Główne rodzaje sytuacji trudnych dla osób niepełnosprawnych:

1. Sytuacja utrudnienia - w zakresie czynności ruchowych, spostrzegania, mowy, o charakterze fizycznym (architektura), bariery psychologiczne.

2. Sytuacja deprymacji - osoba niepełnosprawna traci poczucie sensu własnego życia, bo nie ma możliwości spełnienia swoich potrzeb. Sytuacje te wiążą się ze środowiskiem w jakim osoba niepełnosprawna żyje.

3. Sytuacja zagrożenia - gdy człowiek spodziewa się bólu, utraty jakiejś wartości, sytuacje wiążą się z rodzajem niepełnosprawności

4. Sytuacja przeciążenia - gdy trudności zadania są na granicy wytrzymałości fizycznej, psychicznej i nerwowej. Nadmierne wymagania lub nadmierna opiekuńczość dorosłych (zahamowanie rozwoju umiejętności)

5. Sytuacje konfliktowe - w kwestii wyborów, wybiera się mniejsze zło, konflikt między osobami niepełnosprawnymi, lub niepełnosprawnymi i pełnosprawnymi, na takiej samej zasadzie jak u osób pełnosprawnych, w miejscach pracy.

E naturalne

Stres u osób niepełnosprawnych - reakcja organizmu na wszelkie stawiane mu żądania, a reakcja stresowa u wszystkich przebiega podobnie. Obejmuje mechanizmy nerwowe, hormonalne i metaboliczne w ich wzajemnych, złożonych powiązaniach.

Stresor - czynnik wywołujący stres.

Stan stresu można rozpatrywać w aspekcie biologicznym i psychologicznym. Wyróżnia się 3 komponenty tego stanu:

1. Podwyższenie ogólnego poziomu aktywności organizmu

2. Silne emocje (negatywne), najczęściej strach, niepokój, przygnębienie

3. Emocje pozytywne - najczęściej motywacja do przezwyciężania stresu

Frustracja - stan przykrego napięcia psychicznego związanego z niezaspokojeniem potrzeb lub niemożliwością osiągnięcia jakiegoś celu.

Negatywne reakcje frustracyjne:

1. Rezygnacja - poddanie się, wycofanie się

2. Fiksacja - przyjmowanie sztywnych postaw w myśleniu i działaniu, zatrzymanie się.

3. Depresja - obniżenie nastroju pochodzenia chorobowego, głębsze i dłużej trwające niż prawidłowe reakcje naturalne na trudności lub niepowodzenia. Przejawia się przygnębieniem, utratą zdolności przeżywania pozytywnych stanów, lęk, przekonanie o beznadziejności, urojenia depresyjne, spowolniony tok myślenia, uboga mimika twarzy, znacznie obniżona życiowa aktywność, niepokój ruchowy, zaburzenia somatyczne (bezsenność, wczesne budzenie się, spadek łaknienia)

4. Agresja - wrogie zachowania fizyczne lub słowne względem otoczenia lub samego siebie. Może być kierowana na przedmiot. Zależy od warunków fizycznych osoby.

5. Regresja - polega na wycofywaniu się z wcześniejszych form zachowania

6. Represja - mechanizm wypierania ze świadomości i pamięci pewnych przeżyć, myśli, odczuć, które mimo to pozostają aktywne na poziomie podświadomości.

Pozytywne mechanizmy frustracji:

1. Sublimacja - proces dzięki któremu prymitywniejsze formy zaspokojenia popędów są zaspokajane wyższymi, akceptowanymi przez świat zewnętrzny

2. Racjonalizacja - polega na interpretowaniu danej sytuacji w oparciu o obiektywne, racjonalne przesłanki. Myślenie rozumiem, nie sercem.

3. Aktywizacja - podejmowanie możliwych działań i aktywności

4. Koncentracja - polega na pilnowaniu się by nie rozpraszać myśli

5. Korekcja - poprawianie tego co niedobre. Należy ją wiązać z samooceną.

---