OBSZAR GŁODU NA ŚWIECIE
Głód jest to stan organizmu ludzkiego spowodowany niedoborem i niedostatecznym przyswajaniem składników pokarmowych.
Długotrwały głód (głodzenie) prowadzi do spowolnienia wzrostu i rozwoju dzieci, może powodować pojawienie się opuchlizny głodowej. Jego efektem jest też apatia a ostateczną konsekwencją bywa śmierć głodowa. Według różnych szacunków człowiek może przeżyć bez pożywienia 2-3 tygodnie, bez wody około 7 dni. Zdarzają się jednak przypadki hibernacji i takiego spowolnienia procesów życiowych, szczególnie u niemowląt, że ten czas ulega zdecydowanemu wydłużeniu.
Około 24 000 ludzi umiera każdego dnia z głodu lub z przyczyn z nim związanych. Jest to mniej niż dziesięć lat temu, kiedy ta liczba wynosiła 35 000, i niż dwadzieścia lat temu, kiedy było to 41 000 osób. Trzy czwarte ofiar śmiertelnych to dzieci poniżej piątego roku życia.
Obecnie w krajach rozwijających się 10% dzieci umiera przed ukończeniem piątego roku życia. Wartość ta zmniejszyła się w porównaniu z sytuacją pięćdziesiąt lat temu, gdy umierało aż 28% takich dzieci.
Głód i wojny są przyczyną tylko 10% śmierci głodowych, mimo że właśnie o tych przyczynach słyszymy najczęściej. Większość śmierci głodowych spowodowana jest chronicznym niedożywieniem. Wiele rodzin po prostu nie jest w stanie dostatecznie się wyżywić, co z kolei spowodowane jest ich skrajnym ubóstwem.
Chroniczne niedożywienie jest także przyczyną wad wzroku, apatii czy zatrzymania wzrostu. W znacznym stopniu zwiększa ono też podatność na choroby. Ludzie ciężko niedożywieni nie są w stanie normalnie funkcjonować nawet na podstawowym poziomie.
Szacuje się, że około 800 milionów ludzi na świecie cierpi głód i niedożywienie. Każdego roku jedna setna z nich umiera z tego powodu.
Obecnie 826 milionów ludzi na świecie cierpi z powodu głodu i niedożywienia - z czego 792 miliony w krajach rozwijających się oraz 34 miliony w krajach uprzemysłowionych. 2 miliardy ludzi (czyli 1/3 populacji) nie dysponuje dostateczną ilością pożywienia. Gdyby zebrać wszystkich głodujących na świecie, zaludniliby cały kontynent, a liczba jego mieszkańców byłaby większa od ludności Ameryki Północnej i Europy Zachodniej razem wziętych.
Każdego roku przeszło 12 milionów dzieci umiera na choroby związane z niewłaściwym odżywianiem! Niedożywienie powoduje 55% z wszystkich zgonów dzieci na świecie. W latach 1990-tych ponad 100 milionów dzieci zmarło z chorób i głodu. Można było temu zapobiec za dwudniowe światowe wydatki na cele wojskowe. Za cenę jednego pocisku rakietowego szkoła pełna głodnych dzieci mogłaby przez 5 lat wydawać codzienny obiad. Statystycznie suma pieniędzy wydana w ciągu tygodnia na zbrojenia jest równa kosztom wyżywienia głodujących ludzi na całym świecie przez okres jednego roku.
Około 1,3 miliarda ludzi na świecie żyje za mniej niż 1 dolara dziennie, połowa ludności świata (ok. 3 miliardów) żyje za mniej niż dwa dolary dziennie. Produkt Krajowy Brutto 48 najbiedniejszych krajów świata, (czyli prawie 1 ludności świata) jest mniejszy niż łączny majątek trzech najbogatszych ludzi na świecie. Aby pokryć niezaspokojone potrzeby świata w zakresie higieny i żywności, wystarczy 13 miliardów dolarów - tyle, ile ludzie w USA i Unii Europejskiej wydają, co roku na perfumy. Jedna Europejka wydaje miesięcznie na same kosmetyki tyle, co afrykańska kobieta na utrzymanie całej swojej rodziny przez rok.
1,3 miliarda ludzi nie ma dostępu do czystej wody, z drugiej strony do wyprodukowania jednego samochodu zużywa się 380 ton wody.
Najczęstszymi chorobami spowodowanymi przez niedożywienie są marazm i kwasiorkor.
Marazm jest spowodowany brakiem produktów energetycznych, a niedożywione dzieci są
całkowicie wychudzone. Ich waga bywa ponad połowę mniejsza od normy. Natomiast kwasiorkor spowodowany jest brakiem białka w pożywieniu. Objawia się głównie obrzękami na całym ciele. Zamiast tkanki tłuszczowej jest woda. Po naciśnięciu skóry palcem pozostaje dołek. Włosy odbarwiają się i prostują. Oba przypadki w cięższych stanach prowadzą do śmierci. W wielu wypadkach dochodzi też do trwałego upośledzenia fizycznego (dzieci nie osiągają normalnego wzrostu) lub umysłowego (zagłodzony mózg nie rozwinie się - później te dzieci nie mogą się niczego nauczyć). Niekiedy dzieci trafiają do ośrodka dożywiania zbyt późno. Wycieńczony organizm nie przyjmie już żadnego pokarmu.
Przyczyny głodu to:
niska produkcja rolna w krajach rozwijających się
wysoki wskaźnik przyrostu naturalnego, wyższy niż wzrost produkcji rolnej
brak funduszy na zakup wyżywienia
Wyróżnia się następujące rodzaje głodu:
jawny - człowiek odczuwa ból wywołany brakiem pożywienia
utajony - wywołany brakiem białka, witamin i mikroelementów w pożywieniu, jest przyczyną wielu chorób
Skutkami głodu jest:
upośledzenie fizyczne i psychiczne (szczególnie istotne jest prawidłowe odżywianie dzieci do 4 roku życia - w tym czasie występuje silny rozwój struktury mózgu)
choroby wywołane brakiem niektórych składników w pożywieniu
brak białka - wywołuje kwashiorkor, występuje ona u dzieci po przejściu z odżywiania mlekiem matki na pożywienie węglowodanowe (maniok, banany), powoduje wychudzenie organizmu, obrzęki, zmiany w wątrobie, zgony (występuje Afryka, południowa Azja, Ameryka Łacińska)
brak witaminy A - wywołuje ślepotę, powszechnie występuje ona w Indiach
brak witaminy D - wywołuje rachityzm, krzywicę
brak witaminy B - wywołuje zanik mięśni, paraliż
brak witaminy C - wywołuje szkorbut
brak żelaza - wywołuje anemię
brak jodu - powoduje zakłócenia w funkcjonowaniu tarczycy
Bardzo często wystarczy kilka prostych warunków, aby ludzie biedni mogli samodzielnie wytwarzać wystarczającą dla siebie ilość pożywienia. Potrzebują oni między innymi dobrej jakości nasion, odpowiednich narzędzi i dostępu do wody. Bardzo pomocne bywają też drobne usprawnienia techniki upraw i przechowywania żywności.
Wielu specjalistów do spraw głodu twierdzi, że najlepsza metodą zmniejszenia problemu głodu jest edukacja. Ludzie wykształceni maja duże szanse przerwania zaklętego kręgu ubóstwa będącego podstawą klęski głodu.
Można wyróżnić sposoby zapobiegania zjawisku głodu:
ograniczenie przyrostu naturalnego
powiększenie obszarów gruntów ornych przez
uprawę nieużytków
nawadnianie pustyń
osuszanie bagien
zwiększenie plonów
wzrost nawożenia nawozami sztucznymi
stosowanie środków ochrony roślin
stosowanie odmian wysokopiennych (zielona rewolucja)
powiększanie ilości pożywienia przez mechanizację rolnictwa
grunty przeznaczone na paszę dla zwierząt pociągowych można przeznaczyć pod uprawy roślin stanowiących pożywienie ludzi
zmniejszenie strat produkcyjnych
szacuje się, że sięgają one nawet 20°/o zbiorów
racjonalne wykorzystanie zasobów morza
W Polsce różne organizacje podają, że około 10-25% dzieci w wieku do 14 lat cierpi przez głód i spożywa najwyżej jeden posiłek dziennie. Według obecnych szacunków minimum egzystencji to około 350-390 złotych na osobę.
Zwalczaniem głodu zajmują się różne organizacje, m.in. Bank Żywności oraz fundacje zbierające pieniądze na zakup żywności.
Państwa, które wg danych ONZ w latach 2000-2002 miały co najmniej 5 mln głodujących obywateli:
Państwo |
Liczba (mln ludzi) |
Procent ludności kraju |
Indie |
250,4 |
0,23 |
Chiny |
142,1 |
0,11 |
Bangladesz |
42,5 |
0,3 |
Demokratyczna Republika Konga |
35,5 |
0,62 |
Etiopia |
31,3 |
0,4 |
Pakistan |
29,3 |
0,19 |
Filipiny |
17,2 |
0,21 |
Brazylia |
15,6 |
0,08 |
Tanzania |
15,6 |
0,41 |
Wietnam |
14,7 |
0,17 |
12,6 |
0,06 |
|
12,2 |
0,19 |
|
11 |
0,08 |
|
10,3 |
0,3 |
|
8,5 |
0,43 |
|
8,5 |
0,23 |
|
8,1 |
0,36 |
|
6,7 |
0,32 |
|
6 |
0,32 |
|
5,7 |
0,13 |
|
5,6 |
0,43 |
|
5,2 |
0,05 |
|
5,2 |
0,45 |
|
5,2 |
0,04 |
|
5,1 |
0,32 |
|
inne państwa |
145 |
0,06 |
ogółem na świecie |
850 |
|