Wkład badań i doświadczeń psychiatrycznych

Centralny trzon manifestacji  (konsekwencje):

Koncepcja głównego rdzenia- to zaburzenia stanu, ma znaczenie dla wszelkiej terapii i dla praktyki. Jeżeli symptomy występują przed 6 rokiem życia i rozwijają się z wiekiem, to nie jest to zaburzenie, a obciążenie- inwalidztwo na całe Zycie. Jeżeli przyjmuje się tą koncepcje jako obciążenie czy niezdolność, z którego dziecka nie da się wyleczyć, lecz można je nauczyć funkcjonowania bez manifestowania najistotniejszych symptomów, to terapia i pomoc nigdy nie powinny się skończyć.

Czynniki hamujące i ryzyka:

Czynniki wstrzymujące (hamujące)- to te zmienne, które mogą być wykorzystane do zabezpieczenia przed wpływem środowiska , w wyniku czego jednostka jest klasyfikowana w obrębie oddziaływania czynników ryzyka rozwoju zaburzenia.

Offord pogrupował czynniki na 6 klas:

1. Cechy grupy społecznej z którą powiązane jest dziecko,

2. Zatrudnienie (wykonywanie pracy dochodowej),

3. Zmiana- polepszenie stosunków społecznych,

4. Pozytywne relacje interpersonalne (oparte na zaufaniu),

5. Kompensacje- pozytywne doświadczenia,

6. Mechanizmy naśladowania.

Czynniki ryzyka- to uwarunkowania, które zwiększają szansę rozwoju zaburzeń dziecka; wg. Offorda to takie czynniki jak:

1. Płeć męska,

2. Pierwszeństwo urodzenia,

3. Pochodzenie z licznej rodziny,

4. Pochodzenie z rodzin dysfunkcyjnej.

W polskiej literaturze czynniki ryzyka określane są jako niedostosowanie społeczne. Kanadyjscy psychiatrzy grupują te czynniki w 3 kategorie;

1. Czynniki rodzinne (problemy psychiatryczne rodziców, choroby, zaburzenia),

2. Czynniki tkwiące w dziecku (płeć, nadwrażliwość biologiczna),

3. Czynniki środowiskowe (mieszkaniowe, przestępcze grupy rówieśnicze).

Programy terapii( co dobrego a co złego zawierały) Programy ograniczania „czynników ryzyka”:

1. Program pomocy rodzinie

• pomoc rodzinom niewydolnym wychowawczo;

• przewaga rodzin utrzymywanych przez samotne matki;

• obejmował: doradztwo w wychowaniu i opiece nad dzieckiem, poprawa relacji i funkcjonowania rodziny w społeczeństwie;

• pozytywne skutki programu:

• spadek przestępczości;

• wzrost samooceny;

• poprawa wyników w nauce.

2. Pomoc dzieciom w wieku przedszkolnym

• pomoc dzieciom pochodzącym z rodzin biednych przebywających 2 dziennych ośrodkach wychowawczych;

• objęcie rodzin fachową opieką wychowawców przez okres 2 lat 2 razy w tyg.;

• pozytywne skutki programu:

• poprawa motywacji do nauki;

• poprawa zachowania;

• spadek przestępczości;

• zmniejszenie kłopotów ze znalezieniem pracy.

3. Rozwój zainteresowań i zdolności

• uczestwinctwo młodzieży w wieku od 5 do 15 lat w zajęciach nie objętych programem nauczania;

• pomoc młodzieży z rodzin biednych;

• pozytywne skutki programu:

• spadek przestępczości;

• redukcja agresji;

• poprawa wyników w nauce.

Propozycje psychiatrów w zakresie terapii i profilaktyki zaburzeń w zachowaniu:

• wypracowanie programu zapobiegania metodą „burzy mózgów” przez psychiatrów kanadyjskich;

• ich propozycje to: leczenie i profilaktyka.

Leczenie:

• zaburzenia w zachowaniu moralnym i społecznym jako najtrudniejszy problem w psychiatrii dzieci i młodzieży;

• stosowanie terapii behawioralnej, poznawczej, rodzinnej i indywidualnej;

• dzieci/młodzież z zaburzeniami trafiają do specjalistów „drugiej kategorii” bo specjaliści „pierwszej kategorii” nie przejawiają zainteresowania;

• dzieci/młodzież trafia do nieodpowiednich ośrodków, w których leczenie jest krótkotrwałe;

• rekomendacje do terapii:

• diagnoza powinna być dokonana w wieku przedszkolnym (6-12 lat) i młodzieży (12-18 lat);

• wykorzystanie najbardziej efektywnych strategii i koncepcji;

• wszechstronnie wykształcona kadra;

• długoterminowa opieka terapeutyczna dla dzieci agresywnych;

• opracowanie specjalnych programów terapeutycznych połączonych z terapią kliniczną dla dzieci z zaburzeniami zachowania.

Profilaktyka:

• jedną z podstawowych kwestii realizacji programów profilaktycznych są środki finansowe;

• rekomendacje do terapii:

• opracowanie integralnego programu prewencji;

• diagnoza ok. 6 r. ż. (opieka pielęgniarska, kliniczna, rodzicielskie grupy wsparcia, programy terapeutyczne);

• dzieci od 6 do 12 r. ż. - programy rekreacyjne powiązane z programem szkolnym;

• programy wakacyjne;

• zmiana okresowa środowiska - kierowania dzieci wiejskich do szkół miejskich i odwrotnie;

• zajęcia na świeżym powietrzu;

• zachęcanie rodziców do uczestnictwa w programach socjoterapeutycznych i korzystania z poradnictwa wychowawczego;

• kształcenie i dokształcanie kadr w zakresie problemów wychowawczo - profilaktycznych.

Według badaczy kanadyjskich programy terapeutyczne łączone z terapią behawioralną są nieefektywne, ponieważ wpływają tylko na poprawę jednej sfery życia.

Metody:

• case work - pomimo dokładnej realizacji założeń nie doprowadziła do oczekiwanych efektów;

• indywidualna psychoterapia - była skuteczna tylko w odniesieniu do przestępców odpowiedzialnych, którzy sami wyrażali chęć poprawy;

• modyfikacja behawioralna - sprawdza się tylko w przypadkach specyficznych i prostych;

• konsultacja grupowa i rodzinna - najskuteczniejsze podejście.

---