LANCETNIK I RYBY
1. Lancetnik - strunowiec - struna grzbietowa (tu przez całe życie) jak rulon monet, gardziel poprzebijana parzystymi szczelinami skrzelowymi, ektodermalna cewka nerwowa tworząca ośrodkowy układ nerwowy (pusta w środku, ślepo zakończona z obu końców, ciała neuronów w ścianach,), ogon (za odbytem, elementy szkieletowe i mięśnie), charakterystyczna topografia układów: od grzbietu: nerwowy, str. grzbietowa, pokarmowy, krążenia
2. Powiązania układów oddechowego i pokarmowego oraz sposoby oddychania i odżywiania - Oddechowy: przednia część rury przewodu pokarmowego poprzebijana szczelinami skrzelowymi (170 - 180 par) - kosz skrzelowy z silnie ukrwionymi ścianami umożliwiającymi wymianę gazową. Układ oddechowy i pokarmowy są ze sobą połączone. Woda dostaje się do wnętrza ciała przez otwarty otwór gębowy, następnie z gardzieli przepływa przez szczeliny skrzelowe do przestrzeni okołogardzielowej (atrialnej), a stamtąd otworem atrialnym na zewnątrz. Ruch wody wymuszony przez rzęski nabłonka gardzieli.
Pokarmowy: Tworzy go prosta rura jelita. Rozpoczyna się otworem gębowym położonym na spodniej stronie w przedniej części ciała. Krótka jama gębowa prowadzi do obszernej gardzieli z ciasnym przełykiem. Za nim dość szerokie jelito środkowe do którego uchodzi uchyłek wątrobowy. Kończy się jelitem tylnym z odbytem w tylnej części ciała. Otwór gębowy otoczony wąsikami. W jamie gębowej zwisa błoniasty fałd. Duża część komórek nabłonkowych jelita posiada rzęski. Ruch tych elementów napędza wodę. W brzusznej, środkowej części jelita znajduje się rynienkowate zagłębienie - endostyl. Resztki organiczne opadają na dno i zostają zlepione wydzieliną komórek gruczołowych. Powstała pasta przesuwana jest przez przełyk do rury jelita środkowego, gdzie zachodzi trawienie. Enzymy produkuje uchyłek wątrobowy. Resztki usuwane przez odbyt.
3. Nawiązania lancetnika do bezkręgowców - metameryczna budowa mięśni, nerwów rdzeniowych, narządów wydalniczych i rozrodczych, nefrydia (ok. 90 par, rozmieszczone metemerycznie), cienka skóra pokryta 1-warstwowym urzęsionym nabłonkiem
4. Wydalanie i osmoregulacja ryb słono- i słodkowodnych. Słodkowodne: hipertoniczne do środowiska, narażone na wnikanie wody do środka i wymywanie ważnych jonów. Nie piją wody. Przez nabłonek jamy gębowej i skrzeli pobierają osmotycznie wodę oraz jony, tak samo tracą amoniak. Silnie rozcieńczony mocz pozwala pozbyć się nadmiaru wody. Słonowodne kostnoszkieletowe: Nieustannie piją wodę, z nią większość jonów dostaje się do krwi z przew. pokarm. a nadmiar chlorków wydalany aktywnie przez skrzela. Nerki wydalają sporo jonów - mocz i kał zawierają ich dużo. Skrzela są tu wspomagającym narządem wydalniczym. Słonowodne chrzęstnoszkieletowe: duże stężenie mocznika we krwi, płyny ustrojowe hipertoniczne, woda wnika przez nabłonek skrzeli do krwi. Nie piją wody. Pranerkom pozostaje usuwanie nadmiaru wody.
5. Ukł. krwionośny ryb - zamknięty, jednoobiegowy, jednoprzepływowe serce typu żylnego - unerwione włóknami autonomicznego ukł. nerwowego przesyłającymi impulsy zwalniające rytm pracy serca (nie umieją przyśpieszyć). Serce - zat. żylna, przedsionek, mięsista komora, opuszka tętnicza (zgrubienie tętnicy, czyli serce jest trzyczęściowe). Sprawny system krążenia. Obieg: rytmiczne skurcze serca tłoczą krew do tętnicy skrzelowej. Jej odgałęzienia (łuki naczyniowe) tłoczą ją do włosowatych listków skrzelowych. Utlenowana krew trafia do korzeni aorty i rozprowadzana jest po całym ciele. Wraca żyłami głównymi, łączącymi się w przewody Cuviera i żyłą wątrobową. Układ podobny do bezżuchwowców.
6.Przystosowania w budowie wewn. i zewn. strunowców do wody - 1)Przekształcenie pierwszego łuku skrzelowego w chwytny, nożycowy układ ruchomych szczek 2) Rozwinięcie płetw typu włosowatego, płetwy napędzające (ogonowa) i stabilizatory pionowe (grzbietowa) 3)Wykształcenie skrzeli łukowatych o większej pow. czynnej niż u bezżuchwowców 4)Tendencja do redukcji ciężkiego pancerza skórnego i zastąpienie go łuskami. 5) Usprawnienie narządów zmysłów. - Oczy ryb są dostosowane do widzenia w środowisku wodnym, ryby żyjące w głębinach mają oczy częściowo lub prawie całkowicie zredukowane na rzecz dobrze rozwiniętych narządów czuciowych; bo bokach linia naboczna - czucie kierunku przepływu wody, ciśnienia, temperatury i zasolenia. 6) Hydrodynamiczny kształt (opływowa sylwetka lekko spłaszczona bocznie, nieruchoma głowa 7) u większości maskujące ubarwienie