TRANSPORT LOTNICZY - jest najnowocześniejszym i najszybciej rozwijającym się rodzajem transportu, ale wymaga dużych nakładów kapitałowych i wysoko wykwalifikowanej kadry. Na jego rozwój i stale postępującą modernizację stać tylko bogate kraje.

W latach 1980-1995 lotnictwo cywilne zwiększyło swój tabor o około 80%, a towarów o 70%. Podobne tendencje odnotowano w Niemczech, Japonii, Francji i Holandii. Transportem lotniczym przewożeni są ludzie i towary z dużą w porównaniu z innymi środkami prędkością, i to w sposób, jak wykazują statystyki, najbezpieczniejszy, powodując przy tym niewielki zanieczyszczenie środowiska.

- jest szczególnie przydatny w szybkim dostarczaniu, nawet na odległe rynki, świeżych owoców, warzyw, kwiatów i ekspresowej poczty.
- Liczba samolotów na świecie w 1980r. wynosiła 33tys., a w 1994r. już 44 tys. Największą liczbą samolotów dysponuje USA (16770), Kanada (4490), Wielka Brytania (2642). Polska posiada ich ok. 46. w powietrznej flocie zwiększył się udział samolotów dużych, ciężkich, o napędzie odrzutowym, turbośmigłowym, szeroko-kadłubowym, zabierających kilkuset pasażerów i kilka tysięcy ton ładunku (Boeingi).
- W przewozach lotniczych największe znaczenie mają transatlantyckie połączenia pomiędzy Europą Zach. i Ameryką Pół. USA i Kanadą, z Ameryką Śr.,Poł., Japonią i Australią.
- Największe porty lotnicze są położone na głównych szlakach powietrznych, w pobliżu aglomeracji i stolic, np. w rejonie Chicago - lotnisko O'Hara, Nowego Jorku - J.F.Kennedy Airport, Tokio - Narita, w Londynie Heathrow, pod Paryżem - Orly i inne.
Do największych towarzystw lotniczych, utrzymujących regularne linie, należą: PAN-American, Aerofłot, Lufthansa, Air France, KLM, Sabena, British Airways, SAS, JaL, Air India. Wszystkie one są zrzeszone w organizacji międzynarodowej IATA, która powstała w 1945r. ma konferencji w Hawanie. Ma ona siedziby: w Montrealu i Genewie. W 1996r. zrzeszała 254 linie, które łącznie przewoziły w ciągu roku około 1mld pasażerów..

TRANSPORT PRZESYŁOWY rurociągowy
Służy głównie do przesyłania ropy naftowej i produktów naftowych, gazu ziemnego i węglowego oraz wody.

- W 1995 r. eksploatowano 2,3 tys. km sieci magistralnej rurociągów naftowych, którymi przetoczono ponad 33 mln ton ropy naftowej i jej pochodnych.

- Najważniejsze są dwa rurociągi: ropociąg „Przyjaźń”, biegnący z Rosji przez Płock do Niemiec oraz ropociąg łączący Gdańsk z Płockiem.
Odkrycie w latach 50. Bogatych złóż gazu ziemnego w okolicach Przemyśla, Lubaczowa, Mielca i Bochni umożliwiło budowę nowych gazociągów: przez Tarnów i Kraków do GOP-u oraz przez Puławy i Lublin do Warszawy, gazociąg ten został następnie przedłużony na północ do Olsztyna, a w kierunku północno-zachodnim - do Płocka, Torunia, Grudziądza i Gdańska. Siecią gazową we wschodniej części kraju rozprowadzany jest gaz z Podkarpacia oraz gaz importowany z Ukrainy. Główny węzeł rozdzielczy gazu ziemnego na Podkarpaciu znajduje się w Jarosławiu.
Zachodnia część kraju zaopatrywana jest w gaz ziemny wydobywany od lat 60. w południowej Wielkopolsce. Jest on doprowadzany m.in. na Górny Śląsk, do Poznania, Szczecina, Słupska i Koszalina. Zachodnia Polska zaopatrywana jest ponadto w gaz wysokometanowy z Podkarpacia, Rosji i Ukrainy. Dociera on m.in. do Włocławka i Polc, a na południu kraju do Tarnowa, Puław i Kędzierzyna.
Występujące na terenie kraju gazociągi, ze względu na rodzaj przesyłanego paliwa, należą do trzech systemów:
a) gazu wysokometanowego;
b) gazu zaazotowanego;
c) gazu przemysłowych.

TRANSPORT WODNY ŚRÓDLĄDOWY jest najmniej mobilny z lądowych systemów transportowych, ale za to gwarantujący tanie przewozy, zdający egzamin w przewozach ładunków masowych i względnie obojętny dla środowiska. W celu wykorzystania walorów tego transportu trzeba niestety inwestować poważne środki w regulację rzek, budowę zbiorników retencyjnych, kanałów i śluz.

- Nie wszystkie systemy wodne nadają się do takiego zainwestowania. Trudno jest przystosować do żeglugi rzeki o dużym spadku, rzeki charakteryzujące się znacznymi wahaniami wodostanów, rzeki okresowe oraz zamarzające zimą.

- sprawne systemy żeglugi śródlądowej funkcjonują w niewielu krajach świata, głównie w krajach wysoko rozwiniętych.
W skali ogólnoświatowych przewozów na szlakach żeglugi śródlądowej największe znaczenia mają:
- system Wielkich Jezior i rzeki Świętego Wawrzyńca;
- system Missisipi i Missouri - połączony z Wielkimi Jeziorami;
- system żeglugi śródlądowej obejmujący rzeki i kanały w Europie Zachodniej, którego centralną osią jest Ren;
- rzeki (wraz z dopływami): Wołga. Dunaj, Parana, Jangcy, Ganges, Amazonka, Ob i Lena.
TRANSPORT MORSKI bsługuje przede wszystkim przewozy ładunków masowych w wymianie międzynarodowej, wykorzystywany do obsługi przewozów regionalnych, zwłaszcza w krajach, których aktywność gospodarcza koncentruje się wzdłuż rozległej strefy brzegowej. Działalność transportu morskiego w tym zakresie określa się mianem żeglugi kabotażowej. Do najważniejszych szlaków żeglugi kabotażowej należą:
1) w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, szlak biegnący przez Wielkie Jeziora (porty: Chicago, Detroit, Cleveland, Toronto), Rzekę Świętego Wawrzyńca (Montreal) albo Hudson, do Bostonu, Nowego Jorku, Baltimore, Filadelfii i Norfolk. Dalej wzdłuż wybrzeży odbywa się żegluga do portów nad Zatoką Meksykańską (Tampa, Nowy Orlean, Corpus Christi) oraz przez Kanał Panamski do Los Angeles, San Francisco, Portland, Seattle i Vancouver;
2) w Japonii - szlak biegnący wzdłuż południowego wybrzeża Honsiu, łączący Tokio, Yokohamę, Nagoję, Osakę, Kitakiusiu i Fukuokę;
3) w Chinach - szlak biegnący od Zhanjiangu na południu, przez Shantou, Wenzhou, Szanghaj i Dalian, aż do Dandong na północy;
4) w Europie Zachodniej - żegluga między portami Morza Północnego oraz Morza Śródziemnego (tutaj największe znaczenie ma kabotaż dla Włoch);
5) w b. ZSRR - kabotaż między portami leżącymi wzdłuż Północnej Drogi Wodnej (Murmańsk, Archangielsk, Dudinka, Tiksi, Anadyr, Pietropawłowsk Kamczacki, aż do Nachodki i Władywostoku);
6) w Australii - pomiędzy Brisbane, Sydney, Melbourne i Adelaide;
7) w Brazylii - pomiędzy portami: Manaus (w głębi kontynentu nad Amazonką), Belem, Fortaleza, Recife, Rio de Janeiro, Santos, aż do Porto Alegre.
W ostatnich latach żegluga transkontynentalna przegrała konkurencję z lotnictwem w przewozach pasażerskich, odczuwa też rosnącą presję lotnictwa w przewozach drobnicy i płodów rolnych. Nadal jednak wykonuje ona stosunkowo największą pracę przewozową (mierząc ją ilością wykonanych tonokilometrów), co wiąże się z przewozami ładunków masowych na znaczne odległości. Dynamika jej rozwoju jest jednak niska, a poza tym podlega wahaniom w konsekwencji zmian koniunktury w światowym handlu zagranicznym.
Znaczna część tonażu światowej floty handlowej jest zarejestrowana w krajach „taniej bandery”, czyli w Liberii, Panamie, Grecji, na Cyprze, Bahamach i Bermudach. Atrakcyjność tych bander dla armatorów ze Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej wynika z niskich podatków i opłat rejestracyjnych oraz z pobieżnej tylko kontroli stanu technicznego statków.
Poza krajami taniej bandery największą flotą statków handlowych dysponują: Japonia, Stany Zjednoczone, b. ZSRR, Chiny i Korea Pd., a więc kraje osiągające wysokie obroty globalne w handlu zagranicznym.
Wielkie znaczenie dla żeglugi światowej mają kanały morskie, zwłaszcza: Sueski, Panamski, i Koloński. Skracają one znacznie drogi przewozu towarów.

TRANSPORT SAMOCHODOWY jest gałęzią transportową charakteryzującą się najkrótszą średnią odległością przewozu. Żywiołowy rozwój motoryzacji indywidualnej wpływa na wzrost ruchliwości komunikacyjnej ludności rozwiniętych państw świata. Konieczność zapewnienia dróg środkom transportu samochodowego kształtuje w dużym stopniu procesy urbanizacyjne, a szczególnie przestrzenny rozwój aglomeracji miejskich.

Rozwój t. Sam. Nastąpił w XXw. Pojazdy sam zaczęły stopniowo w przewozach lokalnych wypierać wozy ze zwierzęcą siłą pociągową, a następnie częściowo także tarnsport kolejowy i wody śródlądowy.

Najważniejszym elementem sieci drogowej są drogi o twardej nawierzchni, umożliwiających ich całoroczną eksploatację. Gęstość dróg o twardej nawierzchni, wynosząca przeciętnie 78,0 km/100 km , wykazuje jednocześnie znaczne zróżnicowanie regionalne. województwami północnymi (z wyjątkiem aglomeracji nadmorskich). Dróg kołowych o nawierzchni twardej ulepszonej (głównie asfaltowej i betonowej) jest w Polsce około 196 tys. km . Ich udział w ogólnej długości dróg systematycznie wzrasta, łączą one wszystkie miasta i prawie wszystkie ośrodki gminne. Skupia się na nich ponad 90% ogólnej liczby przewozów osób i ładunków. Również gęstość tego typu dróg jest w Polsce zróżnicowana. Integralną częścią sieci drogowej są mosty. Ponieważ ich liczba jest niewystarczająca, wielkie rzeki - szczególnie Wisła - oraz w ostatnich latach granice państwa stanowią coraz poważniejsze bariery przestrzenne wzrostu ruchliwości komunikacyjnej ludności. Polska ma nieźle rozwiniętą sieć dróg, której oprócz starannej konserwacji brakuje bardzo ważnego uzupełnienia w postaci połączeń autostradowych. Są one niezbędne z uwagi na wzrost ruchu samochodowego oraz integrację z magistralnymi połączeniami autostradowymi Niemiec, Białorusi i w przyszłości, naszych południowych sąsiadów
Środki transportu samochodowego są głównymi użytkownikami sieci drogowej. Samochody ciężarowe przewożą w zasadzie wszystkie ładunki, wśród których dominuje różnorodna drobnica w obsłudze handlu hurtowego i detalicznego, materiały budowane dla budownictwa, metale i wyroby metalowe, drewno i wyroby z drewna, a także płody rolne. Dużą rolę odgrywają w Polsce autobusowe przewozy pasażerskie. Transport ten, jest dobrze rozwinięty i to zarówno krajowy, jak i międzynarodowy-pod tym względem należymy do czołówki światowej. Międzynarodowe połączenia autobusowe dynamicznie zaczęły się rozwijać po 1989 r., zwłaszcza z krajami Europy Zachodniej. Obecnie główne kierunki połączeń autokarowych to: Polska-Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Włochy, Austria, Szwecja, Holandia, Hiszpania. Miejska komunikacja autobusowa w Polsce funkcjonuje w ponad 150 miastach.
Systematycznie wzrasta liczba pojazdów samochodowych. W eksploatacji znajdowało się w 1994 r. 7,2 mln samochodów osobowych, 87 tys. autobusów, ponad 1,3 mln samochodów ciężarowych oraz 1 mln motocykli. Oznacza to, że polskie drogi są jeszcze ciągle stosunkowo puste w porównaniu z państwami zachodnioeuropejskimi. Jednak w latach 1995-1999 przybyło po około 500 tys. aut, po 1999 r. około 350 tys. Należy jednak pamiętać, że większość samochodów skupia się w dużych aglomeracjach miejskich i niektóre z nich są już ponad miarę zatłoczone motoryzacyjnie (np. Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław). W ostatnich latach zakupy nowych samochodów osobowych w Polsce wahają się w granicach 300-400 tys. szt. rocznie, co stawia polski rynek motoryzacyjny w rzędzie najdynamiczniej rozwijających się rynków samochodowych w Europie.
TRANSPORT DROGOWY spełnia doniosłą rolę gospodarczą, warunkując kształtowanie i rozwój przestrzennego podziału pracy. Przewóz towarów transportem samochodowym między ośrodkami ich produkcji i konsumpcji umożliwia stały wzrost produkcji, a jednocześnie wiąże regiony i kraje w jeden zintegrowany kompleks gospodarczy. Dlatego też powinno się ciągle ulepszać drogi oraz w nie inwestować.

Transport kolejowy jest jedną z najważniejszych gałęzi trans. Od końca XIX w do dziś w wielu państwach koleje zelazne są głównych elementem systemu trans. Poziom rozwoju tran kolejowego jest proporcjonalny do stopnia uprzemysłowienia danego państwa lub regionu co przesądza o nierównomiernym rozwoju tej gałęzi tran. Inwestycje kolejowe są kapitałochłonne, stąd uważa się, że gospodarczo uzasadniona rozbudowa tr. Kol.jest możliwa w tych państwach, w których występują stabilne i duże potoki ładunków. Kolej wraz z transportem morskim odegrały szcególną rolę w umożliwianiu człowiekowi ilościowej ekspansji gospodarczej na przełomie XIX iXX w. Obecnie w państwach wysoko rozwiniętych kolej podlega restrukturyzacji.Niewiele jest w świecie państw dysponujących gęstą siecią kolejową. Sama sieć charakteryzuje zreszt a duże zróżnicowanie. Linie kolejowe dzielimy na szeroko wąsko i normalnotorowe. Najgęstszą siecią kolejową dysponują państwa europy zach i środ: Szwajcaria, Czechy Niemcy Belgia

---