Daniel Dayan (tekst 11)
Widz wpisany w obraz
Analogia filmu i malarstwa - zależne od historii i ideologii
-na czym polega działanie klasycznego malarstwa?
1. jest dyskursem : powstaje dzięki kodom przedstawienia <= wytworzone przez ideologię
2. ten dyskurs określa rolę podmiotu i determinuje odczytywanie malarstwa
Wyobrażone (podmiot) słuzy do maskowania obecności kodów przedstawienia. Kody są „naturalizowane” - daje to większy wpływ ideologii.
3. eksploatacja wyobrażonego, wykorzystanie podmiotu jest możliwe w rezultacie oddziaływania systemu (Oudart) - PRZEDSTAWIENIE
Wg Szefera - obraz podmiotu jest pretekstem by zilustrować system (tak też tekst malarski jest chowany za przedmiotem)
Velasquez „Las menianas”
Foucault - przedstawienie klasycznego przedstawienia - widz wpisany w obraz, kontrujęcie obrazu i obraz-scena, lustro-widownia
Obraz transformuje przedmiot w znak - przedmiot jest elementem znaczącym SIGNIFIANTEM, Lacan podkreśla role wyobrażonego
-obraz proponuje nie siebie, ale własne odczytanie - zatem swoboda odbiorcy jest ograniczona, może tekst w całości przyjąć lub odrzucić
-signifianty obecności przedmiotu znikają, teraz stają się signifiantami obecności odbiorcy
-aby zrozumieć ideologię trzeba uniknąć zaangażowania
Kadr (jak obraz) zaplanowany i zorganizowany - jako rezultat spojrzenia przedmiotu
*następstwo ujęć następstwem punktów widzenia
W kinie ciągle jest pytanie - kto to widzi?
Co z relacją widz-obraz w trakcie zmiany ujęć?
-uporządkowanie obrazów ujawnia i realizuje ideologię
*widz winien być świadomy:
-systemu kinematogr. Który produkuje ideologię
-przekazów ideologicznych tego systemu
Ważne(jak w obrazie): kod ukryty za przekazem + naturalizacja ideologii=>zmiana ujęć musi być uzasadniona
Oudart zajmuje się filmem fabularnym
-punkt widzenia zależy od bohatera (subiektywizm)
-obraz prawie zawsze jest przypisany jakiemuś spojrzeniu
-kino (jak powieść) adaptuje formę osobową najczęściej za pomocą osoby trzeciej a nie pierwszej
SUTURE - SYSTEM ZSZYWANIA (funkcja transformowania widzenia filmu w lekturę)
Widzenie filmu = nie percypujemy ramy
Czytanie filmu :
odkrycie ramy;
świadomość tego, że kamera ukrywa niektóre rzeczy - jest arbitralna;
widz nie angażuje się w świat przedstawiony;
widz odkrywa obecność spojrzenia Nieobecnego
System Nieobecnego
Opozycja: pola komplementarnego - pole skąd patrzy Nieobecny
*każdemu polu odpowiada pole Nieobecnego (ujęcie-przeciwujęcie)
Brakujące pole zostaje „zajęte” przez pole Nieobecnego
Drugie ujęcie ujawnia właściciela spojrzenia z ujęcia pierwszego
-Nieobecny 1u. jest El. Kodu, który zostaje wpisany w przekaz 2u. Gdy 2zastępuje1 Nieobecny zostaje przeniesiony z poziomu wypowiadania się na poziom fikcji = znika kod, a ideologiczny efekt zostaje..
*Bresson - wymiana między ujęciami
*SUTURE - żadne pojedyncze ujęcie nie tworzy kompletnej wypowiedzi
- ma charakter retroaktywny /aposterioryczny/
-analiza Oudarta to dekonstrukcja Anie destrukcja
*oprócz zszywania
Godard „Wiatr ze wschodu”
1. ujęcie ma mieć char. Kompletnej wypowiedzi
2. Nieobecny stale percypowany przez widza
-lektura ujęcia równoczesna z jego pojawieniem się na ekranie
-(u Godarda też) Nieobecny jest tym, co łączy ujęcie (poz. Filmowy) z wypowiedzią (poz. Kinematograficzny)
SUTURE - Nieobecny jest markowany, zastąpiony przez bohatera, czyli przez źródło fałszywe
Obraz nie ma przyczyny, po prostu jest - przypisywanie go bohaterowi jest zafałszowaniem.
D. Dayan, Widz wpisany w obraz
1