Epikur i epikurejczycy

Etyka

Hedonizm l radość życia

Punktem wyjścia filozofii Epikura było założenie, że szczęście jest największym dobrem. Celem natomiast wyjaśnienie, na czym ono polega i jak można je osiągnąć. Epikur znalazł bardzo prostą definicję szczęścia: polega ono na doznawaniu przyjemności, a nieszczęście na doznawaniu cierpień. Filozof pojął doskonałość hedonistycznie.

Podstawową myślą Epikura było, że człowiek jest z natury szczęśliwy. Ważne było tylko, by nic go nie zakłócało. Szczęście jest bowiem brakiem cierpienia.

W epikureizmie hedonizm łączył się z kultem życia. Dla wyznawców tego poglądu życie było dobrem, które dano nam na własność. Byli oni niejako sektą czcicieli życia. Jednocześnie uświadomili sobie, że życie, to dane nam dobro jest przemijające, więc trzeba wykorzystać je jak najszybciej i najpełniej.

Przyjemności zewnętrzne

Nie tylko radość życia była głównym składnikiem szczęścia. Istniał również inny rodzaj przyjemności - powodowany przyczynami zewnętrznymi. Ta przyjemność nie istnieje w nas. Wymaga ona działania pozytywnych bodźców. Dla osiągnięcia szczęścia muszą być spełnione dwa warunki, trzeba mieć potrzeby i należy je zaspokoić.

Z istoty obu gatunków przyjemności wynika, iż największe szczęście osiągnie ten, kto ma najmniej potrzeb. Przez to wyższa staje się przyjemność negatywna (człowiek jest z natury szczęśliwy).

Epikur mówił, że: „przyjemność brzucha jest podstawą i korzeniem wszelkiego dobra." Istnieją bowiem przyjemności pozytywne fizycznie i duchowo. Cielesne są bardziej zasadnicze, gdyż duchowe nie mogłyby istnieć bez nich, ponieważ są związane z podtrzymywaniem życia. Dają jednak więcej szczęścia, przez co stają się wyższe od fizycznych.

Epikur zalecał zabieganie o radości duchowe, szerzył kult przyjaźni i szlachetnego życia. Dla epikurejczyków to właśnie grono przyjaciół i kwiaty w ogrodzie były największymi przyjemnościami.

Środki do szczęścia

Sposobami na szczęście są cnota i rozum. Według Epikura, cnotę należy pielęgnować, ponieważ jest środkiem do przyjemności. Nie warto jednak robić tego dla niej samej.

Ważna była również przyjaźń i bezpieczeństwo. Dawały one przyjemność oraz przede wszystkim szczęście. Przepisy epikurejskie oparte były na egoizmie. Przyjaźń była tylko narzędziem do osiągnięcia celu - który jest zawsze i wyłącznie przyjemność.

Rozum jest niezbędny do tego, by kierować myślami, które mogą wytwarzać różne złudy, a przez to strach. Uniemożliwia on (strach) wtedy osiągnięci szczęścia

Fizyka

Psychologia bez nieśmiertelnej duszy

Epikur był przekonany, że dusza musi być cielesna, lecz jest innej natury niż ciała Pojmował ją jako ciecz rozprowadzoną po całym ciele, jak ciepło. Dusza i ciało oddziaływują na siebie. Dusz, będąc w ruchu, powoduje powstanie życia i świadomości. Wrażenia są natomiast przemianami zachodzącymi w duszy poprzez oddziaływanie przedmiotów zewnętrznych.

Według Epikura, po śmierci dusza kończyła swe istnienie. Jest więc zniszczalna. To źródło niepokoju człowieka nie obchodziło epikurejczyków, gdyż można stracić przez to swoje szczęście. „Śmierć nas nic nie obchodzi, bo zło i dobro jest tylko tam, gdzie można coś odczuwać zmysłami, śmierć zaś jest końcem zmysłowego odczuwania."

Epikur przedstawił cztery obawy unieszczęśliwiające człowieka: przed niemożnością osiągnięcia szczęścia, przed cierpieniem, bogami oraz przed śmiercią. Wszystkie cztery neutralizuje filozofia epikurejczyków:

1. radość można łatwo zdobyć, jeśli żyje się rozumnie;

2. cierpienie -jedyne zło - łatwe jest do zniszczenia;

3. bogowie nie mieszają się do życia ludzkiego;

4. nie należy bać się śmierci, gdyż kiedy my jesteśmy, to jej nie ma, a gdy nadejdzie - my

znikamy.

Epikur nie był tylko uczonym, a z czasem jego szkoła stała się sektą ludzi dążących do życia bez przesądów, w przekonaniu, że będzie ono szczęśliwe i pogodne.

---