Mariologia
Bibliografia:
Redeptoris Mater; JP II
Comunio 2000, 6
Stanisław Gręś, Maryja wzorem w Duchu Św.
Laple, Maryja w wierze w życiu Kościoła.
Laurentin, Maryja Matką Odkupiciela.
W. Beinet, Drogi i bezdroża Maryjne.
Mariologia Przedsoborowa.
Mariologia pryncypiów i przywilejów.
Wpiąć nowy diadem w koronę Maryi ogłaszając nowy tytuł, dogmat.
Szerzenie kultu Maryjnego poprzez oddawanie się w Jej niewolę.
Kazania o podłożu psychologizującym - Św. Bernard: o Maryi nigdy dość.
Mnożenie modlitw: litanii, koronek...
Mariologia soborowa i posoborowa.
Brak osobnego dokumentu o Maryi.
Odejście od tytułów: wszech-, Wszechmocy Błagająca, Wszechpośredniczka, Wszechodkupicielka na rzecz: Służebnica, Pośredniczka, Orędowniczka.
KK 55-69. W tajemnicy Chrystusa i Kościoła Mariologia jako traktat związana jest z seteriologią, inkarnacją, pneumatologią, charytologią, ekumenią.
Mariologia Chrystotypiczna.
M. chrystoytpiczna podkreśla działalność Maryi w męce Chrystusa, Maryja, jako zasada zbawienia.
Maryja współsprawiała odkupienie z Chrystusem.
Mariologia eklezjotypiczna.
Eklezjotypiści zarzucali chrystotypistom:
Brak odwoływania się do Biblii.
Nie liczenie się z Patrystyką.
Przypisywanie Maryi roli Chrystusa w dziele zbawienia - zbawianie.
Sam Bóg włada suwerenie dziejami zbawienia.
Bóg oddaje się ludzkości w sposób oblubieńczy.
Ludzkość jest partnerem Boga. W tym przymierzu ze strony ludzkości zawiera je Maryja, która maksymalnie otworzyła się na Boga. Maryja dokonała tego jednorazowo w dziejach zbawienia. Poprzez dalsze dzieje ludzie będą to powtarzać na obraz swej Poprzedniczki.
Balthazar: Maryja jest archetypem Kościoła, do czego Kościół dąży, Maryja już Kościoła.
Jeżeli odkupienie obiektywnie traktujemy jako wielki sakrament- znak. Jeżeli żaden sakrament nie zbawia kiedy nie jest właściwie przyjęty, to trzeba założyć, że sakramenty Paschy przyjęła Maryja w imieniu ludzkości.
Eklezjotypiczna mariologia podkreśla:
Bilateralność - obustronne.
Dialogicznośc.
Personalny wymiar odkupienia.
Paweł VI, Adchortacja O właściwym kulcie Maryi.
Dekalog poprawnej czci Maryi.
Zasada trynitarna.
Zasada chrystologiczna - więcej Chrystusa w kulcie Maryi. Te dwie zasady stanowią kryterium rozstrzygające.
Zasada pneumatologiczna, w kulcie Maryi musi być obecny Duch Św.
Zasada eklezjologiczna - nie odłączać Maryi od Kościoła, widzieć Ją w Kościele.
Zasada skryptuarystyczna - więcej Pisma Św. w kulcie Maryi.
Zasada liturgiczna - pobożność Maryjna uzgodniona z liturgią i jej podporządkowana.
Zasada antropologiczna - w kulcie uwzględniać osiągnięcia nauki o człowieku.
Zasada ekumeniczna.
Zasada pobożności - od pierwszej Chrześcijanki uczyć się pobożności. Modlić się z Maryją, na wzór Maryi.
Zasada hierarchii nabożeństw maryjnych z podkreśleniem różańca i Anioł Pański.
Błędy w kulcie Maryjnym:
Przekraczanie granic zdrowej teologii.
Małoduszność i łatwowierność.
Przecenianie praktyk zewnętrznych.
Przesadna uczuciowość.
Brak owoców pobożności w życiu - lekceważenie prawd historycznych na korzyść legend, fałszu.
Szukanie własnej korzyści - kupczenie.
Rozwój Mariologii.
I-III wiek Św. Justyn , Ireneusz, łączona z Chrystologią.
IV-VII wiek Św. Ambroży, Augustyn, Hipolit, Orygenes. Patrzą na Maryję z perspektywy nowego Ludu Bożego i na odwrót. Podkreślają macierzyński wymiar Kościoła.
Do XII wieku. Piotr Lombard - twórca opracowań systematycznych - summ, systematyczna mariologia - inkarnacja, opracował zagadnienia wcielenia.
XIII wiek Św. Tomasz. Umieszcza zagadnienia maryjne w chrystologii, szkoła franciszkańska- Bonawentura, Bernard z Charles.
XVI wiek. Franciszek Suarez. Pierwszy mariolog systematyczny. Mariologia troche oderwana od chrystologii. Twórca nazwy - mariologia.
Sobór watykański II - KK 53
Maryja dzielo łaski.
Maryja członek Kościoła.
Szczególnie umiłowana przez Boga.
Szczególnie umiłowana przez Ducha Św.
Posłannictwo Maryi.
Sobór odrzucił pergrados.
Pośrednictwo Maryi Sobór umieszcza w perspektywie chrystologiczno - eklezjologicznej.
Po pierwsze podkreśla godność Chrystusa Jedynego Pośrednika. Pośrednictwo Maryi jest na płaszczyźnie Stworzenie - Stwórca. Jest podporządkowane Jedynemu Pośrednikowi- Chrystusowi KK61.
W Maryi wyróżniamy trzy rodzaje pośrednictwa:
Przez Macierzyństwo.
Przez udział w dziele zbawienia.
Przez wstawiennictwo.
Rozwój historiozbawczy dogmatów maryjnych.
Boże Macierzyństwo - Theotokos. Efez 431.
Uznawany już w III wieku w Aleksandrii, modlitwa Pod Twoją obronę.
Biblijny obraz Matki Chrystusa.
na 19 fragmentów 13 u Łk.
J 2,1, Mt 2,13, Mt 14,20, Mk 3,31, J 2,5, Łk 2,33, Mk 3,32, J 6,32, Łk 1,43, Ga 4,4. 118 wersetów. OJego Matce, Twoja Matka, Matka Mojego Pana.
Nowy Testament o Maryi:
jest Matką Jezusa wg ciała.
Pełna łaski i wierząca.
Wskazuje na swojego Syna i jest przy Nim, bierze udział w Jego cierpieniach. Jest członkiem gminy. U Łk podkreślona wiara.
Dogmat potwierdzany na późniejszych soborach z powodu zaistniałych herezji -nostorianizm, arianizm, doketyzm, które uderzały również w mariologię:
451 Chalcedon
553 Konstantynopolitański II
681 Konstantynopolitański III.
Dziewictwo.
Przywilej doskonałego dziewictwa duchowego i cielesnego Maryi wypływaz:
Bożego Macierzyństwa
Niepokalanego Poczęcia
Świętości.
Dziewictwo przed poczęciem - Św. Justyn, Augustyn, Grzegorz z Nazianzu. Jest dogmatem uroczystym.
649 Laterański I.
Dziewictwo w czasie.
Od IV w. Uznawana, zdefiniowana przez Św. Augustyna. Św. Ambroży - orzekali , że zrodzenie Jezusa nie naruszyło Maryi ale Ją uświęciło. KK 57.
Dogmat z powszechnego nauczania.
Dziewictwo po.
Dogmat z powszechnego nauczania.
Niepokalane Poczęcie. 8 grudnia 1854 r.
Brak podstaw biblijnych.
VII-VIII wiek na Wschodzie, na Zachodzie IX wiek.
Duns Szkot XIII wypowiedział się za NPM.
Praeredempta - uprzednio odkupiona na mocy przyszłych zasług Jezusa.
Świętość Maryi - powiązany z dogmatem NPM.
- w ujęciu negatywnym:
Wolność od jakiegokolwiek grzechu.
Uczestnictwo w Bożej Naturze.
w ujęciu moralnym, pozytywnym:
Posłuszeństwo Bogu.
Stopień Laski Uświęcającej - wyjątkowy.
Nad świętymi i Aniołami.
Wniebowzięcie. 1 listopada 1950 r. - Pius XII.
Od V wieku na Wschodzie - zaśnięcie NMP, na Zachodzie VII wiek.
Udział Maryi w dziele odkupienia.
Odkupienie
Obiektywne Subiektywne
-Bezpośredni udział Maryi tylko w fazie - Udział moralny i fizyczny. Bierze udział jako
przygotowawczej, tylko przez zrodzenie Pośredniczka Łask.
Syna Bożego. - Jej pośrednictwo wyraża się w Chrystusie i
- Maryja nie brała udziału w głównej fazie przez Chrystusa. Ma charakter partycypialny.
odkupienia. Dogmat z nauczania powszechnego.
Kult Maryjny
Liturgiczny Pozaliturgiczny
Zawsze stoi w centrum Osoba.
Czcią otaczamy Serce NMP, miejsca, obrazy...
Cechy prawdziwego kultu:
biblijny,
patrystyczny,
liturgiczny.