Ekonomiczne funkcje państwa
- funkcja alokacyjna - jej celem jest ukształtowanie dochodów i wydatków publicznych w sposób optymalny; inaczej mówiąc funkcja ta zobowiązuje państwo do tworzenia warunków sprzyjających najbardziej efektywnemu wykorzystaniu czynników produkcji. Podstawowym mechanizmem alokacji jest mechanizm rynkowy, który powinien być chroniony przez państwo, np. przez podejmowanie działań antymonopolowych.- funkcja redystrybucyjna - najogólniej rzecz ujmując, funkcja ta polega na korygowaniu podziału dochodów, jaki powstaje w wyniku procesów rynkowych. Mechanizm rynkowy nie zapewnia bowiem względnie równej dystrybucji dochodów.- Funkcja stabilizacyjna - powiązana jest z oddziaływaniem sektora publicznego na przebieg procesów gospodarczych w kierunku ich stabilizowania (np. stabilizowanie cen, stały,zrównoważony wzrost produkcji, przeciwdziałanie bezrobociu itp.).Zadaniem państwa jest dążenie do zmniejszenia amplitudy wahań koniunkturalnych.
Przyczyny rozszerzania ekonomicznej roli państwa
konieczność zabezpieczenia systemu gospodarczego od strony instytucjonalno-prawnej;
niedoskonałości rynku i konkurencji w praktyce, związane z monopolizacją gospodarki i innymi czynnikami, prowadzące do nieprawidłowej alokacji zasobów gospodarczych oraz obniżania poziomu dobrobytu społeczeństwa;-występowanie negatywnych efektów zewnętrznych w zakresie produkcji i konsumpcji;istnienie dóbr publicznych;istnienie dóbr szczególnie niekorzystnych lub korzystnych społecznie;występowanie takich zjawisk, jak duże wahania aktywności gospodarczej, bezrobocie, niepełne wykorzystanie mocy wytwórczych oraz inflacja;istnienie pozbawionych opieki ludzi starych, niedołężnych, upośledzonych i chorych;powstanie zbyt dużych, nie akceptowanych społecznie, różnic dochodowych i majątkowych.
Przyczyny wzrostu wydatków publicznych-Socjologiczne - im bardziej są aktywne podmioty publicznoprawne, tym silniejszą mają tendencję do rozszerzania swojej działalności Historyczne - państwa pożyczając współcześnie na spłatę dawnych długów, utrzymują, a nawet zwiększają realny poziom ogólnego zadłużenia,Polityczne - wiążą się ze zmianą doktryny polityki gospodarczej,Ekonomiczno - społeczne - postęp techniczny, poszerzenei zakresu potrzeb zbiorowych.
Przesłanki interwencjonizmu państwowegoPo pierwsze - państwo jest zobowiązane do podejmowania działań chroniących rynek i wzmacniających dodatni wpływ mechanizmu rynkowego na racjonalizację działalności gospodarczej;Po drugie - państwo stara się łagodzić ujemne skutki działania mechanizmu rynkowego (organizuje wsparcie osób bezrobotnych, dofinansowuje branże niekonkurencyjne np.rolnictwo, przemysł zbrojeniowy itp.niezbędne dla funkcjonowania kraju).
Argumenty przeciw interwencjonizmu państwowemu-Pojawienie się stanów nierównowagi na rynku (niedoborów lub nadwyżek) w wyniku regulacji państwowych, przede wszystkim wtedy kiedy te regulacje wpływają na ceny produktów i usług;Zniekształcone informacje, im większa interwencja państwa tym bardziej zniekształcone są te informacje;Zmniejszona elastyczność systemu gospodarczego, wywołana biurokratyzacją i usztywnieniem procesów decyzyjnych; Wysokie koszty interwencjonizmu państwowego;Osłabienie bodźców związanych z rynkiem; Ograniczenie wolności jednostki i hamowanie oddolnej inicjatywy.
Istota globalizacji w wymiarze ekonomicznym Pomimo wielu wymiarów globalizacji, największe jej zaawansowanie odnotowano w płaszczyźnie ekonomicznej, z tego względu określa się ją jako etap umiędzynarodowienia gospodarki i wzrostu współzależności ekonomicznych.. Konsekwencją jest tworzenie się ogólnoświatowej (globalnej) gospodarki. Proces ten polega na niszczeniu barier granicznych, likwidacji narzędzi i sposobów ochrony przed konkurencją zewnętrzną, uwalnianiu rynku od ograniczeń dotychczasowego suwerena, jakim było państwo.
KORZYŚCI A/ globalizacja jest to zwieńczenie rozwoju gospodarki rynkowej, pochodną likwidacji barier dla działania gospodarki rynkowej, przejaw wolności gospodarczej;B/ globalizacja jest procesem , który prowadzi do ujednolicenia reguł i respektowania praw własności podmiotów działających ponad granicami państwa; C/ globalizacja podnosi jakościowy poziom metod wytwarzania ze względu na lepsze wykorzystanie kapitału intelektualnego i fizycznego; D/ globalizacja zwiększając natężenie konkurencji, poprawia jakość i zwiększa dojrzałość gospodarkiE/ globalizacja stanowi ważny czynnik rozwoju gospodarczego zarówno gospodarek narodowych jak i gospodarki światowej.KOSZTYA/globalizacja ogranicza rolę państwa, rodzi sprzeczność między globalnym rynkiem a państwem; B/ destrukcja instytucji państwa następuje poprzez likwidację narzędzi ochrony granicznej, ujednolicenia reguł polityki gospodarczej.KTN stają się elementem globalnej regulacji obok takich mechanizmów jak: Unia Europejska, GATT, WTO, ONZ.C/ Globalizacja podważa państwo opiekuńcze, pewien kontrakt społeczny, obejmujący: prawo do pracy, walkę z ubóstwem, ochronę jednostki i społeczeństw przed różnymi ryzykami, promocję równych szans; D/ zbyt silny wpływ korporacji ponadnarodowych na gospodarkę danego kraju, dokonujących przejęć, fuzji, aliansów; E/ liberalizacja przepływów kapitałowych powoduje wzrost zagrożeń kryzysami finansowymi. Napływ kapitału powoduje często nadwartościowanie waluty krajowej, wzrost deficytu handlowego, finansowanego kolejnym napływem kapitału.
Istota migracji i jej wpływ na bezp.ekonomiczne państwa.Po pierwsze zjawiska migracyjne mogą doprowadzić do wyludnienia państwa. W sposób bezpośredni emigracje zagrażają bezpieczeństwu narodowemu, ponieważ mogą doprowadzić do upadku państwa, poprzez utratę atrybutu państwa, jakim jest ludność.Po drugie migracje prowadzą do wzrostu różnorodności etnicznej, kulturowej i religijnej, co może spowodować narastanie konfliktów wewnątrz społeczeństwa i osłabienie spójności państwa. Może to skutkować naruszeniem bezpieczeństwa kulturowego, etnicznego, ideologicznego.Po trzecie procesy migracyjne sprzyjają wykradaniu tajemnic państwowych, co osłabia poziom bezpieczeństwa narodowego: tajemnice wojskowe, technologiczne oraz ekonomiczne. Może to następować poprzez emigrację ludzi pracujących w wojsku, instytutach badawczych czy zakładach o znaczeniu strategicznym.W zasadzie dwie kwestie związane z migracjami wpływają na bezpieczeństwo ekonomiczne, a mianowicie transfery środków finansowych do kraju pochodzenia oraz zjawisko drenażu mózgów.Emigracja prowadzi do napływu środków finansowych, które są transferowane z kraju pobytu do kraju pochodzenia emigrantów. Zjawisko to znajduje swój konkretny finansowy wymiar w pozycji bilansu transferów jednostronnych w bilansie obrotów bieżących. Środki te stanowią istotne środki zwiększenia popytu w krajach rozwijających się i często stanowią jedyne źródło utrzymania dla rodzin emigrantów oraz możliwość inwestowania.
Konsekwencje migracji dla kraju emigracji i imigracji.
PAŃSTWO EMIGRACYJNE:Skutki pozytywne:Zmniejszony przyrost naturalny a wraz z nim mniejsza liczba ludności (są to przeważnie państwa, w których występuje zjawisko eksplozji demograficznej)Niższy poziom bezrobociaMniejsze wydatki państwa na zasiłki i doraźną pomoc społeczną,Napływ dewiz (zarobione pieniądze imigranci wysyłają do kraju, dzięki czemu poprawia się jakość życia rodzin)Skutki negatywne:,Odpływ dobrze wykształconych ludzi ,Zachwianie struktury wieku (utrata ludności młodej, zdrowej),Ponoszenie kosztów kształcenia kadr dla państw imigracyjnych,Rozbicie rodzin,Trudności w regulacji kwestii majątkowychPAŃSTWO IMIGRACYJNE:Skutki pozytywne:Napływ taniej siły roboczej - wymierne korzyści ekonomiczne (np. USA, Kanada czy państwa Europy Zachodniej zatrudniają obcokrajowców do niskopłatnych, ciężkich prac, których nie chce wykonywać ludność miejscowa)Mniejsze wydatki na kształcenie wykwalifikowanych pracownikówZwiększony przyrost naturalny - zmianie ulega struktura wieku (w związku z napływem młodych, zdrowych ludzi rośnie wskaźnik urodzeń, następuje odmłodzenie społeczeństwa)Zwiększenie liczby ludności w wieku produkcyjnymMiana struktury narodowościowej, co wzbogaca rodzimą kulturęSkutki negatywne:Narastające konflikty między ludnością napływową a ludnością miejscową (czego przyczyną jest odrębność kulturowa i wyznaniowa)Powiększenie przez część imigrantów rzeszy bezrobotnych i bezdomnych, co doprowadza do wzrostu wydatków państwa na pomoc społeczną i socjalnąWraz ze zwiększającą się liczbą ludności napływowej wzrasta także bezrobocie wśród rdzennych mieszkańców (zatrudnienie imigranta niesie za sobą niskie koszty pracy), co z kolei doprowadza do narastania konfliktów i w konsekwencji do wymuszenia restrykcyjnej polityki imigracyjnej.
Przyczyny migracji. ekonomiczne - zmiana miejsca pobytu ze względu an chęć poprawienia warunków życiowych. pozaekonomiczne:- polityczne - migracja w wyniku wojny, ucisku władz zmian granic politycznych, powstania nowego państwa;- religijne - migracja z powodu prześladowań religijnych;- społeczne - migracja ze względu na chęć zmiany środowiska społecznego;- rodzinne - zmiana miejsca zamieszkania na skutek łączenia rodzin, zawierania małżeństw;
- i inne - np. na skutek klęsk żywiołowych, w celu poszukiwania pracy itp.
19.Korzyści wiążące się z handlem międzynarodowymW wyniku wymiany handlowej państwa odnoszą korzyści absolutne i względne(porównawcze)
Korzyści absolutne występują wtedy,kiedy jakiś kraj może wyprodukować dany towar w sposób efektywniejszy niż inne kraje.Przewaga wynikająca z uwarunkowań naturalnych oraz posiadania wydajniejszych urządzeń oraz bardziej wykwalifikowanych pracowników, umożliwia produkcje towarów po niższych kosztach niż gdzie indziej.Większość państw nie ma takiej przewagi, jednak mimo to prowadzą handel międzynarodowy.Dzieje się tak ze względu na korzyści względne.Dany kraj osiąga te korzyści,produkując określony towar wtedy, gdy koszty alternatywne(utraconych możliwości),potrzebne do jego wytworzenia,są niższe od kosztów, które miałyby inne kraje.
18.Istota i konsekwencje międzynarodowego podziału pracyMiedzynarodowy podział pracy(MPP)- jest szczególną, rozwiniętą formą społecznego podziału pracy.Stanowi historycznie ukształtowane formy powiązań gospodarczych między poszczególnymi krajami, określa ich miejsce w produkcji światowej.Gospodarki krajowe specjalizują się w wytwarzaniu pewnego zbioru produktów, którymi są towary, usługi, technologie. Część produktów jest sprzedawana za granicę, część nabywana za granicą.Międzynarodowy podział pracy ulega ciągłym przemianom; zmienia się zakres i charakter międzynarodowej specjalizacji produkcji. zmianie podlegają również wzajemne stosunki między krajami. Poszczególne kraje stopniowo rezygnują z produkcji pewnych towarów na rzecz większej specjalizacji w produkcji innych dóbr lub usług. Zmieniają w ten sposób swoje miejsce w MPP. Pewne związki między poszczególnymi krajami lub grupami krajów rozluźniają się, więc na ich miejsce powstają nowe więzi gospodarcze. Jednakże granice międzynarodowego podziału pracy są nieostre. zwykle mamy do czynienia z wieloma krajami produkującymi i sprzedającymi za granicą podobne produkty. Rzadko zdarza się sytuacja, gdy w wytwarzaniu danego produktu specjalizuje się wyłącznie jeden kraj.
13. Istota i instrumenty polityki handlowej.INSTRUMENTY POLITYKI HANDLOWEJ:
Przez narzędzia polityki handlowej państwa, rozumie się najczęściej elementy mechanizmów ekonomicznych funkcjonujących w kraju i wykorzystywanych przez państwo do oddziaływania na podmioty gospodarcze. Z punktu widzenia regulacji handlu zagranicznego, można je podzielić na dwie grupy:służące do oddziaływania na wszystkie podmioty gospodarcze w danym kraju (należą tu: kurs walutowy, stopa procentowa, polityka budżetowa, pieniądz, ceny);służące państwu do oddziaływania na podmioty gospodarcze uczestniczące bezpośrednio w wymianie handlowej (środki polityki handlowej).- Instrumenty polityki handlowej można podzielić na: a) środki taryfowe - np. cła
b) środki parataryfowe - np. podatki importowe, opłaty wyrównawcze, depozyty importowe;
c) środki pozataryfowe - np. koncesje, licencje, zakaz importu, bariery techniczne.Poza wyżej wymienionymi, warto zwrócić uwagę na pewne szczególne instrumenty polityki handlowej, takie jak:Postępowanie antydumpingowe i antysubwencyjne. Nie są to typowe narzędzia protekcji, lecz środki walki z nieuczciwą konkurencją, do których państwo ma pełne prawo. Jednak nierzadko państwa nakładają cła antydumpingowe czy antysubwencyjne w wysokości wyższej, niż marża dumpingu lub subsydiów, co sprawia, że cła te stają się poważnym utrudnieniem w handlu.Zmiana kursu waluty. Oddziałuje ona bezpośrednio także na inne ,niż handel pozycje bilansu płatniczego oraz bardzo istotnie na gospodarkę wewnętrzną danego kraju.Jeszcze innym instrumentem polityki handlowej są umowy gospodarcze zawierane z zagranicą (bilateralne i multilateralne). Mogą one określać zasady wzajemnego traktowania się przez partnerów w całokształcie ich stosunków lub w określonej dziedzinie np. w handlu, żegludze, bądź też mogą rozwiązywać określone, konkretne sprawy takie jak obniżka ceł itp.
14. Rodzaje polityki handlowej.RODZAJE:Możemy wyodrębnić dwa przeciwstawne kierunki polityki handlowej:polityki liberalna - wolnego handlu, państwo zapewnia wolny rynek, powstrzymuje się od ingerencji oddziaływania na wymianę gospodarczą z zagranicą;polityka protekcyjna (protekcjonizm) - ograniczenia dostępu do własnego rynku, państwo podejmuje działania ochraniające własny rynek, aktywnie oddziaływuje na wymianę gospodarczą z zagranicą
Politykę handlową możemy również podzielić na:autonomiczną - zmierza do osiągnięcia określonych celów wewnętrznych czy zewnętrznych przy pomocy autonomicznych posunięć państwa tj.bez uzgodnienia podejmowanych środków z innymi krajami,umowna - (konwencyjna) - zmierza do określonych celów w zakresie obrotu zagranicznego drogą umów międzypaństwowych z innymi krajami (zawieranie różnych umów pomiędzy państwami).
15. Formy polityki fiskalnejAktywna polityka fiskalna - polega na świadomej interwencji państwa w politykę fiskalną, każdorazowym podejmowaniu decyzji odnośnie wykorzystywania określonych instrumentów polityki fiskalnej, czyli zwiększaniu lub zmniejszaniu wydatków budżetowych na konkretne cele; dokonywaniu zmian w systemie opodatkowania czy zmian dotyczących subwencjonowania przedsiębiorstw.Pasywna polityka fiskalna - polega na wykorzystywaniu automatycznych stabilizatorów koniunktury, czyli takich instrumentów, które samoczynnie, bez ingerencji państwa, wpływają na zmiany poziomu dochodu narodowego i inne wielkości ekonomiczne (np. popyt, zatrudnienie). Są to podatki od dochodów ludności, przedsiębiorstw, podatki pośrednie, świadczenia społeczne (np. zasiłki dla bezrobotnych), programy pomocy dla rolnictwa. Instrumenty te mają za zadanie utrzymywać dotychczasową sytuacje gospodarczą, a więc nie zapewniają warunków zrównoważonego wzrostu gospodarczego.Polityka fiskalna - działania rządu w zakresie kształcenia poziomu wydatków państwowych i podatków podejmowane w celu regulowania ogólnego poziomu popytu.Dwie formy polityki fiskalnej:1. Ekspansyjna - polega, na:Zwiększaniu wydatków lub zmniejszaniu podatkówZwiększa to popyt globalny i prowadzi do zwielokrotnionego wzrostu dochodu narodowego dzięki efektom mnożnikowym.2. Restrykcyjna - polega na:Zmniejszaniu wydatków państwowych i/lub podnoszeniu podatków
16. Przyczyny powstania deficytu budżetowego i metody jego finansowaniaDEFICYT BUDŻETOWY - wydatki przewyższają dochody . Może być efektem zamierzonym .
Przyczyny deficytu budżetowego :niezaplanowane wydatki,rzeczywiste dochody niższe od zaplanowanych ,niski poziom produktu krajowego lub zmniejszający się ,nieodpowiednia stopa podatkowa,niesprawność aparatu egzekwującego podatki ,luki w prawie podatkowym,zasięg szarej strefy..Emitowanie skarbowych papierów wartościowych ( bonów i obligacji skarbowych) nabywanych przez podmioty niebankowe tzn. gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa oraz nabywanych przez banki komercyjne.- Korzystanie z kredytów banków komercyjnych,- Korzystanie z kredytów międzynarodowych instytucji finansowych,- Zaciąganie kredytu w banku centralnym lub emitowanie papierów wartościowych zaciąganych przez ten bank. W Polsce i w wielu innych państwach ten sposób jest ustawowo zakazany jako najbardziej inflacjogenny.
17. Dług publiczny jako metoda finansowania deficytu budżetowegoDług publiczny to całkowita kwota zadłużenia rządu w formie należytej zapłaty, z tytułu sprzedanych papierów wartościowych skarbu państwa, w celu pokrycia deficytu budżetowego. Możliwości finansowania deficytu publicznego z rosnącym zadłużeniem publicznym zależą od stopnia chłonności i poziomu rozwoju rynku kapitałowego. Skarb państwa Skarb państwa emituje obligacje i sprzedaje je na wolnym rynku. Obligacje te charakteryzują się wysoką płynnością. Zwykle też oprocentowanie jest wyższe od oprocentowania depozytów terminowych. Wykupywanie strych obligacji wraz z odsetkami następuje zwykle z dochodów pochodzących z emisji nowych obligacji. Powoduje to stały wzrost zadłużenia publicznego. Jeśli rynek jest chłonny i rozwinięty to obligacje znajdują swoich nabywców. Jeżeli rynek jest niechłonny to aby sfinansować deficyt budżetowy, niesprzedane obligacje musi wykupić bank centralny (zwykle w drodze emisji pieniądza, co może uruchomić spiralę inflacji).
.Przyczyny kryzysu finansów publicznych w PolsceKryzys finansów publicznych utrwalił się w Polsce na skutek przyjęcia i utrzymywania wadliwego systemu wydatków publicznych. Są to w pewnej części wydatki niepotrzebne lub nieuzasadnione co do wysokości (np.w adm. publicznej, w wojsku, w publicznych mediach), natomiast w innej - niewystarczające dla pełnej realizacji zadań państwa (np.w zakresie ubezpieczeń społecznych, ochrony zdrowia, oświaty). Wad tych nie da się usunąć przepisami ustawy o finansach publicznych. Do tego potrzebne są zmiany licznych ustaw, z których wynikają tytuły prawne dla dokonywania wydatków publicznych na określone cele i w określonej wysokości. Natomiast w ustawie o finansach można zawrzeć przepisy, na podstawie których należy w taki sposób planować i dokonywać wydatków publicznych, aby były one racjonalne i efektywne.
Wpływ BC na bezp.sektora bankowego.W szczególności, zagrożeniem dla stabilności finansowej jest niemożliwość pełnienia przez bank centralny funkcji pożyczkodawcy ostatniej instancji, ze względu na jego zaangażowanie w prowadzenie polityki pieniężnej i kursowej, a także nieposiadanie przez instytucje nadzoru nad rynkiem finansowym statusu niezależnego od władzy wykonawczej.Sektor bankowy pełni kluczową rolę dla funkcjonowania i stabilności finansowej całego systemu finansowego, jak i całej gospodarki. Wynika to przede wszystkim z faktu, że kryzysy finansowe występujące w skali świata były związane przede wszystkim z funkcjonowaniem banków a w mniejszym zaś stopniu wiązały się z działalnością firm inwestycyjnych czy firm ubezpieczeniowych. W odróżnieniu bowiem od innych sektorów gospodarki bankowość jest dziedziną najbardziej uregulowaną przez państwo i sferą jego interwencji w mechanizm rynkowy.
zadania komisji nadzoru finansowegoa) sprawowanie nadzoru nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych b) podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego, ubezpieczeniowego i emerytalnegoc) podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego d) udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnyme) stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji, a odbiorcami usług świadczonych przez te podmiotyf) wykonywanie innych zadań określonych ustawami.
zadania bankowego funduszu gwarancyjnegoa) gwarantowanie środków pieniężnych zgromadzonych w bankach objętych obowiązkowym systemem gwarantowania do wysokości określonej ustawąb) udzielanie pomocy finansowej bankom, które znalazły się w obliczu utraty wypłacalności c) gromadzenie i analizowanie informacji o bankach objętych systemem gwarantowaniad) wspieranie procesów łączenia się banków zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymie) gwarantowanie wszelkiego typu środków pieniężnych klientom banków, które są zagrożone utratą wypłacalności.
działania podejmowane przez banki komercyjne w celu poprawy ich bezp.finansowego
-przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych-wykonywanie operacji czekowych i wekslowych-dokonywanie obrotu dewizami i prowadzenie rozliczeń z zagranicą-obsługa pożyczek państwowych-emitowanie i obrót papierów wartościowych-przechowywanie wartościowych przedmiotów i papierów wartościowych-udostępnianie skrytek sejmowych-udzielanie gwarancji bankowych-udzielanie poręczeń-wydawanie kart płatniczych i wykonywanie operacji przy ich użyciu
-nabywanie i zdobywanie wierzytelności pieniężnych
kierunek zmian demograficznych zachodzących w społeczeństwach europejskich
Zmiany w postawach i zachowaniach demograficznych są powodowane rosnącymi aspiracjami edukacyjnymi i zawodowymi ludzi młodych, konkurencją na rynku pracy, ograniczeniami w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych i materialnych młodych rodzin oraz trudnościami w godzeniu obowiązków zawodowych i rodzinnych Konsekwencje:- brak osób w wieku produkcyjnym- brak wzrostu gospodarczego- niedostateczna ilość osób zatrudnionych do liczby osób niezatrudnionych- brak wystarczających środków na utrzymanie emerytów- spadek tempa wzrostu PKB- zagrożenia dla krajowych systemów emerytalnych i opieki społecznej- wzrost procesu migracji ludności
.
konsekwencje zmian demograficznych dla gospodarki
W ciągu ostatnich lat obserwowaliśmy spadek liczby urodzeń co jest zjawiskiem niebezpiecznym dla gospodarki. Starzenie się społeczeństwa oznacza że istnieje zagrożenie braku wzrostu gospodarczego.
Konsekwencje:- brak osób w wieku produkcyjnym- brak wzrostu gospodarczego- niedostateczna ilość osób zatrudnionych do liczby osób niezatrudnionych- brak wystarczających środków na utrzymanie emerytów- spadek tempa wzrostu PKB- zagrożenia dla krajowych systemów emerytalnych i opieki społecznej- wzrost procesu migracji ludności
Instytucje pośrednio przyczyniające się do poprawy bezpieczeństwa sektora bankowego
Komisja Nadzoru Finansowego , Europejski i Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Bank Centralny plus- wywiadownie gospodarcze: czyli wyspecjalizowane instytucje w udzielaniu informacji miedzy innymi o sytuacji finansowej osób prawnych i fizycznych, prowadzących działalność gospodarczą.Informacje są udzielane na zamówienie. Źródłem informacji są dane z sądów rejestrowych, izby skarbowej oraz dane pozyskiwane bezpośrednio od firm i ich kontrahentów. - agencje ratingowe (ocena instrumentów dłużnych) : zajmują się oceną wiarygodności kredytowej podmiotu zaciągającego dług przez emisję papierów dłużnych. Głównym celem działalności spółki jest stworzenie struktury ratingu dla krajowego rynku instrumentów dłużnych. Działalność agencji nie kończy się w chwili wystawienia oceny, lecz koniecznej jest śledzenie tych wszystkich wydarzeń na rynku, które mogą mieć wpływ na pozycję emitenta. - instytucje zbierające informacje o historii kredytowej potencjalnych kredytobiorców Na ogół są to: banki prywatne, kasy oszczędnościowe, banki spółdzielcze, firmy wystawiające karty kredytowe
Bezpieczeństwo sektora bankowego a bezpieczeństwo ekonomiczne państwa
Bezpieczeństwo ekonomiczne państwa- pojęcie odnoszące się do terminu bezpieczeństwo, zawężone jednak do ekonomicznych podstaw funkcjonowania państwa. Termin ten wiąże się z dyscypliną naukową ekonomia, nauki o polityce oraz nauki o bezpieczeństwie i w zależności od poglądów badacza nadawana jest mu określona definicja. Kryterium podziału w tej materii jest rodzaj poglądu na dominującą w przestrzeni wizję modelu funkcjonowania gospodarki narodowej i społeczeństwa oraz rzeczywistości międzynarodowej, jaki reprezentuje dany badacz. Wąskie rozumienie pojęcia bezpieczeństwa ekonomicznego wiąże się z zapewnieniem państwu podstawowego zaplecza funkcjonalnego: surowcowego, finansowego, technologicznego oraz rolno-spożywczego Definicja ta sprowadza opisywane pojęcie do działań mających na celu ograniczanie ryzyka wystąpienia braków w jednym ze strategicznych zasobów (energetyczne, wodne, żywnościowe, surowcowe) co wpływałoby na jakość i strukturę czynnika ludzkiego, który tworzy potencjał wojskowy danego kraju. W tym rozumieniu jako dominujący występuje aspekt bezpieczeństwa militarnego, dla którego gospodarka pełni jedynie rolę finansującą.Bezpieczeństwo sektora bankowego. Głównym celem nadzoru bankowego jest zapewnienie bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach oraz stabilności sektora bankowego. Nadzór nad działalnością banków sprawuje Komisja Nadzoru Bankowego oraz jej organ wykonawczy - Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego.Cele i zadania nadzoru są realizowane poprzez prowadzenie polityki nadzorczej oraz sprawowanie nadzoru analitycznego i inspekcyjnego nad sektorem bankowym.W ramach polityki nadzorczej tworzone są regulacje prawne, których celem jest zapewnienie, aby banki stosowały się do norm bezpiecznego funkcjonowania. Regulacje te odnoszą się przede wszystkim do poziomu kapitału i płynności banków, jakości kredytów i pożyczek oraz tworzenia rezerw. Stosowane obecnie regulacje są w pełni dostosowane do Unii Europejskiej.Stała analiza sektora bankowego oraz poszczególnych banków zapewnia bezpieczeństwo całego systemu. W ramach analiz kompleksowych oceniane są m.in. sytuacja sektora bankowego oraz wpływ polityki pieniężnej, podatkowej i nadzorczej na sektor bankowy