SCHORZENIA GRUCZOŁU MLECZNEGO
Większość schorzeń gruczołu mlecznego, zwłaszcza u zwierząt produkujących mleko, powstaje na tle zakażenia wymienia poprzez brodawkę sutkową, układ chłonny i krwionośny. Stany zapalne wymienia powodowane są przez różne typy drobnoustrojów, takie jak: bakterie, mykoplazmy, grzyby i droźdźaki. Główną przyczyną zapaleń u krów są bakterie. Gronkowce to najczęściej izolowane z zakażonych ćwiartek patogeny. Rozpoznawanie stanów zapalnych wymienia opiera się na określeniu nasilenia procesu zapalnego całego gruczołu bądź poszczególnych ćwiartek. Pobranie niewielkiej ilości mleka z danych ćwiartek pozwala zaobserwować i wykryć nieprawidłowości takie jak: zmiana zabarwienia, kłaczki, strzępy oraz wodnistość. Przydatną metodą badania jest TOK. Ostatecznym badaniem powinno być pobranie prób do badania laboratoryjnego w celu stwierdzenia obecności drobnoustrojów oraz ich antykooporności. Przes pobraniem prób strzyki należy oczyścić, po czym spuścić kilka strumieni mleka. Następnie przetrzeć je bawełnianym gazikiem nasyconym alkoholem, bezpośrednio przed pobraniem mleka do sterylnych pojemników. Takie próby należy przechowywać schłodzone do momentu przekazania ich do laboratorium.
Zapalenie gruczołu mlecznego rozwija się pod wpływem działania czynników mechanicznych, termicznych, chemicznych i biologicznych. W wymieniu podobnie jak i w innych narządach rozwijają się wszystkie postacie zapalenia. Surowicze zapalenie wymienia objawia się przekrwieniem, znaczną ilością surowiczego wysięku i wzmożonym przedostawaniem się leukocytów do tkanki międzyzrazikowej. Zapalenie to rozwija się na tle urazów powstałych w wyniku wadliwego dojenia. Objęta zapaleniem ćwiartka jest obrzękła gorąca i bolesna. Nieżytowe zapalenie wymienia występuje w postaci zapalenia przewodów mlecznych lub zatoki mlecznej. Choroba występuje w pierwszych tygodniach laktacji i ogranicza się do jednej ćwiartki wymienia. Mleko ścina się w kłaczki albo strzępki podobne do strzępków włóknika. Przy tym zapaleniu pierwsze porcje zdajanego mleka są rzadkie i zawierają kłaczki albo strzępki. Włóknikowe zapalenie wymienia rozwija się z nieżytowego. Charakterystyczną cechą tej postaci zapalenia jest odkładanie się włóknika na powierzchni błony śluzowej lub w miąższu wymienia. Schorzenie spowodowane jest różnymi drobnoustrojami jak gronkowce, paciorkowce coli. Ropne zapalenie wymienia rozwija się z reguły z zapalenia nieżytowego zatoki mlecznej. Objawem jest całkowita utrata mleczności. U zwierzęcia występują objawy ogólne jak utrata apetytu, wzrost temperatury ciała.
Zapobieganie zapaleniom wymienia
Przy dojeniu ręcznym należy posługiwać się tylko napiąstkowym sposobem dojenia. Dojenie sposobem mechanicznym nie może rozpoczynać się u krów wcześniej jak na 7-10 dzień po ocieleniu. Przed dojeniem należy obmyć wymię czystą ciepłą wodą i wytrzeć do sucha. Dojarki podlegają regularnym przeglądom. Po każdym udoju należy wymyć kubki udojowe i następnie przechowywać je w środku dezynfekcyjnym.
Program zwalczania zapaleń wymienia i utrzymanie produkcji mleka
Przy zapobieganiu zapaleniom wymienia u krów należy:
Zapewnić krowom odpowiednio zaprojektowane i wykonane pomieszczenia i stanowiska dla krów.
Zapewnienie czystości ściółki przez częstą wymianę.
Wykonywanie przeddojowej dezynfekcji strzyków
Kontrolowanie pierwszej strugi mleka i kliniczne badanie wymienia w celu wczesnego wykrycia przypadków klinicznych.
Używanie jednorazowych ręczników dla każdej krowy.
Utrzymywanie w czystości rąk podczas doju.
Poprawne zawieszanie kolektora z kubkami podczas doju.
Odcięcie podciśnienia przed zdjęciem kubków udojowych.
Utrzymywanie sprawności sprzętu zgodnie z instrukcją obsługi.
Gruntownie myć i dezynfekować sprzęt przed każdym udojem.