ZAKRES ZASKARŻENIA

- kilku oskarżonych => co do każdego z nich należy odrębnie ustalić zakres zaskarżenia

- kilka czynów => co do każdego z czynów odrębnie określamy czy skarżymy wyrok do winy czy co do kary

- kilku oskarżonych i kilka czynów => tworzymy różne konfiguracje, ale co do każdego oskarżonego i każdego zarzucanego mu czynu określamy odrębnie czy wyrok skarżymy co do winy czy co do kary

- orzeczenia nieistniejące => NIE SKARŻYMY !!! sprawa nadal jest zawisła przed sądem, bo brak rozstrzygnięcia

- zgodnie z orzecznictwem SN - jeżeli strona podważa zasadność przyjęcia recydywy to jest to zaskarżenie wyroku co do winy (z uwagi na to, że recydywa jest również zwarta w opisie czynu)

1) co do oskarżonych X i Y w przedmiocie popełnienia przestępstwa z art. 1 k.k. - co do winy

2) co do oskarżonych X i Y w przedmiocie popełnienia przestępstwa z art. 2 k.k. - co do kary

3) co do czynu opisanego w pkt. I i III wyroku co do winy

4) co do czynu opisanego w pkt. II wyroku co do kary

JAK SPRAWDZAĆ KAZUS POD KĄTEM FORMUŁOWANIA ZARZUTÓW:

1. W pierwszej kolejności sprawdzamy czy nie zachodzą bezwzględne przyczyny odwoławcze, a szczególną uwagę zwracamy na właściwość sądu rzeczową - sprawdzić czy sprawa nie należy do właściwości sądu okręgowego

2. Wskazana kwalifikacja prawna - czy opis czynu zawiera wszystkie znamiona danego przestępstwa

3. Czy zachodzą przesłanki do przyjęcia recydywy

REGUŁY FORMUŁOWANIA ZARZUTÓW POD KĄTEM ZNALEZIONYCH UCHYBIEŃ

1. Zaczynamy od art. 439 k.p.k. - czy dane uchybienie nie stanowi bezwzględnej przyczyny odwoławczej (taka przyczyna zawsze będzie pierwszym i jedynym - w zakresie danego przestępstwa - podnoszonym zarzutem) => nigdy nie będzie skarżony art. 439 k.p.k., on stanowi podstawę do podniesienia zarzutu, ale przedmiotem zarzutu jest zawsze inny przepis

2. To samo uchybienie NIGDY nie może być podstawą kilku różnych zarzutów, należy znaleźć uchybienie pierwotne i tylko na tej podstawie podnosić zarzut

3. W opisie zarzutu należy oddać to, co został zakwalifikowane pod daną przyczynę tak aby była ona wykazana

Jeżeli stwierdzimy, że dane uchybienie nie jest bezwzględną przyczyną odwoławczą to:

1. Ustalamy czy nie jest to obraza prawa materialnego (trzeba ustalić „pierwotność” uchybienia, a nie skutek)

2. Drugi etap to ustalenia czy to nie jest błąd w ustaleniach faktycznych (UWAGA: najczęściej skutkiem obrazy prawa procesowego są błędne ustalenia faktyczne, a dopiero dalej skutkiem jest obraza prawa materialnego)

3. Obrazę prawa materialnego możemy podnosić tylko wówczas gdy nie kwestionujemy ustaleń faktycznych

4. Niewspółmierność kary czy środka karnego podnosimy na samym końcu, jak już nie znajdziemy nic innego

UCHYBIENIA

- art. 410 k.p.k.

* dowody nie zostały przeprowadzone na rozprawie

* dowód został przeprowadzony, ale Sąd nie dokonał oceny tego dowodu (najczęściej będzie tutaj formułowany zarzut w zw. z art. 424 k.p.k. => brak odniesienia do dowodów) - orzecznictwo SN

- art. 7 k.p.k. albo błąd w ustaleniach faktycznych - dowody zostały źle ocenione, ale przeprowadzono je prawidłowo (zgodnie z orzecznictwem SN można podnosić te zarzuty alternatywnie); błędnie oceniono dowody - Sąd dał wiarę niewłaściwym dowodom

- obraza prawa materialnego - nie kwestionujemy ustaleń, ale jedynie błędną kwalifikację prawną sądu czy błąd w opisie czynu, ewentualnie gdy sąd błędnie zakwalifikował znamię

- art. 170 k.p.k. - podstawy oddalenia wniosków dowodowych

- art. 167 k.p.k. - brak działania Sądu z urzędu

- art. 193 k.p.k. - podstawa do powołania w sprawie biegłego

- art. 182 k.p.k. - prawo do odmowy składania zeznań, w powiązaniu również z art. 186 k.p.k. - termin i art. 191 § 2 k.p.k. - pouczenia

- art. 199 k.p.k. - tajemnica biegłego i udzielającego pomocy sądowej

- art. 5 § 2 k.p.k. - wątpliwości są rozstrzygane na korzyść oskarżonego, ALE zgodnie z orzeczeniem SN to Sąd musi mieć te wątpliwości, a nie strona, dlatego kiedy podnosimy ten zarzut należy wykazać, że Sąd miał wątpliwości albo ich nie miał, a powinien

- art. 2 i 4 k.p.k. - NIE MOGĄ stanowić samodzielnej podstawy zarzutu apelacyjnego, mogą być powiązane z innymi zarzutami, ALE bezpieczniej jest ich nie podnosić

ZARZUTY OBRAZY PRZEPISÓW PRAWA MATERIALNEGO

1. Art. 15 § 1 k.k. poprzez jego błędne zastosowanie podczas gdy instytucja zawarta w tym przepisie odnosi się tylko do jednosprawstwa, a w niniejszej sprawie oskarżony X działał wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym Y

2. Art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. art. 6 k.k. poprzez przyjęcie, że czasem popełnienia czynu ciągłego jest czas popełnienia ostatniego z czynów, podczas gdy dla zastosowania w stosunku do oskarżonego X recydywy z art. 64 § 1 k.k. wystarczy aby jeden z czynów ciągły został popełniony w okresie wymaganym dla przyjęcia recydywy

3. Art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 115 § 3 k.k. poprzez:

- błędne przyjęcie przez Sąd, iż przestępstwo z art. 1 k.k. nie jest podobnym do przestępstwa z art. 2 k.k.

- poprzez jego nie zastosowanie i przyjęcie, że oskarżony nie działał w warunkach recydywy podczas gdy przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. oraz z art. 179 § 1 k.k. są przestępstwami tego samego rodzaju, a więc podobnymi

4. Art. 64 § 1 k.k. poprzez jego zastosowania podczas gdy nie zachodzą ku temu przesłanki albowiem przestępstwo z art. 1 k.k. można popełnić tylko nieumyślnie / zostało popełnione nieumyślnie, a przepis ten znajduje zastosowanie tylko w razie uprzedniego skazania za przestępstwo umyślne

5. Art. 64 § 2 k.k. poprzez:

- przyjęcie, że oskarżony działał w warunkach określonych w tym przepisie podczas gdy przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. nie należy do katalogu przestępstw wymienionych w art. 62 § 2 k.k., co do których tego rodzaju recydywa może być przyjęta

- skazanie oskarżonego za przestępstwo z art. 157 § 1 k.k. w warunkach przepisu art. 64 § 2 k.k. podczas gdy nie została spełniona przewidziana w nim przesłanka, tj. uprzednie skazanie w warunkach określonych w art. 64 § 1 k.k. co do tego rodzaju czynu

6. Art. 60 § 3 k.k. poprzez

- jego błędne zastosowanie w stosunku do oskarżonego X podczas gdy działał on w porozumieniu z jedną osobą, a dla zastosowania tego przepisu konieczne jest działanie z co najmniej dwoma innymi osobami

- jego zastosowanie podczas gdy przy popełnieniu przestępstwa z art. 1 k.k. oskarżony działał samodzielnie, a zatem nie zachodzą przesłanki do zastosowania w stosunku do niego nadzwyczajnego złagodzenia kary

7. Art. 46 § 1 k.k. poprzez bezpodstawne określenie terminu do wykonania środka karnego (obowiązku naprawienia szkody) podczas gdy przepisy tego nie przewidują

8. Art. 102 k.k. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, iż doszło do przedawnienia karalności czynu z art. 1 k.k. popełnionego przez oskarżonego

9. Art. 57a § 2 k.k. poprzez jego niezastosowanie, co skutkowało nie orzeczeniem na rzec pokrzywdzonego X nawiązki pomimo, że Sąd nie orzekł obowiązku naprawienia szkody, zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ani nawiązki na podstawie art. 46 k.k. (uwaga: obligatoryjne orzeczenie nawiązki)

10. Art. 86 § 1 k.k. poprzez jego błędną wykładnię i zawieszenie wykonania orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności pomimo braku ku temu podstaw (dot. kazusu z dnia 15.04.2014r.)

11. Art. 286 § 1 k.k. poprzez skazanie oskarżonego za przestępstwo określone w tym przepisie pomimo braku znamion wypełniających przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. (w opisie czynu brakuje znamienia „wprowadzenia w błąd”) => poprzez skazanie oskarżonego za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. pomimo, iż z opisu czyny nie wynika, aby sprawca swoim zachowaniem wypełnił znamię „wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania”

12. Art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 244 k.k. poprzez błędne przyjęcie, że przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. pozostaje w zbiegu z art. 244 k.k. podczas gdy znamiona przestępstwa z art. 178a § 2 k.k. wkalkulowano wprost wszystkie okoliczności świadczące o karalności określone w art. 244 k.k. (UWAGA: tak samo będzie z przestępstwem z art. 245 k.k., który stanowi lex specialis w stosunku do art. 190 i 191 k.k.)

Uzasadnienie zarzutu naruszenia art. 64 § 2 k.k.

- przestępstwo nie zostało wymienione w katalogu zamkniętym określonym w tym przepisie

- nie ma odbytego wcześniej okresu kary pozbawienia wolności - 1 rok łącznie, przy czym zgodnie ze stanowiskiem SN nie chodzi tutaj o łączne odbycie kary za wcześniejsze przestępstwa;

Łącznie, czyli: 6 miesięcy dla przyjęcia art. 64 § 1 k.k. oraz kolejne 6 miesięcy za poprzednie skazanie w warunkach art. 64 § 1 k.k. (łącznie rok: 6 miesięcy bez recydywy + 6 miesięcy z recydywą)

Przykład: skazanie z art. 1 k.k. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności i skazanie za przestępstwo z art. 2 k.k. (przy założeniu, że to podobne do art. 1 k.k.) w zw. z art. 64 §1 k.k. na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności => łącznie 15 miesięcy i stosuje się art. 64 § 2 k.k.

- nie ma spełnionej przesłanki: „popełnił ponownie” - SN uważa, że przestępstwo, za które skazano w warunkach recydywy z § 1 również musi należeć do katalogu przestępstw z art. 64 § 2 k.k.

- przy karze łącznej do recydywy bierze się pod uwagę karę jednostkową wymierzoną za przestępstwo, które jest podstawą do przyjęcia recydywy, nie bierze się pod uwagę kary łącznej (istnieje tutaj fikcja prawna)

ZARZUTY OBRAZY PRZEPISÓW POSTĘPOWANIA - należy wykazać, że uchybienie miało istotny wpływ na wydane orzeczenie

1. Art. 167 k.p.k. poprzez nie przeprowadzenie z urzędu dowodów z przesłuchania świadków X i Y co miało istotny wpływ na wynik postępowania albowiem nie pozwoliło na wyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych

2. Art. 391 § 1 k.p.k. poprzez nie odczytanie na rozprawie głównej zeznań świadka X, pomimo, iż świadek X zeznawał odmiennie niż poprzednio, co miało istotny wpływ na wynik postępowania albowiem doprowadziło do poczynienia przez Sąd błędnych ustaleń faktycznych co do sprawstwa oskarżonego Y co do czynu z art. ….k.k.

(może być w zw. z art. 170 § 1 k.p.k.)

3. Art. 410 k.p.k. poprzez oparcie wyroku na podstawie wybiórczej oceny materiału dowodowego, a w efekcie pominięcie wyjaśnień oskarżonego X, który konsekwentnie wskazywał na sprawcę czynu, co miało istotny wpływ na wynik postępowania albowiem doprowadziło do uniewinnienia oskarżonego Y

4. Art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. poprzez błędne przyjęcie, że co do czynu z art. 1 k.k. zachodzi powaga rzeczy osądzonej (w kontekście tego, że aby można było mówić o powadze rzeczy osądzonej za czyn ciągły, to musi on być wcześniej stwierdzony prawomocnym wyrokiem - w kwalifikacji prawnej musi wcześniej występować art. 12 k.k.; ewentualnie można próbować skarżyć art. 12 k.k., ale będzie to bardzo trudne do uzasadnienia, gdyż SN nigdy nie podważał definicji czynu ciągłego)

5. Art. 49a k.p.k. poprzez nie zasądzenie na rzecz pokrzywdzonego kwoty 0 zł tytułem obowiązku naprawienia szkody pomimo zgłoszenia wniosku w przewidzianym terminie

(nie zastosowania art. 46 § 1 k.k. jest tylko skutkiem nie zastosowania art. 49a k.p.k. dlatego nie wskazujemy go w zarzucie, pierwotnie został naruszony tylko art. 49a k.p.k.; UWAGA: art. 46 k.k. - zarzut naruszenia prawa materialnego - skarżymy wówczas gdy Sąd w ogóle nie odniósł się do kwestii obowiązku naprawienia szkody)

6. Art. 391 § 1 k.p.k. w zw. z art. 182 § 2 k.p.k. poprzez odczytanie zeznań świadka X pomimo, iż przysługiwało mu prawo odmowy składania zeznań, a zatem nie było podstaw do odczytania treści wcześniej złożonych zeznań, co miało istotny wpływ na wynik postępowania albowiem doprowadziło do uznania oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu

7. Art. 7 k.p.k. poprzez:

- uznanie za niewiarygodne zeznań świadka X / błędną oceneę zeznań świadka X podczas gdy są one spójne, logiczne i korespondują z zeznaniami pozostałych świadków (konsekwentne, przekonywujące, wzajemnie się uzupełniają), co miało istotny wpływ na wynik postępowania poprzez uznanie oskarżonego za winnego/niewinnego popełnienia zarzucanego mu czynu

- uznanie za niewiarygodne zeznań świadka X podczas gdy były one logiczne i spójne, co miało istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia albowiem Sąd w efekcie uznał za wiarygodne przeciwne zeznania pokrzywdzonego

8. Art. 182 k.p.k. w zw. z art. 191 § 2 k.p.k. w zw. z art. 115 § 11 k.k. poprzez uznanie X za osobę najbliższą i pouczenie go o prawie odmowy składania zeznań, z którego skorzystał, co miało istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia poprzez uznanie za wiarygodne zeznań świadka Y w związku z brakiem dowodów przeciwnych podczas, gdy świadek X w toku postępowania przygotowawczego złożył zeznania odrębne

(nie wskazujemy tutaj na błędną wykładnię, bo nie można jej zarzucać przy przepisach prawa procesowego, a art. 115 § 11 k.k. ma tylko charakter pomocniczy dla określenia definicji osoby najbliższej)

9. Art. 413 § 2 k.p.k. poprzez błędne sformułowanie przez Sąd wyroku albowiem nie zawiera on dokładnego opisu czynu

(wniosek apelacji: o zmianę wyroku poprzez uzupełnienie wyroku o dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu)

ZARZUTY BŁĘDU W USTALENIACH FAKTYCZNYCH

- należy wykazać, że uchybienie miało istotny wpływ na wydane orzeczenie

- można podnosić alternatywnie z art. 7 k.p.k. (przy czym art. 7 k.p.k. jest zdecydowanie łatwiejszy do uzasadnienia)

1. błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, iż zeznania świadka X są niewiarygodne, podczas gdy są one spójne i logiczne, co miało istotny wpływ na wynik postępowania, albowiem w efekcie ustalono stan faktyczny tylko w oparciu o zeznania świadka Y

ZARZUTY RAŻĄCEJ NIEWSPÓŁMIERNOŚCI KARY, ŚRODKA KARNEGO

- gdy podnosimy rażącą niewspółmierność należy wskazać przesłanki z art. 53 k.k., które powinien Sąd wziąć po uwagę i na tej podstawie podnieść / obniżyć wymiar kary (UWAGA: nigdy nie skarżymy tego art. 53 k.k.); można również podnosić, że kara powinna być wyższa w oparciu o to, że skazanie jest w warunkach recydywy, ALE: gdy Sąd recydywy nie przyjął a powinien albo wymierzył karę nie uwzględniając wymiaru kary wskazanego w art. 64 k.k. => skarżymy art. 64 k.k. i NIGDY nie mieszamy tych dwóch zarzutów w obu opierając się na recydywie

1. Zarzucam rażącą niewspółmierność kary w stosunku do czynu, którego dopuścił się oskarżony mając na uwadze, iż działał on w warunkach art. 64 § 1 k.k.

BEZWZGLĘDNA PRZYCZYNA ODWOŁAWCZA

1. Na podstawie art. 439 § 1 pkt 4 k.p.k. zarzucam obrazę art. 25 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez to, że w sprawie o przestępstwo z art. 156 § 3 k.k. w pierwszej instancji orzekł sąd rejonowy podczas gdy właściwym do rozpoznania sprawy jest sąd okręgowy

2. Na podstawie art. 439 § 1 pkt. 9 k.p.k. zarzucam obrazę art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. poprzez skazanie oskarżonego X za przestępstwo z art. 1 k.k. pomimo upływu okresu karalności przestępstwa

- jeżeli została wywiedziona również apelacja na niekorzyść oskarżonego to zawsze wniosek będzie o uchylenie

- jeżeli nie ma apelacji na niekorzyść to należy wnieść o zmianę wyroku i uniewinnienie

- bezwzględna przyczyna odwoławcza zawsze dotyczy tylko jednego z czynów !! w stosunku do pozostałych (jeżeli wyrok dotyczył kilku czynów) należy podnosić odrębne zarzuty - nie uchyla się całego wyroku tylko w oparciu o przyczyną odwoławczą, która dotyczy jednego czynu; ALE: co do tego objętego bezwzględną przyczyną już innych zarzutów nie podnosimy

WNIOSKI - uwaga na reguły ne peius - art. 454 k.p.k. !!!

1. Uchylenie i przekazanie do ponownego rozpoznania (należy wskazać zakres w jakim wyrok ma być uchylony: poprzez określenie punktów wyroku lub konkretnych czynów czy orzeczeń)

- również gdy Sąd pozbawił się jakiegoś dowodu, np. nie przesłuchał świadka bo bezpodstawnie pouczył go o prawie odmowy składania zeznań => nie ma możliwości wydania wyroku przez Sąd II instancji bo nie ma w pełni zebranego materiału dowodowego

2. Zmianę poprzez:

- przyjęcie, że oskarżony X czynu z art. 1 k.k. dopuścił się w warunkach recydywy z art. 64 § 1 k.k. i wymierzenie mu za ten czyn kary…………………

- wyeliminowanie art. 60 § 3 k.k. z podstawy wymiaru kary oskarżonego X za przestępstwo z art. 1 k.k. i wymierzenie mu za ten czyn kary……………………….

- uchylenie rozstrzygnięcia o wyznaczeniu terminu do naprawienia szkody zawartego w pkt. I wyroku

- skazanie oskarżonego na karę ……(wskazać konkretną liczbę, ale w granicach ustawowego zagrożenia oraz w granicach rozsądku) lat pozbawienia wolności oraz orzeczenia na podstawie art. 46 k.k. obowiązku naprawienia szkody polegającego na uiszczeniu na rzecz pokrzywdzonego kwoty 0 zł

- uniewinnienie oskarżonego od czynów zarzucanych mu w pkt. I i II wyroku

- wyeliminowanie z podstawy skazania oraz wymiaru kary art. 64 § 2 k.k. co do przestępstwa opisanego w pkt. II wyroku oraz obniżenie wymierzonej za ten czyn do kary……………… pozbawienia wolności

- uchylenie orzeczenia o karze łącznej zawartego w pkt. … wyroku (według SN - najpierw należy wnosić o uchylenie kary łącznej, a dopiero potem formułować kolejne wniosku)

- wyeliminowanie z podstawy skazania za przestępstwo określone w pkt. … wyroku art. 244 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., a z podstawy wymiaru kary art. 11 § 3 k.k. i obniżenie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności do ……

- złagodzenie orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych do…..

- uchylenie orzeczenia zawartego w pkt…. wyroku (może dotyczyć np. obowiązku naprawienia szkody kiedy wnosimy o uniewinnienie od czynu, z którego ten obowiązek miałby wynikać)

- zmianę opisu czynu poprzez wskazanie, iż oskarżony został skazany za przestępstwo polegające na ….. (należy dokładnie opisać)

PAMIĘTAJ !!!

- jeżeli działamy jako pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego to nigdy nie skarżymy wyroku na korzyść oskarżonego nawet gdy mamy w tym interes (wówczas apelacja będzie pochodzić od osoby nieuprawnionej i jako taka ulegać odrzuceniu)

- zawsze skarżymy tylko czyny, co których jesteśmy w stanie wykazać gravanem (jeżeli oskarżony jest skazany za dwa czyny X i Y, ale czyn X popełniony jest na szkodę osoby A, a czyn Y na szkodę osoby B, to osoba A może podnosić zarzuty tylko do czyny X, a osoba B tylko co czynu Y + orzeczenia uboczne, ale bezpośrednio związane z tym czynem, np. dotyczące obowiązku naprawienia szkody - w przeciwnym razie nie ma interesu prawnego i apelacja pochodzi od osoby nieuprawnionej)

- jeżeli jakieś orzeczenie jest skutkiem skazania, np. kara łączna, nawiązka, obowiązek naprawienia szkody, a skarżymy co do winy kwestię popełnienia przestępstwa, z którego to orzeczenie uboczne wynika, to nie podnosimy w tym zakresie odrębnych zarzutów, a jedynie zwracamy na te rozstrzygnięcia uwagę we wnioskach apelacji

- art. 15 k.k. dotyczy tylko jednosprawstwa, art. 23 k.k. dot. współdziałających + występuje dodatkowy warunek zapobieżenia skutkowi

- prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu oraz spowodowanie wypadku są to dwa odrębne czyny - orzecznictwo SN

- art. 178a k.k. stanowi lex specialis do art. 244 k.k.

- dla wszczęcia śledztwa/dochodzenia przeciwko osobie należy wydać postanowienie o przedstawieniu zarzutów, na co składają się trzy elementy:

* sporządzenie + podpisanie (jest to wystarczające, jeżeli w grę wchodzi art. 313 k.p.k.: ukrywanie, przebywanie za granicą; inne okoliczności nie pozwalają na zastosowanie tego przepisu; jedyny wyjątek wynikający z orzecznictwa SN - jeżeli z uwagi na stan zdrowia nie jest możliwy świadomy udział w czynnościach, to również wystarczy samo sporządzenie i podpisanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów)

* ogłoszenie podejrzanemu

* przesłuchanie podejrzanego

Dopiero wtedy można mówić o przedłużeniu okresu przedawnienia karalności czynu

- z art. 313 k.p.k. wynika zakaz słuchania w charakterze świadka osoby, która może być podejrzanym i tym samym pozwala na postawienia zarzutu z art. 233 § 1 k.k. w zakresie nie pouczenia o prawie do odmowy udzielenia odpowiedzi na pytanie;

jeżeli okaże się, że osoba, która jest sprawcą została przesłuchana w charakterze świadka to:

• Nie ponosi ona odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań

• Nie ma znaczenia czy organ świadomie czy też nieświadomie przesłuchał taką osobę w charakterze świadka

• Nie ponosi się odpowiedzialności do momentu kiedy jest obrona tej osoby

• Nie można odczytać na rozprawie takich zeznań złożonych w charakterze świadka - zgodnie z art. 389 k.p.k. można odczytać tylko wyjaśnienia złożone w charakterze podejrzanego

Powyższe nie będzie się odnosiło do sytuacji gdy ktoś w jednej sprawie jest zarówno podejrzanym i świadkiem co do innego czynu popełnionego przez innego podejrzanego - w tym zakresie może być słuchany jako świadek, można odczytać jego zeznania na rozprawie i może ponosić odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań

- powaga rzeczy osądzonej dotyczy nie tylko wyroku, ale także postanowienia o umorzeniu postępowania przygotowawczego jeżeli było ono prowadzone przeciwko osobie - nie można wszcząć ponownie postępowania przeciwko tej samej osobie, jest to ujemna przesłanka procesowa:

* art. 17 § 1 pkt 7 k.k.

* art. 17 § 1 pkt 9 k.k.

* art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k.

- art. 391 k.p.k. - odczytanie zeznań świadka - nie wymaga zgody oskarżone, ALE: sąd nie może odczytać zeznań świadka bez zgody oskarżonego, jeżeli taki wniosek nie został zwarty w akcie oskarżenia

- art. 170 k.p.k. - nie ma zażalenia na postanowienie dowodowe, czy to dopuszczające czy oddalające dowód - podnosimy zarzut w apelacji

- art. 170 § 2 k.p.k. - zarzut apelacyjny - może być obrażony ten przepis wtedy gdy strona złożyła wniosek dowodowy, ale nie został on uwzględniony, ewentualnie wtedy gdy został uwzględniony wniosek dowodowy strony przeciwnej

- art. 167 k.p.k. - zarzut apelacyjny

* gdy sąd dopuści dowód z urzędu

* gdy sąd nie dopuścił dowodu z urzędu pomimo, iż z okoliczności sprawy wynika, że dowód taki powinien zostać dopuszczony

- art. 115 k.k. jest tylko pomocniczo stosowany i generalnie sam w sobie nie będzie stanowił podstawy zarzutu apelacyjnego; dlatego należy go podnosić w zw. z jakimś innym artykułem, który wymaga skorzystania z definicji z k.k.

- reguły ne peius obowiązują jeżeli oskarżony został uniewinniony w pierwszej instancji, umorzono wobec niego postępowanie albo umorzono to postępowanie warunkowo

CZYN CIĄGŁY

1. Dwa lub więcej zachowań

2. Z góry powzięty zamiar

3. Krótkie odstępy czasu

- w kwalifikacji prawnej mogą być zarówno typy podstawowe przestępstwa jak i kwalifikowane,

- wyłączona jest zasada subsydiarności (np. nie zawsze dokonanie będzie pochłaniało usiłowanie, m.in. gdy usiłowanie i dokonanie nastąpiło w pewnych odstępach czasu)

- problem wieku: część czynów popełniona przed 17 rokiem życia => odpowiedzialność tylko za czyny popełnione po 17 roku życia

- czas popełnienia czynu ciągłego: czas kiedy sprawca działał lub zaniechał działania, czyli czas od pierwszego popełnionego czynu do ostatniego; w treści wyroku powinien być określony „od ….do …..”; tylko dla przedawnienia przyjmujemy jako czas popełnienia czynu ciągłego czas popełnienia ostatniego przestępstwa

- środki probacyjne: dochodzi do przerwania okresu próby jeżeli chociaż jedno przestępstwo składające się na czyn ciągły zostało popełnione w okresie próby

- recydywa: dla przyjęcia recydywy wystarczy aby tylko jedno z przestępstw składających się na czyn ciągły zostało popełnione w okresie 5 lat wymaganych dla przyjęcia recydywy

- powaga rzeczy osądzonej:

* pierwszy warunek dla przyjęcia wagi rzeczy osądzonej to uprzednie prawomocne skazanie za czyn ciągły - w kwalifikacji musi być art. 12 k.k. !!!

* SN - przy czynie ciągłym powagą rzeczy osądzonej objęte są zachowania nowoujawnione, które miały miejsce w czasie czynu ciągłego, za który skazano (to nowe zachowanie musi się mieścić w ramach czasowych czynu ciągłego)

- zasady intertemporalne: jeżeli chociaż jedno z zachowań miało miejsce w czasie obowiązywania nowej ustawy, wówczas stosuje się ustawę nową; jeżeli czyn nie były karalny przed wejściem w życie nowej ustawy wówczas odpowiedzialność jest tylko za czyny popełnione po wejściu w życie ustawy wprowadzającej karalność (przy czym nie wnosi się o uniewinnienie co do tych czynów, ale Sąd powinien te czyny pominąć w opisie i skazać tylko za zachowania po wejściu w życie nowej ustawy) => w apelacji należy formułować wniosek o pominięcie tych zachowań w opisie czynu

- art. 12 k.k. powinien się znaleźć tylko w kwalifikacji prawnej czynu, ale nie w podstawie skazania !!!

CIĄG PRZESTĘPSTW

1. Popełnienie dwóch lub więcej przestępstw

2. Tożsamość kwalifikacji prawnej - identyczny zapis artykułowy; typy podstawowe, kwalifikowane i uprzywilejowane nie mogą tworzyć jednego ciągu przestępstw, formy stadialne mogą tworzyć jeden ciąg przestępstw, formy zjawiskowe nie mogą

3. Podobny sposób działania: wykorzystanie podobnej, sprzyjającej sposobności do popełnienia przestępstwa; modus operandi; posłużenie się podobnymi narzędziami, przedmiotami do popełnienia przestępstwa

4. Krótkie odstępy czasu

5. Brak wyroku przedzielającego => tylko wyrok skazujący (stanowisko SN)

- art. 91 k.k. nigdy nie znajdzie się w kwalifikacji prawnej, a jedynie w podstawie wymiaru kary

- jako zarzut apelacyjny podnosimy zarzut obrazy prawa materialnego, ale będzie to zarzut zbiorczy: art…..k.k. w zw. z art. 91 k.k.

- jeżeli są przesłanki do przyjęcia zarówno czynu ciągłego i ciągu przestępstw to przyjmuje się zawsze czyn ciągły (jest to korzystniejsze dla sprawcy; wyjątek stanowi kwestia przedawnienia, kiedy czyny składające się na ciąg przestępstw będą się przedawniały kolejno) !!!

- ciąg przestępstw mogą stanowić także czyny ciągłe, a według s. Komisarskiego także czyn ciągły z innym przestępstwem (kwestia ta jest sporna i nie została do tej pory rozstrzygnięta przez SN)

- jeżeli jest podstawa zarówno do fakultatywnego obostrzenia i złagodzenia kary to Sąd albo obostrzy albo złagodzi, a także może orzec w normalnych granicach; zgodnie ze stanowiskiem SN dotyczy to także sytuacji gdy obostrzenie albo złagodzenie jest obligatoryjne

SYTUACJE, GDY SĄD II INSTANCJI WYCHODZI POZA GRANICE ZASKARŻENIA

1. Art. 439 k.p.k.

2. Art. 440 k.p.k. - utrzymanie w mocy wyroku byłoby rażąco niesprawiedliwe

3. Art. 455 k.p.k. - dot. błędnej kwalifikacji prawnej czynu

4. Art. 435 k.p.k. - zmiana na korzyść oskarżonego, który nie wywiódł apelacji

---