1. WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE
RYNKOWE STOPY PROCENTOWE
Nominalna stopa procentowa:
gdzie: kR - realna stopa procentowa,
IP - premia rekompensująca oczekiwaną inflację
LCRP - premia, rekompensująca różne rodzaje ryzyka zw. z umową kredytową
gdzie: DRP - premia za ryzyko niewypłacalności
MRP - premia za ryzyko terminu zapadalności
LRP - premia za ograniczoną płynność
Efektywna stopa procentowa:
WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE
1. Technika dyskontowania - sprowadzanie na warunki roku bieżącego
Wsp. dyskontowy:
gdzie: k - stopa dyskontowa (często = st. procentowej)
t - liczba lat
2. Technika kapitalizacji - sprowadzanie na warunki wybranego roku
Wsp. kapitalizacji:
3. Różne zapisy w zależności od rodzaju przepływów pieniężnych
3.1. Przepływy jednorazowe
3.1.1. Wartość bieżąca (PV - Prezent Value):
a) stała stopa procentowa, kapitalizacja roczna:
gdzie: k - stopa dyskontowa
n - liczba okresów
b) stała stopa procentowa, kapitalizacja częstsza niż rok:
gdzie: m - liczba okresów kapitalizacji w roku
3.1.2. Wartość przyszła (FV - Future Value):
a) stała stopa procentowa, kapitalizacja roczna:
b) stała stopa procentowa, kapitalizacja częstsza niż rok:
3.2. Przepływy wielokrotne w różnych wysokościach
3.2.1. Wartość bieżąca
3.2.2. Wartość przyszła
3.3 Renty - przepływy wielokrotne w równych wysokościach (PMT)
3.3.1. Renty płatne z góry, należne - płatne na początek okresu
Wartość bieżąca:
Wartość przyszła:
3.3.2. Renty płatne z dołu, odroczone, zwykłe - płatne na koniec okresu
Wartość przyszła renty:
Wartość obecna renty:
3.3.2. Renty wieczyste
Wartość bieżąca:
2. WYCENA AKCJI
WSKAŹNIKI WYKORZYSTYWANE PRZY OCENIE AKCJI:
1) Zysk na 1 akcję (EPS) = ( zysk netto / liczba wyemitowanych akcji )
2) Dywidenda na 1 akcję = ( zysk podzielony / liczba wyemitowanych akcji )
3) Wskaźnik cena-zysk (P/E) = ( cena rynkowa akcji / zysk netto na 1 akcję )
4) Stopa dywidendy = ( dywidenda na 1 akcję / cena rynkowa 1 akcji )
5) Wskaźnik wypłaty dywidendy = ( dywidenda / zysk netto )
6) Wskaźnik pokrycia dywidendy = (zysk netto / dywidenda )
7) Wskaźnik cena-wartość księgowa (P/BV) = (cena rynkowa akcji / wartość księgowa )
WYCENA AKCJI
1. Wartość akcji (cena rynkowa) = zaktualizowanej wartości przyszłego strumienia dywidend [model zdyskontowany]
gdzie: Po - aktualna wartość rynkowa akcji zwykłej
Dt - wysokość dywidendy płaconej w t-tym roku
ks - wymagana stopa zwrotu z akcji
2. Dywidendy o stałej wysokości w nieskończenie długim okresie czasu [renta wieczysta]
gdzie: D1 - wysokość dywidendy wypłacanej każdego roku
ks - wymagana stopa zwrotu z akcji (koszt kapitału akcyjnego zwykłego)
3. Stały wzrost wypłacanej dywidendy [model Gordona-Shapiro]
; zał.! kaz>g
gdzie: D0 - wartość rocznej dywidendy od 1 akcji zwykłej, wypłaconej w ost. okresie
g - oczekiwana stała stopa wzrostu dywidendy
tempo wzrostu dywidendy:
gdzie: EPS - zysk netto na 1 akcję
ROE - rentowność kapitału własnego
D - dywidenda
D/EPS - wskaźnik wypłat dywidend
Inny wzór na wycenę akcji:
4. Zmienny wzrost dywidendy - algorytm liczenia:
a) Strumień dywidend dzielimy na 2 grupy: [1] o zmiennym wzroście i [2] o stałym wzroście.
b) Znajdujemy wart. bież. oczekiwanych dywidend w okresie zmiennego wzrostu.
c) Przy pomocy modelu Gordona znajdujemy wart. oczekiwaną akcji na koniec okresu zmiennego wzrostu (= na początku okresu stałego wzrostu) następnie dyskontujemy tę wartość do chwili obecnej.
d) Sumujemy 2 ww. składniki otrzymujemy wartość bieżącą akcji.
gdzie: n - oczekiwana liczba lat zmiennego wzrostu
Dt - oczekiwane dywidendy w każdym roku t w okresie zmiennego wzrostu
g - oczekiwana stała stopa wzrostu od chwili, gdy firma osiągnęła stan równowagi
Dn+1 - 1. oczekiwana dywidenda na początku okresu stałego wzrostu
ks - wymagana stopa dochodu z akcji
STOPA ZWROTU Z INWESTYCJI W AKCJE
Jest to relacja całkowitego dochodu z inwestycji do nakładów na zakup akcji p-wa.
gdzie: D1 - wypłacone przez p-wo dywidendy w okresie posiadania akcji przez inwestora
P1-Po - zysk lub strata kapitałowa, wynikająca z różnicy pomiędzy ceną sprzedaży a ceną zakupu akcji
3. WYCENA OBLIGACJI
PODSTAWOWY MODEL WYCENY OBLIGACJI
Określamy wartość obligacji przy zadanej wymaganej stopie dochodu inwestora (kd):
gdzie: INT - wartość odsetek ustalana wg stopy kuponowej
M - wartość nominalna
kd - oczekiwana stopa zwrotu
*Półroczne płatności odsetek:
STOPA DOCHODU DO TERMINU ZAPADALNOŚCI (YTM)
Postępowanie odwrotne do ww. Określamy stopę dochodu obligacji przy znajomości wartości rynkowej obligacji:
gdzie: V - cena zakupu obligacji
OBLIGACJA Z PRAWEM DO WCZEŚNIEJSZEGO WYKUPU PRZEZ EMITENTA
gdzie: CWW - cena wcześniejszego wykupu
OBLIGACJE ZAMIENNE NA AKCJE
gdzie: INT - wartość odsetek ustalana wg stopy kuponowej
kd - oczekiwana stopa zwrotu (rynkowa stopa procentowa)
Po - jednostkowa cena akcji, na które zamieniona jest obligacja
CR - wsp. konwersji, który pokazuje ile sztuk akcji dostaniemy za 1 obligację
OBLIGACJE ZEROKUPONOWE
Nie posiadają kuponu, więc emitent nie wypłaca odsetek jej posiadaczowi. Są sprzedawane z dyskontem.
OBLIGACJE WIECZYSTE
Nie mają określonego terminu zakupu. Posiadacz otrzymuje tylko odsetki w nieskończenie długim okresie czasu.
4. i 5. ANALIZA PORTFELOWA
1. Oczekiwana stopa zysku
gdzie: R - oczekiwana stopa zwrotu
m - liczba możliwych do osiągnięcia wartości stopy zysku
Ri - i-ta możliwa wartość stopy zysku
Pi - prawdopodobieństwo osiągnięcia i-tej możliwej wartości stopy zysku
2. Stopa zysku w okresie t
gdzie: n - liczba okresów w przeszłości, z których pochodzą informacje
Rt - stopa zysku papieru wart. osiągnięta w t-tym okresie
Pt - cena akcji w t-tym okresie
Pt-1 - cena akcji w t-1 okresie
Dt - dywidenda wypłacona w t-tym okresie
3. Stopa zysku papieru wartościowego
4. Wariancja stopy zysku
5. Odchylenie standardowe stopy zysku
gdzie: Rt - stopa zwrotu osiągnięta w t-tym okresie
n - liczba okresów, z których pochodzą informacje
R - oczekiwana stopa zwrotu
6. Współczynnik zmienności
7. Współczynnik korelacji
Korelacja papierów wartościowych - określa powiązanie stóp zysku 2 papierów wart.:
gdzie: R1 (R2) - oczekiwana stopa zwrotu 1. akcji (2. akcji)
s1 (s2) - odchylenie standardowe 1. akcji (2. akcji)
R1i (R2i) - możliwe stopy zwrotu 1. akcji (2. akcji)
8. Stopa zysku portfela dwóch akcji
gdzie: w1 (w2) - udział 1. akcji (2. akcji) w portfelu
9. Ryzyko portfela dwóch akcji
10. Określenie stopy zysku i ryzyka dla portfeli wielu akcji
gdzie: n - liczba akcji w portfelu
wi - udział i-tej akcji w portfelu
Ri -stopa zysku i-tej akcji
si - ryzyko i-tej akcji
ξij - wsp. korelacji i-tej oraz j-tej akcji
11. Stopa zwrotu portfela
gdzie: RE - stopa zysku portfela efektywnego
sE - ryzyko portfela efektywnego
Rf - stopa zysku lokaty pozbawionej ryzyka (stopa zysku pozbawiona ryzyka)
wf - udział lokaty pozbawionej ryzyka w portfelu
12. Ryzyko portfela
13. Linia rynku kapitałowego (CML)
gdzie: R - stopa zysku
S - ryzyko
RM - stopa zysku portfela rynkowego
sM - ryzyko portfela rynkowego
Rf - stopa zwrotu (dochodu) wolna od ryzyka
(RM-Rf) - premia za ryzyko finansowe
14. Linia rynku papierów wartościowych (SML)
gdzie: Ri - wymagana stopa dochodu z akcji i
β - wsp. beta akcji (ryzyko systematyczne)
Rf - stopa zwrotu (dochodu) wolna od ryzyka
RM - wymagana stopa dochodu z portfela rynkowego
(RM-Rf) - premia za ryzyko finansowe
6. i 7. ŚREDNIOWAŻONY KOSZT KAPITAŁU
KOSZT OBSŁUGI I POZYSKANIA KAPITAŁUz
1. Koszt kapitału zwykłego (model Gordona)
gdzie: Po - bieżąca cena rynkowa akcji
D1=D0(1+g) - planowana dywidenda wypłacana w następnym okresie
g - stopa wzrostu dywidendy
ks - koszt kapitału akcyjnego zwykłego
Koszt nowo emitowanych akcji - uwzględnia ponoszone koszty emisji
gdzie: F - udział procentowy kosztu emisji w cenie emisyjnej 1 akcji
2. Koszt uprzywilejowanego kapitału akcyjnego
gdzie: Du - dywidenda uprzywilejowana
g - stopa wzrostu dywidendy
PE -cena rynkowa akcji uprzywilejowanej
Koszt nowo emitowanych akcji uprzywilejowanych - uwzględnia koszty sprzedaży
gdzie: F - koszty emisji i dystrybucji akcji uprzywilejowanej wyrażone %-owo
CU - koszty emisji i sprzedaży akcji uprzywilejowanej wyrażone wartościowo
3. Koszt zysków zatrzymanych:
a) dywidendowy model wyceny akcji
gdzie: kzz - koszt kapitału własnego pozyskanego w formie zysków zatrzymanych
b) model stopy dochodu z obligacji z premią za ryzyko
kzz = dochód z obligacji + premia za ryzyko
gdzie: kd - koszt kapitału obcego mierzony na podstawie rynkowej stopy dochodu w terminie do wykupu z obligacji wyemitowanych przez spółkę
PR - premia za dodatkowe ryzyko, jakie ponoszą akcjonariusze w porównaniu z ryzykiem wierzycieli
c) model wyceny aktywów kapitałowych (CAPM)
gdzie: kzz - koszt kapitału własnego pozyskanego w formie zysków zatrzymanych
rRF - stopa zwrotu z aktywów wolnych od ryzyka
rM - oczekiwana stopa dochodu na rynku lub z przeciętnych akcji
(rM-rRF) - premia rynkowa za ryzyko firmy
β - wsp. beta dla akcji spółki
4. Koszt kapitału obcego:
a) koszt kredytu po uwzględnieniu tarczy podatkowej
gdzie: rk - efektywne oprocentowanie kredytu
T - stopa podatkowa
b) koszt obligacji o stałym dochodzie
gdzie: INT - wielkość odsetek
M - wartość nominalna
V - cena rynkowa
n - liczba lat do terminu zapadalności
c) koszt obligacji o przedterminowym wykupie
gdzie: n - liczba lat do wcześniejszego wykupu
d) koszt obligacji zamiennych na akcje
gdzie: Po - jednostkowa cena akcji, na które zamieniona jest obligacja
CR - wsp. konwersji, który pokazuje ile sztuk dostaniemy za 1 obligację
5. Średnioważony koszt kapitału (WACC)
WACC jest średnim ważonym kosztem każdej nowo pozyskanej jednostki pieniężnej. Wagi w formule WACC odzwierciedlają docelową strukturę finansowania firmy.
gdzie: wi - udział kapitału z i-tego źródła
ki - koszt kapitału z i-tego źródła
m - liczba źródeł kapitału
6. Krańcowy koszt kapitału (MCC)
Krańcowy (marginalny) koszt kapitału - koszt ostatniej jednostki pieniężnej nowego kapitału, który pozyskuje p-wo. Posługuje się nim w ocenie efektywności inwestycji.
BP = Punkt nieciągłości = ( Wielkość kapitału danego typu / Udział tego kapitału w całości )
7. Optymalny preliminarz inwestycji
Krzywa możliwości inwestycyjnych (IOS) - jest to krzywa przychodu krańcowego, przedstawia ona stopę dochodu z każdej możliwej inwestycji. Punkt, w którym krzywa IOS przecina krzywą MCC, ??koszt WACC?? jest określony jako krańcowy koszt kapitału. Użycie tego kosztu służy do podejmowania (preliminowania) decyzji inwestycyjnych.