 | Pobierz cały dokument rysunek.w.rozwoju.i.diagnozie.psychologicznej.doc Rozmiar 33 KB |
Rysunek w rozwoju i diagnozie psychologicznej.
Rysunki dziecka mają szczególne zastosowanie jako metody psychologicznego badania. Głównie wykorzystuje się rysunek do badania stopnia rozwoju umysłowego, ale bywa też pomocny w psychoterapii. Najczęściej jest on jednak stosowany jako metoda projekcyjna.
Projekcyjna wartość rysunku wynika z potrzeby ekspresji człowieka.
Osoba rysująca kreuje swój własny świat przeżyć, pragnień i konfliktów, co oznacza, że projektuje własną osobowość i sytuację na kartkę papieru. Dla dziecka rysunek jest także wyrazem potrzeby wydobycia się z samotności autystycznych przeżyć i formą przekazu informacji o sobie (Kępiński, 1972). Dlatego właśnie ma on szczególne zastosowanie jako metoda psychologicznego badania dziecka, głównie jego stopnia rozwoju umysłowego (Hornowski, 1965). Analizie nie podlega jednak sam wytwór. Badanie obejmuje również zachowanie się badanego podczas wykonywania rysunku: objawy zadowolenia i niezadowolenia, czas poświęcony rysowaniu poszczególnych elementów, wymazywania, przekreślania, komentarze w trakcie pracy itp. Obserwacja aktu tworzenia daje możliwość oceny sprawności motorycznej (ważne u dzieci, osób w starszym wieku i z zaburzeniami organicznymi), potrzeb (np. akceptacji, aprobaty), napięć, stosunku do siebie (np. dystansu do swoich umiejętności) i do otoczenia. Warto zwrócić uwagę na tempo rysowania, spontaniczność zachowań i komentarzy oraz szczegółowość rysunku, ponieważ daje to możliwość wnioskowania o ogólnym funkcjonowaniu pacjenta.
Często krytykowane wykorzystywanie rysunków, jako projekcji wewnętrznego doświadczenia jednostki zdobyło z czasem ogromną popularność. Klinicyści powszechnie stosowali tę użyteczną i przede wszystkim niebudzącą lęku u badanego metodę zdobywania wiadomości na temat wewnętrznych konfliktów, pragnień i fantazji jednostki. W związku z tym, w miarę upływu czasu, pojawiło się wiele wariantów zadawanych do rysowania tematów. Przyjęto, że poszczególne rysunki dotyczą różnych elementów osobowości.
Rysunek Postaci Ludzkiej - tworzenie postaci to nadawanie jej tożsamości poprzez specyficzne cechy fizyczne, postawę, ubiór itp. Narysowana postać to model zinterioryzowanych doświadczeń z innymi oraz wyobrażeń o sobie, tworzących razem psychologiczny i fizyczny obraz „ja”. Rys. człowieka odzwierciedla aktywność i świadomość „ja” jednostki.
Rysunek Domu - symbolizuje potrzebę bezpieczeństwa, przynależności i emocjonalnego związku.
Rysunek Drzewa - metafora potencjałów jednostki, energii życiowej i kierunku jej wydatkowania (korzeń - strefa popędów, id; pień - ego; korona - superego, sfera intelektu).
Rysunek dowolny
Interpretacja projekcyjna opiera się na analizie czterech aspektów:
 | Pobierz cały dokument rysunek.w.rozwoju.i.diagnozie.psychologicznej.doc rozmiar 33 KB |