Kazimierz Zabłocki „Wprowadzenie do rewalidacji”
OKRES MIĘDZYWOJENNY:
Pedagogika specjalna ograniczała się w Polsce do szkół podstawowych zajmujących się dziećmi niepełnosprawnymi umysłowo, niewidomymi, głuchoniemymi i moralnie obciążonymi.
LATA 20te i 30te:
Budowano placówki np. tylko dla dzieci niewidomych (ale nie niedowidzących), tylko głuchoniemych (ale nie niedosłyszących)
LATA 50te:
Silny wzrost osób niepełnosprawnych, na skutek wojny, wybuchów itp. (niewidomi, głuchoniemi, kalecy) oraz osób zdemoralizowanych. Istniała selekcja, dzielono dzieci na placówki dla niepełnosprawnych umysłowo i niedostosowanych społecznie. Próbowano szkolić rodziców (M. Doroszewska) do opieki nad chorymi dziećmi.
LATA 60te:
Profilowanie placówek (np. osobno dzieci niewidome, a osobno niewidome z upośledzeniem umysłowycm). W szkołach nie wolno było migać, by zmusić dzieci i nauczycieli do komunikacji werbalnej.
LATA 70te:
„Próba dziesięciolatki” - 10cio-letnie szkoły specjalne. Po 3 latach idea ta upadła
LATA 80te:
Określono strukturę szkolnictwa specjalnego opartą na założeniach szkolnictwa normalnego.
Zasada powszechności - wszystkie dzieci mają być objęte nauczaniem, ale program dopasowany do indywidualnego dziecka.
Zasada działania profilaktycznego i wczesnej terapii.
Zasada ciągłości - dziecko ma mieć dostęp do nauki od przedszkola do dorosłości.
Zasada drożności - dziecko ma mieć możliwość zdobywania wiedzy w zależności od własnych osiągnięć.
Zasada jednolitości organizacyjnej - zarówno w szkołach masowych, jak i w specjalnych.
Zasada stopniowej integracji - gdy warunki dla dzieci niepełnosprawnych służyły ich rozwojowi. Zwolennikiem tej zasady był prof. Hulek.
Zmiany: (wg. prof. Hulka)
Od stawiania przed szkolnictwem specjalnym specjalnych celów do nauczania w ogóle
Od nauczania głównie dzieci niewidomych, głuchoniemych i upośledzonych umysłowo do kształcenia osób niepełnosprawnych z każdym upośledzeniem
Od obejmowania szkolnictwem specjalnym dzieci w wieku 7-15 lat do kształcenia osób niepełnosprawnych w każdym wieku
Od dzielenia dzieci na pełno i niepełnosprawne i przypisywania im różnic jakościowych do dostrzegania ciągłości w ich sprawnościach i różnic ilościowych
Od zawężonych programów szkoleniowych do znacznie rozszerzonych , ukierunkowanych na przygotowanie do życia w rodzinie i społeczeństwie
Od stosowania „specjalnych metod” do metod nauczania właściwym w nauczaniu dzieci z różnymi odchyleniami od normy
Od kształcenia w zakładach segregacyjnych do włączania dzieci niepełnosprawnych do zwykłych szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych
Od nauczania dzieci z jednorodnym upośledzeniem do wielorodzajowych i sprężonych
Od wiązania pedagogiki specjalnej z medycyną do współpracy także ze służbami psychologicznymi, socjologicznymi, prawnymi i technicznymi
Od zamkniętych ośrodków specjalnych do opieki ambulatoryjno-domowej.
LATA 90te:
Zarządzenie z roku 1993 MEN określające zasady opieki i integracji dzieci niepełnosprawnych w szkołach i przedszkolach powszechnych. Od rodziców zależy do jakiej placówki trafi dziecko (powszechnej czy specjalnej). Powstaje wiele fundacji i placówek pomagających osobom niepełnosprawnym mające własne programy nauczania (poszerzone lub zawężone).
Powstają placówki dla dzieci z autyzmem.