemontera zalicza się do prac średnio ciężkich. Największe znaczenie w tym zawodzie ma sprawność narządów słuchu i wzroku (ostrość wzroku, zdolność prawidłowego rozróżniania barw i widzenie stereoskopowe, jeżeli istnieje konieczność pracy na wysokości). Ważne są także ogólna dobra sprawność fizyczna, sprawność układów kostno-stawowego i mięśniowego.

Przeciwwskazaniami do pracy w tym zawodzie są poważne wady wzroku, słuchu, zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, padaczka, cukrzyca, zaburzenia równowagi i koncentracji, choroby układu krążenia, wady kręgosłupa. Do przeciwwskazań względnych można zaliczyć alergie skórne.

W zawodzie telemontera nie zatrudnia się osób niepełnosprawnych.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy telemontera niezbędne jest co najmniej wykształcenie zawodowe o kierunku telekomunikacyjnym. Szkół zawodowych kształcących w tym zawodzie jest jednak coraz mniej. Obecnie są to głównie 5-letnie technika. Istnieje także możliwość kształcenia w trybie wieczorowym w 3-letnich technikach o takim kierunku. Mogą w nim kontynuować naukę osoby z wykształceniem zawodowym elektrycznym, elektronicznym, łącznościowym lub pokrewnym.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

W zawodzie telemontera możliwości awansu są ograniczone. Osiąganie wyższych stopni (młodszy telemonter, starszy telemonter, instruktor techniczny) jest uzależnione od wyników w pracy oraz poziomu wykształcenia.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

W zawodzie telemontera mogą podejmować pracę osoby starsze - pod warunkiem dobrego stanu zdrowia oraz odpowiednich kwalifikacji. Górna granica wieku tych osób nie powinna jednak przekraczać 50 lat.

Polecana literatura

Janina Skoczylas, Eksploatacja telekomunikacyjna, WSiP, Warszawa 1996

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---