Technika rozmowy doradczej w oparciu

o Teorię Konstruktów Personalnych G.A. Kelly'ego

1. Sporządzenie listy zawodów

Poproś klienta o listę 6-7 zawodów. Powinna ona zawierać zawody, którymi klient jest zainteresowany lub ma w nich doświadczenia, których nie lubi lub o których chciałby coś więcej wiedzieć. Sugerowana lista zawodów jest następująca:

- zawód, który z łatwością mógłbym wykonywać

- zawód, którego wykonywanie sprawiałoby mi trudność

- zawód, o którym dużo wiem od kogoś kogo znam

- zawód, który mi się podoba

- zawód, który mi się nie podoba i którego nie mógłbym wykonywać w żadnym wypadku

- zawód wykonywany przez członka mojej rodziny lub znajomego

2. Porównywanie zawodów za względu na podobieństwa i różnice między nimi

Napisz nazwy zawodów wymienionych przez klienta na pojedynczych kartkach.

Wybierz trzy kartki i spytaj klienta czym się dwa z nich różnią od trzeciego lub:

- czym się jeden z zawodów różni od pozostałych dwóch

- który z zawodów nie pasuje do pozostałych

Poproś klienta o podanie podstawowej przyczyny różnic.

Zapisz powody podane przez klienta. Powody te są konstruktami personalnymi klienta na temat zawodów.

Powtórz postępowanie porównując trójki zawodów w innych kombinacjach.

W ten sposób znajdziesz konstrukty, które powtarzają się szczególnie często, ale i takie o wyjątkowym charakterze.

Po wymienieniu przez klienta każdej przyczyny różniącej zawody, poproś o podanie cechy przeciwnej np.

Fryzjer/ Recepcjonista/Stewardesa

Fryzjer i Recepcjonista pracują w stałym miejscu a Stewardesa podróżuje.

Przeciwieństwo podawane przez klienta nie musi być całkowite. Zaakceptuj i zapisz wyjaśnienia klienta. Lista końcowa powinna zawierać około 6-10 konstruktów. Wyjaśnij klientowi, że wymieniane różnice obrazują sposób, w jaki myśli on o pracy.

Pozwól klientowi zmienić konstrukty przed przejściem do następnego etapu rozmowy.

3. Umieść każdy zawód na 5 - punktowej skali przyporządkowanej poszczególnym konstruktom np.

Praca w stałym miejscu.......................Praca w ruchu

1 2 3 4 5

Fryzjer x

Recepcjonista x

Stewardesa x

Malarz pokojowy x

Prawnik x

4. Poproś klienta o przypisanie każdemu zawodowi rangi na 5 - punktowej skali od „ lubię” do „nie lubię”. Można to polecenie sformułować następująco:

„Zawody, które tacy ludzie jak ja lubiliby/nie lubiliby”

Przykład:

Lubię ...................................................Nie lubię

1 2 3 4 5

Fryzjer x

Recepcjonista x

Stewardesa x

Malarz pokojowy x

Prawnik x

Kombinacja wymienionych dwóch rodzajów rangowań pozwoli zdefiniować zestaw konstruktów klienta na temat zawodów. Efekt ten można uzyskać zadając pytania wprost jak w kroku 5.

5. Gdyby klient miał stworzyć dla siebie idealny zawód, jak rangowałby każdy z wymienionych zawodów używając konstruktów wymienionych przez siebie wcześniej np.

Praca w stałym miejscu x - - - - Praca w ruchu

Praca umysłowa - - - - x Praca „przyziemna „

Regularne godziny x - - - - Nieregularne godziny

Praca z ludźmi - x - - - Praca z przedmiotami

Praca ciekawa - x - - - Praca nudna

6. Alternatywny sposób rangowania

Poproś klienta o rangowanie każdego zawodu poprze pytanie czy dany konstrukt do niego pasuje - klient udziela jedynie odpowiedzi „tak” lub „nie”.

7. Wymuszone rangowanie

Poproś klienta o dzielenie zawodów na dwie grupy jako kryterium stosując kolejno wszystkie konstrukty.

8. Rangowanie kolejne

Poproś klienta o układanie kart w kolejności od najbardziej do najmniej odpowiadających danemu konstruktowi

9. Porównywanie zawodów

Wracając do kroku 4 spytaj klienta jakiego typu osoba wybrałaby zawód (a) w porównaniu z (b) , a potem porównaj to ze skalą „lubię - nie lubię”. Jest to użyteczny sposób rozwijania samoświadomości klienta.

10. Drabina konstruktów

Wybierz jeden z konstruktów i spytaj klienta, który jego biegun lubi bardziej np.

umysłowy czy „przyziemny” - odpowiedź „przyziemny”.

Po uzyskaniu odpowiedzi pytamy klienta „dlaczego woli przyziemną pracę?”

W ten sposób klient poda nam kolejny konstrukt np.”ludzie wykonujący przyziemną pracę wykonują przedmioty, podczas gdy ludzie pracujący umysłowo tylko rozmawiają o przedmiotach”.

Pytamy wówczas klienta , dlaczego preferuje on wykonywanie przedmiotów.

Kolejna odpowiedź mógłby brzmieć: „wykonywanie przedmiotów jest ważniejsze i bardziej użyteczne niż rozmawianie o nich cały czas”.

Drabina konstruktów odpowiada hierarchii konstruktów klienta.

Adaptacja i tłumaczenie na podstawie opracowania Cynthii Watson,North Yorkshire

Career Service, UK Anna Paszkowska - Rogacz

3

---