1. Analiza jakościowa związków organicznych.
Wykrywanie węgla i wodoru.
„Szczyptę” związku organicznego prażyć w suchej probówce z taką samą objętością CuO.
C + H + CuO CO2 + H2O
Gazowe produkty reakcji wprowadzić do probówki z wodą wapienną.
OBSERWACJE: .............................................................................................
........................................................................................................................
WNIOSKI: .......................................................................................................
........................................................................................................................
RÓWNANIE REAKCJI: ..................................................................................
........................................................................................................................
Wykrywanie azotu.
Metoda Willa i Varrentrappa.
Metodą tą można wykrywać azot związany w grupie aminowej -NH2 lub iminowej =NH.
W suchej probówce ogrzewamy taką samą objętość badanej próbki i wapna sodowanego. Gdy z probówki zaczną się ulatniać pary to do jej wylotu zbliżamy zwilżony wodą destylowaną uniwersalny papierek wskaźnikowy.
OBSERWACJE: .............................................................................................
........................................................................................................................
WNIOSKI: .......................................................................................................
........................................................................................................................
RÓWNANIE REAKCJI: ..................................................................................
........................................................................................................................
Metoda Lassaigne'a.
Jest to metoda ogólna, która pozwala na wykrycie azotu niezależnie od sposobu jego związania.
W suchej probówce prażymy kawałek sodu metalicznego wielkości połowy ziarnka grochu oraz „szczyptę” badanego związku organicznego.
C + N + Na NaCN
Po rozżarzeniu probówki do czerwoności wkładamy ją do małej zlewki zawierającej 10 cm3 wody destylowanej. Podczas wykonywania tej czynności należy używać okularów ochronnych. Po pęknięciu probówki i wyługowaniu jej zawartości wodą otrzymany roztwór przesączamy do małej zlewki. Przesącz zawierający cyjanek sodu traktujemy roztworem siarczanu(VI) żelaza(II).
Otrzymany roztwór zakwaszamy rozcieńczonym kwasem chlorowodorowym, aby usunąć powstający ubocznie wodorotlenek żelaza(II).
Na koniec roztwór traktujemy kilkoma kroplami roztworu chlorku żelaza(III).
Jeżeli badana próbka zawierała azot to pojawia się wówczas ciemnoniebieskie zabarwienie lub nawet osad pochodzący od heksacjanożelazianu(II) żelaza(III), zwanego błękitem pruskim.
OBSERWACJE: .............................................................................................
........................................................................................................................
WNIOSKI: .......................................................................................................
........................................................................................................................
RÓWNANIE REAKCJI: ..................................................................................
........................................................................................................................
Wykrywanie siarki.
W suchej probówce prażymy kawałek sodu metalicznego wielkości połowy ziarnka grochu oraz „szczyptę” badanego związku organicznego.
S + 2Na Na2S
Po rozżarzeniu probówki do czerwoności wkładamy ją do małej zlewki zawierającej 10 cm3 wody destylowanej. Podczas wykonywania tej czynności należy używać okularów ochronnych. Po pęknięciu probówki i wyługowaniu jej zawartości wodą otrzymany roztwór przesączamy do małej zlewki. Przesącz zawierający siarczek sodu dzielimy na trzy części o jednakowej objętości.
Do pierwszej części dodajemy roztwór kwasu chlorowodorowego i badamy zapach wydzielającego się gazu.
OBSERWACJE: .............................................................................................
........................................................................................................................
WNIOSKI: .......................................................................................................
........................................................................................................................
RÓWNANIE REAKCJI: ..................................................................................
Do drugiej części dodajemy roztwór azotanu(V) ołowiu.
OBSERWACJE: .............................................................................................
........................................................................................................................
WNIOSKI: .......................................................................................................
........................................................................................................................
RÓWNANIE REAKCJI: ..................................................................................
Do trzeciej części przesączu dodajemy kilka kropli pentacyjanonitrozylożelazianu(III) sodu (nitroprusydku sodu).
OBSERWACJE: .............................................................................................
........................................................................................................................
WNIOSKI: .......................................................................................................
........................................................................................................................
RÓWNANIE REAKCJI: ..................................................................................
........................................................................................................................
Wykrywanie fosforu.
„Szczyptę” związku organicznego starannie mieszamy z czterokrotnie większą objętością mieszaniny utleniającej, składającej się z azotanu(V) potasu i węglanu sodu zmieszanych w stosunku molowym 2:3. Ogrzewanie prowadzimy do momentu całkowitego zbielenia zawartości probówki. Rozgrzaną probówkę wkładamy do zlewki zawierającej ok. 10 cm3 wody destylowanej. Roztwór przesączamy a przesącz dzielimy na dwie części.
4P + 5O2 P4O10
Do pierwszej części dodajemy roztwór amoniaku a następnie roztwór chlorku magnezu.
OBSERWACJE: .............................................................................................
........................................................................................................................
WNIOSKI: .......................................................................................................
........................................................................................................................
RÓWNANIE REAKCJI: ..................................................................................
........................................................................................................................
Drugą część przesączu przenosimy do małej zleweczki i zadajemy go stężonym kwasem azotowym. Ostrożnie podczas zakwaszania zawartość zlewki się pieni. Następnie dodajemy roztwór molibdenianu(VI) amonu i ogrzewamy do temperatury 50°C.
OBSERWACJE: .............................................................................................
........................................................................................................................
WNIOSKI: .......................................................................................................
........................................................................................................................
RÓWNANIE REAKCJI: ..................................................................................
........................................................................................................................
Wykrywanie chloru, bromu i jodu.
Małą! próbkę substancji organicznej prażymy z tlenkiem wapnia.
F2, Cl2, Br2, I2 + CaO CaF2, CaCl2, CaBr2, CaI2.
Rozgrzaną probówkę wkładamy do zlewki zawierającej ok. 10 cm3 wody destylowanej. Roztwór przesączamy a przesącz zakwaszamy rozcieńczonym kwasem azotowym(V). Odczyn roztworu kontrolujemy uniwersalnym papierkiem wskaźnikowym. Do zakwaszonego przesączu dodajemy roztwór azotanu(V) srebra.
OBSERWACJE: .............................................................................................
........................................................................................................................
WNIOSKI: .......................................................................................................
........................................................................................................................
RÓWNANIE REAKCJI: ..................................................................................
........................................................................................................................
Jeżeli powstaną osady to dodajemy do nich 5% roztwór amoniaku w wodzie.
OBSERWACJE: .............................................................................................
........................................................................................................................
WNIOSKI: .......................................................................................................
........................................................................................................................
RÓWNANIE REAKCJI: ..................................................................................
.......................................................................................................................