biomedyka, PEDAGOGIUM KRZYSZTOF


1.Uzasadnij przynależność czł do poszczególnych jednostek systematycznych.

Krolestwo-zwierzeta. Podkrolestwo-tkankowce. Typ-strunowce- gdyz jako zarodek posiadalismy strunę grzbietową. Podtyp-kręgowce-gdyz jako zarodek mielismy zawiązki skrzeli, ogona, srodowisko wodne do rozwoju zarodka, jedna os symetrii, ten sam plan budowy ciala, zamkniety ukł krwionosny, centralny ukł nerwowy. Gromada-ssaki-cechy wspolne, ssanie mleka matyki, zyworodnosc, dodatkowe pary sutków, które mamy w okresie zarodkowym,jako płod pokryte cialo wlosami. Podgromada-łożyskowce-gdyż w czasie ciąży wytwarza się łożysko z kosmówki. Rząd-naczelne-gdyz mamy ten sam sklad chemiczny tkanek,te same gr krwi,te same choroby, rozrod przez caly rok, ciaza 9msc, ciąże pojedyncze, jedna para sutkow, dominacja wzroku nad innymi zmysłami a uposledzenie węchu, widzenie dwuoczne, rozróżnienie barw, chwytność kończyn, paznokcie zamiast pazurów,linie papilarnem zeby zróżnicowane na 4 rodzaje. Rodzina-człowiekowate- cechy swoiste dla czł: praca, mowa, zdolność uczenia się, dwunożny chód, spłaszczona klatka piersiowa, swoista budowa kończyn, spowolnienie tempa rozwoju osadniczego, rąbek czerwieni wargowej, większa mózgoczaszka, równe zęby.

2.Jakie znasz formy będące przodkami czł i krótko je scharakteryzuj.

Proconsul dryopitek- Afryka, Euroazja. 40mln lat temu, charakteryzowal je nadrzewny i naziemny tryb życia, ta sama dlugosc konczyn, cale cialo pokryte futrem, wytwarzanie pra narzędzi. Ramapitek- występował w płn Indiach i Kenii, 12mln lat temu; byly to jeszcze małpy człekokształtne ale budową szczęki przypominały czł, cechowała go dość wyraźnie skrócona część twarzowa czaszki i zredukowane kły, obrabianie nadzędzi. Australopitek- Afryka, Płd Azja, 10mln lat temu, pierwsze dwynożne formy, wytwarzanie narzędzi z kości zwierzęcej, życie w stadach. Czaszka była podparta na kręgosłupie, w uzębieniu redukcja wielkości kła. Homoerectus (czl wyprostowany)- Afryka, Azja, Europa. 6000-300tys lat pne. Umiejętnośc podtrzymywania ognia, udoskonalenia narzędzi, rozwinięte oczodoły, zaczątki mowy artykułowanej, posiadał szereg cech ludzkich. Czoło silnie pochylone do tyłu. Neadertalczyk- masywna czaska, mowa artykułowana, rozniecanie ognia, rozwoj łowiectwa, polowań, udoskonalanie narzędzi, grzebanie zmarłych, wędrowny tryb życia, kremacje zwłok. Homo sapiens- caly świat, 70 lat pne. Polowania, malowidła, rzeźby, prowadzenie życia społecznego, wytwarzanie skomplikowanych narzędzi, wierzenia.

3.Jakie typologie konstytucjonalne wyróżnia Kretschmer i odpowiadające im temperamenty.

Somatotyp leptosemiczny- szczupły, wysoki, lekki, długa wąska szyjaa, długie nogi. Temperament: schizotymiczny- uporczywe myslenie, surowe abstrakcyjne, bogata wyobraźnia, łatwo się z nim porozumieć. Skłonności do chorób: gruźlica płuc, stany zapalne przewodu pokarmowego prowadzące do wrzodów, rak (najpóźniej dojrzewa).

Somatotyp atletyczny- silna budowa ciała, masywny szkielet, szeroka twarz, krótka szyja, szeroka klatka piersiowa, wąskie biodra. Temperament: barykinetyczny- powolne reakcje, rzadko wybucha, stale cos robi, myślenie mało abstrakcyjne, trudno się z nim porozumieć. Skłonność do chorób: zaburzenia naczyniowo- ruchowe, migreny, astma, padaczka.

Somatotyp pykniczny- drobna kość, dużo tkanki tłuszczowej, niski wzrost, przesadzista budowa ciała. Temperament: cyklotymiczny- żywy, wesoły, porywczy, lubi improwizować, myślenie konkretne, łatwo się z nim porozumieć. Skłonności do chorób: depresje maniakalne, choroby ukł krążenia, wczesna miażdzyca, gościec stawowy, kamica pęcherzyka żółciowego, cukrzyca. (najwczesniej dojrzewa)

4.Jakie znasz typy konstytucjonalne i odpowiadające im temperamenty wg Sheldona.

Somatotyp ektomorf- dominuje ukł nerwowy, kości i mięsnie i ktankę tłuszczową ma słabo rozwiniętą (chudzi i wysocy). Temperament: cerebrotonia- powściągliwy, zamyślony, napięty, nadmiernie reaguje, nerwowy, trudno się z nim porozumieć.

Somatotyp endomorf- najlepiej rozwinięty ukł pokarmowy, dużo tkanki tłuszczowej. Temperament: wiscerotnia- usposobnienie pogodne, uprzejmy, sympatyczny, miły dla otoczenia, potrzeba akceptacji, pragnienie sympatii.

Somatotyp mezomorf- silna budowa ciała, przewaga mięśni i kości. Temperament: somatotonia- energiczny, wielka aktywnośc fizyczna i umysłowa, cechuje go ryzyko i chęć władzy, mała wrażliwość, zapatrzeni w siebie.

5.Jakie rodzaje płci skłądają się na płeć właściwą czł i krótko je scharakteryzuj.

a)Płeć genetyczna- jest związana z rodzajem chromosomów płciowych jakie zostały przekazane osobnikowi przez parę rodzicielską: XY- męską, XX żeńską

b)Płeć hormonalna (metaboliczna)- która jest związana z jakością i ilością wydzielanych hormonów płciowych warunkujących rozwój cech płciowych i androgeny- cechy męskie, estrogeny- cechy żeńskie

c)Płeć gonodalna- która jest wyznaczona przez typ posiadanych gonad jądra u osobnikow męskich, jajniki u żeńskichd)Płeć somatyczna- jest określana na podstawie rozwoju zewnętrznych cech płciowych, takich jak prącie i moszna u mężczyzn, srom i piersi u kobiet, a także wielu innych wtórnych cech płciowych, które kształtują się w trakcie rozwoju

e)Płeć metrykalna (socjalna)- ktora jest ustalana po urodzeniu na podstawie stanu rozwoju zew cech płciowych, zapisana jest w metryce

f)Płeć psychiczna- poczucie przynalezności do płci męskiej lub żeńskiej

6.Przejawy dymorfizmu płciowego czł.

Dymorfizm płciowy- róznice zew pomiędzy osobami róznej płci

Cechy mężczyzn: wzrost wyższy, silnie rozwinięte kości i mięsnie, bardziej wydolne serce,wytrzymały fizycznie, szerokie ramiona, zarost na twarzy, dojrzewają dwa lata później niż kobiety, pamięć syntetyczna, wrokowcy, myślenie abstrakcyjne, lepsza orientacja przestrzenna, ostrzejsze rysy twarzy.

Cechy kobiet: wzrost niższy, luźniejsze torebki stawowe i wiązadła, rozwinięta tkanka tłuszczowa, mniej wydolne serce, mniej wytrzymałe fizycznie, szerokie biodra, brak zarostu na twarzy, wcześniejsze dojrzewanie płciowe, pamięć analityczna, drobiazgowa, słuchowce, większa odporność biologiczna: lepiej znosimy ból i choroby, większa odporność psychiczna, mniejsza śmiertelnośc w każdej grupie wiekowej, astruizm, poświęcenie, rozbudowana mimika twarzy

7.Jak zbudowany jest układ nerwowy.

UN zbudowany jest z komórek zwanych neuronami. UN dzieli się na:

-centralny układ nerwowy (ośrodkowy) składa on się z mózgowia i rdzenia kręgowego.

Mózgowie- mózg, móżdżek, rdzeń przedłużony.

Płat potyliczny- ośrodek wzroku

Płat skroniowy- ośr słuchu, mowy

Płat ciemieniowy- ośr czucia

Płat czołowy- środki ruchowe, woli

Móżdzek ośrodek równowagi, napięcia mięsni

Rdzeń przedłużony- poza naszą wolą, ośrodek trawienia, wymiotny, oddychania, naczyniowo-ruchowy

Rdzeń kręgowy- ośrodek wydalania moczu, ośrodek ruchowy kończyn

Obwodowy układ nerwowy składa się z 12 par nerwów czaszkowych, 31 par symetrycznych nerwów wychodzących z rdzenia kręgowego i zwojów nerwowych. Dzieli się na somatyczny (unerwia skórę i mięśnie) i wegetatywny (autonomiczny) a on na współczulny (sympatyczny) i przywspółczulny (parasympatyczny)

8. funkcjonowanie ukł ner (odruchy i ich rodzaje)

Odruch to najprostrza czynność ukł ner będącą reakcją na bodziec.

a)odruchy bezwarunkowe (wrodzone)- funkcjonują opierając się na istniejącym od urodzenia łuku odruchowym. Są takie same u wszystkich przedstawicieli gatunków. Znajduje się albo w rdzeniu przedłużonym i w rdzeniu kręgowym albo w istocie białej. Np. ssania, wentylowania płuc, źrenice, produkowanie sliny podczas jedzenia, produkcja soku żołądkowego, kaszel, wymioty.

b) odruchy warunkowe (nabyte)- wyuczone, znajdują się w korze mózgowej. Np. chodzenie, bieganie, odsuwanie ręki, mówienie itp.

9. na czym polega rozwój układu nerwowego.

UN rozwija się od 3 tyg życia płodowego. Z zarodkowego listka ektodermy który przekształca się następnie w pęcherz mózgowy oraz cewkę nerwową, rozwija on się intensywnie przez pierwsze 3 lata życia. Polega na nauczaniu się właściwego odbierania bodźców, prawa półkula rządzi lewą częścią ciała i odwrotnie.

12. Co to są nerwice i jak się objawiają i jaki może być ich charakter.

Nerwice to zaburzenia których podstawą jest lęk, obawa, strach przed czyms. Mogą się objawiać jako nerwicowe zaburzenia w zachowaniu, albo nerwice narządowe. Mogą mieć charakter: incydentalny: krzyki, awantury, trzaskanie drzwiami. Stały: jadłowstręt, objadanie się, trudności w zasypianiu, obgryzanie paznokci, śmierć bliskiej osoby a dokładnie lęk przed tym. Wszystkie zachowania stałe mogą rozwijać: 1)agresywne zachowania- czyli bójki, niszczenie sprzętów, krzyki, wrzaski, przeklinania, napastliwość w stosunku do innych 2)apatyczne zachowania- osoba jest zamknięta w sobie, nie potrafi nic załatwić 3)nerwica lękowa- nadmierny lęk przed np. myszą, pająkiem, wysokością, ciasnymi pomieszczeniami 4)nerwica natręctw- wykonuje się ciągle jakieś czynności, ciągłe mycie rąk, ciągłe i nagminne sprawdzania 5)hipochondria- czł przez cały czas myśli tylko o swoim zdrowiu 6)neurastenia-dotyka twórców, malarzy , poczucie nadmiernej wrażliwości, czują brak niedowartościowania, jest nadwrażliwy 7)histeria- czł potrafi naśladować każde schorzenie, jest to urojenie

13. co to są nerwice narządowe i jakie są ich objawy.

NN dotyczą zwykle narządu albo całego układu. Są to zaburzenia w pracy całego organizmu. Nerwice dotyczą chorób serca- może się to objawiać w postaci arytmii, przyspieszone bicie serca, kołatanie serca. Nerwica żołądka- zaburzenia w procesie trawienia, nudności, wymioty, zaparcia, wzdęcia, biegunki, boleści brzucha. Nerwice płciowe- u mężczyzn zaburzenia wzwodu, zbyt wczesne wytryski albo ich brak, u kobiet: bolesne miesiączki, napięcia miesiączkowe, brak orgazmu, zaburzenia w miesiączkowaniu.

14. na czym polega profilaktyka i leczenie nerwic?

Leczenie objawowe, leczenie przyczynowe, spotkania z psychologiem, wsparcia grup osób, pomoc osób bliskich, terapie, spożywanie herbat uspokajających (np. nerwica)

15. co to są choroby psychosomatyczne ich rodzaje i charakterystyka.

Choroby psychosomatyczne to dalszy ciąg nerwic, depresje, stresy itp. Powodują uszkodzenie różnych narządów (chore jest również ciało).

a)wrzody żołądka- bóle brzucha, zgagi, nadżerki, krwawe biegunki wymioty, chorują na nie ludzie mający nerwice, nie odżywiając się właściwie. Leczenie: operacja i wycinanie wrzodów. B) choroba wieńcowa- kończy się zawałem serca. Przyczyny: zła dieta, palenie papierosów, niehigieniczny tryb życia, napięcia psychiczne, wysoki cholesterol. C) astma oskrzelowa, objawy: napady duszności na skutek skurczów oskrzelików, przyczyny: lęk, strach, napięcie nerwowe, alergen d) moczenie mimowolne- najczęściej u dzieci. Nie można panować i zapanować nad mięśniami zwieraczy, najczęściej w nocy. Podłożem jest nerwica. Leczenie: objawowe ale również przyczynowe.

16. upośledzenia umysłowe wynikające z mutacji genetycznych

UM to stan wynikający z trwałego uszkodzenia ukł nerwowego (obniżenie sprawności intelektualnej, występowanie wielu wad rozwojowych). Mutacje genowe, gdy został zmutowany jeden gen. A) fetyloketonuria- uwarunkowane genetycznie zaburzenie przemiany aminokwasu fenyloanaliny w tyrozynę nagromadzony kwas fenylopirgonowy powoduje uszkodzenie ukł nerwowego. B) alkaptonuria- (produkt rozkładu fenyloanaliny i tyrozyny do alkaptonu) objawy: stany zapalne różnych narządów, ciemnienie skóry, problemy z poruszaniem się, ścisła dieta! Mutacja recesywna. C) galaktozemia objawy: zaćma, powiększa się wątroba dochodzi do zaburzeń umysłowych d) mukowiscydoza- mutacja recesywna (Dz dziedziczy po matce i po ojcu gen recesywny) śluz produkowany jest w nadmiernych ilościach, objawy: niedotlenienie mózgu, zamieranie kory mózgowej (lekkie upośledzenie umysłowe) e)pląsawica Huntingtona (allel dominujący)- choroba ta powoduje złe przewodnictwo nerwowe w kierunku mięśni szkieletowych. Drgawki, niekontrolowane skurcze mięśni, chory z czasem ma zaburzenia mowy lub całkowity jej zanik. Gen letalny powoduje śmierć objawia się późno koło 40r.ż. f) zespół łamliwego chromosomu X- upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym: duża głowa, duże uszy (kawałek chromosomu może zostać odłamany) g) zespół cri du shat- zespół miauczenia kota, jedno ramię w chromosomie 5 pary się oderwało. Wadliwa budowa krtani dziecko gdy płacze miaucze jak kot, wady w ukł nerwowym mają wpływ na rozwój fizyczny (dziecko potworek) po kilku msc kończy się śmiercią. H) choroba Prasera Villego- jeżeli odziedziczy po matce kawałek oderwanego chromosomu przyklejonego do 15-go chromosomu: otyłość, niedorozwój umysłowy. I) zespół Angelmana- bez otyłości, niedorozwój umysłowy charakterystyczne urwane ruchy, dziecko dziedziczy po ojcu oderwany chromosom



Okres noworodkowy

Noworodkiem nazywamy dziecko od urodzenia do ukoń 28 dni. Powinien wazyć ok. 3,5kg. W literaturze N ma okolo 50 cm, N w pierwszych dniach spada na wadze, przyczyna: oddanie moczu i stolca, wysychanie pępowiny i całej skóry usunięcie mazi płodowej, są 2 głowne niebezp: ujawnienie się wad wrodzonych i uraz poporodowy, N dobrze znoszą zabiegi operacyjne, dz moze urodzić się z zamartwicą siną i bladą, u N złamania łatwo zrastają się, nie potrzeba gipsu, genitalia są większe niż u dzieci starszych, u dziewczynek obserwujemy obrzęk warg sromowych, może wydzielać się jakaś ilośc śluzu a niekiedy krwawienie, na twarzy pokazują się gruczoły łojowe skóry przypomniające troszkę trądzik, mają odruchy wrodzone: odruchy atawistyczne, noworoek jest wrażliwy na infekcje

Wcześniactwo

Za wcz uważa się noworodka ur przed 37 tyg ciąży i masa ciała jest mniejsza niż 2500gr, im mniejszy wcześniak tym mniejsze szanse na przeżycie, wcz wymagają stałej podwyższonej ciepłoty ciała, muszą otrzymywać więcej zawartości tlenu niż jest w powietrzu, muszą przebywać w atmosferze o wysokim nasyceniu pora wodną, muszą mieć wysoką sterylizację, są bardzo wrażliwe na zakażenia dlatego też umieszcza się je w inkub, lub cieplarkach

Okres niemowlęcy

Niemolę nazywamy dziecko od uk 4tyg ż do końca 1 r.ż. dziecko rośnie bardzo szybko, w ciągu 5 msc pierwszych dziecko podwaja swoją masę ciałą a pod koniec potraja, dz w 1 rż raczej grubieje niż rośnie, rosną tułów i kończyny mniej głowa, w połowie roku wyrzynają się 1 ząbki tzw mleczaki, potem co dwa msc wyżynają się kolejne 2, w pierwszym okresie życia konieczne jest karmienie naturalne ponieważ pokarm jest czysty i niezainfekowany, pokarm ma stałą ciepłotę, nigdy nie jest popsute, jest bliższy kontakt dziecka z matką poprzez dotknięcie, dz w 1 rż ma rozwój psychoruchowy: pionizacja postawy ciała, wytworzenie dłogni, dziecko w 1 rż uczy się mowy, uczy się rozumieć intecje mówionego, samodzielnie poruszanie się, chodzenie, zdolność chwytna, opanowywanie zwieracy, rozwój emocjonalny: dziecko uczy się rozp matkę, uczy się jej zapachu, głosu, dotyku

Okres poniemowlęcy

Okres p to 2,3 rż, jest mniejsze zapotrzebowanie na pokarm, dz staje się szczuplejsze ale za to sprawniejsze, zaczyna być widać zarysy muskulatury, dz doskonali swoją mowę i motorykę przez co staje się samodzielniejsze i niezależne, b. Dużo się uczy, poznaje otoczenie, ma zapotrzebowanie na ruch większe, źle znosi monotonię, zapadają na choroby zakaźne

Okres przedszkolny

Wiek przedszkolny od 3 do 6 rż, głowa powiększa się b nieznacznie, wzrasta tułów i kończyny, dziecko przedszkolne jest szczuplejsze, kość i mięsnie szybko rosną, nast rozwój i usprawnienie narządów wew: serca, płuc, ukł pokarmowego, zmniejsza się liczba oddechów, normalizuje się tętno i ciśnienie krwi, poziom krwinek białych i czerwonych zbliża się do poziomu czł dorosł, pod koniec okr przed zmienia się uzębienie mleczne na stałe, dziecko ma większe zapotrzebowanie na ruch: bieganie, skakanie, wspinanie, potrafi zapiąc, rozpiąć, ubrać się włożyć spodnie, wytrzeć ręde, ustara się czy dziecko jest prawo czy leworęczne, okres przedszk cechuje dalszy rozwój ukł nerwowego, b dynamiczny jest rozwój fukncji psychicznych takich jak: mowa, wyobraźnia, spostrzeżenie, myślenie, dziecko 5-6 lat potrafi używać słów bliskoznacznych, podobnych, jest większe zainteresowanie dziecka: zadaje pytania, bardzo dużą rolę odgrywa zabawa, poprzez gry i zabawy uczy się myślenia, w grupach uczy się współdziałania z grupą, w okresie przedszk występuje niechęc niekiedy do jedzenia (np warzyw), b ważną rolą jest hartowanie dziecka

Okres szkolny

Okres szkl to od 6 do 14 r.z, mona podzielic na 2 okresy od 6 do 10 r.z i 2gi od 11 do 14 r.z 1. Jednoznaczne tempo wzrastania, przyrost masy ciala i dl sa stosunkowo male. 2. Rozwoj uzebienia stalego i zanikanie tkanki limfatycznej, dziewczeta rosna szybciej niz chlopcy, zmienia sie sylwetka rysy twarzy, sposob poruszania sie i zachowania, trwa to do 13-14 r.z pozniej chl zaczynaja doganiac dziewczeta w wzroscie i wkrotce przerastaja dziewczynki, cechuje sie znaczna koordynacja ruchowa, zrercznosc, dokladnosc, sprawnosc ruchowa 11-13 r.z jest doskonalsza ruchy sa harmonijne i plynne, dziecko ma wiekszy zasob slow buduje zdania zlozobe poprawnie uzywa czasow udoskonala sie pamiec dziek czemu dziecko uczy sie i przyswaja wiadomosci wczesniej nieznane dla niego, dziecko zdobywa umiejetnosc koncentracji uwagi a takze siedzenia przez dluzszy czas wspolzyje z rowiesnikami podporzadkuje sie rygorom szkoly




Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
mieciulka pr, PEDAGOGIUM KRZYSZTOF
opracowane zagadnieniafilozofia, PEDAGOGIUM KRZYSZTOF
biomedyka2wykłady, pedagogika
Biomedyka, pedagogika ogólna
biomedyczne, pedagogika uniwersytet wroc
możliwe pytania na biomedykę, pedagogika specjalna uam, biomedyka cw hanć
Szczegółowe tematy ćwiczeń Ped.Specj, Akademia Pedagogiki Specjalnej, rok I, Semestr II, biomedyczne
biocwiczenia2, UŚ - Pedagogika, Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania
-W- z I sem, College, Pedagogika, rok I, Biomedyka
Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania, Pedagogika Specjalna, Biomedyka
biomedyka - sciaga, Pedagogika, biomedyczne podstawy rozwoju
Oko, Pedagogika - studia, I semestr - ogólna, Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania
BIOMEDYCZNE PODSTAWY ROZWOJU I WYCHOWANIA, Pedagogika,itp, Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania
DNA, Pedagogika UŚ, Licencjat 2010-2013, I rok - semestr letni, Biomedyczne podstawy rozwoju

więcej podobnych podstron