Teoretyczne aspekty konkurencyjności przedsiębiorstw

KONKURENCJA

1. Jest podstawowym mechanizmem ekonomicznym gospodarki rynkowej.

2. Z ekonomicznego punktu widzenia ma na celu maksymalizowanie przez podmioty gospodarcze przychodu ze sprzedaży oraz korzyści z zakupu produktów i usług.

3. Oznacza rywalizację o źródła zaopatrzenia w środki produkcji i kapitał pracy oraz rynki zbytu. Działania przedsiębiorstw zmierzają do pozyskania tych rynków i zwiększenia swojego na nim udziału poprzez wyeliminowanie lub ograniczenie konkurencyjnych podmiotów.

4. Dla funkcjonowania konkurencji niezbędne jest istnienie wielu samodzielnych przedsiębiorstw na rynku i swobodny dostęp do niego.

KONKURENCYJNOŚĆ wywodzi się od konkurencji i jest jej elementem. Wobec tego konkurencyjnością nazywa się zdolność podmiotu do konkurowania. Jest to pojęcie wieloznaczne i relatywne i jako kategoria teoretyczna wymaga porównania z otoczeniem zewnętrznym, tzn. z obiektem konkurencyjnym.

W. Mantura, Identyfikacja czynników sukcesu i konkurencyjności przedsiębiorstwa, w: Problemy wdrażania strategii rozwoju województwa wielkopolskiego, red. E. Skawińska, PTE, Poznań 2002, s. 82-83.

KONKURENCYJNOŚĆ oznacza umiejętność konkurowania, a więc działania i przetrwania w konkurencyjnym otoczeniu, dzięki zdolności osiągania i/lub utrzymywania przewagi konkurencyjnej.

M. Gorynia, B. Jankowska, Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa 2008, s. 51.

KONKURENCYJNOŚĆ to zdolność do projektowania, wytwarzania i sprzedawania towarów, których ceny, jakość i inne walory są bardziej atrakcyjne od odpowiednich cech towarów oferowanych przez konkurentów.

S. Flejterski, Istota i mierzenie konkurencyjności międzynarodowej, Gospodarka Planowa 1984, nr 9, s. 391.

KONKURENCYJNOŚĆ to proces, w którym uczestnicy rynku, dążąc do realizacji swych interesów, próbują przedstawić korzystniejsze od innych oferty ceny, jakości lub innych cech wpływających na decyzje zawarcia transakcji.

E. Cyrson, Kompendium wiedzy o gospodarce, PWN, Warszawa-Poznań 2000, s. 35.

KONKURENCYJNOŚĆ to proces dynamiczny, w którym podkreśla się przedsiębiorczość, zdolność do kreowania i absorpcji nowoczesnych technologii, sprawność gospodarowania, jakość produkcji i środowiska.

E. Skawińska, Reakcje na zmiany a konkurencyjność przedsiębiorstw, op. cit., s. 75.

Według OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) - konkurencyjność to zdolność gospodarki do sprostania konkurencji międzynarodowej, a więc realizowania znaczącego eksportu i tempa wzrostu popytu wewnętrznego, bez pogorszenia salda rachunku obrotów bieżących.

W skali mikro jest to umiejętność osiągania i utrzymywania przewagi konkurencyjnej nad swoimi rywalami rynkowymi.

POTENCJAŁ KONKURENCYJNOŚCI

to system zasobów materialnych i niematerialnych, umożliwiających przedsiębiorstwu długofalowy rozwój i tworzenie przewag konkurencyjnych na rynku poprzez zastosowanie optymalnych instrumentów skutecznego konkurowania.

PRZEWAGA KONKURENCYJNA

jest funkcją posiadanego potencjału konkurencyjności, którego budowa zależy od samej organizacji i warunków zewnętrznych, w jakich funkcjonuje przedsiębiorstwo.
Ilość, charakter i alokacja zasobów przedsiębiorstwa wpływają na możliwości uzyskania przewagi konkurencyjnej.

Przewagę konkurencyjną na rynku uzyskują te przedsiębiorstwa, które dostarczają klientom najkorzystniejszych ich zdaniem korzyści funkcjonalnych i emocjonalnych w stosunku do ceny ich pozyskania. Przewaga zawsze posiada wymiar względny i uzależniona jest od tego, czy konkurenci są w stanie podejmować analogiczne działania i imitować zasoby i umiejętności lidera.

M.E. Porter stwierdzając, że „istnieją dwa podstawowe typy przewagi konkurencyjnej: przywództwo kosztowe i różnicowania”, utożsamia przewagę konkurencyjną z charakterem strategii.

Owe dwa typy przewagi konkurencyjnej w powiązaniu z zasięgiem działalności, w której firma zyskuje te przewagi, prowadzą do wyłonienia trzech ogólnych strategii konkurencji, umożliwiających osiągnięcie ponadprzeciętnej efektywności w danej gałęzi: 1) przywództwa kosztowego, 2) zróżnicowania i 3) koncentracji. Strategia koncentracji posiada dwa warianty: koncentrację na koszcie oraz koncentrację na zróżnicowaniu.

INSTRUMENTY KONKUROWANIA O KLIENTA

bezpośrednie narzędzia zdobywania przez przedsiębiorstwa przewag na określonych rynkach, a w konsekwencji pożądanych pozycji konkurencyjnych. Świadomie kreowane i stosowane są instrumentami osiągania rynkowych celów strategicznych przedsiębiorstw.

• marka produktu - wartość materialna i emocjonalna

• wizerunek firmy

• jakość produktu/usługi

• cena

• szerokość asortymentu, odmienność oferowanych produktów (strategia wyróżniania się)

• reklama i promocja sprzedaży

• dogodny dostęp do produktów (rozwinięta sieć dystrybucji, informacji itp.)

• korzystne warunki płatności

• warunki i okres gwarancji

• zakres i jakość usług posprzedażnych.

POZYCJA KONKURENCYJNA PRZEDSIĘBIORSTWA

za najbardziej podstawowe i syntetyczne miary pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa wskazuje się jego udział w rynku oraz osiągniętą sytuację finansową

Do kwantyfikacji pozycji konkurencyjnej wykorzystuje się coraz częściej znacznie szerszy zestaw mierników. Zdaniem M. Goryni i B. Jankowskiej należą do nich:

• rentowność (relatywna, tzn. w porównaniu z konkurentami z branży),

• poziom kosztów (relatywny), udział w rynku,

• cechy produktu (usługi) w porównaniu z cechami produktów (usług) konkurentów,

• znajomość firmy i jej wyrobów na rynku, postrzeganie firmy przez otoczenie, poziom lojalności nabywców, poziom wierności marce i firmie,

• koszty przestawienia się odbiorców na innych dostawców, istnienie lub prawdopodobieństwo pojawienia się substytutów

M. Gorynia, B. Jankowska, Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa 2008, s. 71.

Warunki zewnętrzne funkcjonowania przedsiębiorstw

Warunki wewnętrzne funkcjonowania przedsiębiorstw

1. Zasoby rzeczowe (ilość i struktura)

2. Zasoby finansowe (zewnętrzne i wewnętrzne)

3. Kadra

4. Zasoby „niewidoczne”:

- image

- marka

- kontakty

- doświadczenia

- licencje, patenty

Zależą od potencjału konkurencyjności przedsiębiorstwa

Uwarunkowania zewnętrzne

Kształtowanie relacji z mikrootoczeniem (sfera zaopatrzenia i zbytu, media, konkurenci)

Intensywność wykorzystania miękkich źródeł budowy przewagi konkurencyjnej

Efektywność gospodarowania (sfera finansowa)

Udział w rynku

POZYCJA KONKURENCYJNA

---