METODA DOBREGO STARTU

Pierwowzorem Metody Dobrego Startu była francuska metoda Bon Depart (czyli dobry odjazd, start). W pierwszej wersji miała służyć rehabilitacji osób z nabytymi zaburzeniami ruchowymi. Następnie została przystosowana do pracy z dziećmi jako etap wstępny nauki czytania i pisania. Dla potrzeb szkolnictwa w Polsce Metodę Dobrego Startu adaptowana została przez panią dr hab. Martę Bogdanowicz latach 60-tych. Obecnie istnieje wiele jej kolejnych modyfikacji. 
Metoda dobrego startu ma wszechstronne zastosowanie w pracy z dziećmi, ponieważ może być wykorzystywana w szkołach, przedszkolach, ogniskach przedszkolnych, poradniach, ośrodkach leczniczo-pedagogicznych podczas zająć zbiorowych i indywidualnych. Stosuje się ją w terapii i w profilaktyce w odniesieniu do dzieci, których rozwój jest zaburzony ? usprawniając nieprawidłowo rozwijające się funkcje, oraz do dzieci o prawidłowym rozwoju psychomotorycznym ? aktywizując ten rozwój. Jest to więc metoda rehabilitacji psychomotorycznej i zarazem metoda stymulowania rozwoju psychomotorycznego. 
Metoda dobrego startu to system ćwiczeń oddziałujących przede wszystkim na procesy instrumentalne: percepcyjne i motoryczne. Zasadniczą rolę odgrywają w tej metodzie trzy elementy: wzrokowy (wzory graficzne), słuchowy (piosenka) i motoryczne (wykonywanie ruchów zorganizowanych w czasie i przestrzeni, odtwarzanie wzorów graficznych, zharmonizowanych z rytmem piosenki). Celem metody jest jednoczesne usprawnienie czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego, kształcenie lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. W jej założeniach leży więc usprawnienie i koordynacja, czyli integrowanie funkcji wzrokowo-słuchowo-ruchowych, a także harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych. Dzięki tej integracji dochodzi do wykształcenia prawidłowej orientacji czasowo-przestrzennej, możliwości wykonywania ruchów dowolnych, coraz lepiej zorganizowanych, zlokalizowanych w określonej przestrzeni i czasie. Metoda dobrego startu oprócz rozwijania percepcji, motoryki i integracji percepcyjno-motorycznej kształci też zdolność rozumienia i operowania symbolami abstrakcyjnymi, co ma szczególne znaczenie dla dzieci rozpoczynających naukę szkolną. Zespołowa forma prowadzenia zajęć ułatwia nawiązanie kontaktów społecznych i uczy współdziałania dzieci mające trudności w przystosowaniu się lub zaburzone emocjonalnie. Metoda dobrego startu ? ma zazadanie uzupełnienie stosowanych metod oddziaływania pedagogicznego. Ze względu na celowe i planowe ukierunkowanie ćwiczeń na usprawnienie czynności analizatorów i współdziałanie między nimi oraz ujęcie ich w cykl ćwiczeń o wzrastającym stopniu trudności ? zajęcia te szybciej i skuteczniej niż inne pozwalają osiągnąć postęp w rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych i ich integracji. Należy jednak zaznaczyć, że metoda oddziałuje też na inne funkcje psychiczne, sprzyjając rozwojowi wielu aspektów osobowości. Metoda dobrego startu występuje obecnie w formie modyfikacji : 
- ?Piosenki do rysowania? - dla dzieci od 4 lat
- ?Piosenki i znaki? - dla dzieci od 6 lat
- ?Piosenki na literki? - dla dzieci od 7 lat
Ćwiczenia metodą dobrego startu składają się z trzech zasadniczych grup: ćwiczeń ruchowych, ruchowo-słuchowych, ruchowo-słuchowo-wzrokowych. Wszystkie trzy rodzaje ćwiczeń występują w każdym zajęciu, stanowiąc jego kolejne etapy. Zajęcia prowadzone metodą dobrego startu, z punktu widzenia organizacji zajęć, przebiegają zawsze zgodnie ze stałym schematem. Zależnie od wieku dzieci i przyjętej formy tej metody zmieniają się proporcje poszczególnych części struktury zajęć. W każdym seansie występują: 
1.Zajęcia wprowadzające. 
2.Zajęcia właściwe: 
A.ćwiczenia ruchowe, 
B.ćwiczenia ruchowo-słuchowe, 
C.ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe.
3.Zajęcia końcowe. 
Dziecko łącząc różne rodzaje aktywności śpiewa, dotyka, słucha, rysuje, pisze, wykonuje ćwiczenia relaksacyjne i ruchowe. W wyniku tego następuje integracja wzrokowo - słuchowo ? dotykowo - ruchowa. Jest to niezbędne do prawidłowego opanowania umiejętności czytania i pisania. 
Ogólne założenia MDS to: 
- wielozmysłowe uczenie dziecka wykonywania ruchów zharmonizowanych w określonej przestrzeni i czasie
- rozwijanie podstawowych funkcji spostrzegania i motoryki 
Struktura zajęć prowadzonych tą metodą musi się zmieniać biorąc pod uwagę specjalne potrzeby edukacyjne, możliwości i ograniczenia dzieci. 

METODA PAULA DENNISONA

Metoda Dennisonów - to ćwiczenia relaksacyjne i energetyzujące służce integracji półkul mózgowych w celu efektywniejszego działania. Jest prosta, sprzyja harmonijnemu rozwojowi, a stosowana cierpliwie i wytrwale, pomaga przezwyciężyć rozmaite trudności dziecka.

Półkula lewa, prawa

Paul Dennison, amerykański pedagog, uważa, że wiele pro blemów z  intelektualnym i emo cjonalnym funkcjonowaniem człowieka wynika ze złego współdziałania obu półkul mózgowych i z braku równowagi między nimi. Mózg nie jest bo wiem narządem symetrycznym - każda z półkul ma nieco inne zadania. 
Lewa półkula jest odpowie dzialna za analizę szczegółów, wnioskowanie i operowanie mową. Prawa pamięta znajome twarze i steruje naszym życiem emocjonalnym, a choć nie włada językiem, nadaje naszym przeżyciom wyraz mimiczny (u osób leworęcznych role obydwu półkul są zwykle odwró cone). Dziecko, którego rozwój przebiega w sposób nieskrępo wany, w naturalny sposób ćwi czy obie półkule: Dzięki ich har monijnej współpracy z łatwości przyswaja sobie kolejne umiejętności i ma szansę na pełny rozwój swoich talentów. Brak równowagi między prac obydwu półkul mózgowych prowadzi do rozmaitych zakłóceń. Dziecko może mieć na przykład kłopoty z   koncentracji, nauk czytania i pisania, opanowaniem własnych emocji.

      Lecznicze środki

Ćwiczenia proponowane dzieciom są bardzo proste i bezpieczne. Wykonywane w odpowiedni sposób pod okiem terapeuty prowadzi do lepszej współpracy obu półkul, czego efektem może być między innymi płynne czytanie lub ładne, wyraźne pismo.
Ćwiczenia polegaj na wykonywaniu różnych ruchów - zawsze naprzemiennych. Może to być na przykład dotykanie na przemian prawym łokciem lewego kolana i odwrotnie lub raczkowanie. Albo znany każdemu przedszkolakowi taniec: "Zasiali górale owies", który doskonale równoważy właśnie pracę lewej i prawej półkuli. Korzystne działanie ma również ćwiczenie o nazwie "słoń". Pozwala dociec, z czym dziecko ma największy kłopot, i dobrać dla niego odpowiedni zestaw ćwiczeń. Dziecko wyciąga rękę przed siebie, przyciska ucho do ramienia i całym ciałem kreśli poziome ósemki.

      Ćwiczenia dla nerwowych

Metoda Dennisona pomaga również dzieciom nadpobudliwym, nerwowym, mającym problemy emocjonalne w szkole. Zwiększa umiejętność uczenia się, rozwija zablokowane możliwości fizyczne, psychiczne, intelektualne. Ćwiczenia  wzmacniaj też system odpornościowy. Wytrwała terapia przynosi również poprawę u maluchów z porażeniem mózgowym, po operacjach mózgu, dotkniętych zespołem Downa. Specjalny zestaw ćwiczeń przygotowano także dla dzieci z dysleksj i dysgrafii. Entuzjaści metody Dennisona twierdzą, że dzieciom, które wykonuj te ćwiczenia, łatwiej mierzyć się z rzeczywistości. Stają się bardziej otwarte na świat, odporniejsze, łatwiej nawiązuj kontakty z rówieśnikami. Dużym błędem jest też zakłócanie naturalnego rozwoju dziecka przez przedwczesne zachęcanie go do siadania, stawania, chodzenia. Trzeba pamiętać, że każdy maluch rozwija się we własnym tempie i nie należy na siłę tego zmieniać. Warto natomiast umożliwić dziecku rozwijanie obu rączek i nie martwić się zawczasu, jeżeli chwyta przedmioty tylko lewą ręką. Nie ma w tym nic niepokojącego i na pewno nie należy mu w tym przeszkadzać.

Rodzice często wymuszaj na dzieciach "grzeczność", czyli siedzenie bez ruchu. Być może mają jak najlepsze intencje, ale nieświadomie działaj na ich szkodę. Dzikie harce i podskoki połączone z wymachiwaniem rękami i kręceniem się w kółko to jedno z lepszych ćwiczeń wspomagających współpracę obu półkul. Bardzo ważne jest stworzenie dobrych warunków do raczkowania. Nie należy krępować tego naturalnego pędu niemowlęcia, ograniczając jego przestrzeń do łóżeczka lub chodzika. Pozbawia się w ten sposób malucha możliwości ćwiczenia całego ciała. Szkodliwe bywa też nieustanne trzymanie dziecka w nosidełku. Długotrwały bezruch odcinka krzyżowo-lędźwiowego ma niekorzystny wpływ na ukrwienie i dotlenie nie całego organizmu.

Gimnastyka mózgu

 Metoda Dennisona to zestaw ćwiczeń, które mają na celu zintegrowanie pracy mózgu. Metodę opracowano w 1969 roku w Ameryce. Dennison wyszedł z założenia, że we wczesnych stadiach rozwoju dziecka, kiedy jest ono jeszcze malutkie tworzy się najwięcej połączeń między neuronami w mózgu. A jest to czas niezwykle intensywnych ćwiczeń ruchowych pełzania, raczkowania, biegania itd. Dlatego uznał, że można pomóc mózgowi w rozwoju tych połączeń poprzez skłonienie dziecka do specyficznych ćwiczeń, odpowiednich dla każdej kolejnej fazy rozwoju. Mają one sprzyjać lepszej komunikacji pomiędzy obiema półkulami mózgowymi, pomiędzy korą mózgów a głębszymi strukturami i pomiędzy płatami czołowymi a móżdżkiem

      Metoda Dennisonów składa się z prostych ćwiczeń ruchowych, które prowadzi się z dziećmi często w formie zabawy. Ćwiczenia te mają ułatwić wszelkiego rodzaju uczenie się. Ogólnie mówiąc każda część mózgu odpowiada za przebieg innego procesu np. tylna część za odbiór informacji a przednia część za ich "ekspresję" i nadawanie. Aby proces uczenia się był jak najbardziej efektywny konieczna jest integracja całego mózgu, której to właśnie służą ćwiczenia ruchowe. Poprzez odpowiednie wzorce ruchowe uaktywniane są określone obszary kory odpowiedzialne za dane procesy znacznie ułatwiające i przyśpieszające proces uczenia się, a także zwiększające energię.

Metoda Weroniki Sherborne

Weronika Sherborne w latach 60 opracowała metodę pod nazwą "Ruch Rozwijający". Korzeni metody należy szukać u R.Labama - twórcy gimnastyki ekspresyjnej, a także w doświadczeniach samej autorki. Celem metody jest wspomaganie prawidłowego rozwoju dziecka i korekcja jego zaburzeń. Stąd ważne miejsce w metodzie zajmuje wielozmysłowa stymulacja psychomotoryczna i społeczna, oparta o ruch, jako czynnik wspomagania. Proponowany terapeutyczny system ćwiczeń wywodzi się z okresu wczesnego dzieciństwa z tzw. baraszkowania, które zawiera w sobie element bliskości fizycznej i emocjonalnej. Jest to zdaniem W.Sherborne naturalna potrzeba dziecka do zaspakajania tych potrzeb, poprzez kontakt z osobami dorosłymi. Powstałe podczas ćwiczeń doznania wypływające z własnego ciała i odczuwanie go w kontekście z elementami otoczenia, dają dziecku poczucie jego indywidualności. Cechą charakterystyczną metody jest rozwijanie przez ruch: świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego, świadomości przestrzeni i działania w niej oraz dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi kontaktu. Metodę W.Sherborne traktuje się często jako formę niewerbalnego treningu interpersonalnego. Zajęcia odbywają się indywidualnie bądź grupowo i trwają ok.30 minut. Partnerami dziecka bywają często ich rodzice. Dzieci nie są jednak przymuszane do uczestnictwa w zajęciach. W metodzie wyróżnia się cztery grupy ćwiczeń:  - ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała  - ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie  - ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerami grupy  - ćwiczenia twórcze. Metoda W.Sherborne zalecana jest dzieciom o zaburzonym schemacie ciała. W proponowanych ćwiczeniach dochodzi do integracji własnego ciała i jego poznania (ważne tu jest wyczucie centralnej części ciała tj.brzucha i tułowia). Poczucie wzajemnej bliskości ćwiczących partnerów, ułatwia akceptację niedoskonałej cielesności dziecka. Ćwiczenia dają poczucie bezpieczeństwa oraz zaufania do siebie i do innych. Wykonywane w grupie, budują więzi grupowe i interpersonalne. Zajęcia metodą W.Sherborne stanowią element doskonałej zabawy. Dając chwile odprężenia, są czynnikiem w rozładowaniu napięć i tym samym obniżają spastyczność.

Snoezelen ( w wymowie "Snucelen" ) to połączenie dwóch wyrazów: "Snuffelen", czyli węszyć, śledzić oraz "doezelen",  czyli drzemać, gapić się, być. 

Terapia ta została utworzona w Holandii w latach siedemdziesiątych do pracy z ludźmi najciężej upośledzonymi.   

Za Snoezelen stoi multifunkcjonalna koncepcja: w szczególnie przyjemnie urządzonej sali, oddziaływuje się na zmysły za pomocą światła, dźwięku i elementów dźwiękowych, zapachów oraz muzyki.

Działają one na poszczególne obszary percepcyjne rozluźniająco lub też aktywująco.

Metoda ta wytwarza dobre samopoczucie, w miłej atmosferze pacjenci pozbywają się strachu, nabierają poczucia bezpieczeństwa.

Snoezelen jest zarówno terapią, jak i wspieraniem i stosowana jest na wszystkich etapach rozwoju - od małego dziecka do osób w podeszłym wieku.

To jedna z metod usprawniania osób ze złożoną niepełnosprawnością.Sala Doświadczenia Świata stanowi specjalnie wyodrębnione pomieszczenie wyposażone w różnorodne urządzenia (,,projektory,,światłowody", ,,łóżka wodne ", ,,lampy plazmowe", ,,lampy aromatyczne", ,,kolumny wodne", ,,nietłukące lustra". Nadrzędym celem zjęc jest stymulacja wszystkich zaburzonych zmysłów. Specjalistyczne urządzenia znajdujące się w sali terapeutycznej poprzez intensywne bodźce (wzrokowe, słuchowe, węchowe, dotykowe) wymuszają aktywnośc własną dziecka jak również powodują wyciszenie organizmu.  

---