RYS HISTORYCZNY UBEZP W PL
Pierwsze przejawy idei ubezp pojawiły się w PL dość późno bo dop. w XVIw. Przed 39 rokiem istniało w Rzeczypospolitej 72 prywatnych firm ubezp., 38 towarzystw ubezpieczeniowych wzajemnych i 16 instytucji ubezp.
Okres wojny i zmiany systemu polityczno-ekonom po II wojnie świat. przetrwały jedynie 2 towarzystwa ubezp.
Pierwsze- PZU stał się monopolistą w zakresie krajowych ubezpieczeń osobowych i majątkowych.
Drugie- WARTA S.A. stała się monopolistą w zakresie ubezp majątkowych i osobowych zawieranych i prowadzonych w warunkach obcych oraz reasekuracji.
Rynek ubezpiecz. zdominowany był gł. przez PZU (był on integralną częścią administracji państwowej).Pierwszy był monopolizowanym na rynku. Stanowiła ust z 20.09.1984 zgo z którą dopuszczano możliwość tworzenia towarzystw ubezp. o ile powstawać one będą w formie zakładów państwowych, spółdzielczych lub sp. akcyjnych z większościowym udziałem Skarbu Państwa.
Nowelizacja tej ustawy nastąpiła 17.05.1989 z jednej strony nastąpiła daleko idąca liberalizacja rynku ubezp z drugiej strony nie przeprowadzono jednak żadnych zmian, które określałyby kryteria udzielania zezwoleń, nie rozwiązany został też problem sprawnego nadzoru nad powstającym rynkiem ubezpieczeniowym w Polsce. Rynek ten był zamknięty dla kapitału zagranicznego i miała na nim miejsce jedynie ograniczona konkurencja. W zw. z ambicjami członkostwa w UE konieczne były zmiany w prawie dotyczącym funkcjonowania rynku ubezpieczeń w PL.
Nowelizacje istniejących aktów prawnych oraz przyjęcie nowych dotyczyły takich rozwiązań jak:
-otwarcie polskiego rynku ubezp dla nowych ubezpieczycieli polskich i zagranicznych;
-dalsza liberalizacja rynku na zasadzie wzajemności wobec innych państw
-likwidacja ubezpieczeń ustawowych
-wprowadzenie marginesu wypłacalności i kapitału gwarancyjnego
-utworzenie funduszu gwarancyjnego chroniącego interesy ofiar wypadków objętych bezp. obowiązkowym
-utworzenie funduszu ochrony ubezpieczonych chroniącego interesy tych ostatnich w razie ogłoszenia upadłości przez ubezpieczyciela
-wprowadzenie zakazu jednoczesnego prowadzenia działalności w zakresie ubezp na życie i innych ubezpieczeń
-wprowadz instytucji towarzystw bezp. wzajemnych
-ograniczenie formy działalności ubezpieczycieli do sp. akcyjnych i towarzystw ubezp wzajemnych
-ograniczenie działalności gospodarczej w branży ubezpieczeniowej do właściwej działalności ubezp.
USTAWA Z 28.07.1990
- uwzględniała większość dyrektyw WG i wprowadzała istotne zmiany rynku ubezpieczeń
* demonopolizacja polskiego rynku ubezp
* dokładne określenie norm i zasad podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie ubezp majątkowych i osobowych
* rozgraniczenie ubezp na życie od pozostałych
Nowelizacja tej ustawy miała miejsce w 1995. Zakres wprowadzonych wówczas zmian był tak szeroki, że zwykło się je określać mianem „ nowego prawa ubezpieczeniowego”
Wiele wprowadzonych wówczas zmian obowiązuje do dziś.
Polska jako pierwszy kraj spośród krajów postkomunistycznych podjęła radykalne reformy i stworzyła mocne podstawy rynku ubezpieczeniowego.
INSTYTUCJE UBEZPIECZENIOWE JAKO INSTYTUCJE ZAUFANIA PUBLICZNEGO
Cechy instytucji zaufania publicznego
Realizują one wartości związane z:
-życiem - zdrowiem - godnością - wolnością
- bezpieczeństwem - własnością osobistą
Instytucje zaufania publicznego maja ważną rolę do spełnienia w gosp, ich funkcjonowanie nie byłoby możliwe bez zaufania ze str. społeczeństwa.
W literaturze wymienia się 2 aspekty ubezp gospodarczych a co za tym idzie również zakładów ubezpieczycieli: aspekt społeczny i ekonomiczny
-aspekt społeczny- przejawia się w takich funkcjach jak tworzenie bezpieczeństwa stabilizowania warunków działania podmiotów gospod. i gospodarstw domowych
-aspekt ekonomiczny- umożliwianie ciągłości gospodarczej i zapewnienie bytu ubezpieczonym i ich rodzinom w drodze minimalizacji następstw szkód losowych. Realizacja tych wartości jest możliwa ponieważ społeczeństwo wykupując polisy wierzy, że w razie wypadku zakład ubezp wypłaci świadczenie.
FUNKCJE ZAKŁADÓW UBEZPIECZENIOW.
1.ochrony ubezpieczeniowej (podstawowa)- kojarzona jest głównie z finansowym wyrównaniem strat (wypłaty odszkodowania lub świadczenia ubezp). Ochrona ubezp jest świadczona przez cały okres trwania stosunku ubezpieczeniowego i polega na utrzymywaniu gotowości zakładu ubezpieczeń do pokrycia szkody powstałej w ubezpieczonym majątku.
2.prewencyjna (funkcje uzupełniające)- rozumiana jest jako wszelka działalność zmierzająca do zmniejszenia szkód losowych zarówno przez ich ograniczenie (rozmiary jak i zmniejszenie prawdopodob. realizacji ryzyka). Może przybierać formę zarówno materialną jak i niematerialną. Tak pojmowaną prewencję realizują ubezp gospodarcze. Zakłady ubezp często są bardziej zainteresowane zapobieganiem występowania wypadków ubezp a niżeli samym ubezpieczeniem. Materialna postać prewencji ubezp polega na finansowaniu konkretnych działań zmniejszających ryzyko wystąpienia szkód losowych, nie odgrywa ona jednak w działalności zakładów ubezp tak dużej roli jak prewencja niematerialna (ogólna, legislacyjna). Przykładem prewencji niematerialnej jest zasada nieodpowiedzialności ubezpieczyciela za winę umyślną lub rażące niedbalstwo ubezpieczającego.
3.akumulacji kapitału (funkcje uzupełniające)- ma charakter obiektywny (jest spełnieniem, jest zw. z prawidłowo prowadzoną działal. ubezpieczeniową) właściwe spełnienie przez ubezpieczyciela tej funkcji wymaga zebrania znacznych śr finans. na pokrycie ewent. strat, odbywa się to przez rozłożenie ciężaru na wszystkich członków danej wspólny niebezpieczeństwa.
W systemie finansowym towarzystwa i zakłady ubezp są jednym z najistotniejszych elementów. Wyróżnia je:
- skomplikowany system powiązań gosp, gwarancyjnych, legislacyjnych i inwestorskich
- wielkie środki finansowe jakimi obracają te zakłady.
Klienci instytucji ubezp dokonując wyboru firmy kierują się określ. zbiorem czynników. Jednym z najważn. jest zaufanie do ubezpieczyciela.
TABELA: RANGA - ZDANIE MENEDŻERÓW - KLIENCI INDYWIDUALNI
CZYNNIKI NAJISTOTNIEJSZE:
1 - terminowość wypłaty odszkodowań - szybkość i poprawność usługi
2 - fachowość i wiedza personelu - fachowość i wiedza personelu
3 - sposób likwidacji szkody - komunikatywność personelu
4 - szybkość i poprawność usługi - wiarygodność i zaufanie do zakładu
5 - uprzejmość i życzliwość personelu - uprzejmość i życzliwość personelu
6 - praca agentów ubezp. - brak kolejek i duża liczba stanowisk
7 - wiarygodność i zaufanie do zakładu - terminowość wypłaty odszkodowań
CZYNNIKI NAJMNIEJ ISTOTNE:
23 - opinie o zakładzie - przejrzystość poruszania się po placówkach
24 - jasność przystępność ulotek i broszur - opinia o zakładzie
25 - zakres oferowanych usług - wystrój wewnętrzny placówki
26 - dostęp do telefonu i toalety - dostęp do telefonu i toalety
27 - wystrój wewn. placówki - wygląd zewn.
28 - wygląd zewn. - przesyłanie inf. o ofercie do domu
Jak wynika z powyższych danych wiarygodność i zaufanie do zakładu jest czynnikiem bardziej istotnym dla klientów aniżeli dla menedżerów zakładów ubezpiecz. Wniosek: kadra kierownicza zakładów ubezpieczeń powinna zmienić swoje podejście do czynnika wiarygodności.
Ogromnym problemem dla wiarygodności i zaufania zakładów ubezp jest PRZESTĘPCZOŚĆ UBEZPIECZENIOWA. Może ona dotyczyć:
- podawanie fałszywych danych przez kierownictwo lub pracownika zakładu
- nadużycie agentów i brokerów celu osiągnięcia korzyści majątkowych lub osobistych. Fałszowanie rezultatów kontroli
- uniemożliwianie pracy organom nadzoru ubezpieczeniowego
- korupcja
Na pracownikach zakładu ubez, agentów i brokerów spoczywa znaczna odpowiedzialność, ich zawody są zawodami zaufania publicznego.
Przestępczość dot. również ubezpieczających się.
Zawody zaufania publicznego:
- polegają na świadczeniu usług dotyczących obsługi ważnych potrzeb osobistych lub gospodarczych
- związane są z występowaniem szczególnej więzi zaufania pomiędzy osobą świadczącą usługi a usługobiorcą (może wiązać się z dostępem do inf. dot. sfery prywatnej osób fiz lub tajemnic przedsięb.
- zorganizowane są w sposób uzasadniający przekonanie społeczne o właść. dla interesów indywidualnych wykorzystaniu więzi zaufania i info
- mogą być wykonywane przez osoby dopuszczone do tego po uprzednim sprawdzeniu na zasadach i w trybie określonym we właść przepisach prawnych
UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE
Rodzaje ubezpieczeń:
- majątkowe- dot. mienia przedsiębiorstwa lub odpowiedzialności
- osobowe- chronią dobra danego człowieka - życie, zdrowie, zdolność do wykonyw. pracy zarobkowej
Z ubezp majątkowych korzystają przedsiębiorcy, świadczenie ubezpieczyciela polega na wyrównaniu poniesionej przez ubezpieczonego szkody (majątkowe) albo na zapłacie innej osobie wyrównania za wyrządzone przez przedsiębiorcę szkody. Ponieważ niemożliwe jest określenie z góry wysokości szkody w umowie nie podaje się jej wielkości a jedynie określa się max wielkość wypłacanych świadczeń.
Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej (OC) dzieli się na:
- ubezp odpowiedzialności deliktowej- chroni przedsiębiorcę przed następstwami nieszczęśliwych zdarzeń w życiu prywatnym wyrządzonych osobom trzecim takich jak spowodowanie śmierci, uszkodz. ciała, zniszczenie mienia poszkodowanego. Ubezp to obejmuje również bliskich przedsiębiorcy
-ubezp odpowiedzialności kontraktowej- chroni przed szkodami powstałymi wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania przyjętego zobowiązania. Dzięki temu ubezp przedsiębiorca może ubezpieczyć się od skutków prowadzonej działalności.
Na niektórych grupach zawodowych ciąży obowiązek posiadania polisy OC, np. adwokaci, radcy prawni, notariusze, osoby wykonujące świadczenia zdrowotne, rzeczoznawcy majątkowi, architekci, detektywi.
ELEMENTY ISTOTNE PRZY WYBORZE UBEZPIECZYCIELA
1.sytuacja finansowa towarzystwa ubezp- silne kapitałowo firmy ubezp dają gwarancję wypłaty odszkodowania
Przy zakupie polisy nie należy kierować się jedynie jej ceną, ale trzeba wziąć pod uwagę czy firma jest wypłacalna.
Ustawa o działalności bezp. narzuca towarzystwom bezp. obowiązek utrzymywania określ. poziomu środków własnych w stosunku do wartości zobowiązań pieniężnych zaciągniętych wobec ubezpieczonych, w celu pokrycia tzw marginesu wypłacalności, oprócz tego towarz. musi przestrzegać innego istotnego wskaźnika wypłacalności -pełnego pokrycia funduszu ubezp. lokatami. Przy zakupie polisy należy sprawdzić:
- czy w wybranym towarzystwie istnieje pełne (100%) pokrycie marginesu wypłacalności
- czy występuje ponad 100% pokrycie lokatami funduszu ubezp..
Ponadto bierze się pod uwagę inne wsk ekonomiczno- finansowe:
- poziom kapitałów własnych
- udział w rynku
- wartość zebranych składek
- wysokość wypłaconych odszkodowań
- poziom lokat- wynik techniczny z działalności ubezpieczeniowej
- wynik finansowy netto
Im wyższy jest poziom kapitału własnego tym większa gwarancja otrzymania odszkodowania. Sprawdzianem wiarygodności i rzetelności ubezpieczyciela są ratingi.
Ratingi- określa zdolność ubezpieczyciela do wypłaty odszkodowania w przyszłości oraz innych zobowiązań wynikających z treści umowy ubezpieczeniowej
2. Umowa ubezpieczenia
Przeważnie ma ona charakter adhezyjny oznacza to że klient może jedynie zaakceptować lub nie umowę. W rzeczywistości istnieje jednak wiele elementów które mogą być negocjowane. Umowa powinna być spisana na piśmie z dołączonymi do niej ogóln. warunkami ubezpieczeń które powinny być sformułowane w sposób jasny i jednoznaczny.
W umowie najważniejszy jest przedmiot i zakres ubezpieczenia. Zależy od niego późniejsza wypłata odszkodowania. Czytając tekst umowy trzeba zwr. uwagę czy są w niej zapisy mówiące o ograniczeniu lub wyłączeniu odpowiedzialności ubezpieczyciela.
Przy wyborze ubezpieczyciela trzeba również zwr. uwagę jakie elementy znajdują się w wariancie podst. a za które będziemy musieli dopłacić.
Inne element umowy na które trzeba zwr. uwagę:
- okres na jaki jest zawierana
- kiedy zakład bezp. ponosi odpowiedz. z tytułu umowy (dop. po zapłaceniu składki czy wcześniej)
- czy ubezpieczyciel respektuje możliw. odstąpienia od umowy w przeciągu 30 dni od dnia jej zawarcia jeśli umowa zawierana jest na czas dłuższ niż 6m-cy
- czy podano warunki i terminy wprowadzenia umowy przez obie strony, odstąpienia od umowy lub inny tryb jej rozwiązania
- sposób opłacania i ustalenia składki ubezp., jakie są konsekwencje nie opłacenia w terminie
- rodzaje i wys. świadczeń przysług. z ubezpieczenia
- czy ubezpieczyciel pokryje każdą szkodę czy też szkody poniżej określonej kwoty (np230 zł) trzeba pokryć samemu
- jakich formalności trzeba dopełnić by otrzymać świadczenie i w jakim terminie zostanie ono wypłacone.
3. Sposób zakupu polisy ubezp.
Istnieją 3 sposoby:
- osobiście - przez agenta - przez brokera
Agent- reprezentant firmy bezp. pośredniczący w sprzedaży polisy
Broker- jest to pośrednik reprezentujący interesy klienta, ma prawny zakaz zawierania jakichkolwiek umów w imieniu towarzystwa ubezpieczeniowego.
Agent może sprzedać klientowi polisę zaraz po wypełnieniu wniosku, broker natomiast musi rozpoznać potrzeby klienta, ustalić rodzaj i zakres ubezp. oraz znaleźć na rynku firmę która zaoferuje najbardziej odpowiadaj. potrzebom klienta warunki.
Zasady obowiązujące przy podpisywaniu umowy ubezp. majątkowego:
- dla ubezpieczyciela przedsiębiorca nie jest osobą a ryzykiem dlatego też ubezpieczyciel bierze pod uwagę tzw współczynnik ryzyka na który składa się między innymi informacja o :
* kim jest przedsiębiorca
* jak żyje
* co posiada
* jakie ma zainteresowania
- ubezpieczyciel w różny sposób oblicza ryzyko dla tych samych zdarzeń losowych dlatego też ceny polis są zróżnicowane w różnych firmach
- cena ubezpieczenia nie jest najważniejsza. Najważniejsze jest czy zakupione ubezpieczenie odpowiada naszym potrzebom i eliminuje ryzyko zw. z naszym życiem, działalnością gosp.
- polisę podst należy poszerzyć o umowę dodatkową po to aby w całości pokryć szkodę ewentualną
- aby dokonać zakupu odpowiedniej polisy należy poznać wartość przedmiotu ubezpieczenia
- z ubezpieczenia należy korzystać w przypadku większych szkód. Mniejsze szkody należy próbować pokrywać z wł. kieszeni. Wpłynie to na cenę polisy
- należy żądać rabatu. Wielu ubezpieczycieli udziela rabatów za redukcję ryzyk, kontynuację bezp., wykupienia dodatkowych polis
- należy uważać by nie zostać oszukanym. Zdarza się że ubezpieczyciel by obniżyć wł. koszty korzysta z nieaktualnych cenników np.części zamiennych i szacuje kwotę poniżej jej rzeczyw. wartości.
- przy składaniu wniosku o odszkodowanie ubezpieczyciel nie zawsze jest twoim przyjacielem. Jego zadaniem jest zrekompensować straty- twoim udowodnić szkodę
- zanim zgłosi się szkodę należy uważnie przeczytać ogólne warunki umowy i pamiętać o regularnym płaceniu składek
Ubezpieczenia osobowe
Jest to dział ubezp. gospodarczych, których przedmiot dotyczy
-przy ubezpieczeniu na życie- śmierci, dożycia przez podmiot określonego wieku
- przy ubezp. w następstwie nieszczęśliwych wypadków- uszkodz. ciała, pogorsz. stanu zdrowia lub śmierci w wyniku nieszczęśliwych wypadku
Znaczenie ekonomiczne- przejawia się w przedziale ubezp. osobowych ze względu na wielkość ryzyka.
Pod tym względem wyróżnia się ubezp na życie wraz z pozostałym ubezp
Rodzaje ubezp osobowych:
*ubezp terminowe (czasowe)
- zawierana na czas określony
- w przypadku śmierci ubezpieczonego świadczenie wypłacane jest jego najbliższym
-nie ma charakteru oszczędnościowego
*ubez na całe życie
- ma wyłącznie charakter ochronny
- w razie zaprzestania płacenia składki świadczenie nie jest wypłacane
- ubezpieczonym może być osoba która nie ukończyła 65 roku życia
- zazwyczaj zawierana na czas określony
-przedmiotem jest życie ubezpieczonego
- podstawowa umowa może być poszerzona o opcje dodatkowe takie jak;
+ całkowite i trwałe lub częściowe inwalidztwo ubezpieczonego
+ chorobę śmiertelną ubezp
+ śmierć w wyniku nieszczęśliwego wypadku
+ niezdolność do wykon. pracy lub poważnej choroby
- składka opłacana jest miesięcznie, kwart. Lub półrocznie
- co roku w rocznicę zawarcia umowy istnieje możliwość podwyższenia składaki i sumy ubezp, ubezp nie musi z tego korzystać
*ubezp na życie i dożycie
- ubezpieczyciel określa zazwyczaj minimalną sumę ubezpieczenia, o sumie max decyduje ubezpieczony
- wysokość składki zależy od wieku, stanu zdrowia, płci ubezp, oraz czasu trwania polisy oraz stylu życia ubezpieczonego
- polisę może wykupić osoba powyżej 13-15 roku życia i poniżej 65- 69
- rezygnacja z umowy bez utraty świadczeń składek może nastąpić po 2-3 latach, czyli wówczas kiedy polisa osiągnie wartość wykupu
- polisa chroni życie ubezp do końca okresu ubezpieczenia
- w przypadku śmierci świadczenie otrzymuje w 100% osoba wskazana w polisie
- jeśli ubezp dożyje wieku określonego w polisie będzie otrzymywała miesięczną rentę
- pieniądze mogą być tez wypłacane kwartalnie i rocznie
- podpisanie umowy towarzystwo ubezp uzależnia od stopnia ryzyka (może odmówić podpisania polisy)
- ubezp nie wypłaci odszkodowania jeżeli śmierć wynikać będzie z samobójstwem, działania wojenne, zarażeniem wirusem HIV
*ubezp z funduszem inwestycyjnym
- z jednej strony chroni ono życie z drugiej składane pieniądze są inwestowane i pomnażane
- składak- ubezp decyduje jaka część składki będzie inwestowana a jaka będzie chronić życie
- określa on też min i max sumę ubezpieczenia
- składak przeznaczana na inwestowanie służy do zakupu jednostek funduszu inwestycyjnego
Świadczenia:
- w przyp. dożycia określonego wieku towarzystwo wypłaca pieniądze zgromadzone na funduszu
- w przyp. śmierci w czasie trwania polisy świadczenie otrzymuje wskazana przez ubez osoba, otrzyma ona świadczenie albo sumę zabezp albo kapitał odpowiadający wart pieniężnej umowy, wypłacana jest ta kwota która jest wyższa
Rodzaje funduszy:
- bezpieczny- towarzystwo zakupuje obligacje skarbu państwa
- zrównoważony- zbliżony w proporcjach do ……. Pieniądze przeznaczone są na obligacje i akcje firmy
- agresywny- prawie całość środków inwestowana w akcje
- gwarantowany- ubezpieczyciel gwarantuje minimalny zysk z inwsetsycji
- zagraniczne pap wart
Często stanieje możliwość inwestowania w kilka rodzajów funduszu. Całkowite ryzyko inwestycji ponosi ubezpieczony
Warunki zawarcia umowy:
- może być zawarta praktycznie z każdym, przeważnie jednak do 65 roku życia
- wys. składki zależy od stanu zdrowia, wieku, płci, zainteresowań
Wykup polisy:
- ubezpieczony ma prawo zwrócić się z wnioskiem o wykup w części Lu w całości polisy w każdym momencie po upływie 2 lat
- wykup w całości oznacza otrzymanie całkowitej wartości polisy i rozwiązanie jej. Wykup częściowy: kwota wykupu nie może być niższa od określonej w polisie minimalnej
*ubezp rentowe Przedmiot:
- dożycie przez ubezpieczonego określonego wieku, terminu, po którym ubezpieczyciel wypłaci dożywot rentę w wys. i terminach określ. w polisie
W przypadku śmierci ubezp świadczenie wypłacone jest osobie wskazanej w polisie. Zaleta tego ubezp jest to że ubezpieczyciel nie żąda badań medycznych
-ubezp to jest klasycznym ubezp oszczędnościowym
- przyszłe świadczenie zależy od naszej decyzji
- istnieje możliwość wykupu opcji dodatkowych
- wiek ubezp zazwyczaj nie może być niższy niż 18 lat, wyższy niż 80
- wys. składki jest obliczana za okres odpowiedzialności firmy ubezp według składek
- częstotliw opłat zależy od wyboru ubezpieczonego, min wys. składki określa ubezpieczyciel
- po osiągnięciu wieku emerytalnego ubezpieczony decyduje czy świadczenie che otrzymywać jednorazowo czy w formie miesięcznych wypłat
* ubez posagowe
- Polisa ta zapewnia uposażonemu dziecku wypłatę sumy ubezpieczeniowej w formie jednorazowej lub regularnej z chwilą osiągnięcia przez nie wieku określonego w umowie. W przypadku, gdy w trakcie trwania umowy ubezpieczenia osoba ubezpieczająca umrze, towarzystwo ubezpieczeniowe zobowiązane jest do opłaty składek za ubezpieczenie.
- składki i suma ubezpieczenia - wys. Ubezp. Określa ubezpieczający, który zobowiąz się płacić składkę do osiągnięcia przez dziecko określ. wieku.
- im wyższa składka tym dłuższy okres ubezpiecz. tym wyższa suma będzie wypłacana dziecku.
- przedmiot ubezpieczenia - życie osoby ubezp. Dożycie przez uposażonego dziecka do końca okresu określonego w umowie.
- wyłączenie od umowy - gdy śmierć ubezpieczającego lub dziecka nastąpi w skutek wojny, stanu wojennego, AIDS, HIV, samobójstwo, udział w aktach terroru samookaleczenia, zdarzenie pod wpływem alkoholu lub innych śr. odurzających.
- świadczenia - towarzystwo zapewnia dziecku dożywotnią rentę w przyp. gdy dozna ono trwałego inwalidztwa w skutek nieszczęśliwego wypadku a ubezpieczony rodzic lub opiekun nie żyje.
* ubez NNW- Następstw nieszczęśliwych wypadków, obejmuje:
- świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu (do 100% ubezp.)
- świadczenie na skutek śmierci przez wypadek (od 50 do 100%);
- zwrot kosztu zakupu protez i śr. pomocniczych;
-zwrot kosztów przeszkol. zawodowego inwalidów;
- suma ubezpieczenia: zależy od ubezpieczającego; jest związana z wypłacanym świadczeniem;
- Składka: zależy od sumy ubezpieczenia wykonywanego zawodu, uprawianych sportów. - polisa zazwyczaj obowiązuje w kraju często jednak bez dodatkowych opłat ubezpieczyciel rozszerza wartość polisy na cały świat. Za wypadki za granicą świadczenie wypłacane jest w zł.
Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do zawarcia w umowie ubezpieczenia:
1. definicji poszczególnych świadczeń;
2. wys. składek odpowiadających poszczególnym świadczeniom podstawowym i dodatkowym;
3. zasad ustalania świadczeń należnych z tyt umowy, w szczególności sposobu kalkulacji i przyznawania premii, rabatów i udziału w zyskach ubezpieczonego, określenia stopy technicznej, wskazania wartości wykupu oraz wys. sumy ubezpieczenia w przyp. zmiany umowy ubezpieczenia na bezskładkową, o ile są one gwarantowane, określenia kosztów oraz innych obciążeń pobieranych przez zakł. ubezp. przy wypłacie świadczeń;
4. opisu tych czynników w metodach kalkulacji rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, które mogą mieć wpływ na zmianę wysokości świadczenia zakł ubezp;
5. wskazanie przepisów regulujących opodatkowanie świadczeń zakładu ubezpieczeń.
Zasady sprawowania nadzoru ubezpieczeniowego
Zadania organu nadzoru:
- ochrona interesów ubezpieczających ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia przez zapobieganie sytuacji, w której zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać tym osobom należnego świadczenia;
- wydawanie zezwoleń na wykonyw działalności ubezpieczeniowej;
- podejmowanie innych działań określ. w ustawie;
** w przyp stwierdzenia nieprawidłowości w przeprowadzonym badaniu sprawozdania finansowego na zlecenie zakładu ubezpieczeń, organ nadzoru, może zobowiązać zakład ubezpieczeń do zlecenia biegłym rewidentom badania prawidłowości i rzetelności wszystkich sprawozdań finans. sporządzanych przez zakł. ubezpiecz, oraz kontroli ksiąg rachunkowych mającej na celu badanie gospodarki finansowej i wypłacalności zakładu ubezpieczeń. Badanie nie może być zlecone ponownie biegłemu rewidentowi, który dokonał badania sprawozdania, w którym stwierdzono nieprawidłowości.
** organ nadzoru może przeprowadzić w każdym czasie, kontrolę działalności i stanu majątkow zakł ubezp
** w ramach tej kontroli organ nadzoru może przeprowadzić w każdym czasie kontrolę działalności i stanu majątkowego podmiotów, które wykonują czynności ubezpieczeniowe w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń w zakresie tych czynności.
Pracownicy Urzędu tworzący zespół inspekcyjny, w zakresie ustalonym w upoważnieniu organu nadzoru, mają prawo do:
1. wstępu do wszystkich pomieszczeń kontrolowanego zakładu ubezpieczeń;
2. swobodnego dostępu do oddzielnego pomieszczenia biurowego i środków łączności;
3. wglądu do wszelkich dokumentów kontrolowanego zakł. ubezp oraz żądania sporządzenia kopii, odpisów i wyciągów z tych dokumentów;
4. wglądu do danych zawartych w systemie informatycznym kontrolowanego zakładu ubezpiecz oraz żądania sporządzenia kopii lub wyciągów z tych danych, w tym w formie elektronicznej;
5. wglądu do wszelkich dokumentów pośrednika ubezpieczeniowego kontrolowanego zakładu ubezp. oraz żądania sporządzenia kopii, odpisów i wyciągów z tych dokumentów;
6. żądania wyjaśnień ustnych lub pisemnych od pracowników i pośredników ubezpieczeniowych kontrolowanego zakł ubezp, w tym w formie elektron;
7. żądania sporządzenia niezbędnych danych, w tym w formie elektronicznej;
8. zabezpieczenia dokumentów i innych dowodów.
Organ nadzoru może wydawać zalecenia w stosunku do zakładu ubezpieczeń w celu:
- zapewnienia zgodności działalności zakładu ubezp z przepisami prawa, statutu lub planem działalności;
- zapewnienia trwałej zdolności zakładu ubezp. do wykonywania zobowiązań;
- zapobieżenia naruszaniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia;
Ubezpieczeniowy samorząd gospodarczy:
to krajowe zakłady ubezp. i zagr zakłady ubezp. wykonujące działalność na terytorium RP;
Polska Izba Ubezp. (Izba), jest organizacją ubezpieczeniowego samorządu gospodarczego, reprezentującego zakłady ubezp, o których mowa powyżej i które z mocy ustawy są członkami Izby, działającej na rzecz rozwiązywania problemów rynku ubezp. w RP;
Izba posiada osobowość prawną;
Członkowstwo w Izbie jest obowiązkowe i powstaje z chwilą podjęcia przez zakład ubezp., działalności ubezpieczeniowej na terytorium RP. A członkostwo ustaje z chwilą podjęcia uchwały o likwidacji dobrowolnej lub z chwilą, gdy decyzja o likwidacji przymusowej stała się prawomocna;
Organami izby są:
a) Walne Zgromadzenie Polskiej Izby Ubezpieczeń, zwanej dalej Walnym Zgromadzeniem Izby;
b) Zarząd Polskiej Izby Ubezpieczeń, składający się z Prezesa Zarządu, który jest Prezesem Izby i z pozostałych członków Zarządu, w tym Wiceprezesów, których liczbę określa statut Izby;
c) Komisja Rewizyjna Polskiej Izby Ubezpieczeń.
Zadania Izby:
1) reprezentowanie członków Izby wobec organów władzy publicznej oraz podejmowanie działań w celu ochrony ich interesów;
2) wyrażanie opinii o projektach aktów prawnych zawierających regulacje dot. działalności ubezp., lub z nią związane i współdziałanie na wniosek przy ich opracowywaniu;
3) reprezentowanie członków Izby w międzynarodowych organizacjach ubezpieczeniowy;
4) współdziałanie z organizacjami, stowarzyszeniami i instytucjami krajowymi i zagr. w zakresie ubezpieczeń;
5) inicjowanie i wykonywanie działalności edukacyjnej i informacyjnej w dziedzinie ubezpieczeń oraz współpraca w zakresie szkolenia i doskonalenia zawodowego kadr ubezpieczeniowych;
6) pozyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji o funkcjonowaniu rynków ubezp. w kraju i za granicą oraz opracowywanie na ich podst i udostępnianie dla potrzeb działalności ubezp. analiz i prognoz oraz wydawanie biuletynów Izby;
7) tworzenie i wykonywanie informatycznych baz danych w zakresie statystyki ubezpieczeniowej, a w szczególności danych o przebiegu szkodowości w poszczególnych rodzajach ubezpieczeń oraz baz danych niezbędnych do przeciwdziałania przestępczości ubezpieczeniowej;
8) stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczeg rozstrzygania sporów między członkami Izby.
Podział ryzyka wg działów grup i rodzajów ubezp.:
Ubezpieczenia na życie:
1. Ubezp. na życie; 2. Ubezp. posagowe, zaopatrzenia dzieci; 3. ubezp. na życie jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym; 4. ubezp. rentowe; 5. ubezp. wypadkowe i chorobowe jeśli są uzupełnieniem ubezp. wymienionych w grupach 1-4.
Pozostałe ubezp. osobowe oraz ubezp. majątkowe:
1. ubezp. wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej:
a) świadczenia jednorazowe; b) św. Powtarzające się; c) połączone św., o których mowa w a i b;
d) przewóz osób;
2. ubezp. chorobowe:
a) św. Jednorazowe; b) św. Powtarzające się; c) św. Kombinowane;
3. Ubezp. casco pojazdów lądowych, z wyjątkiem szynowych obejmujące szkody w:a) pojazdach samochodowych; b) pojazdach lądowych bez własn napędu;
4. Ubezp. casco pojazdów szynowych, obejmujące szkody w pojazdach szynowych;
5. Ubezp. casco statków powietrznych, obejmujące szkody w statkach powietrznych;
6. Ubezp. żeglugi morskiej i śródlądowej casco statków żeglugi morskiej i statków żeglugi śródlądowej, obejmujące szkody w;a) statkach żeglugi morskiej;b) statkach żeglugi śródlądowej;
7. Ubezp. przedmiotów w transporcie, obejmujące szkody na transportowanych przedmiotach, niezależnie od każdorazowo stosowanych śr. transportu;
8. Ubezp. szkód spowodowanych żywiołami, obejmujące szkody rzeczowe nie ujęte w p. 3-7, spowodowane przez: ogień, eksplozję, burzę, inne żywioły, energię jądrową, obsunięcie ziemi lub tąpnięcia.
9. Ubezp. innych szkód rzeczowych spowodowanych przez grad lub mróz oraz inne przyczyny np. kradzież.
10 Ubezp. odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z posiadania i użytkowania pojazdów lądowych z napędem własnym, łącznie z ubezp. odpowiedzialności przewoźnika.
11. ----------------\\------------ statków powietrznych -------------\\-----\\--------
12. Ubezp. OC za żeglugę morską i śródlądową wynikającej z posiadania i użytkowania statków żeglugi śródlądowej i statków morskich, łącznie z ubezp. odpowiedzialności przewoźnika.
13. Ubezp. OC ogólnej nie ujęte w 10-12.
14. Ubezp. kredytu, w tym:
a) ogólnej niewypłacalności b) kredytu eksportowego spłaty rat, kredytu hipotecznego, kr. Rolniczego.
15. Gwarancja ubezpieczeniowa:
a) bezpośrednia b) pośrednia
16. Ubezpieczenia różnych ryzyk finans., w tym:
a) ryzyka utraty zatrudnienia; b) niewystarczającego dochodu; c) złych warunków atmosferycznych; d) utraty zysków; e) stałych wydatków ogólnych; f) nieprzewidzianych wydatków handlowych; g) utraty wartości rynkowej; h) utraty stałego źródła dochodu; i) pośrednich strat handlowych poza wyżej wymienionymi; j) innych strat finansowych.
17. Ubezp. ochrony prawnej;
18. Ubezp. świadczenia pomocy na korzyści osób w czasie podróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania.